icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Γιατροί, αθλητές και influencers έχουν όλοι υποστηρίξει τις ιδιότητες υγείας ενός παγόλουτρου. Αλλά τα ερευνητικά ευρήματα είναι πιο περίπλοκα

Τα παγωμένα μπάνια ή αλλιώς παγόλουτρα, μπορούν να δροσίσουν το σώμα πολύ γρήγορα, πράγμα που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο αν κάποιος υπερθερμαίνεται. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί ακόμα και να είναι σωτήρια.

«Ιστορικά, έχουμε χρησιμοποιήσει (τα παγόλουτρα) στην ιατρική για να αντιμετωπίσουμε πράγματα όπως η θερμοπληξία», σύμφωνα με τον Dr. Dominic King, ιατρό αθλητιατρικής στο τμήμα ορθοπεδικής χειρουργικής της Cleveland Clinicο.

Γνωστά και ως «εμβάπτιση σε κρύο νερό», τα παγόλουτρα περιλαμβάνουν τη βύθιση του σώματος σε ένα λουτρό με παγωμένο, κρύο νερό για σύντομο χρονικό διάστημα, συνήθως περίπου τρία έως πέντε λεπτά.

Τα παγόλουτρα δεν είναι καινούργια, αλλά τα τελευταία χρόνια ανεβοκατεβαίνουν σε δημοτικότητα, είπε ο King στο TODAY.com. Αυτό που γνωρίζουμε ως το σύγχρονο παγόλουτρο έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια χιλιάδων ετών.

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν το κρύο για θεραπευτικούς σκοπούς, το ονόμαζαν «κρυοθεραπεία», όπως προκύπτει από τον πάπυρο Edwin Smith, που χρονολογείται από το 3500 π.Χ. και αναφέρει εφαρμογές κρύου σε δερματικούς ερεθισμούς, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Physiology.

Στις αρχές του 18ου αιώνα, ένας Σκωτσέζος γιατρός ονόματι William Cullen άρχισε να χρησιμοποιεί την εμβάπτιση σε κρύο νερό για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων.

Στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, οι αθλητές άρχισαν να χρησιμοποιούν το κρύο νερό για να επιταχύνουν την αποκατάσταση και να βελτιστοποιήσουν την απόδοση.

Πιο πρόσφατα, τα παγωμένα λουτρά έχουν γίνει μια τάση ευεξίας, δημοφιλής στους influencers και τις διασημότητες.

Τι κάνουν τα παγόλουτρα στο σώμα

Αυτό που συμβαίνει στο σώμα σε ένα παγόλουτρο είναι απλό, είπε ο King. Πρώτον, το κρύο νερό προκαλεί άμεση κυκλοφορική αντίδραση.

Τα αιμοφόρα αγγεία στα μέρη του σώματος που βυθίζονται θα συσπαστούν. Όταν τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται, το αίμα δεν ρέει τόσο γρήγορα σε αυτές τις περιοχές, γεγονός που μειώνει τη θερμοκρασία των ιστών του σώματος. Αυτό συνήθως συμβαίνει πρώτα στα άκρα, επειδή το αίμα κινείται προς τον πυρήνα του σώματος, όπου συγκρατείται η θερμότητα, για να διατηρηθούν ζεστά τα ζωτικά όργανα.

«Αν είναι ολόκληρο το σώμα σου (βυθισμένο σε παγωμένο νερό), θα έχεις συστολή αυτών των αιμοφόρων αγγείων σε όλο το σώμα», δήλωσε ο King. Σε γενικές γραμμές, η λιγότερη ροή αίματος σημαίνει επίσης λιγότερο πρήξιμο και μειωμένη φλεγμονή – τουλάχιστον προσωρινά.

Τα παγόλουτρα μπορεί να προκαλέσουν μια ξαφνική αύξηση της αναπνοής, του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης, γνωστή ως «αντίδραση ψυχρού σοκ». Αυτή η αντίδραση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει μυϊκούς σπασμούς, ρίγος και λαχάνιασμα.

Η αίσθηση της βουτιάς στο παγωμένο νερό μπορεί επίσης να προκαλέσει μια έξαρση ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη, και οι ενδορφίνες.

Μετά το αρχικό ψυχρό σοκ, το σώμα μπορεί να αρχίσει να ηρεμεί και να εγκλιματίζεται στο κρύο – οι ασκήσεις αναπνοής και οι μέθοδοι απόσπασης της προσοχής μπορούν να βοηθήσουν αυτή τη διαδικασία. Όταν βγαίνεις έξω, τα αιμοφόρα αγγεία θα διασταλούν ή θα διευρυνθούν και η ροή του αίματος θα επιστρέψει στους ιστούς του σώματος και τα άκρα, προκαλώντας εκ νέου αύξηση της εσωτερικής θερμοκρασίας.

Όμως τελικά πόσο καλό κάνουν τα παγόλουτρα;

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας, αναλύοντας δεδομένα από 11 μελέτες που περιλάμβαναν 3.177 συμμετέχοντες, δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο επιστημονικό περιοδικό ανοικτής πρόσβασης Plos One.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα οφέλη εξαρτώνται από το χρόνο. Η φλεγμονή στην πραγματικότητα αυξάνεται μετά την έκθεση σε κρύο νερό, ενώ η μείωση του στρες εμφανίζεται μόλις 12 ώρες αργότερα.

Επομένως, το «απλά θα αποφορτιστώ γρήγορα σε αυτή την παγωμένη λίμνη» είναι ένας μύθος, σύμφωνα με τον Guardian. Ωστόσο τα τακτικά κρύα ντους αποδείχθηκε ότι οδηγούν σε 29% λιγότερες ημέρες ασθένειας από την εργασία…

Σε ό,τι αφορά την ευεξία, η μελέτη έδειξε ότι η διάθεση παρέμεινε αμετάβλητη. Υπήρχαν κάποια οφέλη στην ποιότητα του ύπνου και στη συνολική ευεξία, αλλά τα περισσότερα αποτελέσματα εξασθένησαν μετά από 90 ημέρες.

Όμως με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ δεν παρουσιάστηκαν άμεσες αλλαγές, παρατηρήθηκαν μακροπρόθεσμα οφέλη.

Επειδή τα συμπεράσματα είναι συγκεχυμένα, αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες, που να χρησιμοποιούν μεγαλύτερα, πιο διαφορετικά μεγέθη δείγματος για να καταλήξουμε αν τα παγόλουτρα τελικά κάνουν καλό ή όχι.