Στις όχθες της Βαλτικής Θάλασσας, στα νότια της Δανίας, παίρνει σάρκα και οστά, έστω και από σκυρόδεμα, ένα τεράστιο μηχανολογικό θαύμα, το οποίο όταν ολοκληρωθεί, θα επανασχεδιάσει δραστικά τους οδικούς και σιδηροδρομικούς χάρτες της Ευρώπης.

Η σήραγγα Fehmarnbelt μπορεί να μην ηλέκτρισε τη λαϊκή φαντασία με τον ίδιο τρόπο που το έκανε η σήραγγα της Μάγχης μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας πριν από περισσότερα από 30 χρόνια, ωστόσο είναι εξίσου εντυπωσιακή, αν όχι περισσότερο.

Συνδέοντας τη Δανία και τη Γερμανία, η Fehmarnbelt θα φιλοξενεί αυτοκινητόδρομους δύο λωρίδων κάτω από το νερό και προς τις δύο κατευθύνσεις, συν δύο ηλεκτροκίνητες σιδηροδρομικές γραμμές – μια υπόγεια οδική αρτηρία που θα βυθιστεί κάτω από τα κύματα μιας εκ των πιο πολυσύχναστων ναυτιλιακών οδών στον κόσμο.

Διαβασε ακομα

Αυτά τα υποθαλάσσια τούνελ δεν συνδέουν απλά νησιά. Είναι ένας λόγος να πας σε αυτά τα νησιά

Με μήκος 18 χιλιόμετρα, δεν είναι τόσο μακριά όσο η 50 χιλιομέτρων σήραγγα της Μάγχης, αλλά είναι μεγαλύτερη από πολλές άλλες απόψεις. Το έργο, στην πραγματικότητα, θα αποτελεί όχι μόνο τη μεγαλύτερη οδική και σιδηροδρομική σήραγγα στον κόσμο, αλλά και τη μεγαλύτερη κάτω από το νερό.

Ως «βυθισμένη» σήραγγα, αντί να σκάβεται σε συμπαγή χερσαία μάζα όπως η σήραγγα της Μάγχης, η Fehmarnbelt κατασκευάζεται χρησιμοποιώντας προκατασκευασμένα τμήματα από σκυρόδεμα που ρίχνονται μέσα σε μια τάφρο σκαμμένη στον πυθμένα της θάλασσας, συνδέονται μεταξύ τους και στη συνέχεια θάβονται.

Τον περασμένο μήνα (Φεβρουάριο του 2025), τα πρώτα προκατασκευασμένα τμήματα της σήραγγας έφυγαν από το εργοστάσιο στο Rødbyhavn (στην πλευρά της Δανίας), ολοκληρώνοντας το πρώτο μέρος μιας πρωτοποριακής διαδρομής από τη στεριά στη θάλασσα, που έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 2029.

Το έργο των 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι ένα τεράστιο εγχείρημα, από κάθε άποψη.

Κάθε τμήμα της σήραγγας είναι κολοσσιαίο. Αυτές οι κατασκευές από σκυρόδεμα έχουν μήκος 217 μέτρα, πλάτος 42 μέτρα και βάθος εννέα μέτρα, ζυγίζοντας 73.000 τόνους – ισοδύναμο με 10 Πύργους του Άιφελ.

Συνολικά, 79 από αυτά τα «τυποποιημένα» τμήματα και 10 μικρότερα μήκους 39 μέτρων (τα οποία θα στεγάσουν τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις της σήραγγας) θα τοποθετηθούν από άκρη σε άκρη, από το Rødbyhavn στο νησί Lolland έως το Puttgarden στο γερμανικό νησί Fehmarn, δημιουργώντας την πλήρη σήραγγα 40 μέτρα κάτω από τη Βαλτική.

Τα πάντα για το έργο είναι τεράστια. Το ειδικά κατασκευασμένο εργοστάσιο είναι η μεγαλύτερη εγκατάσταση κατασκευής σήραγγας στον κόσμο, καλύπτοντας μια έκταση 2,2 εκατ. τ.μ. — μεγαλύτερο από το μέγεθος 300 γηπέδων ποδοσφαίρου.

Μέσα σε τρεις σπηλαιώδεις αίθουσες βρίσκονται έξι γραμμές παραγωγής (πέντε για τα μεγάλα τμήματα και μία για τα μικρότερα) επί 24ώρου βάσεως, παράγοντας ένα τμήμα 217 μέτρων κάθε εννέα εβδομάδες.

Διαβασε ακομα

Οι πιο μολυσμένες και οι πιο καθαρές περιοχές της Ελλάδας – Ποιες πόλεις έχουν τον χειρότερο αέρα στον κόσμο

«Προσπαθούμε να εγκαταστήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο εξοπλισμό που θα χρειαστεί αργότερα στην ολοκληρωμένη σήραγγα», δήλωσε στο CNN η Denise Juchem, εκπρόσωπος της Femern A/S, της κρατικής εταιρείας της Δανίας που είναι υπεύθυνη για το έργο.

«Αυτό εξοικονομεί χρόνο αργότερα και μειώνει τις υλικοτεχνικές προκλήσεις για την εργασία στο βυθισμένο τούνελ. Επιπλέον, εγκαθίσταται εξοπλισμός παρακολούθησης ώστε να μπορούμε να ελέγχουμε το εσωτερικό του τμήματος ανά πάσα στιγμή κατά τη μεταφορά και τη βύθιση».

Δεξαμενές έρματος τοποθετούνται για σταθερότητα, ενώ ατσάλινα διαφράγματα ασφαλίζονται σε κάθε άκρο κάθε τμήματος για να τα καταστήσουν στεγανά. Η στεγανοποίηση με αυτόν τον τρόπο επιτρέπει στα τμήματα να επιπλέουν, παρά την τεράστια χωρητικότητα τους.

Η πρώτη επίπλευση ολοκληρώθηκε με επιτυχία τον Φεβρουάριο, όταν το πάνω μέρος σφραγίστηκε και πλημμύρισε σιγά-σιγά με σχεδόν ένα δισεκατομμύριο λίτρα θαλασσινού νερού. Μόλις άρχισε να επιπλέει, ρυμουλκήθηκε στο κάτω μέρος ως προετοιμασία για το τελικό του ταξίδι στην τάφρο της σήραγγας.

Η ημερομηνία για την εμβάπτιση του πρώτου τμήματος δεν έχει οριστικοποιηθεί, αλλά οι προπαρασκευαστικές εργασίες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, λέει η Juchem.

«Αυτή είναι μια πολύ περίπλοκη και επίσης πολύ εξαρτώμενη από τις καιρικές συνθήκες διαδικασία. Αυτή τη στιγμή δοκιμάζουμε τα εξαιρετικά πολύπλοκα πλοία που έχουν κατασκευαστεί ειδικά για το έργο μας».

Στη συνέχεια δουλειά πιάνουν οι Ivy 1 και 2, οι δύο βυθιζόμενοι πλωτήρες που διασφαλίζουν ότι κάθε τμήμα έχει βυθιστεί με ασφάλεια στη θέση του. Οι πλωτήρες θα προσκολληθούν σε κάθε άκρο του τμήματος προτού ένας μικρός στόλος ρυμουλκών θα τους τραβήξει στη θέση τους πάνω από μια τάφρο βάθους 12 μέτρων, πλάτους 100 μέτρων, με επένδυση από χαλίκι που ολοκληρώθηκε πέρυσι.

Η βύθιση θα επιβλέπεται από μια αίθουσα ελέγχου. Βαρούλκα με χαλύβδινο σύρμα συνολικού μήκους άνω των 200 χιλιομέτρων θα χρησιμοποιηθούν για να βυθίσουν το τμήμα, ενώ οι δεξαμενές έρματος θα γεμίσουν με νερό βοηθώντας μια ασφαλή και σταθερή κάθοδο στον πυθμένα της θάλασσας.

Οι υποβρύχιες κάμερες και ο ειδικός εξοπλισμός εντοπισμού θέσης θα οδηγήσουν το τμήμα στη θέση του με ακρίβεια έως και 12 χιλιοστών. Γιγαντιαία ελαστικά παρεμβύσματα και δευτερεύουσες σφραγίδες σχεδιασμένες να διαρκούν 120 χρόνια διασφαλίζουν τη στεγανότητα της σήραγγας.

Όταν η πρώτη βύθιση πραγματοποιηθεί αργότερα φέτος, η Juchem εκτιμά ότι θα χρειαστούν περίπου 40 ώρες για να ολοκληρωθεί, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς από το λιμάνι εργασίας. Το 22μελές πλήρωμα του πλωτήρα εκπαιδεύεται εντατικά.

«Δεν θα υπάρξει δοκιμαστική λειτουργία για την πραγματική βύθιση», λέει η Juchem. «Πρέπει να δουλέψει την πρώτη φορά. Δεν θα κάνουμε συμβιβασμούς στην ποιότητα και την ασφάλεια. Γι’ αυτό αφιερώνουμε τον απαραίτητο χρόνο για να διασφαλίσουμε ότι είμαστε τέλεια προετοιμασμένοι».

Η κατασκευή των δύο εισόδων της σήραγγας στο Rødbyhavn και στο Puttgarden προχωρά επίσης. Και οι δύο τοποθεσίες βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από τα λιμάνια που θα αντικαταστήσουν, μειώνοντας τους χρόνους ταξιδιού από 45 λεπτά με το πλοίο σε 10 λεπτά με το αυτοκίνητο και επτά λεπτά με το τρένο.

Ένας ταξιδιώτης που θέλει να πάρει το τρένο από το Αμβούργο στην Κοπεγχάγη έχει μπροστά του ένα ταξίδι σχεδόν πέντε ωρών προς το παρόν, αλλά αυτός ο χρόνος θα μειωθεί στο μισό όταν ανοίξει η σήραγγα.

«Η σήραγγα Fehmarnbelt θα αλλάξει το παιχνίδι για τον τουρισμό στη Δανία και την ευρύτερη περιοχή της Σκανδιναβίας», δήλωσε στο CNN ο Mads Schreiner, Διευθυντής Διεθνούς Αγοράς στο VisitDenmark.

«Με τη σημαντική μείωση του χρόνου ταξιδιού μεταξύ Γερμανίας και Δανίας, θα καταστήσει τη χώρα μας πιο προσβάσιμη από ποτέ για επισκέπτες από την κεντρική Ευρώπη. Αναμένουμε να δούμε άνοδο στον τουρισμό αυτοκίνησης, στα city breaks του Σαββατοκύριακου και στις βιώσιμες ταξιδιωτικές επιλογές, όπως ο τουρισμός με τρένο και ποδήλατο. Αυτή η νέα σύνδεση παρουσιάζει απίστευτες ευκαιρίες για προορισμούς στην Ανατολική Δανία, καθώς περισσότεροι ταξιδιώτες θα εξερευνήσουν μέρη πέρα ​​από την Κοπεγχάγη», προσθέτει.

Η σήραγγα συνοδεύεται επίσης από μια πρόκληση για τη Δανία να ανανεώσει και να επεκτείνει τις εγκαταστάσεις της για την αναμενόμενη εισροή νέων ταξιδιωτών.

«Είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι οι επισκέπτες επιλέγουν να μείνουν και να γνωρίσουν τη Δανία αντί απλώς να περάσουν από αυτήν. Επενδύοντας σε υποδομές και δημιουργώντας συναρπαστικές εμπειρίες επισκεπτών, μπορούμε να μεγιστοποιήσουμε τις τουριστικές δυνατότητες αυτού του ιστορικού έργου», καταλήγει ο Schreiner.

Βιώσιμο μέλλον

Αναπόφευκτα, με ένα τόσο μεγάλο έργο υποδομής, έχουν δημιουργηθεί ανησυχίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του στους θαλάσσιους και παράκτιους οικοτόπους.

Τον Νοέμβριο του 2020, ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο στη Γερμανία απέρριψε προσφυγή κατά της έγκρισης του σχεδιασμού του έργου για μια σειρά αξιώσεων, συμπεριλαμβανομένων περιβαλλοντικών ανησυχιών. Και το 2022, ένα επείγον αίτημα για διακοπή της βυθοκόρησης κοντά στο Puttgarden απορρίφθηκε επίσης.

Η Femern A/S υποστηρίζει ότι έχει δεσμευτεί για την προστασία του περιβάλλοντος και όπου οι επιπτώσεις των κατασκευών είναι αναπόφευκτες, δημιουργούν νέες φυσικές περιοχές αλλού.

Για παράδειγμα, τα 15 εκατομμύρια κυβικά μέτρα υλικών βυθού που ανασκάφηκαν έχουν αποτεθεί σε νέες περιοχές ανακτημένης γης στο Lolland και στο Fehmarn.

«Αυτές οι τοποθεσίες αποτελούν μέρος του φυσικού περιβάλλοντος που δημιουργεί η Femern A/S ως αντικατάσταση των περιοχών που επηρεάζονται από το έργο και τελικά θα εξελιχθούν σε εκτεταμένους υγροτόπους με λιβάδια, έλη και ξηρούς βοσκότοπους», έγραψε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Femern, Henrik Vincentsen στην Έκθεση Αειφορίας 2023 της εταιρείας.

«Η Femern A/S στοχεύει να αφήσει όχι απλώς περισσότερη, αλλά καλύτερη, φύση από ό,τι πριν ξεκινήσει το έργο».