Όταν βρίσκεσαι κολλημένος στην κίνηση και βλέπεις τα λεπτά να περνούν βασανιστικά αργά, ενώ εσύ βιάζεσαι να πας στη δουλειά σου, δεν εύχεσαι να ήταν όλα στη ζωή σου πιο εύκολα; το γραφείο σου πιο κοντά, ώστε να ξυπνάς λίγο αργότερα το πρωί, το σούπερ μάρκετ δίπλα σου για να πηγαίνεις με τα πόδια, ή έστω να υπήρχε ένα προσεγμένο πάρκο λίγα μέτρα μακριά μπας και ξεκινήσεις αυτό το jogging, μία ψευδή υπόσχεση που δίνεις στον εαυτό σου κάθε Ιανουάριο (ή και κάθε Κυριακή);

Η ιδέα της πόλης των «15 λεπτών» δεν είναι άγνωστη στους περισσότερους. Ο εμπνευστής της, ο πολεοδόμος Carlos Moreno, έχει δεχθεί στα social media ακόμη και απειλές θανάτου από συνωμοσιολόγους που θεωρούν πως το όλο project είναι μέρος κάποιας σκοτεινής, παγκόσμιας ατζέντας ελέγχου του πληθυσμού – και όχι της επιθυμίας να δημιουργηθούν απλώς πιο ευχάριστες και ανθρώπινες γειτονιές.

Στη Δανία, ωστόσο, οι πολεοδόμοι – αγνοώντας τις «απειλές» – έχουν ήδη προχωρήσει ένα βήμα παρακάτω, κατασκευάζοντας την «πόλη των 5 λεπτών». Το Nordhavn, μια γειτονιά στην Κοπεγχάγη που είναι φιλική προς τους πεζούς, διαθέτει μεγάλη αρχιτεκτονική ποικιλία, αλλά κυρίως σέβεται το περιβάλλον και τους κατοίκους της.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Hanaa Turkistani هناء تركستاني (@hanaa.turkistani)

6.000 ευτυχισμένοι κάτοικοι

Στο Nordhavn, οι άνθρωποι χαίρονται να κυκλοφορούν έξω, ακόμη και μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα: κάνουν ψώνια, ποδήλατο, βόλτα με τα σκυλιά τους, αθλούνται, πάνε για κολύμπι στη δημόσια παραλία.

Πρόκειται για μία πόλη αφύσικα ήσυχη, όχι γιατί δεν υπάρχουν άνθρωποι, αλλά γιατί απουσιάζουν, σε μεγάλο βαθμό, οι θόρυβοι της κίνησης, καθώς υπάρχουν ελάχιστα αμάξια – και αυτά είναι ηλεκτρικά.

«Τα αυτοκίνητα δεν είναι ευπρόσδεκτα εδώ», λέει ο Lars Riemann της εταιρείας συμβούλων σχεδιασμού Ramboll, η οποία κέρδισε τον διαγωνισμό για τον σχεδιασμό του Nordhavn το 2008, μαζί με τους αρχιτέκτονες Cobe και Sleth και άλλους εταίρους.

Η περιοχή ήταν ένα πρώην βιομηχανικό τοπίο: μια χερσόνησος 2 τετραγωνικών χιλιομέτρων στα βορειοανατολικά του κέντρου της πόλης που λειτουργούσε ως ελεύθερος λιμένας για περισσότερο από έναν αιώνα.

Όμως, με τον πληθυσμό και τη δημοτικότητα της Κοπεγχάγης σε άνοδο, η πόλη αποφάσισε να αναπλάσει αυτές τις περιοχές του λιμανιού, παρέχοντας σπίτια για 40.000 ανθρώπους και χώρους εργασίας για άλλους 40.000 μέσα στα επόμενα 40 χρόνια.

Σήμερα, ο πληθυσμός του Nordhavn είναι περίπου 6.000 κάτοικοι.

Διαβασε ακομα

Η πρώτη πράσινη πόλη των 15 λεπτών στη χώρα μας

Από το σημείο Α στο σημείο Β, αλλά με τα πόδια

Από την πρώτη στιγμή, οι πολεοδόμοι εστίασαν όλη τους την προσοχή στις μετακινήσεις των πεζών. Το ερώτημα που έπρεπε να απαντηθεί είναι πώς κάποιος θα μπορούσε να πάει από το σημείο Α στο σημείο Β χωρίς αυτοκίνητο.

Έτσι, η εταιρεία που ανέλαβε το έργο ξεκίνησε από τη γραμμή του μετρό, μετά τους ποδηλατοδρόμους και στο τέλος, όταν τα είχαν σκεφτεί όλα: υποδομές για περπάτημα, ποδήλατο και δημόσιες συγκοινωνίες, αναρωτήθηκαν εάν υπάρχει ακόμα χώρος για αυτοκίνητα.

Στο Nordhavn, υπάρχουν τα πάντα σε απόσταση μόλις πέντε λεπτών: πολυτελείς κατοικίες, κτήρια γραφείων, σχολεία και παιδικοί σταθμοί, καταστήματα λιανικής πώλησης, καφετέριες – όλα όσα χρειάζεται κάποιος στην καθημερινή του ζωή.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Street Symphony (@streetsymphony.mhk)

Περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη

Ο περιορισμός των αυτοκινήτων έχει τεράστια περιβαλλοντικά οφέλη και η Δανία το γνωρίζει αυτό εδώ και δεκαετίες. Αφού φιλοξένησε τη διάσκεψη κορυφής για το κλίμα Cop15 το 2009, η Κοπεγχάγη δεσμεύτηκε να γίνει «η πρώτη πόλη στον κόσμο με ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα» – αρχικά μέχρι το 2025, αν και ο συγκεκριμένος στόχος έχει μετατοπιστεί κατά μερικά χρόνια από τότε.

Η πόλη έχει εφαρμόσει πράσινες πρωτοβουλίες, όπως η κεντρική τηλεθέρμανση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα προγράμματα ενεργειακής απόδοσης, και έχει μειώσει τις εκπομπές κατά 75% από το 2005.

Στο Nordhavn, πέρα από τις μεταφορές, τα νέα κτήρια έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με τα υψηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα, ενώ οι παλιότερες εγκαταστάσεις προσαρμόστηκαν, όπως το εντυπωσιακό 17ώροφο Silo και οι κυλινδρικοί πύργοι Portland Towers, που αρχικά χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση σιτηρών και τσιμέντου αντίστοιχα.

Δεν πρόκειται όμως μόνο για περιβαλλοντική βιωσιμότητα, αλλά και για «κοινωνική βιωσιμότητα», όπως λέει η Anne Skovbro, διευθύνουσα σύμβουλος της By & Havn, της κρατικής αρχής της πόλης και του λιμανιού, η οποία διαχειρίζεται το Nordhavn.

«Ως άνθρωποι, μας τρέφει η ιδέα της επαφής με άλλους ανθρώπους», λέει στον Guardian. «Στη Δανία, θέλεις να πας να φας κάποιο δανέζικο γλυκό το πρωί. Αυτό είναι σημαντικό. Και είναι ωραίο να συναντάς τον γείτονά σου – είναι μέρος του σχεδιασμού εδώ».

«Μια πιο κοινωνική γειτονιά είναι επίσης πιο ασφαλής», προσθέτει.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Francisco Galvão (@framesby_francisco)

Μία ακριβή γειτονιά

Αν υπάρχει ένα μειονέκτημα στην ιδέα της πόλης των πέντε λεπτών, ή ακόμη και των 15 λεπτών, είναι ότι μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία «κλειστών θυλάκων»: το Nordhavn έχει γίνει ένα από τα πιο ακριβά μέρη της πρωτεύουσας, με τις τιμές των ακινήτων να είναι 20% υψηλότερες από τον μέσο όρο της Κοπεγχάγης.

Η περιοχή έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής στις εύπορες οικογένειες – ένα μεγάλο ιδιωτικό σχολείο έχει ανοίξει από το 2017 – αλλά προς το παρόν, τα παιδιά της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να μετακινούνται εκτός Nordhavn – αν και υπάρχουν σχέδια για την κατασκευή ενός δημόσιου σχολείου για τα παιδιά γυμνασίου-λυκείου.

Διαβασε ακομα

Σε αυτήν τη μαγευτική πρωτεύουσα, αν είσαι καλός τουρίστας τρως τζάμπα

Εξάλλου, το Nordhavn έχει ολοκληρωθεί μόνο κατά 25%: το μεγαλύτερο μέρος του είναι ακόμα βιομηχανικό, συμπεριλαμβανομένου ενός λιμανιού εμπορευματοκιβωτίων και αποθηκών.

Όμως υπάρχουν πολλά projects που τρέχουν και αναμένεται να πραγματοποιηθούν στο εγγύς μέλλον, όπως ένα μεγάλο δημόσιο πάρκο κατά μήκος της βόρειας ακτής, αλλά και ένα «πολιτιστικό hotspot με διεθνή προοπτική» – κάτι σαν την Tate Modern του Λονδίνου.