Δείγματα ανθρώπινου εγκεφάλου που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια αυτοψίας στις αρχές του 2024 περιείχαν περισσότερα μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού από ό,τι δείγματα που συλλέχθηκαν οκτώ χρόνια πριν, σύμφωνα με προδημοσίευση μελέτης.

«Οι συγκεντρώσεις που είδαμε στον εγκεφαλικό ιστό φυσιολογικών ατόμων, τα οποία είχαν μέση ηλικία περίπου 45 ή 50 ετών, ήταν 4.800 μικρογραμμάρια ανά γραμμάριο ή 0,5% κατά βάρος», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, που δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί και δημοσιευτεί σε περιοδικό, Μάθιου Κάμπεν, καθηγητής φαρμακευτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού στο Αλμπουκέρκι.

«Σε σύγκριση με δείγματα εγκεφάλου από αυτοψία του 2016, αυτό είναι περίπου 50% υψηλότερο», δήλωσε ο Campen. «Αυτό θα σήμαινε ότι οι εγκέφαλοί μας σήμερα αποτελούνται κατά 99,5% από εγκέφαλο και το υπόλοιπο είναι πλαστικό».

Fashion Πόσο πλαστικό «κρύβουν» τελικά τα ρούχα σου;

Αυτή η αύξηση, ωστόσο, δείχνει μόνο την έκθεση και δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με την εγκεφαλική βλάβη, δήλωσε η Phoebe Stapleton, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο Rutgers στο Πισκατάγουεϊ, η οποία δεν συμμετείχε στην προδημοσίευση.

«Δεν είναι σαφές αν, στη ζωή, αυτά τα σωματίδια είναι ρευστά, εισέρχονται και εξέρχονται από τον εγκέφαλο, ή αν συγκεντρώνονται στους νευρολογικούς ιστούς και προάγουν τη νόσο», δήλωσε. «Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να κατανοήσουμε πώς τα σωματίδια μπορεί να αλληλεπιδρούν με τα κύτταρα και αν αυτό έχει τοξικολογικές συνέπειες».

Τα δείγματα του εγκεφάλου περιείχαν 7 έως 30 φορές περισσότερα μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού από ό,τι τα δείγματα από τα νεφρά και το συκώτι των πτωμάτων, σύμφωνα με την προδημοσίευση.

«Μελέτες έχουν βρει αυτά τα πλαστικά στην ανθρώπινη καρδιά, τα μεγάλα αιμοφόρα αγγεία, τους πνεύμονες, το ήπαρ, τους όρχεις, το γαστρεντερικό σύστημα και τον πλακούντα», δήλωσε ο παιδίατρος και καθηγητής βιολογίας Dr. Philip Landrigan, διευθυντής του Προγράμματος για την Παγκόσμια Δημόσια Υγεία στο Boston College.

«Είναι σημαντικό να μην τρομάξουμε τους ανθρώπους, επειδή η επιστήμη σε αυτόν τον τομέα εξακολουθεί να εξελίσσεται και κανείς το έτος 2024 δεν πρόκειται να ζήσει χωρίς πλαστικό», δήλωσε ο Landrigan, ο οποίος δεν συμμετείχε στην προδημοσίευση.

«Λέω στον κόσμο: Ακούστε, υπάρχουν κάποια πλαστικά από τα οποία δεν μπορείτε να ξεφύγετε. Δεν πρόκειται να αποκτήσετε κινητό τηλέφωνο ή υπολογιστή που να μην περιέχει πλαστικό». Αλλά προσπαθήστε να ελαχιστοποιήσετε την έκθεσή σας στα πλαστικά που μπορείτε να αποφύγετε, όπως οι πλαστικές σακούλες και τα μπουκάλια».

Το Αμερικανικό Συμβούλιο Χημείας δήλωσε στο CNN ότι μόλις τον περασμένο μήνα ο FDA ανέφερε: «Τα τρέχοντα επιστημονικά στοιχεία δεν αποδεικνύουν ότι τα επίπεδα μικροπλαστικών ή νανοπλαστικών που ανιχνεύονται στα τρόφιμα αποτελούν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία».

Διαβασε ακομα

Μπορούν τα πλαστικά απόβλητα να μετατραπούν σε τροφή για τον άνθρωπο;

«Η έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη όχι μόνο συμβάλλει στην αντιμετώπιση των σημερινών κενών δεδομένων στην κατανόηση της έκθεσης στα μικροπλαστικά, αλλά στοχεύει επίσης στην ανάπτυξη βελτιωμένων εργαλείων για τη μέτρηση της τοξικότητας των μικροπλαστικών για τον άνθρωπο, δήλωσε η Kimberly Wise White, αντιπρόεδρος κανονιστικών και επιστημονικών υποθέσεων του Συμβουλίου.

«Το έργο αυτό είναι σημαντικό, δεδομένων των μη επικυρωμένων μεθόδων που συχνά εφαρμόζονται από τους ερευνητές και οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε αναξιόπιστα ή παραπλανητικά αποτελέσματα, της πολύπλοκης φύσης των μικροπλαστικών και των πολλών μεταβλητών που μπορούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία», δήλωσε.

Κατευθύνονται προς τον εγκέφαλο

Για τη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν ιστούς εγκεφάλου, νεφρών και ήπατος από 92 άτομα που υποβλήθηκαν σε ιατροδικαστική αυτοψία για να εξακριβώσουν την αιτία θανάτου τόσο το 2016 όσο και το 2024. Τα δείγματα εγκεφαλικού ιστού συλλέχθηκαν από τον μετωπιαίο φλοιό, την περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη σκέψη και τον συλλογισμό και η οποία επηρεάζεται περισσότερο από τη μετωποκροταφική άνοια (FTD) και τα μεταγενέστερα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ.

«Βάσει των παρατηρήσεών μας, πιστεύουμε ότι ο εγκέφαλος τραβάει τις πολύ μικρότερες νανοδομές, όπως 100 έως 200 νανόμετρα σε μήκος, ενώ μερικά από τα σωματίδια πηγαίνουν στο ήπαρ και τους νεφρούς», δήλωσε ο Campen.

Τα μικροπλαστικά είναι θραύσματα που μπορεί να κυμαίνονται από λιγότερο από 0,2 ίντσες (5 χιλιοστά) ή περίπου το μέγεθος μιας γόμας μολυβιού, έως 1 νανόμετρο. Μια κλωστή ανθρώπινης τρίχας έχει πλάτος περίπου 80.000 νανόμετρα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ. Οτιδήποτε μικρότερο είναι νανοπλαστικό που πρέπει να μετράται σε δισεκατομμυριοστά του μέτρου.

Τα νανοπλαστικά είναι τα πιο ανησυχητικά πλαστικά για την ανθρώπινη υγεία, λένε οι ειδικοί, επειδή τα μικροσκοπικά κομμάτια μπορούν να εγκατασταθούν στο εσωτερικό μεμονωμένων κυττάρων.

«Με κάποιο τρόπο αυτά τα νανοπλαστικά καταλαμβάνουν το σώμα και φτάνουν στον εγκέφαλο, διασχίζοντας τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό», δήλωσε ο Campen. «Τα πλαστικά αγαπούν τα λίπη ή τα λιπίδια, οπότε μια θεωρία είναι ότι τα πλαστικά παίρνουν το δρόμο τους με τα λίπη που τρώμε, τα οποία στη συνέχεια παραδίδονται στα όργανα που πραγματικά τους αρέσουν τα λιπίδια – ο εγκέφαλος είναι κορυφαίος μεταξύ αυτών».

Διαβασε ακομα

Μικροπλαστικά ακόμα και στα σύννεφα

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποτελείται από περίπου 60% λίπος κατά βάρος, πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο όργανο. Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, όπως τα ωμέγα 3, είναι το κλειδί για τη δύναμη και την απόδοση των κυττάρων του εγκεφάλου. Δεδομένου ότι το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να παράγει από μόνο του τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, πρέπει να προέρχονται από την τροφή ή από συμπληρώματα.

Η διατροφή είναι η κύρια οδός έκθεσης για τα μικρο- και νανοπλαστικά, δήλωσε ο Landrigan, ο οποίος είναι ο επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης του Μαρτίου 2023 της Επιτροπής Minderoo για τα πλαστικά και την ανθρώπινη υγεία, μιας παγκόσμιας κοινοπραξίας επιστημόνων, εργαζομένων στον τομέα της υγείας και αναλυτών πολιτικής, ο οποίος έχει αναλάβει να παρακολουθεί τα πλαστικά από τη δημιουργία τους έως το τελικό προϊόν.

Στην εν λόγω έκθεση, η κοινοπραξία διαπίστωσε ότι τα πλαστικά συνδέονται με βλάβες στην ανθρώπινη υγεία. «Ορισμένα μικροπλαστικά είναι επίσης αερομεταφερόμενα», δήλωσε ο Landrigan. «Για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι οδηγούν στον αυτοκινητόδρομο και τα ελαστικά τους τρίβουν την επιφάνεια του αυτοκινητόδρομου, μια ορισμένη ποσότητα μικροπλαστικών σωματιδίων εκτοξεύεται στον αέρα.

Πλαστικά που συνδέονται με τον καρκίνο

Το πολυαιθυλένιο, το οποίο χρησιμοποιείται σε πλαστικές σακούλες, μεμβράνες και μπουκάλια και δεν είναι βιοδιασπώμενο, ήταν ο κυρίαρχος τύπος πλαστικού που βρέθηκε στα δείγματα ιστών. Βρέθηκε σε μεγαλύτερες ποσότητες στον εγκέφαλο απ’ ό,τι στο ήπαρ ή στα νεφρά.

Το πολυαιθυλένιο ήταν επίσης ο κυρίαρχος τύπος που βρέθηκε στους όρχεις ανθρώπων και σκύλων, σύμφωνα με μια μελέτη του Αυγούστου 2024 από τον Campen και την ομάδα του.

Η παραγωγή διαφόρων μορφών πολυαιθυλενίου, όπως τα πλαστικά τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου (PET), είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που συμβάλλει στην απελευθέρωση του διαλύτη 1,4-διοξάνιο στο περιβάλλον, σύμφωνα με τα στοιχεία της βιομηχανίας που συλλέχθηκαν από την Defend our Health, μια ομάδα υπεράσπισης του περιβάλλοντος.

Διαβασε ακομα

Με ποια φαγητά τρως το περισσότερο πλαστικό; Η απάντηση θα σε εκπλήξει

Το Εθνικό Πρόγραμμα Τοξικότητας των ΗΠΑ και ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο θεωρούν ότι το 1,4-διοξάνιο είναι πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο. Το 2023, η EPA δημοσίευσε σχέδιο έκθεσης που αναφέρει ότι ο διαλύτης ενέχει «αδικαιολόγητο κίνδυνο βλάβης της υγείας» για τους εργαζόμενους στα πλαστικά και τους κατοίκους των κοινοτήτων των οποίων το πόσιμο νερό έχει μολυνθεί από τις απορρίψεις των εργοστασίων πλαστικών PET.

Χρησιμοποιείστε λιγότερο πλαστικό

Υπάρχουν πολλά βήματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε την έκθεσή σας στα πλαστικά, λένε οι ειδικοί.

«Είναι δύσκολο να αποφύγετε τα τρόφιμα που είναι τυλιγμένα σε πλαστική μεμβράνη, αλλά φροντίστε να βγάζετε το φαγητό από το πλαστικό περιτύλιγμα πριν το μαγειρέψετε ή το βάλετε στο φούρνο μικροκυμάτων», δήλωσε ο Landrigan. «Όταν θερμαίνετε το πλαστικό, αυτό επιταχύνει τη μετακίνηση των μικροπλαστικών από το περιτύλιγμα στο φαγητό.

Επενδύστε σε μια υφασμάτινη σακούλα με φερμουάρ και ζητήστε από το καθαριστήριο να σας επιστρέψει τα ρούχα σας σε αυτή αντί για αυτά τα λεπτά φύλλα πλαστικού, πρότεινε το Συμβούλιο Υπεράσπισης Φυσικών Πόρων, μια ομάδα υπεράσπισης του περιβάλλοντος.

Πάρτε μαζί σας μια ταξιδιωτική κούπα στο τοπικό κατάστημα καφέ, και πάρτε χάρτινα μαχαιροπήρουνα στο γραφείο για να μειώσετε τα πλαστικά ποτήρια και σκεύη.

«Μην χρησιμοποιείτε πλαστικές σακούλες όταν πηγαίνετε για ψώνια. Χρησιμοποιήστε μια υφασμάτινη σακούλα ή μια χάρτινη σακούλα ή μια σακούλα ανακύκλωσης. Προσπαθήστε να αποφύγετε τα πλαστικά μπουκάλια νερού, αν μπορείτε να το κάνετε», δήλωσε ο Landrigan.

Μια μελέτη του Μαρτίου 2024 διαπίστωσε ότι 1 λίτρο εμφιαλωμένου νερού – το ισοδύναμο δύο εμφιαλωμένων νερών τυποποιημένου μεγέθους που συνήθως αγοράζουν οι καταναλωτές – περιείχε κατά μέσο όρο 240.000 πλαστικά σωματίδια από επτά τύπους πλαστικών. Περίπου το 90% από αυτά ήταν νανοπλαστικά.

«Χρησιμοποιήστε ένα μεταλλικό ή γυάλινο ποτήρι αντί για πλαστικό ποτήρι. Αποθηκεύστε τα τρόφιμά σας σε γυάλινα δοχεία αντί για πλαστικά», δήλωσε ο Landrigan. «Εργαστείτε στην τοπική σας κοινότητα για την απαγόρευση των πλαστικών σακουλών, όπως έχουν κάνει πλέον πολλές κοινότητες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε».

Με πληροφορίες από CNN