Πίσω στη δεκαετία του 1970, όταν οι αρχαιολόγοι ξέθαψαν έναν σκελετό από ένα αρχαίο νεκροταφείο στο Βέλγιο, νόμιζαν ότι είχαν βρει έναν κλασικό ρωμαϊκό τάφο. Αλλά κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης επανεξέτασης των οστών, οι ερευνητές παρατήρησαν ιδιαιτερότητες. Για παράδειγμα, η σπονδυλική στήλη του σκελετού φαινόταν να αποτελείται από σπονδύλους τόσο εφήβων όσο και ενηλίκων. «Άρχισα να σκέφτομαι, εντάξει, κάτι πολύ περίεργο συμβαίνει», λέει η ερευνήτρια Barbara Veselka, αρχαιολόγος στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών.

Η ομάδα της χρησιμοποίησε χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα για να αναλύσει τα μεμονωμένα οστά. Ανέλυσαν επίσης την αλληλουχία του αρχαίου DNA που βρέθηκε σε αυτά. Διαπίστωσαν ότι ο σκελετός αποτελείται από οστά από τουλάχιστον οκτώ άσχετους άνδρες και γυναίκες, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Antiquity.

Our paper is out! Want to know more about unusual burial practices in the Late Neolithic AND Gallo-Roman time? You can read all about it in our open access publication!https://t.co/vPnQJVAL9F

— Dr Barbara Veselka (@VeselkaBarbara) October 23, 2024

Ο σκελετός βρέθηκε στην πόλη Pommerœul, κοντά στα σύνορα του Βελγίου με τη Γαλλία. Έχοντας στάση εμβρύου, ήταν το μόνο άθικτο σώμα σε ένα νεκροταφείο που περιείχε 76 τοποθεσίες αποτέφρωσης. Λόγω μιας οστέινης καρφίτσας που βρέθηκε κοντά στο κεφάλι, οι ερευνητές κατέληξαν αρχικά στο συμπέρασμα ότι η ταφή ήταν ρωμαϊκή, που χρονολογείται στον δεύτερο ή τρίτο αιώνα μ.Χ., όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κάλυπτε τα γαλατικά εδάφη της σημερινής Γαλλίας και του Βελγίου.

Τα οστά του σκελετού είναι στην πραγματικότητα πολύ παλαιότερα, με τον πρώτο «συνεισφέροντα» να πέθανε σχεδόν πριν από 4.445 χρόνια, σύμφωνα με το New Scientist. Ο σκελετός περιέχει οστά από πολλές γενιές στην ύστερη  νεολιθική περίοδο, που έζησαν χιλιάδες χρόνια πριν οι Ρωμαίοι κατακτήσουν τη Γαλατία. Ωστόσο, ο σκελετός δεν είναι εντελώς άσχετος προς το ρωμαϊκό νεκροταφείο. Σύμφωνα με γενετική ανάλυση, το κρανίο του ανήκει σε μια Ρωμαία του τρίτου ή τέταρτου αιώνα μ.Χ., της οποίας το DNA ταιριάζει με παρόμοιας ηλικίας ρωμαϊκά λείψανα σε ένα κοντινό νεκροταφείο – πιθανότατα αδέρφια.

Πώς αυτός ο σύνθετος νεολιθικός σκελετός κατέληξε με ένα ρωμαϊκό κρανίο περισσότερα από 2.000 χρόνια αργότερα; Όπως γράφουν οι ερευνητές, οι γαλλορωμαϊκές ομάδες μπορεί να ενόχλησαν την παλιά ταφή ενώ έθαβαν τους δικούς τους νεκρούς. Αν ήταν ακέφαλο, οι Ρωμαίοι μπορεί να το «ολοκλήρωναν» προσθέτοντας ένα δικό τους κρανίο. Αν όχι, ίσως αντικατέστησαν το κρανίο. Ή ίσως δημιούργησαν μόνοι τους ολόκληρο τον σκελετό. «Είτε η συναρμολόγηση των οστών έγινε στην ύστερη νεολιθική είτε στη ρωμαϊκή περίοδο, η παρουσία του «ατόμου» ήταν σαφώς σκόπιμη», γράφουν οι ερευνητές. «Τα οστά επιλέχθηκαν, επιλέχθηκε μια κατάλληλη τοποθεσία και τα στοιχεία τακτοποιήθηκαν προσεκτικά ώστε να μιμούνται τη σωστή ανατομική σειρά».

Το κίνητρο των Ρωμαίων για την προσθήκη σε αυτή την ταφή, ωστόσο, έχει χαθεί στο χρόνο. «Ίσως αυτή η κοινότητα εμπνεόταν από δεισιδαιμονίες ή ένιωθε την ανάγκη να συνδεθεί με ένα άτομο που είχε καταλάβει την περιοχή πριν από τους ίδιους», έγραψαν οι ερευνητές.

Όποιος συνέθεσε την ταφή είχε αρκετή αντίληψη για την ανθρώπινη σκελετική δομή ώστε να δημιουργήσει ένα πειστικό παζλ. Όπως λέει η Veselka στο New Scientist, «ήξεραν τι έκαναν, σίγουρα».

Με πληροφορίες από Smithsonianmag