Το Ιράν εκτόξευσε ένα κύμα βαλλιστικών πυραύλων κατά του Ισραήλ το βράδυ της Τρίτης (01/10) σε αντίποινα για μια σειρά επιθέσεων κατά των συμμάχων του, «βάζοντας φωτιά» στη Μέση Ανατολή. Αξιωματούχοι στην Τεχεράνη επικαλέστηκαν τις δολοφονίες κορυφαίων διοικητών της Χεζμπολάχ και της Χαμάς -συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, ο οποίος σκοτώθηκε την Παρασκευή (27/09)- και την ισραηλινή εισβολή στον Λίβανο.

Πρόκειται για τη δεύτερη επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ φέτος, αν και αυτή θεωρείται ευρέως ότι ήταν πιο επιθετική και είναι πιθανό να έχει περισσότερες συνέπειες.

Δεκάδες πύραυλοι εκτοξεύθηκαν στον ουρανό προς τις παράκτιες πόλεις της χώρας. Οι περισσότεροι πύραυλοι αναχαιτίστηκαν από την αεράμυνα του Ισραήλ, που υποστηρίζεται από τους δυτικούς συμμάχους, αλλά υπήρξαν πολλαπλές εικόνες κρατήρων στο κεντρικό και νότιο Ισραήλ.

Δύο άνθρωποι φέρονται να έχουν τραυματιστεί στο Τελ Αβίβ. Σε άλλα μέρη, ο μόνος νεκρός που αναφέρθηκε ήταν ο Sameh al-Asali, ένας 37χρονος Παλαιστίνιος από τη Γάζα που ζει στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, ο οποίος σκοτώθηκε από πτώση θραυσμάτων.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι το Ιράν «έκανε ένα μεγάλο λάθος και θα το πληρώσει», αν και Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το Ισραήλ δεν έχει λάβει ακόμη απόφαση για το εύρος ή το χρονικό πλαίσιο των αντιποίνων.

Διαβασε ακομα

Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν με το Ισραήλ την απάντηση στην επίθεση του Ιράν

Εν τω μεταξύ, κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο ισραηλινός στρατός συνέχισε να σφυροκοπεί την πρωτεύουσα του Λιβάνου, Βηρυτό, με τουλάχιστον πέντε πλήγματα που έπληξαν τα νότια προάστια της πόλης.

Το Ισραήλ ετοιμάζεται για αντίποινα

Η αιφνιδιαστική επίθεση του Ιράν διήρκεσε κάτι λιγότερο από μία ώρα και έγινε αφού ο πρόεδρος του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (SNSC), Αλί Ακμπάρ Αχμαντιάν, δήλωσε ότι το Ιράν βρίσκεται σε πόλεμο. Εκτοξεύθηκαν περίπου 180 βαλλιστικοί πύραυλοι, λίγες ώρες αφότου οι ΗΠΑ προειδοποίησαν ότι το Ιράν προετοίμαζε επικείμενη επίθεση.

Για να ενισχύσουν την άμυνα του Ισραήλ, οι αμερικανικές δυνάμεις κατέρριψαν ιρανικούς πυραύλους. Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε αργότερα ότι η επίθεση φαίνεται ότι «καταποντίστηκε και ήταν αναποτελεσματική» και το Ισραήλ δήλωσε ότι οι περισσότεροι πύραυλοι αναχαιτίστηκαν.

Ιρανοί αξιωματούχοι, ωστόσο, ανακοίνωσαν ότι το 90% των πυραύλων του έπληξαν επιτυχώς τους στόχους τους. Η έκταση των ζημιών που προκάλεσαν οι πύραυλοι παραμένει ασαφής.

Η εντολή για την διεξαγωγή του πλήγματος δόθηκε από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, με την υποστήριξη του SNSC (Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας) και του ιρανικού υπουργείου Άμυνας. Το Ιράν δήλωσε ότι η επίθεση ήταν μια «νόμιμη, ορθολογική και θεμιτή απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις του σιωνιστικού καθεστώτος».

Αυτή η επίθεση είναι πολύ πιο επιθετική από εκείνη του Ιράν τον Απρίλιο, η οποία θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό συμβολικό χτύπημα. Το Ιράν είχε δώσει τότε προειδοποίηση αρκετών ημερών και ο κύριος στόχος ήταν μια στρατιωτική βάση στην αραιοκατοικημένη έρημο Νεγκέβ. Αυτή τη φορά, οι ίδιοι οι πύραυλοι φαίνεται να είναι πολύ ταχύτεροι και οι στόχοι φαίνεται να περιλαμβάνουν πυκνοκατοικημένες πόλεις.

Διαβασε ακομα

NYT: Ο Νετανιάχου ζυγίζει το πώς, όχι το εάν θα απαντήσει. Γιατί μπορεί να περιμένει τις αμερικανικές εκλογές

Ο συντάκτης άμυνας και ασφάλειας του Guardian, Dan Sabbagh, έχει χρήσιμες πληροφορίες για τη στρατιωτική στρατηγική του Ιράν τώρα: «Η εκτόξευση τόσων πολλών βαλλιστικών πυραύλων μέσα σε λίγα λεπτά αντιπροσωπεύει επίσης μια σοβαρή προσπάθεια να συντριβεί ή να εξαντληθεί η αεράμυνα του Ισραήλ. Επειδή είναι εξελιγμένοι, οι πύραυλοι αναχαίτισης είναι ακριβοί – και τα αποθέματά τους αβέβαια», γράφει.

Γιατί έκανε την επίθεση το Ιράν

Αν και οι λεπτομέρειες σχετικά με τον χρόνο και τη φύση της επίθεσης δεν ήταν γνωστές εκ των προτέρων, δεν ήταν έκπληξη.

Οι παγκόσμιες δυνάμεις προβλέπουν εδώ και μήνες μια «περιφερειακή κλιμάκωση» από τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, στον οποίο έχει σκοτώσει 40.000 Παλαιστίνιους. Προηγήθηκε μια επίθεση μαχητών της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 1.200 Ισραηλινοί. Το Ισραήλ αντιμετωπίζει τώρα κατηγορίες για γενοκτονία στο ανώτατο δικαστήριο του κόσμου.

Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) έχουν τώρα επεκτείνει τον πόλεμο στον Λίβανο, τον οποίο βομβαρδίζουν σφοδρά.

Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν, επέμεινε ότι η χώρα «δεν επιθυμεί να είναι η αιτία της αστάθειας στην περιοχή». Φαίνεται ότι η επικείμενη απειλή πολέμου έχει χάσει την αποτρεπτική της δύναμη, με τον εκπρόσωπο της επιτροπής εθνικής ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής του κοινοβουλίου να δηλώνει ότι το Ιράν «δεν φοβάται να πάει σε πόλεμο. Δεν είμαστε πολεμοκάπηλοι, αλλά είμαστε έτοιμοι για κάθε πόλεμο».

Τα ριψοκίνδυνα και πρωτοφανή αντίποινα του Ιράν «αντανακλούν μια αυξανόμενη συναίνεση στο εσωτερικό της ιρανικής ελίτ ότι η απόφασή της να μην προβεί σε στρατιωτικά αντίποινα μετά τη δολοφονία του πολιτικού επικεφαλής της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη τον Ιούλιο ήταν στρατηγικό λάθος», γράφει ο Patrick Wintour.

Η αντιληπτή αδράνεια έχει οδηγήσει σε μια αυξανόμενη απογοήτευση μεταξύ ορισμένων σκληροπυρηνικών στο Ιράν ότι η Τεχεράνη έχει γίνει «παθητική» απέναντι στην ισραηλινή επιθετικότητα. Αντί να κατευνάσει το Ισραήλ, λένε, έχει ενθαρρύνει τον Νετανιάχου να εξαπολύσει περαιτέρω επιθέσεις και έχει αποδυναμώσει την εικόνα του ως ηγέτη του «άξονα της αντίστασης».

Διαβασε ακομα

Πόσο κοντά είμαστε σε έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο;

Το Ιράν απέφυγε να διατάξει αντίποινα για τη δολοφονία του Χανίγια, ο οποίος σκοτώθηκε στην Τεχεράνη τον Ιούλιο, λόγω των διαβεβαιώσεων των ΗΠΑ ότι επίκειται συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα και ότι η αυτοσυγκράτηση του Ιράν θα ήταν το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι θα συμβεί. (Το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για τον θάνατο του Χανίγια). Καμία τέτοια συμφωνία δεν υλοποιήθηκε. Στις αρχές του περασμένου μήνα, ο Πεζεσκιάν κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι λένε ψέματα, προσθέτοντας ότι οι ενέργειες του Ισραήλ δεν θα έμεναν «αναπάντητες».

Ιρανοί αξιωματούχοι θορυβήθηκαν επίσης από την ανακοίνωση του Νετανιάχου το περασμένο Σαββατοκύριακο (28-29/09) ότι οι τελευταίες ενέργειες του Ισραήλ είναι βήματα προς την κατεύθυνση της αλλαγής “της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή για τα επόμενα χρόνια”. Η επίδειξη αυτοσυγκράτησης μετά τη σειρά κλιμάκωσης θα τους έθετε, πίστευαν, σε ακόμη πιο αδύναμη στρατηγική θέση.

Τι εκτόξευσε το Ιράν

Η Τεχεράνη ανέπτυξε βαλλιστικούς πυραύλους, οι οποίοι χρησιμοποιούν τροχιές εκτός ή κοντά στα όρια της γήινης ατμόσφαιρας, στην επίθεση. Χρησιμοποίησε παρόμοια όπλα εναντίον του Ισραήλ νωρίτερα φέτος.

Αυτή τη φορά, δήλωσε ότι είχε επίσης αναπτύξει υπερηχητικούς πυραύλους που έχουν εκτιμώμενη μέγιστη ταχύτητα 10.000 μίλια/ώρα.

Τι ζημιές προκάλεσαν οι ιρανικοί πύραυλοι

Ο αντίκτυπος των ζημιών εκτιμάται. Οι IDF δήλωσαν ότι ορισμένες από τις αεροπορικές βάσεις τους επλήγησαν. Εικόνες που αναρτήθηκαν από Ισραηλινούς έδειχναν κρατήρες στα κεντρικά και νότια τμήματα της χώρας.

Δεν έχουν αναφερθεί τραυματισμοί στο Ισραήλ, αλλά ένα άτομο σκοτώθηκε στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, ανακοίνωσαν οι τοπικές Αρχές.

Το Ιράν δήλωσε ότι η επίθεση είχε στόχο στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αλλά τουλάχιστον ένας πύραυλος είχε πλήξει ένα ισραηλινό σχολείο.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, χαρακτήρισε την επίθεση του Ιράν «αναποτελεσματική».

Τι θα επακολουθήσει

Ηγέτες από όλη την Ευρώπη καταδίκασαν την επίθεση του Ιράν και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι η Βρετανία στέκεται στο πλευρό του Ισραήλ και αναγνωρίζει «το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα απέναντι σε αυτή την επιθετικότητα».

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, καταδίκασε την «κλιμάκωση μετά την κλιμάκωση» στην περιοχή. «Αυτό πρέπει να σταματήσει. Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε κατάπαυση του πυρός», δήλωσε.

Το Ισραήλ έχει ήδη εξαπολύσει επιθέσεις στην Υεμένη, τον Λίβανο και τη Συρία αυτή την εβδομάδα, δείχνοντας την προθυμία του να συνεχίσει να μάχεται σε όλα τα μέτωπα. Αναλυτές έχουν σημειώσει ότι το Ισραήλ έχει πολύ πιο ελεύθερα χέρια για να απαντήσει πιο ολοκληρωμένα και επιθετικά. Οι όποιες λίγες «δυνάμεις αυτοσυγκράτησης» υπήρχαν στη Μέση Ανατολή «αποδυναμώνονται κάθε μέρα που περνάει», γράφει στην ανάλυσή του ο Julian Borger. «Από πολιτική άποψη, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι δένει τα χέρια του Ισραήλ μπροστά σε μια ιρανική επίθεση σε ισραηλινές πόλεις».

Ο διαφαινόμενος φόβος αυτής της εμβάθυνσης της σύγκρουσης είναι μια άμεση αντιπαράθεση μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσινγκτον, η οποία έρχεται πιο κοντά με κάθε επίθεση.

Καθώς το Ισραήλ ετοιμάζεται για αντίποινα και η ηγεσία του Ιράν ορκίζεται ότι οποιαδήποτε αντίποινα θα αντιμετωπιστούν με μια «πιο συντριπτική και καταστροφική» απάντηση, οι κραυγές για ειρήνη συνεχίζουν να μην εισακούονται.

Το μέτωπο του Λιβάνου

Ο Λίβανος φιλοξενεί τον βασικό περιφερειακό σύμμαχο του Ιράν, τη Χεζμπολάχ, η οποία εκτοξεύει ρουκέτες στο βόρειο Ισραήλ ως απάντηση στην αιματοχυσία στη Γάζα.

Την περασμένη εβδομάδα, χιλιάδες βομβητές και ασύρματοι που ανήκαν σε μέλη της Χεζμπολάχ εξερράγησαν σε ολόκληρο τον Λίβανο, σκοτώνοντας πολλούς και τραυματίζοντας χιλιάδες άλλους, συμπεριλαμβανομένων αμάχων. Την Παρασκευή, το Ισραήλ δολοφόνησε τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα. Τον Ιούλιο, ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, σκοτώθηκε στην ιρανική πρωτεύουσα – μια επίθεση που αποδόθηκε στο Ισραήλ.

Οι ισραηλινές επιθέσεις έχουν καταστρέψει τα νότια προάστια της Βηρυτού, της πρωτεύουσας, καθώς και χωριά στα νότια της χώρας. Τουλάχιστον 1 εκατομμύριο άνθρωποι στο Λίβανο – το ένα πέμπτο του πληθυσμού – έχουν πλέον εκτοπιστεί.

Οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει για κλιμάκωση, αλλά ταυτόχρονα υποστηρίζουν τις επιθέσεις του Ισραήλ τόσο διπλωματικά – υποστηρίζοντας την άποψή του σε διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ – όσο και υλικά, στέλνοντάς του τις βόμβες και τα όπλα που έχει χρησιμοποιήσει για να σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους.

Διαβασε ακομα

Το Ισραήλ θέλει να αλλάξει τη Μέση Ανατολή. Αλλά η ιστορία προειδοποιεί

Η Χεζμπολάχ δήλωσε ότι οι μαχητές της μάχονται με ισραηλινές δυνάμεις στο εσωτερικό του Λιβάνου την Τετάρτη (02/10), αναφέροντας χερσαίες συγκρούσεις για πρώτη φορά από τότε που το Ισραήλ άρχισε να εισβάλλει στον βόρειο γείτονά του σε μια εκστρατεία για να πλήξει την ένοπλη ομάδα που υποστηρίζεται από το Ιράν.

Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι τακτικές μονάδες πεζικού και τεθωρακισμένες μονάδες συμμετείχαν στις χερσαίες επιχειρήσεις του στο Λίβανο, μία ημέρα μετά την επίθεση που δέχθηκε το Ισραήλ από το Ιράν σε ένα χτύπημα που προκάλεσε φόβους ότι η πετρελαιοπαραγωγός Μέση Ανατολή θα μπορούσε να βυθιστεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση.

Ένας διοικητής ισραηλινής μονάδας σκοτώθηκε στο Λίβανο, δήλωσε ο ισραηλινός στρατός. Ένας Λιβανέζος στρατιώτης τραυματίστηκε σε ισραηλινή επίθεση μη επανδρωμένου αεροσκάφους στο νότιο Λίβανο, ανέφερε ο λιβανέζικος στρατός σε ανακοίνωσή του.

Το Ιράν δήλωσε ότι η επίθεση – η μεγαλύτερη επίθεσή του στο Ισραήλ – είχε τελειώσει εκτός αν υπήρχε περαιτέρω πρόκληση, αλλά το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες υποσχέθηκαν να αντεπιτεθούν σκληρά.

Η βία, εν τω μεταξύ, συνεχίστηκε στα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου.

Διαβασε ακομα

Το Ισραήλ ξεκίνησε χερσαία εισβολή στον Λίβανο – Σε θέση άμυνας η ακέφαλη Χεζμπολάχ

Η Χεζμπολάχ δήλωσε ότι συγκρούστηκε με ισραηλινά στρατεύματα στη συνοριακή πόλη Μαρούν ελ Ρας, αφού απώθησε δυνάμεις κοντά σε άλλη συνοριακή πόλη. Η ομάδα δήλωσε ότι είχε επίσης εκτοξεύσει ρουκέτες εναντίον στρατιωτικών θέσεων εντός του Ισραήλ.

Ο επικεφαλής των μέσων ενημέρωσης της ομάδας Μοχάμαντ Αφίφ δήλωσε ότι οι μάχες αυτές ήταν μόνο «ο πρώτος γύρος» και ότι η ομάδα είχε αρκετούς μαχητές, όπλα και πυρομαχικά για να απωθήσει το Ισραήλ.

Δεν υπήρξε άμεσο σχόλιο από το Ισραήλ.

Η προσθήκη από το Ισραήλ στρατευμάτων πεζικού και τεθωρακισμένων από την 36η Μεραρχία, συμπεριλαμβανομένης της Ταξιαρχίας Γκολάνι, της 188ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας και της 6ης Ταξιαρχίας Πεζικού, υποδηλώνει ότι η επιχείρηση μπορεί να προχωρήσει πέρα από τις περιορισμένες επιδρομές κομάντος.

Ο στρατός έχει δηλώσει ότι η εισβολή του αποσκοπεί σε μεγάλο βαθμό στην καταστροφή σηράγγων και άλλων υποδομών στα σύνορα και δεν υπήρχαν σχέδια για ευρύτερη επιχείρηση με στόχο τη Βηρυτό ή μεγάλες πόλεις στο νότιο Λίβανο.

Παρ’ όλα αυτά, εξέδωσε νέες εντολές εκκένωσης για περίπου δύο δωδεκάδες πόλεις κατά μήκος των νότιων συνόρων, δίνοντας οδηγίες στους κατοίκους να κατευθυνθούν βόρεια του ποταμού Αουάλι, ο οποίος ρέει από ανατολικά προς δυτικά περίπου 60 χιλιόμετρα βόρεια των ισραηλινών συνόρων.

Διαβασε ακομα

Ο Νετανιάχου κέρδισε τον Νασράλα. Και τι αλλάζει μ’ αυτό;

Παρά τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός από τα Ηνωμένα Έθνη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι μάχες μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ που εδρεύει στο Λίβανο συνεχίζονται.

Το Ισραήλ ανανέωσε τους βομβαρδισμούς του νωρίς την Τετάρτη στα νότια προάστια της Βηρυτού, προπύργιο της υποστηριζόμενης από το Ιράν ομάδας, με περισσότερες από δώδεκα αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων που, όπως είπε, ανήκαν στη Χεζμπολάχ.

Φόβοι για περαιτέρω βία

Οι πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν και οι επιχειρήσεις του Ισραήλ στον Λίβανο έχουν προκαλέσει συναγερμό σε όλο τον κόσμο, καθώς οι πληρεξούσιοι της Τεχεράνης στη Μέση Ανατολή – η Χεζμπολάχ, οι Χούθι της Υεμένης και οι ένοπλες ομάδες στο Ιράκ – δεν δείχνουν να σταματούν τις επιθέσεις για την υποστήριξη της Χαμάς.

«Ήρθε η ώρα να μπει στη μάχη ολόκληρος ο άξονας, από το Ιράν μέχρι το Ιράκ, την Υεμένη, τη Συρία, τον Λίβανο και τη Γάζα, ήρθε η ώρα. Γιατί είναι σαφές ότι τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει το Ισραήλ, ούτε οι διεθνείς νόμοι», δήλωσε κάτοικος του Λιβάνου.

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι θα φιλοξενήσει αργότερα την Τετάρτη μια διάσκεψη των ηγετών της Ομάδας των Επτά (G7) για να συζητήσουν την κρίση στη Μέση Ανατολή, ανακοίνωσε το γραφείο της.

Διαβασε ακομα

Πώς οι επιθέσεις στον Λίβανο άλλαξαν τη Μέση Ανατολή

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι θα συναντηθεί με τους επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας στην έδρα του υπουργείου Άμυνας στο Τελ Αβίβ.

Η Κίνα κάλεσε τις παγκόσμιες δυνάμεις να διαδραματίσουν εποικοδομητικό ρόλο για να αποφευχθεί η κλιμάκωση, ενώ η Σαουδική Αραβία ελπίζει σε αποκλιμάκωση και διάλογο, δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας Φαϊζάλ αλ-Ιμπραχίμ.

Η Αίγυπτος καταδίκασε αυτό που αποκάλεσε επικίνδυνη ισραηλινή κλιμάκωση στο Λίβανο και απέρριψε κάθε προσπάθεια επιβολής μιας «νέας κατάστασης» στο έδαφος που παραβιάζει την κυριαρχία του Λιβάνου.

Με πληροφορίες από Guardian, Reuters, Washington Post