Ήρθε η ώρα να «περάσουμε σε μια νοοτροπία πολέμου», προειδοποίησε τα μέλη του ΝΑΤΟ ο γγ της Συμμαχίας, Μαρκ Ρούτε, προσθέτοντας πως οι αμυντικές δαπάνες θα πρέπει να αυξηθούν στα επίπεδα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, προκειμένου τα κράτη να προετοιμαστούν για την απειλή μιας μελλοντικής σύγκρουσης με τη Ρωσία.

Μιλώντας την Πέμπτη (12/12) στην πρώτη δημόσια εμφάνισή του στις Βρυξέλλες από τότε που ανέλαβε επικεφαλής της αμυντικής συμμαχίας, ο Ρούτε ήταν κατηγορηματικός «Ήρθε η ώρα να ενισχύσουμε την αμυντική μας παραγωγή και τις αμυντικές μας δαπάνες», τόνισε μετά τις αναφορές ότι το ΝΑΤΟ θα θέσει νέο στόχο δαπανών 3% του ΑΕΠ έως το 2030. Να σημειωθεί πως η τρέχουσα δέσμευση της συμμαχίας – που τηρείται από όλα τα μέλη εκτός από οκτώ – είναι να δαπανά τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα ετησίως έως το 2024.

Είναι αλήθεια, είπε ο Ρούτε, ότι ξοδεύουμε περισσότερα για την άμυνα τώρα απ’ ό,τι πριν από μια δεκαετία. Αλλά, πρόσθεσε, εξακολουθούμε να ξοδεύουμε πολύ λιγότερα από ό,τι κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Παρόλο που οι απειλές για την ελευθερία και την ασφάλειά μας είναι εξίσου μεγάλες – αν όχι μεγαλύτερες.

«Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι Ευρωπαίοι δαπανούσαν πολύ περισσότερο από το 3% του ΑΕΠ τους για την άμυνα», είπε ο πρώην Ολλανδός πρωθυπουργός. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ δαπανούσαν κατά μέσο όρο περίπου 3,8% του ΑΕΠ για την άμυνα.

Ωστόσο ο Ρούτε αρνήθηκε να δεσμευτεί σε έναν συγκεκριμένο νέο στόχο για τις αμυντικές δαπάνες, λέγοντας μόνο ότι απαιτείται «σημαντικά περισσότερο από το 2%».

Σύμφωνα με τον γγ του ΝΑΤΟ, θα χρειαστούν πολλά περισσότερα χρήματα, καθώς «ο κίνδυνος κινείται προς το μέρος μας με μεγάλη ταχύτητα». Ο κίνδυνος σύμφωνα με τον Ρούτε, δεν είναι άλλος από τη Μόσχα, η οποία «προετοιμάζεται για μακροχρόνια σύγκρουση με την Ουκρανία και με εμάς». Θέλοντας μάλιστα να δώσει έμφαση στα λεγόμενά το, περιέγραψε την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας ως τη χειρότερη στη διάρκεια της ζωής του.

«Δεν είμαστε έτοιμοι γι’ αυτό που έρχεται στον δρόμο μας σε τέσσερα με πέντε χρόνια», είπε, προτρέποντας τα μέλη της Συμμαχίας να «εκτοξεύσουν» τις αμυντικές τους δαπάνες.

Τα περισσότερα χρήματα, εξήγησε ο Ρούτε, είναι απαραίτητα για την αναζωογόνηση μιας «κούφιας» αμυντικής βιομηχανίας, η οποία πρέπει να αυξήσει την παραγωγή για να αντιμετωπίσει τη στρατιωτική απειλή από τη Ρωσία.

Η τοποθέτηση αυτή του Ρούτε έρχεται λίγες εβδομάδες πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του εκλεγμένου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει στο παρελθόν ξεκαθαρίσει πως οι ΗΠΑ δεν θα προστατεύσουν τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ που δεν δαπανούν αρκετά για την άμυνα.

Ο γγ του ΝΑΤΟ υπενθύμισε πως τα ευρωπαϊκά μέλη της Συμμαχίας είχαν δαπανήσει πάνω από το 3% του ΑΕΠ για την άμυνα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, τονίζοντας πως «αν δεν ξοδέψουμε περισσότερα από κοινού τώρα για να αποτρέψουμε τον πόλεμο, θα πληρώσουμε πολύ, πολύ, πολύ υψηλότερο τίμημα αργότερα για να τον αντιμετωπίσουμε».

Πρόσθεσε ότι η οικονομία της Ρωσίας βρίσκεται «σε πολεμική βάση», με τις αμυντικές δαπάνες της μέχρι το 2025 να είναι «το ένα τρίτο του κρατικού προϋπολογισμού της χώρας, δηλαδή πάνω από το 6% του ΑΕΠ– και το υψηλότερο επίπεδο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο».

Να σημειωθεί πως η Ρωσία έχει αυξήσει σημαντικά τις αμυντικές της δαπάνες μετά την έναρξη της πλήρους εισβολής της στην Ουκρανία, με επίπεδα ρεκόρ που έχουν εγκριθεί για το 2025.

Η ομιλία του Ρούτε έγινε καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, με τις ρωσικές δυνάμεις να προελαύνουν στα ανατολικά της χώρας. Μέχρι τον Νοέμβριο, η Μόσχα είχε καταλάβει εξαπλάσια έκταση ουκρανικού εδάφους το 2024 σε σύγκριση με ολόκληρο το 2023.

Διαβασε ακομα

Η Γερμανία καλεί τους πολίτες να φτιάξουν καταφύγια στα σπίτια τους

Για τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη και τον Καναδά ο μέσος όρος των αμυντικών δαπανών εκτιμάται στο 2%, ωστόσο δεν πληρούν όλοι τον στόχο, με τον Τραμπ να προειδοποιεί τον Φεβρουάριο ότι θα «ενθαρρύνει» τη Ρωσία να επιτεθεί σε οποιοδήποτε μέλος του ΝΑΤΟ που δεν «πληρώνει τους λογαριασμούς του» ως μέλος της δυτικής στρατιωτικής συμμαχίας.

Τα 32 μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική συμφωνούν, ότι αν ένα μέλος δεχθεί επίθεση, τα υπόλοιπα θα πρέπει να βοηθήσουν στην υπεράσπισή του.

«Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε απόλυτο δίκιο όταν στην πρώτη του θητεία μας ανάγκασε να ξοδεύουμε περισσότερα, είχε επιτυχία, ξοδεύουμε σημαντικά περισσότερα από ό,τι πριν γίνει πρόεδρος, οπότε υπό αυτή την έννοια είχε απόλυτο δίκιο», δήλωσε ο Ρούτε στο BBC, μετά την ομιλία του στις Βρυξέλλες.

Αυτή η ταύτισή του με τον Τραμπ είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένοι στο ΝΑΤΟ αποκαλούν τον Ρούτε «αυλικό του Τραμπ», ενώ εκτιμούν πως αυτός ήταν ένα πολύ σημαντικός λόγος για να επιλεγεί ως ο διάδοχος του Γενς Στόλτενμπεργκ στη θέση του γγ της Συμμαχίας.

Πίσω στο 2018, ο τότε πρόεδρος Τραμπ είχε απειλήσει πως οι ΗΠΑ θα ακολουθήσουν τον δικό τους δρόμο, εάν άλλα μέλη του ΝΑΤΟ – ουσιαστικά στην Ευρώπη – δεν ξόδευαν περισσότερα για τους δικούς τους στρατούς. Ο Ρούτε, που τότε ήταν πρωθυπουργός της Ολλανδίας, φέρεται να συνομίλησε με τον Τραμπ, διαβεβαιώνοντάς τον πως οι δαπάνες είχαν ήδη αυξηθεί και μάλιστα εξαιτίας του (Τραμπ).

Διαβασε ακομα

Ο Τραμπ απειλεί χώρες του ΝΑΤΟ – Πώς αντιδρούν ΗΠΑ, ΕΕ και Στόλτενμπεργκ

Και τώρα ο Τραμπ είναι έτοιμος να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο και ο Ρούτε θέλει να κρατήσει τις ΗΠΑ δεσμευμένες στο ΝΑΤΟ και την ευρωπαϊκή άμυνα. Έτσι, ο Ρούτε, ως γγ του ΝΑΤΟ πια, συνεχίζει να κολακεύει τον Τραμπ.

Άλλωστε ο Ρούτε, ως πρώην πρωθυπουργός ο ίδιος, γνωρίζει καλά ότι οι ηγέτες της Ευρώπης διστάζουν να δαπανήσουν πολύ περισσότερα για την άμυνα, επειδή οι ψηφοφόροι σε όλη την ήπειρο έχουν άλλες προτεραιότητες, όπως η αύξηση του κόστους διαβίωσης, η υγεία, το μεταναστευτικό.

Γι’ αυτό και, όπως ο ίδιος είπε στο BBC, η ομιλία του στις Βρυξέλλες δεν ήταν παρά μια «έκκληση» προς τους «ανθρώπους».

«Πραγματικά απευθύνω απευθείας έκκληση στο ένα δισεκατομμύριο ανθρώπων που ζουν στο έδαφος του ΝΑΤΟ, και ιδιαίτερα στον Καναδά και την Ευρώπη, για να τους ζητήσω να με βοηθήσουν», είπε ο Ρούτε και πρόσθεσε: «Τηλεφωνήστε στους πολιτικούς σας, πείτε τους ότι συμφωνείτε ότι ναι, είναι δύσκολο, ότι αυτό θα σημαίνει κάπως λιγότερες δαπάνες για κάποια άλλα πράγματα, αλλά ότι θέλετε αυτοί, οι πολιτικοί σας, να δώσουν προτεραιότητα στην άμυνα, γιατί αυτή είναι μακροπρόθεσμα κρίσιμη. Η έκκλησή μου είναι ότι αν έχετε παιδιά, εγγόνια, αν πιστεύετε ότι πρέπει να διατηρηθεί ο τρόπος ζωής μας, η δημοκρατία, οι αξίες μας, τότε πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην άμυνα. Και αν δεν το κάνουμε, σε τέσσερα ή πέντε χρόνια θα είμαστε σε πραγματική δυσκολία».

Υπάρχει μια αυξανόμενη συναίνεση μεταξύ των συμμάχων, ότι ο σημερινός στόχος του 2% δεν είναι αρκετός για την εφαρμογή των περιφερειακών αμυντικών σχεδίων και την επίτευξη των στόχων του ΝΑΤΟ, οι οποίοι αναμένεται να επικαιροποιηθούν με περισσότερες απαιτήσεις το επόμενο έτος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι οι αμυντικές δαπάνες της ΕΕ κατά την επόμενη δεκαετία, πρέπει να αυξηθούν κατά 500 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ο επίτροπος Άμυνας της ΕΕ Άντριους Κουμπίλιους δήλωσε στο POLITICO νωρίτερα αυτό το μήνα ότι περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ θα πρέπει να διατεθούν για την άμυνα στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ – από 10 δισεκατομμύρια ευρώ στον τρέχοντα προϋπολογισμό. Είπε επίσης ότι οι στρατιωτικές δαπάνες θα πρέπει να εξαιρεθούν από τα όρια της ΕΕ για τα εθνικά χρέη και ελλείμματα.

Η χρηματοδότηση της άμυνας θα αποτελέσει κορυφαία προτεραιότητα της επερχόμενης πολωνικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.

Ο υπουργός Οικονομικών της Πολωνίας Άντζεϊ Ντομάνσκι δήλωσε αυτή την εβδομάδα, ότι δύο επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι για κοινή χρηματοδότηση από την ΕΕ.

Πρώτον, οι χώρες της ΕΕ θα μπορούσαν να εκδώσουν κοινό χρέος, αν και αυτό θα απαιτούσε μια ομόφωνη απόφαση, που είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Μια δεύτερη επιλογή θα ήταν η δημιουργία ενός «οχήματος ειδικού σκοπού», το οποίο οι χώρες θα μπορούσαν να στηρίξουν σε εθελοντική βάση.

Ωστόσο, οι φειδωλές χώρες όπως η Γερμανία, είναι πολύ επιφυλακτικές απέναντι σε τέτοιες ιδέες και η ΕΕ είναι απίθανο να κάνει τολμηρές προτάσεις πριν από τις γερμανικές εκλογές του Φεβρουαρίου, πρόσθεσε.

Διαβασε ακομα

Γιατί όλοι μιλούν για Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο

Ένας άλλος τρόπος άντλησης χρημάτων είναι η στροφή στον ιδιωτικό τομέα. Ο Ρούτε τάσσεται υπέρ της ενθάρρυνσης των τραπεζών και των συνταξιοδοτικών ταμείων να επενδύσουν σε αμυντικές εταιρείες και επίσης υπέρ της αναδιατύπωσης των κανόνων για τις στρατιωτικές συμφωνίες, ώστε να είναι ευκολότερη η ολοκλήρωση των συμβάσεων.

«Η υιοθέτηση του κινδύνου απαιτεί από εσάς, τις κυβερνήσεις, να αλλάξετε τους ξεπερασμένους κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις», δήλωσε ο Ρούτε, τονίζοντας την ανάγκη να εγκαταλείψουν τις λεπτομερείς απαιτήσεις.

«Δώστε στις βιομηχανίες μας τις μεγάλες παραγγελίες και τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια που χρειάζονται για να παράγουν γρήγορα περισσότερες και καλύτερες δυνατότητες», προέτρεψε τις χώρερς-μέλη, ενώ έστειλε κι ένα μήνυμα στους κατασκευαστές όπλων: «Τολμήστε να καινοτομήσετε και να αναλάβετε ρίσκα!… Βάλτε επιπλέον βάρδιες και νέες γραμμές παραγωγής!»

Ο στόχος είναι να επανεξοπλιστούν οι χώρες που άφησαν τους στρατούς τους να ατροφήσουν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.