Οι Αρχές της Σαουδικής Αραβίας επέτρεψαν τη χρήση «θανατηφόρου βίας» ώστε να «εκκαθαριστεί» η γη κατά μήκος της «Γραμμής» για τη Neom, τη φουτουριστική πόλη της ερήμου που κατασκευάζεται από δεκάδες δυτικές εταιρείες.

Ο συνταγματάρχης Rabih Alenezi, πρώην αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών, είπε στο BBC ότι έλαβε εντολή να εκδιώξει χωρικούς από μια φυλή στο κράτος του Κόλπου ώστε να ανοίξει δρόμο για τη «Γραμμή», μέρος του οικολογικού έργου Neom.

Ένας από αυτούς πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε επειδή διαμαρτυρήθηκε για την έξωση.

Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας και η διοίκηση της Neom αρνήθηκαν να σχολιάσουν.

Το Neom, η οικολογική περιοχή της Σαουδικής Αραβίας αξίας 500 δισ. δολαρίων, αποτελεί μέρος της στρατηγικής Saudi Vision 2030, η οποία στοχεύει στη διαφοροποίηση της οικονομίας του βασιλείου από το πετρέλαιο.

Το εμβληματικό της έργο, που ονομάζεται «Γραμμή» (The Line), έχει σχεδιαστεί ως μια πόλη χωρίς αυτοκίνητα, πλάτους μόλις 200 μέτρων και μήκους 170 χιλιομέτρων – αν και μόνο 2,4 χιλιόμετρα του έργου αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2030.

Δεκάδες παγκόσμιες εταιρείες, αρκετές από τις οποίες είναι βρετανικές, συμμετέχουν στην κατασκευή της Neom.

Η περιοχή όπου κατασκευάζεται η Neom έχει περιγραφεί ως ο τέλειος «λευκός καμβάς» από τον Σαουδάραβα ηγέτη πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Όμως, περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι έχουν μετακινηθεί για το έργο σύμφωνα με την κυβέρνησή του – και η βρετανική ομάδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα ALQST εκτιμά ότι ο αριθμός είναι μεγαλύτερος.

Το BBC ανέλυσε δορυφορικές εικόνες τριών από τα χωριά που κατεδαφίστηκαν – το al-Khuraybah, το Sharma και το Gayal. Σπίτια, σχολεία και νοσοκομεία έχουν εξαφανιστεί από τον χάρτη.

Ο συνταγματάρχης Alenezi, ο οποίος εξορίστηκε πέρυσι στο Ηνωμένο Βασίλειο, λέει ότι η εντολή εκκαθάρισης που του ζητήθηκε να εκτελέσει, αφορούσε την al-Khuraybah, 4,5 χιλιόμετρα νότια της γραμμής. Τα χωριά κατοικούνταν κυρίως από τη φυλή Huwaitat, η οποία κατοικεί στην περιοχή Tabuk στα βορειοδυτικά της χώρας εδώ και γενιές.

Είπε ότι η διαταγή του Απριλίου 2020 ανέφερε ότι η Huwaitat αποτελείται από «πολλούς επαναστάτες» και ότι «όποιος συνεχίζει να αντιστέκεται [στην έξωση] θα πρέπει να σκοτωθεί, οπότε επιτρέπει τη χρήση θανατηφόρου βίας εναντίον όποιου παραμένει στο σπίτι του».

Ο ίδιος απέφυγε την αποστολή επινοώντας ιατρικούς λόγους, όπως δήλωσε στο BBC, αλλά παρόλα αυτά αυτή προχώρησε κανονικά.

Ο Abdul Rahim al-Huwaiti αρνήθηκε να επιτρέψει σε μια επιτροπή κτηματολογίου να εκτιμήσει την περιουσία του και πυροβολήθηκε από τις σαουδαραβικές Αρχές μια μέρα αργότερα, κατά τη διάρκεια της αποστολής εκκαθάρισης. Προηγουμένως είχε αναρτήσει πολλά βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαμαρτυρόμενος για τις εξώσεις.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η κρατική ασφάλεια της Σαουδικής Αραβίας εκείνη την εποχή, υποστηρίχθηκε ότι ο al-Huwaiti είχε ανοίξει πυρ εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας και αυτές αναγκάστηκαν να προβούν σε αντίποινα. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο ΟΗΕ δήλωσαν ότι σκοτώθηκε απλώς επειδή αντιστάθηκε στην έξωση.

Το BBC δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσει ανεξάρτητα τα σχόλια του συνταγματάρχη Alenezi σχετικά με τη θανατηφόρο βία.

Αλλά μια πηγή που γνωρίζει τις εργασίες της διεύθυνσης πληροφοριών της Σαουδικής Αραβίας είπε ότι η μαρτυρία του συνταγματάρχη -όσον αφορά τόσο τον τρόπο με τον οποίο κοινοποιήθηκε η εντολή εκκαθάρισης όσο και το τι έλεγε- ήταν σύμφωνη με όσα γνώριζαν για τέτοιου είδους αποστολές γενικότερα. Είπαν επίσης ότι το επίπεδο παλαιότητας του συνταγματάρχη θα ήταν κατάλληλο για να ηγηθεί της αποστολής.

Τουλάχιστον 47 άλλοι κάτοικοι του χωριού συνελήφθησαν μετά την αντίσταση στις εξώσεις, πολλοί από τους οποίους διώχθηκαν με κατηγορίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία, σύμφωνα με τον ΟΗΕ και την ALQST. Από αυτούς, οι 40 παραμένουν υπό κράτηση, πέντε από τους οποίους είναι καταδικασμένοι σε θάνατο, λέει η ALQST.

Διαβασε ακομα

Πόσο πουλήθηκε το αριστοκρατικό διαμέρισμα του Καρλ Λάγκερφελντ με θέα τον Σηκουάνα

Αρκετοί συνελήφθησαν επειδή απλώς θρήνησαν δημόσια τον θάνατο του al-Huwaiti στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε η ομάδα.

Οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας λένε ότι σε όσους υποχρεώθηκαν να μετακινηθούν για τη γραμμή προσφέρθηκε αποζημίωση. Αλλά τα ποσά που καταβλήθηκαν ήταν πολύ χαμηλότερα από το ποσό που υποσχέθηκαν, σύμφωνα με το AlQst.

Σύμφωνα με τον συνταγματάρχη Alenezi, «[η Neom] είναι το κεντρικό σημείο των ιδεών του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ήταν τόσο βάναυσος στην αντιμετώπιση του Huwaitat».

Ένα πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του προγράμματος της Neom δήλωσε στο BBC ότι είχε ακούσει για τη δολοφονία του Abdul Rahim al-Huwaiti λίγες εβδομάδες πριν φύγει από τη γενέτειρά του, τις ΗΠΑ, για να αναλάβει τον ρόλο του το 2020. Ο Andy Wirth λέει ότι ρώτησε επανειλημμένα τους εργοδότες του για τις εξώσεις, αλλά δεν ήταν ικανοποιημένος με τις απαντήσεις.

«Απλώς “μύριζε” ότι κάτι τρομερό είχε επιβληθεί σε αυτούς τους ανθρώπους… Δεν πατάς στο λαιμό τους με τα τακούνια της μπότας σου για να μπορέσεις να προχωρήσεις», είπε. Έφυγε από το πρόγραμμα λιγότερο από ένα χρόνο μετά την ένταξή του, απογοητευμένος από τη διαχείρισή του.

Ο διευθύνων σύμβουλος μιας βρετανικής εταιρείας αφαλάτωσης που αποσύρθηκε από ένα έργο 100 εκατομμυρίων δολαρίων για τη «Γραμμή» το 2022 είναι επίσης εξαιρετικά επικριτικός. «Μπορεί να είναι καλό για κάποιους high-tech ανθρώπους που ζουν σε αυτή την περιοχή, αλλά τι θα γίνει με τους υπόλοιπους;», δήλωσε ο Malcolm Aw, ο διευθύνων σύμβουλος της Solar Water PLC.

Ο τοπικός πληθυσμός θα πρέπει να θεωρείται πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο, πρόσθεσε, δεδομένου του πόσο καλά γνωρίζει την περιοχή. «Θα πρέπει να ζητάτε τη συμβουλή τους για να βελτιώσετε, να δημιουργήσετε, να αναδημιουργήσετε, χωρίς να τους απομακρύνετε».

Οι εκτοπισμένοι χωρικοί ήταν εξαιρετικά απρόθυμοι να σχολιάσουν, φοβούμενοι ότι μιλώντας σε ξένα μέσα ενημέρωσης θα μπορούσαν να θέσουν σε περαιτέρω κίνδυνο τους κρατούμενους συγγενείς τους.

Το BBC όμως μίλησε με όσους εκδιώχθηκαν για ένα άλλο πρόγραμμα της Σαουδικής Αραβίας, το Vision 2030. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί για το έργο Jeddah Central στη δυτική πόλη της Σαουδικής Αραβίας – που πρόκειται να περιλαμβάνει μια όπερα, μια αθλητική περιοχή και εμπορικά καταστήματα και κατοικίες υψηλής ποιότητας.

Διαβασε ακομα

Ένα περιβαλλοντικό θαύμα: Η ισπανική πόλη που έγινε πράσινη πρωτεύουσα της Ευρώπης

Ο Nader Hijazi [δεν είναι το πραγματικό του όνομα] μεγάλωσε στην Aziziyah – μία από τις περίπου 63 γειτονιές που επηρεάζονται από αυτές τις κατεδαφίσεις. Το σπίτι του πατέρα του ισοπεδώθηκε το 2021, για το οποίο έλαβε προειδοποίηση λιγότερο από ένα μήνα πριν.

Ο Hijazi λέει ότι οι φωτογραφίες που είχε δει από την πρώην γειτονιά του ήταν σοκαριστικές, λέγοντας ότι θύμιζαν εμπόλεμη ζώνη. «Διεξάγουν έναν πόλεμο κατά των ανθρώπων, έναν πόλεμο κατά της ταυτότητάς μας».

Σαουδάραβες ακτιβιστές μίλησαν στο BBC για δύο άτομα που συνελήφθησαν πέρυσι σε σχέση με τις κατεδαφίσεις στην Τζέντα – ο ένας για σωματική αντίσταση στην έξωση, ο άλλος για ανάρτηση φωτογραφιών με γκράφιτι κατά της κατεδάφισης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Και ένας συγγενής ενός κρατούμενου στην κεντρική φυλακή Dhahban της Τζέντα δήλωσε ότι είχε ακούσει μαρτυρίες για άλλα 15 άτομα που κρατούνται εκεί – σύμφωνα με πληροφορίες για τη διοργάνωση μιας αποχαιρετιστήριας συγκέντρωσης σε μια από τις γειτονιές που έχουν χαρακτηριστεί για κατεδάφιση. Η δυσκολία επικοινωνίας με όσους βρίσκονται μέσα στις φυλακές της Σαουδικής Αραβίας δεν επέτρεψε να επαληθευτεί αυτή η πληροφορία.

Η ALQST πραγματοποίησε έρευνα σε 35 άτομα που εκδιώχθηκαν από γειτονιές της Τζέντα. Από αυτούς, κανένας δεν δήλωσε ότι είχε λάβει αποζημίωση ή επαρκή προειδοποίηση, σύμφωνα με την τοπική νομοθεσία, και περισσότεροι από τους μισούς δήλωσαν ότι εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους υπό την απειλή της σύλληψης.

Διαβασε ακομα

Ένα υπερσύγχρονο αεροδρόμιο, μία ολόκληρη πόλη: Τι ετοιμάζεται στο Ντουμπάι

Ο συνταγματάρχης Alenezi βρίσκεται τώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά εξακολουθεί να φοβάται για την ασφάλειά του. Λέει ότι ένας αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών του είπε ότι θα του προσφέρονταν 5 εκατ. δολάρια αν συμμετείχε σε συνάντηση στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στο Λονδίνο με τον Σαουδάραβα υπουργό Εσωτερικών. Ο ίδιος αρνήθηκε. Αυτό ο ισχυρισμός τέθηκε στην κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, αλλά δεν απάντησε.

Οι επιθέσεις εναντίον επικριτών της σαουδαραβικής κυβέρνησης που ζουν στο εξωτερικό δεν είναι χωρίς προηγούμενο – η πιο γνωστή είναι αυτή εναντίον του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι που ζούσε στις ΗΠΑ, ο οποίος δολοφονήθηκε από Σαουδάραβες πράκτορες μέσα στο προξενείο της χώρας στην Κωνσταντινούπολη το 2018. Μια καταδικαστική έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ενέκρινε την επιχείρηση. Ο πρίγκιπας διάδοχος αρνήθηκε οποιονδήποτε ρόλο.

Αλλά ο συνταγματάρχης Alenezi δεν έχει μετανιώσει για την απόφασή του να μην υπακούσει σε εντολές σχετικά με τη φουτουριστική πόλη της Σαουδικής Αραβίας. «Ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν δεν θα αφήσει τίποτα να σταθεί εμπόδιο στην οικοδόμηση της Neom… Άρχισα να ανησυχώ περισσότερο για το τι μπορεί να μου ζητηθεί να κάνω στους δικούς μου ανθρώπους».

Με πληροφορίες από BBC