Μεγέθυνση κειμένου
Μετά από μια καριέρα στον χώρο των ντοκιμαντέρ, ο Μαχντί Φλάιφελ δημιούργησε την ταινία μεγάλου μήκους «To a Land Unknown», που διηγείται την εμπειρία των προσφύγων
Οι παλαιστινιακές ιστορίες, σύμφωνα με τον Μαχντί Φλάιφελ, είναι πάντα «πιο παράξενες από τις φανταστικές», ωστόσο πολύ συχνά λέγονται μόνο σε ντοκιμαντέρ.
Τώρα, μετά από μια καριέρα στη δημιουργία ταινιών τεκμηρίωσης πραγματικών γεγονότων, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Δανο-Παλαιστίνιου, To a Land Unknown (Σε μια άγνωστη γη), πρόκειται να προβληθεί στις κινηματογραφικές αίθουσες, με την αρχή να γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 14 Φεβρουαρίου.
Η ταινία ακολουθεί δύο ξαδέρφια που έχουν εγκλωβιστεί «στο καθαρτήριο» στην Ελλάδα, ενώ προσπαθούν να φτάσουν στη Γερμανία. Η ταινία, το αποκορύφωμα ενός 10ετούς αγώνα για την εξασφάλιση χρηματοδότησης, γυρίστηκε σε μόλις 29 ημέρες και έκανε πρεμιέρα στις Κάννες.
«Πόσο συχνά βλέπεις παλαιστινιακές ιστορίες στη μυθοπλασία; Συνήθως, περιοριζόμαστε σε υλικό ντοκιμαντέρ», λέει ο Φλάιφελ μιλώντας στον Guardian.
«Οι νικητές της ιστορίας είναι αυτοί που καταφέρνουν να αφηγηθούν την ιστορία τους», λέει. «Αυτός είναι ο λόγος που κάθε χρόνο έχουμε αυτές τις τεράστιες παραγωγές των 100 εκατομμυρίων δολαρίων- μια βιογραφία του Τσόρτσιλ, μια βιογραφία του Οπενχάιμερ. Ποιος θα σου δώσει τόσα χρήματα για να διηγηθείς μια παλαιστινιακή ιστορία; Και ποιος θα τη βάλει στις αίθουσες;».
Στην ταινία του Φλάιφελ, οι Παλαιστίνιοι Σατίλα ( Μαχμούντ Μπάκρι) και Ρέντα (Αράμ Σαμπάχ) έχουν «κολλήσει», όπως πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες, στην Αθήνα χωρίς χαρτιά για να προχωρήσουν περαιτέρω στην Ευρώπη και αρχίζουν να σχεδιάζουν να κλέψουν χρήματα για πλαστά διαβατήρια. Ο εθισμός του Ρέντα στην ηρωίνη οδηγεί τα σχέδιά τους στο χάος, καθώς η πλοκή παίρνει μια σκοτεινή τροπή και μετατρέπεται σε ένα συναρπαστικό θρίλερ.
«Κάποιος μου έγραψε ένα email και μου είπε ότι αφού είδε την ταινία, ένιωσε σαν αυτοί οι τύποι να είναι μέρος της οικογένειάς του. Και νομίζω ότι αυτή είναι η δύναμη του κινηματογράφου όταν λειτουργεί πραγματικά».
Μεγαλώνοντας, ο Φλάιφελ γοητεύτηκε από τα αμερικανικά δικαστικά δράματα του Τζον Γκρίσαμ, πιστεύοντας ότι οι νομικές σπουδές θα του επέτρεπαν να «πει την αλήθεια στην εξουσία». Αλλά μια «βαρετή» σχολική πρακτική άσκηση σε δικαστήριο κατέρριψε αυτή την αντίληψη και είπε στους γονείς του ότι ήθελε να γίνει κινηματογραφιστής. «Ράγισε η καρδιά τους», λέει.
Ο Φλάιφελ γεννήθηκε στο Ντουμπάι το 1979. Το πάθος του για την αφήγηση ιστοριών διαμορφώθηκε από την πρώιμη επαφή του με τα ερασιτεχνικά βίντεο του πατέρα του και τις καταγραφές του θείου του από τη ζωή στον προσφυγικό καταυλισμό Αΐν αλ Χιλβέχ στον Λίβανο, όπου ο Φλάιφελ πέρασε μέρος της παιδικής του ηλικίας.
«Ο πατέρας μου – που εργαζόταν για την Kodak – μας κατέγραφε πολύ και δεν υπολόγιζε ηλικιακούς περιορισμούς, οπότε παρακολουθούσα ταινίες όπως Η συμμορία του Ντόμπερμαν, ο Εξολοθρευτής και τα Σαγόνια του Καρχαρία από την ηλικία των πέντε ετών».
Η οικογένεια μετακόμισε στη Δανία το 1988. Ο Φλάιφελ εκπαιδεύτηκε αρχικά ως σκηνοθέτης μυθοπλασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο στην Εθνική Σχολή Κινηματογράφου και Τηλεόρασης, αλλά αργότερα ασχολήθηκε με τη δημιουργία ντοκιμαντέρ. Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία, A World Not Ours (2012), προέκυψε από 150 ώρες υλικού που τράβηξε στην Αΐν αλ Χιλβέχ.
Η ταινία γνώρισε επιτυχία σε φεστιβάλ και του απέφερε αρκετά χρήματα για να ιδρύσει μια εταιρεία παραγωγής, την Nakba FilmWorks, στο Λονδίνο.
Τα επόμενα ντοκιμαντέρ Xenos (2014) και A Man Returned (2016), το οποίο κέρδισε Αργυρή Άρκτο στην Berlinale του 2016, επικεντρώνονται επίσης στην Αΐν αλ Χιλβέχ και στους αγώνες των νεαρών Παλαιστινίων ανδρών που παλεύουν με τον εκτοπισμό.
Ο Φλάιφελ είναι ιδιαίτερα επηρεασμένος από το τραύμα των παππούδων του, οι οποίοι έχασαν τα πάντα στη Νάκμπα του 1948, όταν περισσότεροι από 700.000 Παλαιστίνιοι εκδιώχθηκαν από τη γη τους από σιωνιστικές παραστρατιωτικές δυνάμεις και στη συνέχεια από τον ισραηλινό στρατό.
«Ξέρω βαθιά μέσα μου ότι μας λήστεψαν μέρα μεσημέρι. Και ότι υπάρχει μια μεγάλη αδικία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Και αυτό που συμβαίνει τώρα είναι πολύ άσχημο. Είναι η πιο σκοτεινή από τις πιο σκοτεινές αλήθειες για την ανθρωπότητα».
Ο Φλάιφελ δεν βλέπει κανέναν ρομαντισμό στη δημιουργία ταινιών, περιγράφοντάς την ως μια «θλιβερή κατάσταση», στην οποία το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του αφιερώνεται στην αδιάκοπη συγκέντρωση χρημάτων.
«Ξοδεύω το 2% της ζωής μου για την πραγματική δημιουργία ταινιών και το 98% για να μαζεύω χρήματα, επειδή δεν το κάνω αυτό για να πουλήσω ποπ κορν ή μόνο για να ψυχαγωγηθώ».
Λέει επίσης ότι αποφεύγει να ρομαντικοποιεί την εμπειρία των προσφύγων και ότι είναι προσηλωμένος σε χαρακτήρες που αντικατοπτρίζουν την αμφιθυμία και την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης.
Ο Ρέντα στο To a Land Unknown βασίζεται σε έναν πραγματικό Ρέντα που εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ του, ο οποίος πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης.
«Θυμάμαι ότι κάποιοι άνθρωποι διάβαζαν το σενάριο και ρωτούσαν αν θέλω πραγματικά να παρουσιάσω τους χαρακτήρες της ταινίας σαν κλέφτες και απατεώνες. Φυσικά, οι άνθρωποι θα το δουν και θα πουν ότι αυτό συμβαίνει όταν αυτοί οι τύποι έρχονται στην Ευρώπη. Αλλά οι άνθρωποι είναι βασικά ίδιοι. Αυτοί οι χαρακτήρες, σε έναν διαφορετικό κόσμο ή ζωή, θα μπορούσαν εύκολα να είναι εσύ».
Το να κάνεις μια ταινία για τους Παλαιστίνιους, λέει, «θα είναι πάντα μια πράξη αντίστασης».
«Δεν είμαι ένας Δανός σκηνοθέτης που κάνει μια ταινία στα δανικά για τους Δανούς στη Δανία. Είμαι ένας εξόριστος κινηματογραφιστής που κάνει ταινίες για εξόριστους στην εξορία».
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι