Η βράβευση με Όσκαρ είναι σίγουρα μια μεγάλη τιμή για τους ανθρώπους της έβδομης τέχνης, είτε πρόκειται για έναν ηθοποιό, είτε για έναν σκηνοθέτη, είτε για έναν τεχνικό στο κινηματογραφικό συνεργείο.

Φέτος ο θεσμός της Ακαδημίας Κινηματογράφου κλείνει τα 97 του χρόνια και παρά την αδιαμφισβήτητη αίγλη του χρυσού αγαλματιδίου που παίρνει στα χέρια του ο νικητής, ιστορικά υπήρξαν κάποιοι που αρνήθηκαν να το παραλάβουν.

Ηθοποιοί διάσημοι, δημιουργοί μεγάλης φήμης, μεταξύ των οποίων και ένας Έλληνας, θεώρησαν τη βράβευσή τους μικρής σημασίας, αδιαφόρησαν, αρνήθηκαν ή ακόμα και πέταξαν το βραβείο τους στα σκουπίδια.

Αυτά είναι τα πρόσωπα, αλλά και οι λόγοι πίσω από την απόφασή τους.

Διαβασε ακομα

Η φωτογραφία των υποψηφίων των Όσκαρ 2025 είναι για Όσκαρ

Τι κάνει ένα χρυσό αγαλματίδιο στα σκουπίδια του Παγκρατίου;

Νικητής του Όσκαρ Τραγουδιού το 1961, ο Μάνος Χατζιδάκις για «Τα Παιδιά του Πειραιά» που «έντυνε» την ταινία «Ποτέ την Κυριακή».

Ο Έλληνας δημιουργός δεν παραβρέθηκε στην τελετή απονομής, ούτε έστειλε κάποιον άλλον να παραλάβει το πολυπόθητο Χρυσό Αγαλματίδιο.

H Connie Francis ερμήνευσε το “Never On Sunday” στη διάρκεια της τελετής και όταν ήρθε η ώρα της απονομής ο Χατζιδάκης έλειπε.

Με αμηχανία περίμεναν οι Steve Allen και Jayne Meadowns κάποιον να εμφανιστεί προσπαθώντας να καλύψουν τοn χρόνο με χιουμοριστικές ατάκες.

«Είναι ο κύριος Μάνος Χατζιδάκις στην αίθουσα;» ρωτούσε η παρουσιάστρια των βραβείων για να πάρει απάντηση λίγο αργότερα από τον Μπομ Χόουπ: «Έρχεται με λεωφορείο από τη Γιουγκοσλαβία…». Ο βασικός παρουσιαστής της βραδιάς, Μπομπ Χόουπ, πήρε στα χέρια του το Όσκαρ του Μάνου Χατζιδάκι, λέγοντας χαρούμενος: «Περίμενα πάντα αυτή τη στιγμή…».

Λίγες μέρες αργότερα, η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου απέστειλε το Όσκαρ με το Ταχυδρομείο, αλλά το αγαλματίδιο χάθηκε…στον δρόμο.

Όταν ο Χατζιδάκις φωτογραφήθηκε κρατώντας το Όσκαρ δεν ήταν αυτό που έγραφε το όνομά του, αλλά εκείνο που δανείστηκε από την Κατίνα Παξινού, για τις ανάγκες της φωτογράφισης. Τότε η Ακαδημία Κινηματογράφου τού έστειλε ένα αντίγραφο. Να πούμε ότι, ποτέ ο Χατζιδάκις δεν «αγάπησε» τα «Παιδιά του Πειραιά», ούτε το Όσκαρ που του απονεμήθηκε.

Σε κείμενό του με τίτλο: «Η Ρωμαϊκή Αγορά έτσι όπως γέννησε τα τραγούδια μου», μεταξύ άλλων είχε γράψει: «…Και το επίσημο κράτος με γιόρτασε για το Όσκαρ που πήρα ερήμην μου και έξω απ’ τα δικά μου σχέδια. Πάλεψα χρόνια για ν’ αφαιρέσω αυτό τον “τίτλο τιμής” από την πλάτη μου…».

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, o Μάνος Χατζιδάκις πέταξε το Όσκαρ στα σκουπίδια και εκεί το βρήκε η οικιακή βοηθός που το έδωσε στην αδερφή του, Μιράντα. Εκείνη πήρε το χρυσό αγαλματίδιο στο δικό της σπίτι και το επέστρεψε έναν χρόνο μετά τον θάνατό του. Σήμερα βρίσκεται στα χέρια του θετού γιου του, Γιώργου Χατζιδάκι.

Να πούμε ότι ο Χατζιδάκις ούτε το τραγούδι που του έφερε το Όσκαρ αγάπησε ποτέ. Μάλιστα – ο αστικός μύθος λέει ότι – ένα βράδυ του ’63 δειπνούσαν ο Χατζιδάκις με τη Μαρία Κάλλας στο Παρίσι. Τότε τέσσερεις μουσικοί πήγαν στο τραπέζι τους και άρχισαν να παίζουν τα «Παιδιά του Πειραιά».

Η Κάλλας τους ακολούθησε τραγουδώντας χαμηλόφωνα. Όταν τελείωσε το τραγούδι, ο Μάνος έσκυψε και της ψιθύρισε: «Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι η μεγαλύτερη τραγουδίστρια του κόσμου θα τραγουδούσε τόσο μέτρια, αυτό το μέτριο τραγούδι». Ο στόχος του Χατζιδάκις δεν ήταν να μειώσει την Κάλλας, άλλα το να δηλώσει ακόμα μια φορά την αντιπάθειά του στο τραγούδι!

Ακτιβισμός για ιθαγενείς

Η φιλμογραφία του απαράμιλλη, το όνομά του συνδεδεμένο με τις πιο σπουδαίες εποχές του σινεμά: Ο Μάρλον Μπράντο ήταν ένας από αυτούς που «σνόμπαρε» το (δεύτερο για τον ηθοποιό) βραβείο Α’ Ανδρικού ρόλου που κέρδισε το 1973 για το έργο «Ο Νονός» του Κόπολα.

Ακριβώς 52 βράδια πριν από το σημερινό, ο Μπράντο έβγαλε τη γλώσσα στην Ακαδημία και η άρνησή του να παραλάβει έμεινε χαραγμένη στην ιστορία των Όσκαρ.

Ο ίδιος επέλεξε να στείλει στη θέση του τη συνάδελφό του, ηθοποιό και ακτιβίστρια του κινήματος των ιθαγενών της Αμερικής, Σαχίν Λιτφέδερ.

Η απόφασή του αυτή ήταν συμβολική όπως φάνηκε, καθώς η Ινδιάνα Λιτφέδερ παραλαμβάνοντας το βραβείο ενημέρωσε τους παρευρισκόμενους πως ο Μπράντο «με μεγάλη λύπη» δεν θα το παραλάβει ο ίδιος, εξαιτίας της κακομεταχείρισης που είχαν υποστεί οι ιθαγενείς στην κινηματογραφική βιομηχανία.

Επιπλέον, σημείωσε ότι ο μεγάλος ηθοποιός επιθυμούσε να ρίξει φως στα γεγονότα του Wounded Knee, τον Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς, κατά τα οποία εκατοντάδες ιθαγενείς ακτιβιστές κατέλαβαν την ομώνυμη πόλη της Βόρειας Ντακότα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη διαχρονική κακομεταχείριση τους.

Γιατί να μην πας σε μια «δίωρη παρέλαση κρέατος»;

Ο Τζορτζ Σ. Σκοτ ήταν γνωστό πως αρνιόταν να παραλάβει τα βραβεία Όσκαρο που κέρδιζε.
Ο ηθοποιός, που ξεκίνησε από δεύτερους ρόλους και ανέβηκε όταν το κινηματογραφικό «δαιμόνιο» ανακάλυψε την υποκριτική του δεινότητα, ήταν υποψήφιος δύο φορές για Όσκαρ Β’ ανδρικού ρόλου.
Το 1970 ο Σκοτ διεκδικούσε το βραβείο Α’ ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του ως στρατηγός Πάτον στην ταινία Patton του Franklin J. Schaffner. Δεν προκάλεσε καμία έκπληξη όταν αρνήθηκε να παραλάβει το βραβείο που κέρδισε, δεδομένου πως είχε κάνει το ίδιο και τις δύο προηγούμενες φορές που ήταν υποψήφιος.

Χαρακτηρίζοντας την τελετή απονομής μία «δίωρη παρέλαση κρέατος, που είναι μια δημόσια επίδειξη με τεχνητό σασπένς για οικονομικούς λόγους», τόνισε ότι είχε στείλει στους υπεύθυνους της Ακαδημίας ένα τηλεγράφημα με το οποίο δήλωνε την άρνησή του να αποδεχθεί το βραβείο και ζητούσε την αφαίρεση του ονόματός του από τον κατάλογο των υποψηφίων.

Είναι τα Όσκαρ πιο σημαντικά από τα εργασιακά δικαιώματα;

Ο Ντάντλει Νίκολς ήταν σεναριογράφος και σκηνοθέτης, ο οποίος άφησε το στίγμα του στη μεγάλη οθόνη κατά τη διάρκεια της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ.

Συνεργάστηκε στενά με τον Τζον Φορντ, σκηνοθέτη του «The Searchers» και τον Χάουαρντ Χοκς, του “Gentlemen Prefer Blondes”.

Ο Νίκολς ήταν ένας αφανής ήρωας πίσω από τα κινηματογραφικά έργα, περνώντας τον περισσότερο καιρό πίσω από την κάμερα. Όμως όταν εμφανίστηκε μπροστά στην κάμερα, έκανε την παρουσία του αισθητή.

Έχοντας προταθεί το 1936 για Όσκαρ Σεναρίου για την ταινία «Ο πληροφοριοδότης» του 1935, ο Νίκολς αρνήθηκε να παραλάβει το βραβείο που κέρδισε, αποτελώντας τον πρώτο στην ιστορία των Όσκαρ που το έκανε αυτό.

Η πράξη του αυτή έγινε προκειμένου να εκφράσει την αλληλεγγύη του στους συγγραφείς που απεργούσαν εκείνη τη χρονιά. Ταυτόχρονα ήταν και μια παρέμβαση απέναντι στην άρνηση της Ακαδημίας να αναγνωρίσει την συντεχνία των σεναριογράφων.

Δύο χρόνια αργότερα από την άρνησή του ο Νίκολς παρέλαβε, τελικά το βραβείο του. Το 1937 και 1938 διετέλεσε πρόεδρος του Screen Writers Guild.