Μπορεί να είσαι πεινασμένος/η@ για γνώση, αλλά το chatbot σου διψάει υπερβολικά και εξαντλεί τα αποθέματα νερού. Τα τεράστια συμπλέγματα υπολογιστών που τροφοδοτούν το ChatGPT χρειάζονται τέσσερις φορές περισσότερο νερό για να δώσουν απαντήσεις από ό,τι πιστεύαμε μέχρι τώρα.

Η χρήση του chatbot για 10 έως 50 ερωτήματα απαιτεί περίπου δύο λίτρα νερού, σύμφωνα με ειδικούς από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Riverside.

Σύμφωνα με μια μελέτη η οποία κυκλοφόρησε πέρυσι, για τον συγκεκριμένο όγκο ερωτημάτων χρειάστηκε ένα μπουκάλι των 500 ml, ωστόσο φαίνεται πως το πρόβλημα υποτιμήθηκε.

Οι εταιρείες τεχνολογίας που αναπτύσσουν ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιούν νερό για ψύξη, παραγωγή ενέργειας, αλλά και για την κατασκευή τσιπς.

Η μελέτη Making AI Less Thirsty, εξέτασε μια παλαιότερη έκδοση του ChatGPT (GPT-3) και θα δημοσιευθεί στο Communications of the ACM Magazine.

Ο Shaolei Ren, καθηγητής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στο Riverside, αναφέρει ότι ο αρχικός υπολογισμός του αποτυπώματος νερού βασίστηκε σε έναν αριθμό από το OpenAI, το οποίο ανέπτυξε το ChatGPT, το 2020. Νέα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον Σεπτέμβριο σε έγγραφο της Microsoft έδειξαν ότι «η κατανάλωση ενέργειας [του GPT-3] θα είναι τουλάχιστον τετραπλάσια από τον αριθμό που χρησιμοποιήσαμε. Αυτό σημαίνει επίσης ότι το αποτύπωμα νερού θα πρέπει να αυξηθεί τέσσερις φορές».

Τα κέντρα δεδομένων χρειάζονται ψύξη γιατί οι υπολογιστές λειτουργούν ουσιαστικά σαν καλοριφέρ, με το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους να μετατρέπεται σε θερμότητα. Ωστόσο, οι διακομιστές που είναι κατασκευασμένοι για την τεχνητή νοημοσύνη επεξεργάζονται τεράστιες ποσότητες δεδομένων και έχουν μεγαλύτερη πυκνότητα ισχύος και μεγαλύτερες απαιτήσεις ψύξης.

Οι τελευταίοι servers AI της Nvidia παράγουν ισχύ 120 kW. «Είναι τρομερή θερμότητα», δήλωσε ο David Craig, διευθύνων σύμβουλος της Iceotope, μιας βρετανικής εταιρείας που βοηθά στην ψύξη των κέντρων δεδομένων.

Χαρακτηριστικό είναι πως το 1kW ισοδυναμεί με μια παλιά θερμάστρα τριών ράβδων. «Είναι επί 100 – 120 τη ζέστη της γιαγιάς σου. Σε ένα τετραγωνικό μέτρο. Είναι τόσο ζεστό. Και υπάρχουν χιλιάδες από αυτούς [σε ένα κέντρο δεδομένων]», πρόσθεσε ο Craig.

Πολλά κέντρα δεδομένων χρησιμοποιούν συστήματα τα οποία βασίζονται στο νερό για να ψύχουν τους πύργους που εξατμίζουν τη θερμότητα, όπως ένα τεράστιο σύστημα εφίδρωσης, που σημαίνει ότι το νερό χάνεται. Πρέπει επίσης να είναι ποιοτικό επειδή οι ακαθαρσίες μπορούν να βλάψουν τους διακομιστές.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η βάση κέντρων δεδομένων στον κόσμο, με περισσότερα από 5.000, σε σύγκριση με τα περίπου 600 στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Νέα κέντρα δεδομένων που θα κατασκευαστούν στη Βρετανία τα επόμενα πέντε χρόνια θα μπορούσαν να απαιτούν την ίδια ποσότητα νερού με μια πόλη στο μέγεθος του Λίβερπουλ, σύμφωνα με εκτιμήσεις.

Οι τελευταίες εκθέσεις βιωσιμότητας των Big Tech δείχνουν διψήφια αύξηση στην κατανάλωση νερού από την Google (17%), τη Microsoft (22,5%) και τη Meta (17%).

«Η επέκταση των προϊόντων και υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης οδηγεί σε αύξηση του φόρτου εργασίας των κέντρων δεδομένων και του σχετικού αποτυπώματος νερού που απαιτείται για την αποτελεσματική ψύξη τους», δήλωσε η Google.

Η Amazon δεν έχει δημοσιεύσει τα στοιχεία της συνολικής κατανάλωσης νερού, πιστεύοντας ότι είναι οι μετρήσεις είναι λάθος. «Amazon — Νομίζω ότι πιθανώς καταναλώνει περισσότερο νερό από τη Microsoft», είπε ο Ren, προσθέτοντας ότι η εταιρεία ήταν «πολύ μυστικοπαθής» σε σύγκριση με άλλες εταιρείες τεχνολογίας.

Όλες αυτές οι εταιρείες έχουν σχέδια για να «επαναφέρουν» το νερό στη φύση χρησιμοποιώντας έργα που βοηθούν τη ροή των ποταμών, τη δέσμευση όμβριων υδάτων, την αναπλήρωση υδροφορέων και την τροποποίηση φραγμάτων. Όλες έχουν δεσμευτεί να γίνουν «θετικές στο αποτύπωμα νερού» μέχρι το 2030: επιστρέφοντας περισσότερο από όσο καταναλώνουν.

Αλλά πού επιστρέφουν το νερό; Αρκετά συχνά όχι εκεί από όπου το πήραν, που μπορεί να είναι από περιοχές «υδατικού στρες» (μια μέτρηση σχετικά με το πόσο από το διαθέσιμο νερό πρέπει να χρησιμοποιήσει μια χώρα για να καλύψει τη ζήτηση).

Η Microsoft είπε ότι το 41% των 7.844 ML που κατανάλωσε – ισοδύναμο με 3.100 ολυμπιακές πισίνες – ήταν σε περιοχές με υδατικό στρες.

Η Χιλή και οι λιγότερο σπάταλες λύσεις

Καθώς οι αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας έχουν αρχίσει να επεκτείνουν τα κέντρα δεδομένων διεθνώς, υπήρξε αντίδραση. Το Σαντιάγο στη Χιλή έχει γίνει το επίκεντρο μιας σύγκρουσης μεταξύ της επιθυμίας της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει τα κέντρα για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και των ανησυχιών των ντόπιων για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Τα τελευταία 12 χρόνια, 16 κέντρα δεδομένων έχουν εγκριθεί στην πόλη, καθιστώντας την έναν από τους μεγαλύτερους κόμβους στη Λατινική Αμερική. Ωστόσο, με τη χώρα να βιώνει μια ξηρασία που αναμένεται να διαρκέσει μέχρι το 2040, ακτιβιστές έχουν κινητοποιηθεί ενάντια στα σχέδια.

Τον Σεπτέμβριο, ανάγκασαν την Google να καταργήσει το σχέδιό της για ένα κέντρο δεδομένων 200 εκατομμυρίων δολαρίων στην πρωτεύουσα και να ξεκινήσει από την αρχή, αυτήν τη φορά χρησιμοποιώντας ένα σύστημα ψύξης με βάση τον αέρα. Η επιτυχία αυτή ενίσχυσε τα σχέδιά των ντόπιων να εναντιωθούν στα κέντρα της Microsoft και της Amazon.

Η Tania Rodríguez, κορυφαία Χιλιανή ακτιβίστρια, βρέθηκε στη λίστα του περιοδικού Time με τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στην τεχνητή νοημοσύνη, την ίδια ώρα που η όρεξη των εταιρειών για το χρυσωρυχείο της AΙ έχει ανοίξει.

Η BlackRock, η Microsoft και ένας επενδυτής που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα ένα νέο ταμείο τεχνητής νοημοσύνης που θα μπορούσε να συγκεντρώσει έως και 100 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή κέντρων δεδομένων στις ΗΠΑ.

Από την πλευρά τους, η Google και η Oracle ανακοίνωσαν ότι κατασκευάζουν κέντρα που καταναλώνουν 1 GW ενέργειας, παρόμοια με ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας ή παραγωγής ενέργειας από καύση άνθρακα. Στην Ιρλανδία, κατανάλωσαν το 21% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας πέρυσι, από 5% το 2015.

«Μια από τις ιστορίες τρόμου του πλανήτη μας είναι η απόλυτη σπατάλη στις διαδικασίες παραγωγής ενέργειας. Είμαστε 60% σπάταλοι στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Κάθε watt ενέργειας που παίρνουμε έχει καταναλώσει τρία watt πόρων. Από εκεί προέρχεται εξ αρχής η τεράστια κατανάλωση νερού. Τεράστιες ποσότητες νερού χάνονται σε αυτήν τη διαδικασία», λέει ο Craig

Το Water UK υπολόγισε ότι τα νέα κέντρα δεδομένων που θα κατασκευαστούν στη Βρετανία τα επόμενα πέντε χρόνια θα μπορούσαν να χρειαστούν την ίδια ποσότητα νερού όσο 500.000 άτομα. Ο κλάδος ανησυχεί ότι πολλές από τις νέες εγκαταστάσεις θα συγκεντρωθούν στη νοτιοανατολική Αγγλία, η οποία είναι πιο ξηρή από την Κωνσταντινούπολη και το Ντάλας που πλήττονται από λειψυδρία.

Δεν απαιτείται, μάλιστα, από τα κέντρα δεδομένων να κοινοποιούν πόσο νερό καταναλώνουν. Ωστόσο, η Υπηρεσία Περιβάλλοντος διεξάγει σχετική έρευνα, ενώ υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορεί να περιοριστεί η ποσότητα νερού, όπως η χρήση ενός συστήματος ψύξης με βάση τον αέρα, καθώς η Google σχεδιάζει μια νέα εγκατάσταση στο Waltham Cross, στο Hertfordshire.

Ο Ren προτρέπει τις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης να βελτιστοποιήσουν τα μοντέλα και τους αλγόριθμους, αλλά και να κατανείμουν τον φόρτο εργασίας σε τοποθεσίες με καλύτερη απόδοση νερού. Η DeepMind της Google έχει αναπτύξει ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που βοήθησε την εταιρεία να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας για τα κέντρα ψύξης κατά 40%, εν μέρει δρομολογώντας την κυκλοφορία πιο αποτελεσματικά.

Κέντρα δεδομένων κατασκευάζονται επίσης στις πιο ψυχρές χώρες της Βόρειας Ευρώπης, αλλά δεν είναι πρακτικό να γίνει αυτό σε μεγάλη κλίμακα με την τεχνητή νοημοσύνη, λόγω των απαιτήσεων για ταχύτητα απόκρισης.

Η Digital Realty, διασφαλίζει ήδη ότι το 43% του νερού που χρησιμοποιεί προέρχεται από μη πόσιμες πηγές, όπως η συλλογή βρόχινου νερού.

Λειτουργεί περίπου 300 κέντρα παγκοσμίως που καταναλώνουν την ίδια ποσότητα νερού με περίπου 17 γήπεδα γκολφ κάθε χρόνο. Η εταιρεία προτιμά την αερόψυκτη τεχνολογία για να μειώσει τη χρήση του νερού, καθώς και συστήματα «κλειστού βρόχου», όπως αυτό που αντλεί νερό από το London Docklands αλλά το επιστρέφει πίσω αφού χρησιμοποιηθεί για ψύξη.

Η Iceotope χρησιμοποιεί «υγρή ψύξη ακριβείας» για να συλλάβει σχεδόν το 100% της θερμότητας που παράγεται από τους διακομιστές. Διοχετεύει ένα ειδικό υγρό φιλικό προς τα ηλεκτρονικά μέσα από το πιο ζεστό μέρος, το οποίο στη συνέχεια διοχετεύεται και ψύχεται με αέρα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται νερό.

Ο Craig, ο οποίος συνταξιοδοτείται από διευθύνων σύμβουλος την επόμενη εβδομάδα, είπε ότι η Iceotope συνεργάζεται με δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας και ότι, παρά την ακόρεστη δίψα τους, είναι πιο αποτελεσματικές από τις μικρότερες εταιρείες.

Ενώ οι ενεργοβόροι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης έχουν προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την αυξανόμενη χρήση ενέργειας και νερού, ο Binkley λέει ότι η τεχνητή νοημοσύνη υπόσχεται επίσης λιγότερη χρήση νερού. Η εταιρεία του χρησιμοποιεί εργαλεία AI σε τουλάχιστον πέντε από τα κέντρα δεδομένων της για να εντοπίσει σημεία σε κτήρια όπου μπορεί να χρησιμοποιεί λιγότερο νερό. «Πρόκειται για την ανατροπή αυτής της αφήγησης για την τεχνητή νοημοσύνη», υπογραμμίζει.

«Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι ενεργοβόρα και γι’ αυτό εργαζόμαστε συνεχώς για τη βελτίωση της απόδοσης. Εξετάζουμε προσεκτικά την καλύτερη χρήση της υπολογιστικής μας ισχύος και υποστηρίζουμε τις προσπάθειες των συνεργατών μας για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας», υποστηρίζει ένας εκπρόσωπος του OpenAI.

Με πληροφορίες από Times