Τη δεκαετία του 1930, μια μάχη που δεν έμοιαζε με καμία άλλη εκτυλίχθηκε στην αυστραλιανή ενδοχώρα. Ήταν μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν χιλιάδες «στρατιώτες έποικοι» μετακινήθηκαν στη Δυτική Αυστραλία, προσελκυόμενοι από τα κυβερνητικά κίνητρα για την εκμετάλλευση της γης.

Ως αποτέλεσμα, χιλιάδες εμού – αυτά τα ψηλά πτηνά που δεν έχουν τη δυνατότητα να πετούν – μετανάστευσαν σε αυτές τις νεοσύστατες φάρμες προς αναζήτηση τροφής, και κατασπάραξαν τις καλλιέργειες στην πορεία.

Η αντίδραση της κυβέρνησης ήταν γρήγορη και ασυνήθιστη: Έστειλε στρατιώτες οπλισμένους με πολυβόλα για να εξοντώσουν περισσότερα από 20.000 εμού. Αυτό που περίμεναν να είναι μια γρήγορη και αποφασιστική νίκη, μετατράπηκε σε ένα ταπεινωτικό και παράλογο επεισόδιο, γνωστό ως «Πόλεμος των Εμού».

Αλλά αυτό το παράξενο κεφάλαιο της ιστορίας δεν ήταν απλώς ένα στρατιωτικό ατόπημα – αποκάλυψε τον κρίσιμο ρόλο των εμού στα οικοσυστήματα της Αυστραλίας και εδραίωσε τη θέση τους ως ένα από τα πιο εμβληματικά είδη της χώρας.

Μια σουρεαλιστική αναμέτρηση

Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η αυστραλιανή κυβέρνηση προσπάθησε να εγκαταστήσει περισσότερους από 5.000 στρατιώτες, που έγιναν αγρότες, στη δυτικότερη πολιτεία της Αυστραλίας.

Ωστόσο, το φτωχό έδαφος και οι ασταθείς βροχοπτώσεις, δημιουργούσαν δύσκολες συνθήκες για τις καλλιέργειες. Όταν μια σοβαρή ξηρασία το 1932 οδήγησε σχεδόν 20.000 εμού στις γεωργικές περιοχές, τα πουλιά – που σπάζοντας φράχτες επέτρεπαν την είσοδο και σε μικρότερα ζωάκια- έγιναν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.

Οι αγρότες κάλεσαν ενισχύσεις και στις 2 Νοεμβρίου 1932 έφτασαν τρεις στρατιώτες του Βασιλικού Αυστραλιανού Πυροβολικού με δύο ελαφρά πολυβόλα Lewis. Η αποστολή φαινόταν απλή: Εξόντωση των εμού και προστασία των καλλιεργειών.

Ωστόσο, η εκστρατεία κατέληξε γρήγορα σε χάος. «Νομίζω ότι τότε υποτίμησαν το είδος», λέει η Σάρα Κομάκιο, ζωοφύλακας στον ζωολογικό κήπο Ταρόνγκα του Σίδνεϊ. «Ήταν αρκετά αποτυχημένη γιατί [τα εμού] είναι τόσο γρήγορα, ευκίνητα πουλιά».

Τις τρεις πρώτες ημέρες, οι άνδρες σκότωσαν μόνο 30 εμού. Αντί να παραμένουν σε μεγάλα κοπάδια, τα εμού διασκορπίστηκαν, κάτι που τα κατέστησε δύσκολους στόχους. Δύο ημέρες αργότερα, ένα πολυβόλο έπαθε εμπλοκή κατά τη διάρκεια μιας ενέδρας σε ένα νερόλακο, με χιλιάδες εμού να περιφέρονται στο οπτικό πεδίο.

Καθώς οι αναφορές για τον «πόλεμο» εξαπλώνονταν, η δημόσια γοητεία αυξανόταν. Ο κόσμος γοητεύτηκε από τους θαρραλέους επιζώντες, οι οποίοι μάλιστα σχημάτισαν «μονάδες» με παρατηρητές για να αποφύγουν τη σύλληψη. Οι οδηγοί φορτηγών που απέτυχαν να οδηγήσουν τα εμού προς τους σκοπευτές, ανέφεραν ότι τα πουλιά έτρεχαν σε ανώμαλο έδαφος με 55 μίλια την ώρα, με ένα φορτηγό μάλιστα να συντρίβεται κατά την καταδίωξη.

Άλλοι μάρτυρες έμειναν έκπληκτοι με την υποτιθέμενη ικανότητα των εμού να επιβιώνουν από ακαριαίες βολές. Ο επικεφαλής αξιωματικός, ο Γκουίνιντ Περβς Γουίν-Όμπρεϊ Μέρεντιθ, είπε χαρακτηριστικά: «[Τα εμού] μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πολυβόλα με την άτρωτη δύναμη των τανκς».

Σαράντα πέντε ημέρες μετά την έναρξη της εκστρατείας, οι στρατιώτες είχαν σκοτώσει μόνο περίπου 2.500 εμού -ένα κλάσμα του πληθυσμού- αφήνοντας τους αγρότες χωρίς ιδιάιτερη τύχη. Λίγο αργότερα, ακούστηκαν εκκλήσεις για ανθρώπινη μεταχείριση των ζώων και η κυβέρνηση ακύρωσε την επιχείρηση. Τα εμού βγήκαν νικητές.

Επιζώντες της αυστραλιανής υπαίθρου

Ο πόλεμος των εμού δεν ήταν απλώς μια απόδειξη της στρατιωτικής ανοησίας– υπογράμμισε την απίστευτη ανθεκτικότητα των πτηνών. Με ύψος σχεδόν δύο μέτρα, με βήματα που ξεπερνούν τα τρία μέτρα, τα εμού ανήκουν στις στρουθιονίδες, μια ομάδα πτηνών που δεν πετούν και κατάγονται από τους δεινόσαυρους.

Είναι το μόνο πουλί με μύες στη γάμπα, οι οποίοι βοηθούν στην κίνησή τους προς τα εμπρός. Οι ισχυροί μύες των ποδιών τους τούς προσδίδουν εξαιρετική ταχύτητα και αντοχή, επιτρέποντάς τους να σπριντάρουν μέχρι και 55 μίλια την ώρα και να ακολουθούν τα μοτίβα των βροχοπτώσεων για να περπατούν μέχρι και δεκαπέντε μίλια την ημέρα σε αναζήτηση τροφής.

«Θα αποκαλούσα τα εμού μάλλον διασκορπιστικά παρά μεταναστευτικά. Οι μετακινήσεις τους είναι κάπως απρόβλεπτες και μπορούν να γίνουν προς οποιαδήποτε κατεύθυνση», λέει ο Ρόουαν Μοτ, οικολόγος του Bush Heritage Foundation.

Ενώ τα εμού συχνά αναζητούν τροφή μόνα τους ή σε μικρές οικογενειακές ομάδες, οι ξηρασίες μπορεί να τα ενώσουν σε μεγάλα κοπάδια, μετατρέποντας τις συνήθως μοναχικές περιπλανήσεις τους σε μαζικές μετακινήσεις σε όλη την ύπαιθρο. Αυτή η σύγκλιση της φυσικής συμπεριφοράς δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τον λεγόμενο «Πόλεμο των Εμού» στις αρχές της δεκαετίας του 1930.

Όμως τα εμού είναι κάτι περισσότερο από απλοί επιζώντες. Ως ευκαιριακοί τροφοδότες, διαδραματίζουν ζωτικό οικολογικό ρόλο, καθώς διασπείρουν σπόρους σε τεράστιες αποστάσεις, συμβάλλοντας έτσι στην αναγέννηση της βλάστησης σε ολόκληρη την Αυστραλία.

Ενώ μελέτες έχουν βρει δεκάδες είδη φυτών στην κοπριά των εμού, η Κομάκιο λέει ότι τα εμού έχουν καθοριστική σημασία για τη διάδοση του quandong, ενός ανθεκτικού, ενδημικού ροδάκινου. «Πολλά άλλα ζώα τρέφονται επίσης με αυτό το φυτό. Θα το δείτε να φυτρώνει σε ερήμους όπου άλλα φυτά μπορεί να μην φυτρώνουν», λέει. «Η διασπορά αυτών των σπόρων από τους εμού είναι μεγάλο όφελος για το οικοσύστημα, ωφελώντας με τη σειρά τους όλους».

Διαβασε ακομα

Emmanuel Don’t Do it: Το αδιάκριτο emu που έχει γίνει trend στο TikTok

Ένα σύμβολο της Αυστραλίας

Πέρα από τον οικολογικό τους ρόλο, τα εμού έχουν βαθιά πολιτιστική σημασία. Το εμού κατέχει σημαντικό συμβολισμό σε ορισμένες ιστορίες δημιουργίας των Αβοριγίνων των Πρώτων Εθνών, αντιπροσωπεύοντας συχνά την ανθεκτικότητα, τη δύναμη και τη βαθιά σύνδεση με τη γη. Σε ορισμένες ιστορίες, το εμού είναι ένα πνεύμα-δημιουργός που καθοδηγεί τον φυσικό κόσμο και σε άλλες, εμφανίζεται ως ουράνια φιγούρα στον Γαλαξία μας. Η σχέση των εμού με την Αυστραλία είναι τόσο βαθιά που εμφανίζονται στο εθνόσημο της χώρας, στο νόμισμα των 50 σεντ, ακόμη και στα λογότυπα αθλητικών ομάδων.

«Είναι αρκετά εμβληματικά: Πολύ περίεργα, δεν φοβούνται, έχουν αρκετή αυτοπεποίθηση», λέει η Κομάκιο σημειώνοντας τις ιδιόμορφες συμπεριφορές των πουλιών, όπως το να πηδάνε ενθουσιασμένα από το ένα πόδι στο άλλο. «Οι άνθρωποι τα αγαπούν».

Ο πόλεμος των εμού μπορεί να έληξε με στρατιωτική αποτυχία, αλλά εδραίωσε αυτά τα πουλιά ως σύμβολα επιβίωσης και προσαρμοστικότητας. Προστατεύονται από την αυστραλιανή περιβαλλοντική νομοθεσία από το 1999, ο πληθυσμός τους παραμένει ισχυρός, με περισσότερα από 600.000 άγρια εμού να διασχίζουν την ήπειρο.

Με πληροφορίες από National Geographic