Μεγέθυνση κειμένου
Η Σαουδική Αραβία προστέθηκε σε μόλις 21 άλλες χώρες στον κατάλογο των πιστοποιημένων Dark Sky Places, με τις ΗΠΑ, τη Νέα Ζηλανδία και τη Γερμανία να βρίσκονται στην κορυφή του καταλόγου
Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πώς είναι να κοιτάς τον ουρανό και να αισθάνεσαι πως βρίσκεσαι πιο κοντά στα αστέρια από ποτέ; Ο αστροτουρισμός, η νέα τάση που συνδυάζει την αναζήτηση του άγνωστου με την εξερεύνηση του σύμπαντος, προσφέρει την ευκαιρία να βυθιστούμε στο θαύμα του κόσμου πέρα από τη Γη.
Ένα από τους ανερχόμενους αστροτουριστικούς προορισμούς, είναι η Σαουδική Αραβία. Τον περασμένο Νοέμβριο, τα φυσικά καταφύγια AlUla Manara και AlGharameel, κοντά στην αρχαία πόλη-όαση AlUla, ανακηρύχθηκαν τα πρώτα πάρκα σκοτεινού ουρανού στη Μέση Ανατολή από την DarkSky International, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που υποστηρίζει την καταπολέμηση της φωτορύπανσης.
Η Σαουδική Αραβία προστέθηκε σε μόλις 21 άλλες χώρες στον κατάλογο των πιστοποιημένων Dark Sky Places, με τις ΗΠΑ, τη Νέα Ζηλανδία και τη Γερμανία να βρίσκονται στην κορυφή του καταλόγου.
«Ο νυχτερινός ουρανός της AlUla άφηνε πάντα τους επισκέπτες με δέος», λέει ο Gary Fildes, ανώτερος διευθυντής του αστεροσκοπείου της AlUla Manara, μιας πρωτοβουλίας επιστημονικής έρευνας και τουρισμού που ξεκίνησε πέρυσι.
Μέρος της δέσμευσης του καταφυγίου των 2.334 τετραγωνικών χιλιομέτρων για την προστασία του νυχτερινού ουρανού περιλαμβάνει τον προσεκτικό σχεδιασμό του φωτισμού, όπως η διασφάλιση ότι τα φώτα διαθέτουν σκίαστρα που κατευθύνουν το φως προς τα κάτω και όχι προς τα πάνω.
Το αστεροσκοπείο συντάσσει επί του παρόντος έναν οδηγό εξωτερικού φωτισμού για νέες και υφιστάμενες κατασκευές εντός της κομητείας AlUla, δήλωσε ο Fildes στο CNN – που ελπίζει ότι «θα επιτρέψει στους κατοίκους και τους επισκέπτες να βλέπουν πάντα τον νυχτερινό ουρανό πάνω από την AlUla σε όλη τη φυσική του ομορφιά για τα επόμενα χρόνια».
Εκπληκτικά ουράνια θεάματα
Ο αστροτουρισμός αποτελεί εδώ και αρκετά χρόνια μια αναπτυσσόμενη θέση στα βιώσιμα ταξίδια – και μάλιστα με τεράστιες οικονομικές απολαβές. Στις ΗΠΑ, η Εθνική Υπηρεσία Πάρκων διαπίστωσε ότι οι αστροτουρίστες φέρνουν δισεκατομμύρια δολάρια και είναι πιθανό να ξοδέψουν χρήματα για διανυκτερεύσεις, φαγητό και εξοπλισμό. Άλλα έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας και της Αυστραλίας, έχουν επίσης παρατηρήσει αύξηση των νυχτερινών τουριστών τον τελευταίο χρόνο, ιδίως γύρω από ουράνια γεγονότα όπως οι ηλιακές εκλείψεις.
Η DarkSky International έχει πέντε κατηγορίες που αναγνωρίζουν περιοχές με περιορισμένη φωτορύπανση και ενεργές πολιτικές διατήρησης του σκότους.
«Αυτά είναι μέρη που θα είναι αρκετά αποκομμένα από μεγάλες κοινότητες, αλλά είναι ένα μέρος όπου θα δείτε τον Γαλαξία πολύ καθαρά», λέει ο Dan Oakley, πρόεδρος της επιτροπής Dark Sky Places της DarkSky International.
Μέρη όπως η AlUla έχουν αναπτύξει μια σειρά από αστροτουριστικές δραστηριότητες, όπως εκδρομές με ξενάγηση για την παρατήρηση των άστρων. Πέρα από την επανασύνδεση με τη φύση ή την εκπαίδευση για αστρονομικά γεγονότα, οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να παρουσιάσουν την περιφερειακή «αστρολογία»: Την πολιτιστική μυθολογία γύρω από τον νυχτερινό ουρανό.
Η ιστορία της Σαουδικής Αραβίας με τα αστέρια ξεκινά από τους Ναβαταίους και τους Βεδουίνους, αρχαίες νομαδικές φυλές που ζούσαν σε όλη την Αραβική Χερσόνησο, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν τα αστέρια ως πρακτικά εργαλεία πλοήγησης και ως θεϊκά σύμβολα που ευθυγραμμίζονταν με κοσμικά γεγονότα, λέει ο Fildes.
Γι’ αυτούς, η Αφροδίτη – που εμφανιζόταν ως το λαμπρότερο αστέρι στον ουρανό – συνδεόταν με την Al-Uzza, μια ισχυρή θεά, ενώ ο Ήλιος συνδεόταν με την Dushara, μια σεβαστή θεότητα, λέει, προσθέτοντας ότι «οι ψηλές βραχώδεις εξάρσεις στην AlUla μπορεί να χρησίμευαν ως ιεροί τόποι για ουράνια λατρεία».
Η κληρονομιά του νυχτερινού ουρανού και η λαϊκή παράδοση όπως αυτή είναι αναπόσπαστο στοιχείο «για το πώς εξελίχθηκαν οι κοινότητες και οι κοινωνίες μας», λέει ο Oakley.
«Οι άνθρωποι μπορούν να σταθούν κάτω από έναν έναστρο ουρανό, να κοιτάξουν ψηλά και να έχουν την ίδια εμπειρία που είχαν οι πρόγονοί τους πριν από 10.000 χρόνια», λέει και προσθέτει: «Παίρνουμε πολλές από τις αφηγήσεις και τη λαογραφία μας από τον τρόπο με τον οποίο ασχολούμαστε με τον ουρανό, ως μέρος της κληρονομιάς μας».
Σχεδιασμός με σκοτεινή συνείδηση
Τα φυσικά καταφύγια AlUla Manara και AlGharameel είναι μόνο η αρχή των φιλοδοξιών της Σαουδικής Αραβίας για τον αστροτουρισμό, με σχέδια να γίνει ο υπό ανάπτυξη προορισμός της Ερυθράς Θάλασσας, ο οποίος έχει περίπου το μέγεθος του Βελγίου, το μεγαλύτερο καταφύγιο σκοτεινού ουρανού στη Μέση Ανατολή.
Η εταιρεία Red Sea Global, που αναπτύσσει το έργο, συνεργάζεται με ειδικούς στον φωτισμό για «καινοτόμα σχέδια που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για καλή προστασία από τη φωτορύπανση», λέει ο Oakley.
«Η διατήρηση του φυσικού σκοταδιού είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τον πλανήτη», δήλωσε στο CNN ο Andrew Bates, αναπληρωτής διευθυντής φωτισμού της Red Sea Global.
Το θέρετρο εφαρμόζει λύσεις όπως η θωράκιση των πηγών φωτός και η στόχευση των φωτιστικών προς τα κάτω, καθώς και η χρήση θερμών χρωμάτων φωτισμού και έξυπνων συστημάτων ελέγχου που θα ενσωματωθούν με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας της ανάπτυξης, λέει ο Bates, προσθέτοντας ότι το πρώτο θέρετρο του προορισμού της Ερυθράς Θάλασσας, το Six Senses Southern Dunes, έχει ήδη επιτύχει τη συμβατότητα με τον σκοτεινό ουρανό.
Όπως και η AlUla, ο προορισμός της Ερυθράς Θάλασσας στηρίζεται στις παραδόσεις της ισλαμικής αστρονομίας, λέει ο Ahmed AlThaher, επικεφαλής αστρονομίας της Akun, της εταιρείας δραστηριοτήτων περιπέτειας της Red Sea Global: «Κατά τη διάρκεια της περιόδου Χατζ, τονίσαμε πώς τα ουράνια αντικείμενα χρησιμοποιούνταν για την πλοήγηση στη Μέκκα και το χρονοδιάγραμμα των τελετουργιών. Άλλες εμπειρίες στον προορισμό μας επικεντρώνονται στις φάσεις της σελήνης και στο ημερολόγιο Hijri (ένα ισλαμικό σεληνιακό ημερολόγιο)».
Φυσικά, υπάρχει ένα αναπόφευκτο παράδοξο στον αστροτουρισμό, καθώς αυξημένος τουρισμός σημαίνει περισσότερους ανθρώπους, γεγονός που συχνά μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη φωτορύπανση. Μία από τις πιο ορατές συνέπειες της φωτορύπανσης – που προκαλείται από καθημερινές πηγές φωτός, όπως οι λάμπες των δρόμων, οι ηλεκτρονικές διαφημίσεις και οι προβολείς σε αθλητικούς χώρους – είναι η «λάμψη του ουρανού», η οποία επισκιάζει τα αστέρια για περίπου το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού, σύμφωνα με τη Dark Sky International.
Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον αστροτουρισμό αντικατοπτρίζεται στο είδος των αιτήσεων που λαμβάνει η Dark Sky International, όπου ο τουρισμός αποτελεί «πρωταρχική κινητήρια δύναμη» για πολλές τοποθεσίες που επιδιώκουν έναν χαρακτηρισμό, λέει ο Oakley.
«Δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό, αλλά απλά πρέπει να γνωρίζουμε ότι είναι αρκετά διαφορετικοί από άλλους αιτούντες», οι οποίοι μπορεί να έχουν ένα πιο αστρονομικό ενδιαφέρον ή ενδιαφέρον για την προστασία του σκοτεινού ουρανού, προσθέτει.
Ωστόσο, πέρα από τα κίνητρα, η προστασία του νυχτερινού ουρανού και μια πιο ευσυνείδητη προσέγγιση στο σχεδιασμό του φωτισμού έχει θετικές επιπτώσεις πέρα από τα δολάρια του τουρισμού: Η φωτορύπανση επηρεάζει αρνητικά την άγρια ζωή και τα οικοσυστήματα διαταράσσοντας τις συμπεριφορές που προκαλούνται από το σκοτάδι, επηρεάζοντας τις μεταναστεύσεις των πουλιών, την εκκόλαψη θαλάσσιων χελωνών και τα νυχτερινά αρπακτικά. Η Red Sea Global σχεδιάζει να περιορίσει τον αριθμό των επισκεπτών στο ένα εκατομμύριο, επιπλέον της εφαρμογής πρωτοβουλιών βιωσιμότητας στα διάφορα θέρετρα, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τον υπερτουρισμό και να μετριάσει τον αντίκτυπο της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Καθώς η Σαουδική Αραβία αναπτύσσει τον τουριστικό της τομέα, ο Oakley χαίρεται που βλέπει πρακτικές φωτισμού του σκοτεινού ουρανού να ενσωματώνονται στα σχέδια – αν και με μόλις 15 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, μία από τις χαμηλότερες πυκνότητες πληθυσμού στον κόσμο, το έθνος έχει ήδη ένα σημαντικό πλεονέκτημα στον περιορισμό της φωτορύπανσης.
Είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Sara Sami συνεχίζει να την επισκέπτεται. Ακόμα και πέρα από τα καθορισμένα φυσικά καταφύγια, είναι εύκολο να βρεις ένα σημείο εκτός δικτύου χωρίς φώτα, λέει η 38χρονη φωτογράφος και ξεναγός από το Μπαχρέιν.
Η Sami θυμάται την πρώτη φορά που είδε πραγματικά τα αστέρια. Λέει πως έψαχνε ένα σημείο για ένα από τα τουριστικά της προγράμματα στη Σαουδική Αραβία – έναν τεράστιο βράχο με θέα σε μια απέραντη έρημο, με το παρατσούκλι «Η άκρη του κόσμου».
«Υπήρχε μια ολόκληρη κουβέρτα από αστέρια ακριβώς από πάνω μας», θυμάται η Sami. «Μπορούσες να δεις χιλιάδες από αυτά, σαν να ήταν ατελείωτα. Ήταν πανέμορφα».
Από τότε, η Σαουδική Αραβία έχει γίνει το αγαπημένο της σημείο για να παρατηρεί τα αστέρια. Η Sami έχει ταξιδέψει στην έρημο του Βασιλείου δεκάδες φορές από το σπίτι της στο Μπαχρέιν, ένα νησιωτικό κράτος στον Περσικό Κόλπο που συνδέεται με τη Σαουδική Αραβία με μια γέφυρα μήκους 24 χιλιομέτρων. Κατασκηνώνοντας κάτω από τα αστέρια, η Sami αναζητά μέρη με αδιατάρακτο σκοτάδι, μακριά από τις πόλεις, όπου μπορεί να δει τον Γαλαξία μας.
«Κατάφερα να βρω ένα σημείο που απέχει μόλις τέσσερις ώρες από το Μπαχρέιν, είναι κυριολεκτικά στη μέση μιας ερήμου: Εκεί υπάρχει ένα εγκαταλελειμμένο χωριό με γκρεμισμένα σπίτια. Είναι κάπως ανατριχιαστικό, αλλά έχει τον πιο όμορφο ουρανό», λέει.
«Στις περισσότερες περιοχές της Σαουδικής Αραβίας, μπορείς να βρεις εκεί τον νυχτερινό ουρανό. Όλα τα όμορφα θαύματα που έχουν, βρίσκονται στην έρημο, οπότε έχεις το καλύτερο και από τους δύο κόσμους: Όμορφη φύση και υπέροχο νυχτερινό ουρανό».
Με πληροφορίες από CNN
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
Related
Νεοτερα
