Όταν ο Τιμ δοκίμασε για πρώτη φορά το ChatGPT, δεν εντυπωσιάστηκε ιδιαίτερα. Έπαιξε λίγο με την πλατφόρμα, αλλά τελικά ακύρωσε τη συνδρομή του. Αργότερα, όμως, άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα στον γάμο του. Αναζητώντας τρόπους να αντιμετωπίσει τις αϋπνίες και την εσωτερική του ταραχή, ξεκίνησε να κρατά ημερολόγιο, κάτι που του φάνηκε ωφέλιμο. Στο σημείο αυτό, ήταν ένα μικρό βήμα μέχρι να αρχίσει να προσφεύγει στο chatbot. Όπως λέει: «Το ChatGPT είναι το τέλειο ημερολόγιο – γιατί σου απαντάει».

Ο Τιμ άρχισε να λέει στην πλατφόρμα για τον εαυτό του, τη γυναίκα του, τη Τζιλ, και τις επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις τους. Είναι παντρεμένοι σχεδόν 20 χρόνια, αλλά εξακολουθούν να δυσκολεύονται στην επικοινωνία. Στους καυγάδες, ο Τιμ θέλει να συζητήσει τα θέματα, ενώ η Τζιλ επιδιώκει να κρατήσει απόσταση. Το ChatGPT τον βοήθησε να κατανοήσει τις διαφορές τους και να διαχειριστεί τις συναισθηματικές του αντιδράσεις, λέει ο ο ίδιος. Το παρομοιάζει με έναν φίλο «που μπορεί να μεταφράσει από “γλώσσα του άντρα” σε “γλώσσα της γυναίκας” και το αντίστροφο και να μου πει αν είμαι λογικός».

Χρησιμοποιεί την πλατφόρμα για να συντάξει τρυφερά μηνύματα για τη Τζιλ, να ηρεμήσει μετά από έναν καυγά και ακόμη και να κάνει πρόβα δύσκολες συνομιλίες, ζητώντας από το chatbot να υποδυθεί είτε τον εαυτό του είτε τη Τζιλ, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί καλύτερα τη στιγμή της έντασης. Η Τζιλ γνωρίζει ότι χρησιμοποιεί το ChatGPT, εξηγεί ο Τιμ – αν και ίσως όχι σε αυτόν τον βαθμό. «Αλλά έχει παρατηρήσει μια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο που εμφανίζομαι στη σχέση μας».

Όταν το δωρεάν chatbot λανσαρίστηκε τον Νοέμβριο του 2022, έγινε η πλατφόρμα με τη γρηγορότερη ανάπτυξη στην ιστορία, αποκτώντας ένα εκατομμύριο χρήστες μέσα σε πέντε μέρες. Δύο χρόνια αργότερα, το ChatGPT είναι όχι μόνο πιο ισχυρό αλλά και πιο διαδεδομένο εργαλείο. Σύμφωνα με την OpenAI, περισσότεροι από 200 εκατομμύρια άνθρωποι το χρησιμοποιούν εβδομαδιαίως – και όχι μόνο για εργασία.

Ένας «θεραπευτής τσέπης»

Το ChatGPT κερδίζει δημοτικότητα ως προσωπικός ενθαρρυντής, προπονητής ζωής και ακόμα και ως «θεραπευτής τσέπης». Η τραγουδίστρια Λίλι Άλεν ανέφερε πρόσφατα στο podcast της ότι χρησιμοποιεί το ChatGPT για να διαμεσολαβεί σε καβγάδες μέσω μηνυμάτων με τον σύζυγό της, με οδηγίες όπως «πρόσθεσε κάτι για το πώς νομίζω ότι αυτό έχει να κάνει με τη μαμά του». Ο μυθιστοριογράφος Άντριου Ο’Χάγκαν είπε ότι χρησιμοποιεί ένα άλλο chatbot για να αρνείται προσκλήσεις, αποκαλώντας το «ο νέος μου καλύτερος φίλος».

Αυτό δείχνει πώς – σταδιακά αλλά με συνέπεια – η γενετική τεχνητή νοημοσύνη εισχωρεί στην προσωπική και επαγγελματική μας ζωή. «Είναι παντού, και συνέβη τόσο γρήγορα. Δεν έχουμε ακόμα τρόπο να το διαχειριστούμε ή να το κατανοήσουμε», λέει η Έλα Χάφερμαλτς, αναπληρώτρια καθηγήτρια εργασίας και τεχνολογίας στο Vrije Universiteit του Άμστερνταμ.

Διαβασε ακομα

Η λέξη της χρονιάς θα πρέπει να μας ανησυχήσει

Σε πρόσφατη μελέτη, η Χάφερμαλτς και οι συνάδελφοί της διαπίστωσαν ότι στον εργασιακό χώρο, οι άνθρωποι στρέφονται όλο και περισσότερο στο ChatGPT για ερωτήσεις τους, αντί να ρωτούν τους συναδέλφους ή τους προϊσταμένους τους, κάτι που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην οργανωτική αποτελεσματικότητα και τις προσωπικές σχέσεις. «Η τεχνολογία είναι αρκετά κακή προς το παρόν, ώστε να προκαλεί απογοήτευση … αλλά είναι ελκυστική», λέει.

Τα πολλά «πρόσωπα» του ChatGPT

Μετά από συνεντεύξεις με 50 πρώτους χρήστες του ChatGPT, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι το εξερευνούσαν από περιέργεια, άγχος ή και τα δύο. Από την πειραματική χρήση με «χαζά πράγματα», η εξέλιξη προς την καθημερινή ενσωμάτωση ήταν συχνά ραγδαία, λέει η Χάφερμαλτς. «Το βλέπουμε σε πολλούς διαφορετικούς τομείς».

Η ίδια χρησιμοποιεί το ChatGPT για να ελέγχει τα κείμενά της, να εκφράζεται στα ολλανδικά (τη δεύτερη γλώσσα της) και να δημιουργεί ιστορίες για καληνύχτα για τα παιδιά της. Η τεχνολογία δεν είναι εγγενώς αρνητική, τονίζει, αλλά θέτει προκλήσεις που θα είναι πιο αποσταθεροποιητικές αν δεν ασχοληθούμε με αυτές. Αυτή τη στιγμή, «οι άνθρωποι βρίσκονται σε πολύ διαφορετικά επίπεδα όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη», κυρίως μέσω της ιδιωτικής χρήσης. Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιεί κανείς το ChatGPT για να αλληλεπιδρά με τα αποτελέσματά του.

Η Yvette, που εργάζεται στον φιλανθρωπικό τομέα, ξεκίνησε να χρησιμοποιεί το ChatGPT για τη βελτίωση αιτήσεων χρηματοδότησης. «Δεν το χρησιμοποιώ για να γράψω ολόκληρο το κείμενο, γιατί φαίνεται εντελώς ψεύτικο», λέει. Αλλά το έχει χρησιμοποιήσει και προσωπικά: «Ο πρώην μου δεν είναι καλός άνθρωπος, δύσκολος να τον διαχειριστείς». Προσπαθεί να διατηρήσει την ειρήνη για χάρη του παιδιού τους, αλλά όταν έλαβε επιστολή που την ενημέρωνε ότι δεν θα πλήρωνε πλέον διατροφή, έγινε έξαλλη. «Σκέφτηκα, “πρέπει να υπερασπιστώ τον εαυτό μου – αυτό δεν είναι σωστό”».

Στο παρελθόν, θα περνούσε ώρες γράφοντας ένα κείμενο που να είναι αποφασιστικό αλλά όχι συναισθηματικό. Αυτή τη φορά, άφησε το ChatGPT να επεξεργαστεί την οργή της. «Ξεσπούσα, έλεγα όλα τα απαίσια πράγματα που ήθελα να πω … και το ChatGPT έβγαλε μια πολύ πιο ισορροπημένη άποψη».

Η διαδικασία ήταν «αρκετά θεραπευτική», λέει η Yvette – και πολύ λιγότερο συναισθηματικά εξαντλητική από το να γράψει το μήνυμα μόνη της. Έστειλε την πρόταση του ChatGPT χωρίς αλλαγές. Ο πρώην της απάντησε με ένα «άσχημο μήνυμα», αλλά η Yvette κατάφερε να μην απαντήσει. Τελικά συμφώνησε να συνεχίσει να πληρώνει τη διατροφή.

Διαβασε ακομα

Δεξιά ή Αριστερά; Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει τη δική της ιδεολογία

Η χρήση του ChatGPT ως «ενδιάμεσος» απομάκρυνε την ένταση από την αλληλεπίδραση, επιτρέποντάς της να παρουσιάσει μια «καλύτερη εκδοχή» του εαυτού της. Έκτοτε το έχει χρησιμοποιήσει για προβλήματα που έχει το παιδί της στο σχολείο. «Ξέρω ότι δεν θα είναι τέλειο, αλλά ακόμα κι έτσι επέστρεψε με πρακτικές συμβουλές».

Για τον Τιμ, το ChatGPT έχει διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο – ως «δάσκαλος συναισθηματικής νοημοσύνης». Από τότε που η πλατφόρμα εισήγαγε τη λειτουργία «μνήμης» τον Φεβρουάριο, μπορεί τώρα να αντλεί από όσα της έχει εισάγει ο Τιμ για την Τζιλ και τη σχέση τους ώστε να δίνει πιο εξατομικευμένες απαντήσεις. Όταν ζήτησε από το ChatGPT να περιγράψει τις «ψυχολογικές τυφλές γωνίες» τους, το αποτέλεσμα ήταν μια εκτενής λίστα που θεωρούσε ότι ήταν «99% οι αιτίες των συγκρούσεων» στον γάμο τους. «Με πέτυχε τέλεια», λέει.

Η χρήση της τεχνολογίας αυτής, παρότι προσφέρει ανακούφιση και διευκολύνει την κατανόηση, εγείρει ερωτήματα για το πόσο εξαρτιόμαστε από τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης. Την ίδια στιγμή, αναδεικνύεται ο κίνδυνος αποξένωσης από τον ίδιο μας τον εαυτό και τους γύρω μας, καθώς και οι επιπτώσεις στην επαγγελματική και προσωπική ζωή.

(Τα ονόματα των ατόμων έχουν αλλαχθεί)

Με πληροφορίες από Guardian