Η καταστροφή των πιο παρθένων τροπικών δασών του κόσμου συνεχίστηκε με αδυσώπητο ρυθμό το 2023, παρά τη δραματική μείωση της απώλειας δασών στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας και της Κολομβίας, σύμφωνα με νέα στοιχεία.

Μια έκταση σχεδόν στο μέγεθος της Ελβετίας αποψιλώθηκε από τα προηγουμένως αδιατάρακτα τροπικά δάση πέρυσι, συνολικής έκτασης 37.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, βάσει των στοιχείων που συνέταξαν το Ινστιτούτο Παγκόσμιων Πόρων (WRI) και το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. Ο ρυθμός αυτός είναι ίσος με 10 γήπεδα ποδοσφαίρου το λεπτό, συχνά λόγω της μεγαλύτερης έκτασης που τίθεται υπό γεωργική καλλιέργεια σε όλο τον κόσμο.

Ενώ η Βραζιλία και η Κολομβία κατέγραψαν μεγάλες μειώσεις στην απώλεια δασών κατά 36% και 49% αντίστοιχα, υπό τις περιβαλλοντικές πολιτικές των προέδρων Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και Γκουστάβο Πέτρο, οι μειώσεις αυτές αντισταθμίστηκαν από μεγάλες αυξήσεις στη Βολιβία, το Λάος, τη Νικαράγουα κι άλλες χώρες.

Ο Καναδάς γνώρισε επίσης ένα ρεκόρ απώλειας δασών λόγω πυρκαγιάς, χάνοντας περισσότερα από 8 εκατ. εκτάρια (20 εκατ. στρέμματα).

Η Mikaela Weisse, διευθύντρια του Global Forest Watch στο WRI, λέει πως «Ο κόσμος έκανε δύο βήματα προς τα εμπρός και δύο βήματα προς τα πίσω όσον αφορά στην απώλεια δασών κατά το περασμένο έτος».

«Οι απότομες μειώσεις στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας και την Κολομβία δείχνουν ότι η πρόοδος είναι δυνατή, αλλά η αυξανόμενη απώλεια δασών σε άλλες περιοχές έχει σε μεγάλο βαθμό εξουδετερώσει αυτή την πρόοδο», πρόσθεσε. «Πρέπει να μάθουμε από τις χώρες που επιβραδύνουν με επιτυχία την αποψίλωση των δασών».

Οι αλλαγές στη χρήση γης – της οποίας η αποψίλωση αποτελεί κεντρικό στοιχείο – είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ένας από τους κύριους παράγοντες απώλειας της βιοποικιλότητας.

Η διατήρηση των τροπικών δασών είναι επίσης απαραίτητη για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης κατά 1,5C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι η συνεχιζόμενη αποψίλωση των δασών σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις βρίσκονται επικίνδυνα εκτός τροχιάς όσον αφορά στην τήρηση των δεσμεύσεών τους για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα.

Κατά τη διάσκεψη για το κλίμα Cop28 στο Ντουμπάι, οι κυβερνήσεις συμφώνησαν στην ανάγκη να σταματήσει και να αντιστραφεί η απώλεια και η υποβάθμιση των δασών έως το 2030, μετά τη δέσμευση των παγκόσμιων ηγετών στην Cop26 στη Γλασκώβη να τερματίσουν την καταστροφή τους αυτή τη δεκαετία.

Ωστόσο, τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι ο κόσμος απέχει πολύ από την επίτευξη αυτού του στόχου, με μικρή μεταβολή στην παγκόσμια απώλεια δασών εδώ και αρκετά χρόνια.

Ενώ η Βραζιλία είχε επιβραδύνει σημαντικά τον ρυθμό απώλειας των δασών της, η χώρα παρέμεινε μία από τις τρεις πρώτες χώρες που χάνουν πρωτογενή τροπικά δάση, μαζί με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Βολιβία. Μαζί, αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής παγκόσμιας καταστροφής.

Η Βολιβία κατέγραψε σημαντική αύξηση της απώλειας δασών για τρίτη συνεχή χρονιά – παρά το γεγονός ότι διαθέτει λιγότερα από τα μισά δάση σε σχέση με άλλες μεγάλες χώρες που έχουν τροπικά δάση, όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Ινδονησία – η οποία οφείλεται κυρίως στην επέκταση της καλλιέργειας σόγιας.

Διαβασε ακομα

Αμαζόνιος: Ο πνεύμονας του πλανήτη κινδυνεύει να γίνει σαβάνα

Το Λάος και η Νικαράγουα έχασαν μεγάλα κομμάτια από τα εναπομείναντα ανέγγιχτα τροπικά δάση τους το 2023, αποψιλώνοντας 1,9% και 4,2% αντίστοιχα σε ένα μόνο έτος, γεγονός που σύμφωνα με τους ερευνητές οφείλεται στο ότι τα ιδιαίτερα κατακερματισμένα δάση σε χώρες που έχουν ήδη αποψιλωθεί εκτενώς μπορούν συχνά να εξαφανιστούν πιο γρήγορα.

Στο Λάος, η γεωργική επέκταση τροφοδοτείται από τη ζήτηση της Κίνας για εμπορεύματα, ενώ στη Νικαράγουα ευθύνονται η κτηνοτροφία και η επέκταση της γεωργίας.

Παρά την έλλειψη συνολικής προόδου στα στοιχεία για το 2023, οι ερευνητές δήλωσαν ότι ο κόσμος θα μπορούσε να διδαχθεί από τα παραδείγματα της Βραζιλίας και της Κολομβίας για την επίτευξη των στόχων αποψίλωσης των δασών.

Διαβασε ακομα

Τα κύματα καύσωνα γίνονται επίμονα: Η επικίνδυνη τάση της κλιματικής κρίσης

Ο Matthew Hansen καθηγητής στο τμήμα γεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Maryland, δήλωσε: «Πραγματικά πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος για τη διατήρηση των μόνιμων δασών είναι ένα ταμείο αποζημίωσης για τη διατήρηση των μόνιμων τροπικών δασών».

Η Γερμανία πρότεινε την επονομαζόμενη και «δίκαιη συμφωνία», η οποία προορίζεται να πληρώσει τις χώρες με τροπικά δάση με αυτόν τον τρόπο. Η Νορβηγία έχει εμπλακεί με την Γκαμπόν με παρόμοιο τρόπο, χρησιμοποιώντας ως μέτρο τη δέσμευση άνθρακα. Αν συνδυάσουμε αυτή την προσέγγιση με ισχυρή διακυβέρνηση και εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών, μπορεί να πετύχει, κατέληξε.

Με πληροφορίες από Guardian