Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS σήμερα, 1η Δεκεμβρίου, και σχεδόν σαράντα χρόνια μετά την αναφορά των πρώτων κρουσμάτων, οι συζητήσεις γύρω από τον HIV εξακολουθούν να θεωρούνται ταμπού. Την ώρα που οι ειδικοί τονίζουν πως η συνεχής ενημέρωση παραμένει το πιο ισχυρό όπλο ενάντια στο στίγμα, υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται να μιλήσουν ή να δεχτούν την κατάλληλη θεραπεία, η οποία είναι σωτήρια.

Μιλώντας στο pride.gr, ο Γιώργος Κεράτσας από τη Θετική Φωνή, τον Σύλλογο Οροθετικών Ελλάδος, εξηγεί γιατί είναι σημαντικό να μιλάμε ανοιχτά για την πρόληψη, ξεκινώντας από τα σχολεία, ενώ τονίζει, για ακόμα μία φορά, πως ο HIV δεν είναι ένα θέμα αμιγώς ιατρικό-επιστημονικό, αλλά βαθιά κοινωνικό.

Πόσο εύκολα γίνονται, στις μέρες μας, ανοιχτές συζητήσεις για τον HIV και τη σεξουαλική υγεία;

Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει συχνά. Συνήθως το ενδιαφέρον του κοινού και των media είναι πιο έντονο όσο πλησιάζει η 1η Δεκεμβρίου, αλλά αυτό είναι μία νοοτροπία που πρέπει να αλλάξει στην Ελλάδα.

Ο HIV αφορά όλο τον πληθυσμό και δεν έχει να κάνει με σεξουαλικό προσανατολισμό, καταγωγή ή κάποιο άλλο χαρακτηριστικό – ουσιαστικά αφορά όλους όσοι είναι σεξουαλικά ενεργοί.

Στο εκπαιδευτικό σύστημα, για παράδειγμα, υπάρχει πολύ μεγάλο κενό. Θα ήταν σπουδαίο να ενταχθεί η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία τόσο στο επίπεδο της ενημέρωσης, ώστε οι νέοι να γνωρίζουν ποιες συνήθειες μπορούν να τους εκθέσουν σε κίνδυνο, αλλά και στο κομμάτι της ίδιας της σεξουαλικής ταυτότητας.

Τα Ref Checkpoints αποτελούν ασφαλή περιβάλλοντα, στα οποία μπορεί ο καθένας να απευθυνθεί δωρεάν και να συζητήσει θέματα που είναι ταμπού στην ελληνική κοινωνία

Μία σεξουαλική αγωγή που θα είναι συμπεριληπτική μπορεί να δράσει ενδυναμωτικά αφού το άτομο θα μάθει με τρόπο επιστημονικό και έγκυρο για θέματα ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.

Αυτό το κενό – και όχι μόνο – έρχονται να καλύψουν τα check points. Πρόκειται για τα κέντρα πρόληψης και σεξουαλικής υγείας που βρίσκονται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και παρέχουν ένα πολύ ασφαλές περιβάλλον στο οποίο μπορεί ο καθένας να απευθυνθεί και να συζητήσει θέματα που, σε γενικές γραμμές, είναι ταμπού στην ελληνική κοινωνία και δεν συζητιούνται εύκολα ούτε στο σχολείο ούτε στο σπίτι.

Κυρίως, όμως, στα Ref Checkpoints γίνονται δωρεάν γρήγορες και ανώνυμες εξετάσεις για HIV, ηπατίτιδα Β, C και σύφιλη.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη My Checkpoint (@my.checkpoint)

Ποια είναι τα βήματα που ακολουθεί κάποιος που βγαίνει θετικός στον HIV;

Όταν γίνεται μία εξέταση HIV και το αποτέλεσμα βγει «αντιδρών», δηλαδή θετικό, το πρώτο βήμα είναι να γίνει μία επιβεβαιωτική εξέταση σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, καθώς υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες το αποτέλεσμα να έχει βγει λάθος.

Στην περίπτωση που και πάλι η εξέταση βγει θετική, το άτομο θα πρέπει να έρθει σε επαφή με τον / τη γιατρό στη μονάδα λοιμώξεων. Η συγκεκριμένη διαδικασία είναι μέρος του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ): τα φάρμακα που διατίθενται και όλη η φροντίδα που πρέπει να δεχθεί ένα άτομο που πλέον θα ζει με τον HIV είναι δωρεάν.

Η μόνη εξαίρεση που δεν είναι, φυσικά, καθόλου αμελητέα είναι στις περιπτώσεις των μετακινούμενων πληθυσμών. Δηλαδή, η πρόσβαση στην αντιρετροϊκή αγωγή είναι πολύ πιο δύσκολη κυρίως για γραφειοκρατικούς λόγους – και πάλι καλύπτεται η θεραπεία, αλλά έχει πολύ μεγαλύτερη ταλαιπωρία.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη My Checkpoint (@my.checkpoint)

Εκτός από την αντιρετροϊκή θεραπεία, που είναι απαραίτητη, τι ρόλο παίζει η ψυχολογική υποστήριξη;

Δεδομένου ότι το ΕΣΥ δεν προσφέρει κάποια άλλη υποστήριξη, η Θετική Φωνή, η οποία είναι ένας σύλλογος για τα άτομα που ζουν με HIV, έρχεται να καλύψει αυτό το κενό.

Όταν ένα άτομο απευθύνεται σε εμάς, μπορεί να έχει ενημέρωση για οποιοδήποτε θέμα και δωρεάν πρόσβαση σε ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Επιπλέον, πραγματοποιούνται συναντήσεις με άλλους ανθρώπους, έτσι ώστε να υπάρχει μία αλληλοβοήθεια και ενδυνάμωση σε επίπεδο ομοτίμων.

Όλα τα παραπάνω είναι εξαιρετικά ευεργετικά γιατί, όπως και σε πολλά άλλα θέματα, είναι πολύ μεγάλη η σημασία της κοινότητας.

Έχουν ενταθεί οι προσπάθειες ώστε να στηρίζονται οι ευάλωτοι πληθυσμοί: πρόσφυγες και μετανάστες, άτομα που εργάζονται στο σεξ ή κάνουν χρήση ουσιών και μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας

Εγώ υπήρξα αρχικά εθελοντής στη Θετική Φωνή, πολύ πριν ασχοληθώ επαγγελματικά με αυτό και ήταν από τα κομμάτια που μου προκαλούσαν και εξακολουθούν να μου προκαλούν μεγάλη συγκίνηση.

Το δίκτυο των εθελοντών είναι μία πολύ δυνατή και ενεργή ομάδα, η οποία έρχεται σε επαφή με πολλές άλλες κοινότητες, με πρώτο πάντα μέλημα τους ευάλωτους πληθυσμούς. Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις πως υπάρχει αλληλεγγύη.

Υπάρχουν περιπτώσεις που τα δικαιώματα των οροθετικών καταπατώνται;

Παρόλο που τα περιστατικά που απαιτούν νομική κάλυψη έχουν μειωθεί αρκετά, δυστυχώς, δεν έχουν εξαλειφθεί εντελώς: παλιότερα υπήρχαν περιπτώσεις απολύσεων ή διακρίσεων στον εργασιακό χώρο λόγω της οροθετικότητας οι οποίες, εν πολλοίς, έχουν αντιμετωπιστεί γιατί υπάρχει, εδώ και δύο χρόνια, νόμος που καλύπτει τα οροθετικά άτομα στον εργασιακό τομέα.

Μπορεί, όμως, ο ιδιοκτήτης ενός σπιτιού να θελήσει να διώξει τον ενοικιαστή επειδή έμαθε ότι είναι οροθετικός ή υπάρχουν περιστατικά άρνησης παροχής υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης λόγω της οροθετικότητας.

Όσοι έχουν έρθει αντιμέτωποι με τέτοιες ρατσιστικές συμπεριφορές, μπορούν να απευθυνθούν σε εμάς και να το καταγγείλουν έτσι ώστε να δράσουμε αναλόγως: σε πρωτογενές επίπεδο, υπάρχει νομική υποστήριξη στον βαθμό που αυτό είναι δυνατό, αλλά επίσης το πάμε και θεσμικά για να δούμε τι μπορεί να αλλάξει νομικά σε επίπεδο διεκδίκησης προς την πολιτεία.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Positive Voice (@positivevoicegr)

Είναι ο HIV μία κατάσταση που είναι αμιγώς ιατρική-επιστημονική;

Σε καμία περίπτωση. Ο HIV είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο: για να αντιμετωπισθεί οποιαδήποτε ευαλωτότητα απέναντι στον HIV, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν παράγοντες που ευνοούν την «κοινωνική ευαλωτότητα» γενικότερα.

Όταν κάποιος λαμβάνει την απαραίτητη αγωγή, ο ιός δεν μεταδίδεται πλέον ούτε με τη σεξουαλική επαφή, ούτε με το φιλί ούτε με την αγκαλιά

Ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχουμε εντείνει τις προσπάθειες ώστε να στηρίξουμε τους ευάλωτους πληθυσμούς, όπως είναι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, τα άτομα που εργάζονται στο σεξ ή που κάνουν χρήση ουσιών και, φυσικά, τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Έτσι, μέσα από μία μεγάλη γκάμα υπηρεσιών και δομών που έχει η Θετική Φωνή αυτή τη στιγμή, όλα τα παραπάνω άτομα μπορούν να έχουν μεγάλη υποστήριξη – ανάλογα και στην κοινότητα στην οποία ανήκουν, μέσω του Red Umbrella ή του Ref Checkpoints.

Ποια είναι η μεγαλύτερη αλήθεια και μεγαλύτερος μύθος γύρω από τον HIV;

Θα έλεγα ότι ο μεγαλύτερος μύθος για τον HIV είναι ότι αφορά μόνο συγκεκριμένους πληθυσμούς, ενώ στην πραγματικότητα αφορά τους πάντες.

Από την άλλη, η μεγαλύτερη αλήθεια που πρέπει όλοι να γνωρίζουμε είναι ότι όταν ένα άτομο έχει μη ανιχνεύσιμο φορτίο, αφού έχει ξεκινήσει την αγωγή του, δεν μπορεί να μεταδώσει τον ιό.

Αυτό θα πρέπει να γίνει σαφές: μιλάμε, στην πραγματικότητα, για έναν ιό που άπαξ και κάποιος ξεκινήσει να λαμβάνει την απαραίτητη αγωγή δεν μεταδίδεται πλέον ούτε με τη σεξουαλική επαφή, ούτε με το φιλί, ούτε με την αγκαλιά.

Παραμένει το στίγμα ένα από τα μεγαλύτερα «προβλήματα» που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας οροθετικός;

Πριν από αρκετό καιρό, μία ηλικιωμένη κυρία διαγνώσθηκε με HIV, αλλά δεν το είπε σε κανέναν και δεν έλαβε ποτέ την αντιρετροϊκή αγωγή, ίσως επειδή φοβόταν να μιλήσει ή δεν ήταν καλά ενημερωμένη και νόμιζε πως, ούτως ή άλλως θα πεθάνει. Τελικά όντως έφυγε από τη ζωή λίγους μήνες αργότερα.

Η αγωγή που λαμβάνουν τα άτομα με HIV καταστέλλει τόσο πολύ τον ιό που είναι σαν να έχουν απλώς ένα χρόνιο νόσημα, το οποίο φυσικά χρειάζεται παρακολούθηση

Είναι πραγματικά κρίμα να χάνονται άνθρωποι λόγω του φόβου και της έλλειψης ενημέρωσης. Για αυτά ακριβώς τα άτομα δουλεύουμε και για τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς.

Πρέπει, για ακόμα μία φορά, να τονίσουμε πως, το 2024, έτσι όπως έχει προχωρήσει η επιστήμη, ο HIV – το AIDS που λέγαμε παλιότερα – δεν είναι μία κατάσταση που οδηγεί σε θάνατο.

Η αγωγή που λαμβάνουν τα άτομα αυτά καταστέλλει τόσο πολύ τον ιό που είναι σαν να έχουν απλώς ένα χρόνιο νόσημα, το οποίο φυσικά χρειάζεται παρακολούθηση.

«Θάνατος» – με ή χωρίς εισαγωγικά – είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ευάλωτες ομάδες στην πρόσβαση στο σύστημα υγείας, η άγνοια, ο φόβος και το στίγμα.