icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Πώς αποτυπώθηκε στον φωτογραφικό φακό ο εντυπωσιακός σχηματισμός από ψαρόνια που μοιάζει με πουλί που πετά πάνω από μία λίμνη

Γνώριζε «πολύ, πολύ λίγα» για τα ψαρόνια πριν «χτυπήσει» ο Covid-19. Βραβευμένος αθλητικός φωτογράφος στο επάγγελμα, ο James Crombie είχε έρθει σε επαφή με τα βραχύουρα πουλιά μόνο όταν ένα από αυτά έπεσε στο τζάκι του, προσπαθώντας να φωλιάσει στην καμινάδα του σπιτιού του στα ιρλανδικά Μίντλαντς.

«Είχα πάντα τόσα πολλά να κάνω με τα σπορ, δεν είχα σκεφτεί ποτέ την άγρια φύση», δήλωσε ο Crombie, ο οποίος έχει καλύψει τρεις Ολυμπιακούς Αγώνες και συνήθως φωτογραφίζει το ράγκμπι και το ιρλανδικό παιχνίδι hurling.

Ωστόσο, με την πανδημία να σταματά τις μεγάλες διοργανώσεις, ο φωτογράφος βρέθηκε σε αδιέξοδο. Έτσι, όταν ένας φίλος που διένυε περίοδο πένθους τού πρότεινε να επισκεφθεί μια κοντινή λίμνη για να δει σμήνη από ψαρόνια να πετούν σε σχηματισμούς (γνωστά ως murmurations), ο Crombie πήρε μαζί του τη φωτογραφική του μηχανή – που ήταν κατάλληλη για τη δουλειά.

«Έχεις ένα κλάσμα του δευτερολέπτου», είπε μιλώντας στο CNN σχετικά με τις ομοιότητες μεταξύ αθλητικής φωτογραφίας και φωτογραφίας της φύσης. «Και οι δύο φωτογραφίζονται σε σχετικά υψηλές ταχύτητες και οι δύο φωτογραφίζονται με εξοπλισμό που μπορεί να το υποστηρίξει αυτό».

Εκείνο το πρώτο βράδυ, στα τέλη του 2020, είδαν περίπου 100 ψαρόνια να πετάνε στον ουρανό πριν κουρνιάσουν το σούρουπο. Οι δύο φίλοι επέστρεφαν στη λίμνη – τη Lough Ennell στην ιρλανδική κομητεία Γουέστμιθ – τις επόμενες νύχτες, επιλέγοντας διαφορετικά σημεία παρατήρησης για να δουν τα πουλιά. Η ρουτίνα αυτή έγινε μια μορφή θεραπείας για τον φίλο του και πηγή γοητείας για τον Crombie.

«Άρχισε να μετατρέπεται σε μια μικρή εμμονή», θυμάται ο φωτογράφος, ο οποίος πρόσφατα εξέδωσε ένα βιβλίο με τις εικόνες του από τα ψαρόνια. «Και κάθε βράδυ που πηγαίναμε στη λίμνη, μαθαίναμε λίγο περισσότερα. Συνειδητοποιήσαμε πού έπρεπε να βρισκόμαστε και πού θα βρίσκονταν (τα ψαρόνια). Από εκεί και πέρα άρχισε να γίνεται χιονοστιβάδα».

Κάτι ξεχωριστό

Πηγή: James Crombie

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς γιατί οι ψαρόνια κάνουν αυτού τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς καθώς πετούν, αν και πιστεύεται ότι το κάνουν για συλλογική προστασία από θηρευτές, όπως τα γεράκια.

Το φαινόμενο μπορεί να διαρκέσει από λίγα δευτερόλεπτα έως 45 λεπτά, ενώ μερικές φορές συμμετέχουν δεκάδες χιλιάδες μεμονωμένα πουλιά. Στην Ιρλανδία, οι αριθμοί των ψαρονιών αυξάνονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα, καθώς μεταναστευτικά σμήνη φθάνουν από τις περιοχές αναπαραγωγής γύρω από τη Δυτική Ευρώπη και τη Σκανδιναβία.

Ο Crombie έβλεπε συχνά τα πουλιά να σχηματίζουν μοτίβα και αφηρημένα σχήματα, με τις διαφορετικές πυκνότητές τους να μοιάζουν με τις λεπτές διαβαθμίσεις ζωγραφικών πινελιών. Ο φωτογράφος πείστηκε ότι, με αρκετή υπομονή, θα μπορούσε να αποτυπώσει ένα αναγνωρίσιμο σχήμα.

Μετά από περισσότερο από ένα μήνα, τράβηξε μια τέλεια συγχρονισμένη εικόνα, στην οποία ένας σχηματισμός έμοιαζε με τη φυλλώδη κόμη ενός δέντρου με γυμνά κλαδιά στην όχθη της λίμνης. «Σκέφτηκα ότι αυτή ήταν η λήψη», θυμήθηκε.

Οι δύο φίλοι συνέχισαν να πηγαίνουν στη λίμνη, παρ’ όλα αυτά. Τότε, γύρω στην 50ή νύχτα, συνέβη κάτι ακόμη πιο αξιοσημείωτο.

Ένα βίντεο, που τράβηξε ο φίλος του Crombie, δείχνει την ακριβή στιγμή που χιλιάδες ψαρόνια εμφανίζονται φευγαλέα σαν ένα, μια καμπυλωτή, φτερωτή μορφή που αντανακλάται στο νερό από κάτω. Στο παρασκήνιο ακούγεται ένας καταιγισμός από κλικ του κλείστρου της φωτογραφικής μηχανής πριν ο Crombie αναφωνήσει: «Αυτό έμοιαζε με πουλί!».

Ο φωτογράφος είχε τραβήξει μια γρήγορη ακολουθία περισσότερων από 60 εικόνων, επτά από τις οποίες έδειχναν τον τεράστιο σχηματισμό πουλιών. Ωστόσο, υπήρχε μία που ξεχώριζε από τις υπόλοιπες.

«Ήξερα, μόλις έκανα κλικ, ότι την είχα», δήλωσε ο Crombie, ανακαλώντας στη μνήμη του πώς επέστρεψε στο αυτοκίνητό του και αποθήκευσε τη φωτογραφία σε διάφορες εφεδρικές τοποθεσίες. «Επικοινώνησα αμέσως με έναν ή δύο ανθρώπους και είπα: Νομίζω ότι έχω κάτι πολύ ιδιαίτερο εδώ».

Η εικόνα έγινε γρήγορα viral στο διαδίκτυο, εμφανίστηκε σε περιοδικά και στην πρώτη σελίδα μιας εθνικής εφημερίδας, των Irish Times. Έκτοτε εμφανίστηκε στην ετήσια έκθεση μιας τράπεζας, σε μια τοιχογραφία καφετέριας στην Αυστραλία και στις πόρτες ενός νορβηγικού κτηρίου, σύμφωνα με τον Crombie.

Ένας παραγωγικός «εθισμός»

Ο φωτογράφος δήλωσε ότι η φωτογραφία είχε τεράστιο αντίκτυπο στην καριέρα και το προφίλ του. Αλλά ήταν μόνο η αρχή για τον Crombie. Αυτό που ξεκίνησε ως ευπρόσδεκτη απόσπαση της προσοχής του φίλου του (ο οποίος, όταν οι περιορισμοί του Covid έπαψαν να ισχύουν, «επέστρεψε στον πραγματικό κόσμο», αφήνοντας τον Crombie να γίνει φίλος με έναν ντόπιο αγρότη για να τον συνοδεύσει αντ’ αυτού) έγινε ένας «εθισμός» που κατανάλωσε τέσσερα χρόνια από τη ζωή του Crombie και είχε ως αποτέλεσμα περίπου μισό εκατομμύριο φωτογραφίες.

Περίπου 200 από τις φωτογραφίες εμφανίζονται στο βιβλίο του, «Murmurations», το οποίο συνδυάζει τις μαγευτικές μορφές με κοντινά πλάνα και γραφικές λήψεις της λίμνης Lough Ennell. Και ενώ έχει επιστρέψει εδώ και καιρό στην καταγραφή του επαγγελματικού αθλητισμού, ο Crombie ελπίζει ότι ίσως, μια μέρα, μπορέσει να φωτογραφίσει την άγρια φύση full-time.

«Εξακολουθώ να πηγαίνω (στη λίμνη), παρόλο που υποσχέθηκα στη γυναίκα μου ότι, μόλις εκδοθεί το βιβλίο, το project τελειώνει», παραδέχτηκε, υποστηρίζοντας ότι το χόμπι είναι πιο παραγωγικό από το να «πηγαίνω στην παμπ ή να παίζω γκολφ. Θα μπορούσαν να υπάρχουν πολύ χειρότεροι τρόποι για να περάσεις δύο ώρες το βράδυ».