Εάν είχες την ευκαιρία, τι θα προτιμούσες να κάνεις; Να πας ένα ταξίδι ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα άφηνες απλήρωτους λογαριασμούς ή να τακτοποιήσεις όλες τις οικονομικές σου εκκρεμότητες και να απολαύσεις το καλοκαίρι από το μπαλκόνι σου;

Σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 από την οικονομική ιστοσελίδα WalletHub, το 25% των Αμερικανών υποστηρίζουν ότι αξίζει να χρεωθούν για να πάνε τις διακοπές των ονείρων τους. Πολλοί, μάλιστα, από αυτούς χρεώνουν υπέρογκα ποσά στις πιστωτικές τους κάρτες, μεταφέροντας το «χρέος» σε μελλοντική ημερομηνία.

Η Elizabeth Currid-Halkett, συγγραφέας και καθηγήτρια δημόσιας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, πιστεύει ότι η σημερινή τάση που θέλει τα ταξίδια από «προαιρετικά» να έχουν γίνει «απόλυτη προτεραιότητα» ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στη δεκαετία του 2000 και κορυφώθηκε μετά την πανδημία του COVID-19.

Το φαινόμενο του «τοστ με αβοκάντο»

«Η πανδημία επηρέασε τις νέες γενιές με διαφορετικούς τρόπους, αλλά η ιδέα ότι οι φίλοι μας έχουν σημασία, ότι η ζωή έχει σημασία, το πόσο σημαντικό είναι να ζεις μια καλή ζωή – όλα αυτά οδήγησαν σε μία αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ξοδεύουν τα χρήματά τους», λέει η Currid-Halkett, φέρνοντας στο προσκήνιο «το φαινόμενο του τοστ με αβοκάντο».

Ο παραπάνω όρος αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 2017 από τον Αυστραλό μεγιστάνα των ακινήτων Tim Gurner, κατά τη διάρκεια μίας συνέντευξης, όπου φάνηκε να υπονοεί ότι οι Millennials δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά σημαντικές αγορές, όπως προκαταβολές για σπίτια, επειδή ξοδεύουν όλο το διαθέσιμο εισόδημά τους σε τοστ αβοκάντο.

Τα σχόλια του Gurner έγιναν viral και μετατράπηκαν σε μιμίδια στο διαδίκτυο, με πολλούς χρήστες να ισχυρίζονται πως ο λόγος που δεν μπορούν να αγοράσουν σπίτι είναι ότι οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί τόσο πολύ, ενώ οι μισθοί τους παραμένουν στάσιμοι – και γι΄ αυτό δεν ευθύνονται οι παραγγελίες τους όταν πάνε με φίλους για brunch.

Διαβασε ακομα

Όχι, το staycation δεν είναι τάση. Οι Έλληνες απλά δεν έχουν λεφτά για διακοπές

Doom spending

Για την Currid-Halkett πλέον η επικρατούσα νοοτροπία έχει ως εξής: «Δεν μπορώ να αγοράσω σπίτι, δεν είμαι σίγουρος ότι μπορώ να αντέξω οικονομικά ένα μεταπτυχιακό, οπότε καλύτερα να πάω στην Ισπανία με το σακίδιό μου».

Ο Alex King, ιδρυτής της οικονομικής ιστοσελίδας Generation Money, χρησιμοποιεί έναν άλλο όρο για αυτό το φαινόμενο: Το “doom spending”, αναφέρεται στην τάση που έχουν οι άνθρωποι να ξοδεύουν χρήματα για να αντιμετωπίσουν το άγχος, παρά τις ανησυχίες για τα οικονομικά τους.

«Αισθάνονται ότι τους χρωστάνε κάτι και ότι η γενιά τους έχει υποστεί άδικη μεταχείριση», λέει. «Πιστεύουν ότι [το χρέος των πιστωτικών καρτών] δεν είναι τόσο επικίνδυνο όσο είναι. Δεν τους ενδιαφέρει τόσο πολύ να μην χρεωθούν».

Διαβασε ακομα

Αυτά τα εστιατόρια δεν χρεώνουν περισσότερο τους τουρίστες, απλά λιγότερο τους ντόπιους

Ο ρόλος των social media

Ο King προσθέτει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα ταξίδια. Οι ψηφιακοί νομάδες, οι influencers και οι δημιουργοί περιεχομένου κάνουν να φαίνεται ότι «οι εκδρομές πλήρους απασχόλησης» είναι κάτι εφικτό για όλους.

Η 30χρονη Lisa Fraser η οποία, αν και άνεργη, δεν ταξιδεύει ποτέ με budget, αναφέρει πως το FOMO (Fear Of Missing Out), δηλαδή η τάση που έχει γεννηθεί μέσα από τα social media και εκφράζει τον φόβο των νέων μην τυχόν και δεν προλάβουν να ζήσουν ό,τι έχει να τους προσφέρει η ζωή (ή μάλλον το διαδίκτυο), παίζει μεγάλο ρόλο στη λήψη αποφάσεων.

Η ίδια, για παράδειγμα, μισεί να νιώθει ότι μένει εκτός όταν οι φίλοι της πάνε κάπου διακοπές χωρίς εκείνη και καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια να επισκέπτεται εστιατόρια, καφετέριες και άλλα σημεία ενδιαφέροντος που βλέπει καθημερινά online.

Αγόρασε τώρα, πλήρωσε αργότερα

Ενώ ορισμένοι άνθρωποι μπορεί απλώς να χρεώσουν μια ακριβή πτήση στην πιστωτική τους κάρτα και να την εξοφλήσουν αργότερα, άλλοι μπορούν να εγγραφούν σε προγράμματα δόσεων μέσω διαφόρων εφαρμογών.

Πλέον, αυτές οι υπηρεσίες «αγοράζω τώρα, πληρώνω αργότερα» γίνονται δεκτές από μια σειρά αεροπορικών εταιρειών, όμως ο King δεν θεωρεί ότι αυτό είναι θετικό: «Υπάρχουν άνθρωποι που χρεώνονται απερίσκεπτα» χωρίς να μπορούν να το ελέγξουν.

Διαβασε ακομα

Τα καλύτερα μέρη για να ταξιδέψεις το 2024

Όπως αναφέρει, ακόμα και όταν τα πράγματα καλυτερεύσουν και κάποιος αποκτήσει μία καλή θέση με υψηλό μισθό, στην περίπτωση που θελήσει να πάρει δάνειο και να χρεωθεί για να προβεί στην αγορά ενός σπιτιού, οι πιστωτές θα ρίξουν μία ματιά στις προηγούμενες οικονομικές συνήθειές του, κρίνοντας, με αυτόν τον τρόπο, εάν αποτελεί αξιόπιστο υποψήφιο.

Από την άλλη, η Fraser δεν είναι διατεθειμένη να ελαττώσει τα ταξίδια κι ας υπερχρεώνει τις κάρτες της: «Αν είναι να πάρω σπίτι, θα πάρω σπίτι. Θα τα καταφέρω. […] Οπότε δεν αγχώνομαι γι’ αυτό».

Με πληροφορίες από CNN