Ένα μεσημέρι, στα περίχωρα της πόλης Σουκούμι, την πρωτεύουσα της Αμπχαζίας (μια αποσχισμένη περιοχή της Γεωργίας που υποστηρίζεται από τη Ρωσία), αστυνομικοί εισέβαλαν σε μια αποθήκη. Κανείς δεν βρίσκεται εκεί. Ούτε ναρκωτικά, ούτε όπλα. Μόνο ένας μεγάλος θάλαμος ψύξης με δεκάδες ηλεκτρονικές συσκευές. Είναι ένα κέντρο εξόρυξης κρυπτονομισμάτων.

Οι αρχές δημοσίευσαν βίντεο από τη επιδρομή τον περασμένο Δεκέμβριο, ένα από τα πολλά που έχει αναρτηθεί στο YouTube από το 2021. Η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων απαγορεύεται στην Αμπχαζία, ωστόσο εδώ και χρόνια αυτή η ενεργοβόρα βιομηχανία έχει ανθίσει στην περιοχή, λόγω της φθηνής υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Για την Αμπχαζία, έχει ωστόσο κόστος. Η περιοχή αντιμετωπίζει συνήθως εποχιακές ελλείψεις ηλεκτρικής ενέργειας καθώς τα επίπεδα του νερού πέφτουν τον χειμώνα, όμως η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων, η οποία απαιτεί ηλεκτρική ενέργεια 24 ώρες την ημέρα, έχει επιδεινώσει την κατάσταστη.

Οι κάτοικοι της Αμπχαζίας έρχονται έτσι αντιμέτωποι με εξοντωτικά black outs. Οι διακοπές ρεύματος άρχισαν καθημερινά τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου, για 4 ώρες. Μέχρι τη δεύτερη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, τα black outs είχαν φθάσει σχεδόν τις δέκα ώρες την ημέρα. Ο Badra Gunba, πρόεδρος της Αμπχαζίας, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, έκανε λόγο για «ανθρωπιστική καταστροφή».

Για να «εξορύξουν» ψηφιακά νομίσματα, πανίσχυροι υπολογιστές εκτελούν τρισεκατομμύρια υπολογισμούς το δευτερόλεπτο. Όσο περισσότεροι υπολογιστές, τόσο πιο κερδοφόρα θα είναι η εξόρυξη. Μόνο που όλα αυτά απαιτούν τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας.

Εκεί που κάποτε η Αμπχαζία τροφοδοτείτο σχεδόν εξ ολοκλήρου από ανανεώσιμες πηγές υδροηλεκτρικής ενέργειας, τώρα εξαρτάται όλο και περισσότερο από τη Ρωσία για να μειωθούν οι διακοπές ρεύματος. Και καθώς η περισσότερη ρωσική ενέργεια προέρχεται από ορυκτά καύσιμα, η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων συμβάλλει επίσης στην επιδείνωση της κλιματικής ρύπανσης στην περιοχή.

Διαβασε ακομα

Αυτή η τιρκουάζ λίμνη βρίσκεται δίπλα μας αλλά μπορεί να είναι και στον Άρη

Αυτό που συμβαίνει στην Αμπχαζία μπορεί να είναι ακραίο, είναι όμως ενδεικτικό μιας παγκόσμιας τάσης. Η βιομηχανία εξόρυξης κρυπτονομισμάτων, αν και ασταθής, ανθεί και διψάει για ενέργεια.

«Η ηλεκτρική ενέργεια είναι το μεγαλύτερο κόστος της εξόρυξης κρυπτονομισμάτων», δήλωσε η Theresa Sabonis-Helf, καθηγήτρια ενεργειακής ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Georgetown.

Πολλοί miners – τόσο παράνομοι, όπως αυτοί στην Αμπχαζία, όσο και εταιρείες που λειτουργούν νόμιμα – αναζητούν έτσι μέρη όπου μπορούν να αξιοποιήσουν φθηνή ηλεκτρική ενέργεια και συχνά καταλήγουν σε εκείνα με άφθονες ανανεώσιμες πηγές. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτό μπορεί να έχει κόστος για τους ντόπιους, επιβαρύνοντας την κατάσταση και αντλώντας καθαρή ενέργεια.

Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως η παγκόσμια εξόρυξη Bitcoin, του πιο δημοφιλούς κρυπτονομίσματος, καταναλώνει περισσότερη ενέργεια από ό,τι όλο το Πακιστάν, όπου ζουν περισσότεροι από 230 εκατομμύρια άνθρωποι, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Εθνών. Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της βιομηχανίας κρυπτονομισμάτων αναμένεται μάλιστα να αυξηθεί κατά 40% μέχρι το 2026, σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.

Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δεσμευτεί να μετατρέψει τις ΗΠΑ σε «παγκόσμια πρωτεύουσα των crypto», ενώ η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας εκεί αναμένεται να εκτιναχθεί σχεδόν κατά 16% έως το 2029, εν μέρει λόγω των κέντρων δεδομένων που τροφοδοτούν την εξόρυξη κρυπτονομισμάτων και την τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με μια ανάλυση.

Την ίδια ώρα, ορισμένες αμερικανικές εταιρείες κρυπτονομισμάτων στρέφονται σε εγχώριες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προκειμένου να βρουν φθηνότερους και καθαρότερους τρόπους για τις ανάγκες τους.

Διαβασε ακομα

Η εκπληκτική φωτογραφία που έκανε το αόρατο ορατό

Τον Δεκέμβριο, η MARA Holdings με έδρα τη Φλόριντα ανακοίνωσε ότι αγόρασε ένα αιολικό πάρκο στο βόρειο Τέξας για να τροφοδοτήσει την εξόρυξη Bitcoin. «Χρησιμοποιούμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που διαφορετικά θα είχαν περιοριστεί, μειώνοντας το κόστος παραγωγής bitcoin», δήλωσε ο Fred Thiel, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της MARA.

Κοιτάζει όμως και πιο μακριά. Η MARA σχεδιάζει το 50% των εσόδων της να προέρχεται από το εξωτερικό έως το 2028. Δραστηριοποιείται στην Παραγουάη, εκμεταλλευόμενη υδροηλεκτρική ενέργεια. Αυτή είναι μια «φόρμουλα win-win», ανέφερε ένας εκπρόσωπος της MARA. Η εταιρεία χρησιμοποιεί «υποχρησιμοποιούμενες ανανεώσιμες πηγές», ενισχύει την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και συμβάλλει στη συνολική σταθερότητα του δικτύου, ενώ αυξάνει επίσης την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη ενέργεια, υποστήριξε, μιλώντας στο CNN.

Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί ανησυχούν για την πρόσθετη πίεση στα ενεργειακά δίκτυα χωρών όπου η πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια είναι ήδη προβληματική. Σημειώνεται πως πολλά νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος στην Παραγουάη εξακολουθούν να χρησιμοποιούν καυσόξυλα για θέρμανση.

«Αν χρησιμοποιείτε όλη αυτήν τη φθηνή, καθαρή υδροηλεκτρική ενέργεια για εξόρυξη κρυπτονομισμάτων, τότε θα τη στερούνται οι κάτοικοι και οι μικρές επιχειρήσεις και μετά θα αναγκαστούν να στραφούν κάπου αλλού για ενέργεια – η οποία συχνά βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα», δήλωσε η Mandy DeRoche, νομικός εκπρόσωπος στο μη κερδοσκοπικό Earthjustice με έδρα τις ΗΠΑ.

Στην Παραγουάη, αυτοί οι φόβοι έχουν γιγαντωθεί από τον πολλαπλασιασμό των καουμπόι crypto miners, οι οποίοι, σε αντίθεση με τη MARA, λειτουργούν παράνομα. Η κρατική εταιρεία ενέργειας ANDE αναφέρει ότι περίπου το 28% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας χάνεται κάθε χρόνο, εν μέρει λόγω της παράνομης εξόρυξης κρυπτονομισμάτων.

Η Αιθιοπία είναι μια άλλη χώρα που προσελκύει crypto miners, καθώς εκεί η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από υδροηλεκτρική.

Η BitFuFu, μια εταιρεία εξόρυξης Bitcoin με έδρα τη Σιγκαπούρη, η οποία δραστηριοποιείται κυρίως στις ΗΠΑ, ανακοίνωσε, τον Οκτώβριο, πως κατέχει πια μερίδιο μιας εγκατάστασης Bitcoin στην Αιθιοπία.

Η εξαγορά θα συμβάλλει στην οικονομία της Αιθιοπίας και θα αυξήσει την πρόσβαση των ανθρώπων σε φθηνή ενέργεια, ισχυρίστηκε η εταιρεία, καθώς θα ωφελήσει επίσης την BitFuFu. «Με το κόστος ρεύματος κατά μέσο όρο κάτω από 0,04 δολάρια ΗΠΑ ανά κιλοβατώρα, αυτή η εξαγορά αναμένεται να μειώσει το κόστος», αναφέρεται στο δελτίο Τύπου.

Ορισμένοι ειδικοί, ωστόσο, έχουν εκφράσει ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις στους Αιθίοπες μιας αναπτυσσόμενης βιομηχανίας εξόρυξης κρυπτονομισμάτων. «Θα αμφισβητούσα πραγματικά κάθε ισχυρισμό ότι η Αιθιοπία είναι ο τόπος όπου θα πρέπει να αναπτυχθεί η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων», δήλωσε ο Mikael Alemu Gorsky, συνιδρυτής της εταιρείας ανάπτυξης ηλιακής ενέργειας 10 Green Gigowatt for Ethiopia.

Σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας δεν έχει αξιόπιστη πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. «Εκεί που μένει ο πατέρας μου, στο Αντίς στην πρωτεύουσα, έχουν ρεύμα τρεις μέρες την εβδομάδα», είπε ο Gorsky στο CNN. «Όλοι αυτοί οι ισχυρισμοί ότι η χώρα έχει υπερβολική ηλεκτρική ενέργεια ή αρκετό ρεύμα είναι ψευδείς».

«Οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να πάρουν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από τα ηλεκτροφόρα καλώδια επειδή υπάρχει πολύ μικρή συγκεντρωμένη παραγωγή. Έτσι, οι άνθρωποι εισάγουν πετρέλαιο για γεννήτριες ενέργειας», πρόσθεσε ο Gorsky.

Συχνά, οι λόγοι για τους οποίους μια περιοχή είναι κερδοφόρα για τους crypto miners είναι οι ίδιοι λόγοι που την καθιστούν ευάλωτη, υπογράμμισε ο Kaveh Madani, περιβαλλοντικός επιστήμονας και διευθυντής του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου των Ηνωμένων Εθνών για το νερό, το περιβάλλον και την υγεία.

Είναι συνηθισμένο να «βλέπουμε εξόρυξη (κρύπτο) σε περιοχές που έχουν ήδη προβλήματα: ελλείψεις ενέργειας, περιβαλλοντικά προβλήματα και ούτω καθεξής», είπε στο CNN.

Ο Madani, ο οποίος συνέγραψε την έκθεση του ΟΗΕ για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης κρυπτονομισμάτων, ζήτησε «ρυθμιστικές παρεμβάσεις και τεχνολογικές εξελίξεις», προκειμένου να διασφαλιστεί ότι μια αναπτυσσόμενη βιομηχανία crypto δεν θα έχει ανεπιθύμητες περιβαλλοντικές συνέπειες.

«Αν σημειώσετε ποιες ομάδες επωφελούνται αυτήν τη στιγμή από την εξόρυξη Bitcoin και ποια έθνη και γενιές θα υποφέρουν περισσότερο από τις περιβαλλοντικές συνέπειές της, δεν θα σταματήσετε να σκέφτεστε τις συνέπειες της ανισότητας και της αδικίας», πρόσθεσε.

Την ίδια ώρα, στην Αμπχαζία, ο θυμός για τον αντίκτυπο των crypto γιγαντώνεται.

Τοπικοί ακτιβιστές στο χωριό Adzyubzha, πήραν την κατάσταση στα χέρια τους τον Δεκέμβριο, πυρπολώντας εξοπλισμό εξόρυξης crypto, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών ΜΜΕ.

«Έχουμε περάσει το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα και οι άνθρωποί μας ονειρεύονται ηλεκτρισμό», είπε ο Nugzar Kasya, εκπρόσωπος του τοπικού συμβουλίου, στο μέσο ενημέρωσης Aiashara. «Εάν υπάρχει κάποιος σεβασμός για τους ανθρώπους, οποιαδήποτε αίσθηση πατριωτισμού, θα πρέπει να κλείσουν αυτά τα κέντρα και να επιτρέψουν στους ανθρώπους να ζουν ειρηνικά».