Ένας αστεροειδής πλάτους 100 μέτρων ενεργοποίησε για πρώτη φορά παγκόσμιες διαδικασίες πλανητικής άμυνας, αφού οι παρατηρήσεις με τηλεσκόπιο αποκάλυψαν ότι υπάρχει πιθανότητα να συγκρουστεί με τη Γη το 2032.

Ο αστεροειδής 2024 YR4 εντοπίστηκε από ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο στη Χιλή στις 27 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, αλλά έκτοτε ανέβηκε στην κορυφή της λίστας κινδύνου πρόσκρουσης που διατηρούν οι υπηρεσίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης που μελετούν το διάστημα.

Με βάση τις μετρήσεις που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι στιγμής, ο αστεροειδής έχει 1,3% πιθανότητα να συγκρουστεί με τη Γη στις 22 Δεκεμβρίου 2032, ή αλλιώς, σχεδόν 99% πιθανότητα να περάσει χωρίς να συμβεί κάτι.

Αν συγκρουστεί με τη Γη, δεν θα απειλήσει ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά θα μπορούσε να εξαφανίσει μια ολόκληρη πόλη. Ένας αστεροειδής περίπου παρόμοιου μεγέθους προσέκρουσε σε μια απομακρυσμένη περιοχή της Σιβηρίας το 1908, εξαφανίζοντας 800 τετραγωνικά μίλια δάσους.

«Το πιθανότερο είναι ότι αυτός θα περάσει ακίνδυνα», δήλωσε στον Guardian ο Κόλιν Σνόντγκρας, καθηγητής πλανητικής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. «Απλά αξίζει λίγη περισσότερη προσοχή με τηλεσκόπια μέχρι να μπορέσουμε να το επιβεβαιώσουμε αυτό. Όσο περισσότερο παρακολουθούμε την τροχιά του, τόσο πιο ακριβείς γίνονται οι μελλοντικές προβλέψεις μας για αυτήν».

Ο ερευνητής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα Ντέιβιντ Ράνκιν έγραψε σε μια ανάρτηση στο Bluesky: «Πρόκειται για μια από τις υψηλότερες πιθανότητες πρόσκρουσης από βράχο σημαντικού μεγέθους που έχουν υπάρξει ποτέ. Το πιο πιθανό αποτέλεσμα εξακολουθεί να είναι ότι θα αστοχήσει», πρόσθεσε. «Συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε!»

2/2 – nothing to panic about. Rock is not huge (meteor crater size) and the probabilities will most likely drop as more data comes in. Likely to be a very close approach in Dec of 2032. We've seen this before (2023 DZ2). One to keep an eye on for sure.

— David Rankin (@asteroiddave.bsky.social) January 23, 2025 at 12:07 AM

Στην κλίμακα κινδύνου σύγκρουσης του Τορίνο, ο αστεροειδής κατατάσσεται στην κατηγορία τρία, γεγονός που υποδηλώνει μια κοντινή συνάντηση που χρήζει προσοχής από τους αστρονόμους, επειδή υπάρχει 1% ή μεγαλύτερη πιθανότητα σύγκρουσης μέσα στην επόμενη δεκαετία, η οποία θα προκαλούσε «τοπική καταστροφή». Η κλίμακα του Τορίνο κυμαίνεται από το μηδέν, όταν δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, έως το 10, όταν η σύγκρουση είναι βέβαιη και αποτελεί απειλή για το μέλλον του πολιτισμού όπως τον ξέρουμε.

Ο μόνος αστεροειδής που έλαβε ποτέ υψηλότερη βαθμολογία είναι ο Apophis που έγινε πρωτοσέλιδο το 2004. Ο Apophis ήταν αρχικά στην κατηγορία τέσσερα στην κλίμακα του Τορίνο, αλλά αργότερα υποβαθμίστηκε, καθώς οι παρατηρήσεις έδειξαν ότι δεν αποτελούσε απειλή για τουλάχιστον έναν αιώνα.

Ο Γκάρεθ Κόλινς, καθηγητής πλανητικής επιστήμης στο Imperial College του Λονδίνου, δήλωσε ότι η αύξηση της παρακολούθησης των αντικειμένων κοντά στη Γη θα κάνει πολύ πιο συχνές τις ανιχνεύσεις όπως του αστεροειδούς 2024 YR4. «Σε αυτό το στάδιο, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε την παρακολούθηση του αστεροειδούς για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο, ώστε να μπορούμε να προβλέψουμε την τροχιά του με μεγαλύτερη σιγουριά», δήλωσε.

Ένας διαστημικός βράχος στο μέγεθος του αστεροειδούς 2024 YR4 δεν θα προκαλούσε μαζική εξαφάνιση, όπως συνέβη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Ο αστεροειδής που προκάλεσε τον αφανισμό των δεινοσαύρων είχε πλάτος 10 έως 15 χιλιόμετρα. Αλλά οι διαστημικοί βράχοι πλάτους 100 μέτρων, οι οποίοι προσκρούουν στη Γη κατά μέσο όρο κάθε μερικές χιλιάδες χρόνια, εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν καταστροφικές ζημιές σε κλίμακα πόλης.

Ο εντοπισμός του αστεροειδούς ενεργοποίησε δύο παγκόσμιες ομάδες αντιμετώπισης αστεροειδών που έχουν εγκριθεί από τον ΟΗΕ. Το Διεθνές Δίκτυο Προειδοποίησης Αστεροειδών έχει αναλάβει δράση για να κάνει περαιτέρω παρατηρήσεις του αστεροειδούς και να περιορίσει τις αβεβαιότητες στην τροχιά του. Η Συμβουλευτική Ομάδα Σχεδιασμού Διαστημικών Αποστολών έχει επίσης ειδοποιηθεί. Θα προτείνει οποιοδήποτε σχέδιο παρέμβασης, ίσως με εκτροπή του αστεροειδούς με ένα διαστημόπλοιο αναχαίτισης, μια τεχνική που δοκιμάστηκε στην αποστολή Dart της NASA.

Ο αστεροειδής απομακρύνεται τώρα από τη Γη σε σχεδόν ευθεία γραμμή, γεγονός που δυσκολεύει τους αστρονόμους να προσδιορίσουν την τροχιά του με μεγάλη ακρίβεια. Οι αστρονόμοι σκοπεύουν να κάνουν πιο λεπτομερείς παρατηρήσεις τους επόμενους μήνες πριν ο βράχος εξαφανιστεί από το οπτικό πεδίο. Εάν οι μετρήσεις αυτές δεν αποκλείσουν μια σύγκρουση το 2032, ο αστεροειδής θα παραμείνει πιθανότατα στη λίστα κινδύνου των διαστημικών οργανισμών μέχρι να επανέλθει στο προσκήνιο το 2028.

Science Hera, η αποστολή που στοχεύει να σώσει τους ανθρώπους από τη μοίρα των δεινοσαύρων

«Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της πλανητικής άμυνας είναι η ενεργοποίηση περαιτέρω παρατηρήσεων», δήλωσε ο Σνόντγκρας. «Εάν αυτές οι παρατηρήσεις δεν αποκλείσουν μια σύγκρουση, τα επόμενα βήματα θα είναι πιο λεπτομερείς μετρήσεις χαρακτηρισμού με τη χρήση τηλεσκοπίων και συζήτηση για το τι θα μπορούσαν να κάνουν οι διαστημικές υπηρεσίες όσον αφορά πιο λεπτομερείς αποστολές αναγνώρισης και τελικά μετριασμού. Αυτός ο αστεροειδής είναι τέτοιας κλίμακας που μια αποστολή όπως το Dart θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική, αν χρειαστεί, οπότε έχουμε την τεχνολογία και έχει δοκιμαστεί».