Οι απότομες αλλαγές και οι θερμοκρασίες ρεκόρ του 2024 σε στεριά και θάλασσα δημιουργούν ένα βασικό ερώτημα, το οποίο καλούνται να απαντήσουν οι επιστήμονες. Οι ανωμαλίες αυτές κινούνται στα προβλεπόμενα πρότυπα παγκόσμιας θέρμανσης ή πρόκειται για μια ανησυχητική επιτάχυνση της κλιματικής κρίσης;

Η απάντηση σίγουρα δεν είναι εύκολη και οι επιστήμονες του πεδίου διχάζονται. Από τη μία, κάποιοι εξηγούν ότι οι σημερινές τάσεις είναι εντός των προβλέψεων των κλιματικών μοντέλων για το πώς θα θερμανθεί ο κόσμος ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης καύσης ορυκτών καυσίμων και δασών.

Από την άλλη, υπάρχουν εκείνοι που προβληματίζονται και ανησυχούν για την ταχύτητα αυτής της αλλαγής, επειδή οι θάλασσες είναι ο μεγάλος θερμικός ρυθμιστής της Γης και απορροφούν περισσότερο από το 90% της ανθρωπογενούς θέρμανσης.

Ανησυχητικές θερμοκρασίες στην επιφάνεια των ωκεανών

Νωρίτερα μέσα στον Μάρτιο, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) ανακοίνωσε πως το Ελ Νίνιο, ένα φυσικό κλιματικό μοντέλο που σχετίζεται με τη θέρμανση του Ειρηνικού, έχει κορυφωθεί. Μάλιστα, υπάρχει 80% πιθανότητα να εξασθενήσει εντελώς μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου, εάν και οι επιπτώσεις του αναμένεται να συνεχιστούν.

Η γενική γραμματέας του WMO, Celeste Saulo, δήλωσε ότι το El Niño συνέβαλε στο να γίνει το 2023 το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, αν και ο κύριος ένοχος γι’ αυτό ήταν οι εκπομπές από ορυκτά καύσιμα.

Όταν πρόκειται για τους ωκεανούς, η εικόνα είναι ακόμη πιο ανησυχητική, εξήγησε η ίδια. «Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας τον Ιανουάριο του 2024 ήταν μακράν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί για τον συγκεκριμένο μήνα. Αυτό είναι ανησυχητικό και δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από το Ελ Νίνιο», αποκάλυψε.

Οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας τον Φεβρουάριο ήταν επίσης θερμότερες από κάθε άλλο μήνα στην ιστορία, σπάζοντας το ρεκόρ του περασμένου Αυγούστου, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δορυφορικής παρακολούθησης Copernicus.

Νέο παγκόσμιο ρεκόρ θερμοκρασίας ante portas

Το 2024 μετράει μονάχα λίγους μήνες ζωής, όμως τα κλιματικά φαινόμενα σε ξηρά και θάλασσα είναι αδιαμφισβήτητα αξιοσημείωτα. Μεταξύ 8 και 11 Φεβρουαρίου του 2024, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες κυμάνθηκαν κατά 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του 1850-1900. Στο σύνολο του μήνα, η Ευρώπη βίωσε θερμότητα που ήταν 3,3 βαθμούς Κελσίου πάνω από το εν λόγω σημείο αναφοράς.

Ο Carlo Buontempo, διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus, δήλωσε ότι ήταν μια πρόγευση του τι πρόκειται να συμβεί λόγω της αύξησης των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. «Αν δεν καταφέρουμε να τα σταθεροποιήσουμε, θα βρεθούμε αναπόφευκτα αντιμέτωποι με νέα παγκόσμια ρεκόρ θερμοκρασίας και τις συνέπειές τους», προειδοποιεί ο επιστήμονας.

Ανυπολόγιστες ζημιές στην θαλάσσια ζωή

Ο Carlos Nobre, ένας από τους πιο σημαντικούς κλιματολόγους της Βραζιλίας, δήλωσε ότι κανένα κλιματικό μοντέλο δεν προέβλεψε με ακρίβεια πόσο υψηλές θα ήταν οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας κατά τους τελευταίους 12 μήνες. Δεδομένης της συνεχιζόμενης θερμότητας πάνω από τη θάλασσα, περιέγραψε ότι το 2024 πιθανότατα θα είναι ένα ακόμη ασυνήθιστα θερμό έτος για τον πλανήτη.

Η ανωμαλία είναι εμφανέστερη στον Βόρειο Ατλαντικό, όπου ο Brian McNoldy, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, υπολόγισε την απόκλιση από τους στατιστικούς μέσους όρους ως ένα γεγονός που συμβαίνει μία φορά στα 284.000 χρόνια. «Υπήρξε ρεκόρ ζέστης για ένα ολόκληρο έτος, συχνά με φαινομενικά αδύνατα περιθώρια», έγραψε στο Twitter. Χαρακτήρισε τις τάσεις ως «βαθιά ανησυχητικές».

Ο Zeke Hausfather, επιστήμονας στο Berkeley Earth στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι οι παγκόσμιες θερμοκρασίες της θάλασσας και της επιφάνειας είναι «αρκετά υψηλές», αλλά, όπως είπε, εξακολουθούν να βρίσκονται εντός των προβλέψεων των κλιματικών μοντέλων.

«Δεν έχουμε ακόμη ισχυρά στοιχεία από τις παρατηρήσεις που να υποδηλώνουν ότι ο κόσμος θερμαίνεται ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν, δεδομένων των ανθρώπινων εκπομπών», εξηγεί.

Οι επιπτώσεις στα κοράλλια και σε άλλες μορφές θαλάσσιας ζωής είναι ανυπολόγιστες. Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος της Αυστραλίας υφίσταται την πέμπτη μαζική λεύκανση μέσα σε οκτώ χρόνια. Οι μετεωρολόγοι προειδοποιούν ότι οι υψηλές επιφανειακές θερμοκρασίες μπορεί επίσης να προμηνύουν μια μακρύτερη και πιο ενεργή περίοδο τυφώνων.

Ο Ραούλ Κορδέρο, καθηγητής κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν και στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο, δήλωσε ότι η αυξανόμενη πιθανότητα μιας ψυχρής La Niña μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου θα μπορούσε να φέρει ανάπαυλα από την παγκόσμια ζέστη, αλλά αυτό θα είναι μόνο προσωρινό.

Όπως είπε, «όλα τα πρόσφατα ρεκόρ θερμοκρασίας πιθανότατα θα καταρριφθούν μάλλον νωρίτερα παρά αργότερα. Η κατάσταση θα συνεχίσει να επιδεινώνεται μέχρι να σταματήσουμε την καύση ορυκτών καυσίμων».

Με πληροφορίες από The Guardian