Δύο νέες πιθανές στρατηγικές για την επιστροφή κρίσιμων δειγμάτων από τον Άρη στη Γη μέχρι τη δεκαετία του 2030 είναι τώρα στο τραπέζι, σύμφωνα με τη NASA.

Οι προτάσεις παρουσιάζουν εναλλακτικές λύσεις για το αρχικό πρόγραμμα επιστροφής δειγμάτων από τον Άρη. Σχεδιασμένο από τη NASA και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, το αρχικό σχέδιο κρίθηκε δυσκίνητο αφού μια ανεξάρτητη επιτροπή αξιολόγησης προέβλεψε ότι θα μπορούσε να κοστίσει έως και 11 δισεκατομμύρια δολάρια. Η αξιολόγηση της επιτροπής μετέθεσε επίσης την αναμενόμενη ημερομηνία επιστροφής των δειγμάτων από το 2031 στο 2040 – μια καθυστέρηση που ήταν «απλώς απαράδεκτη», επανέλαβε την Τρίτη (07/01) ο διοικητής της NASA Μπιλ Νέλσον.

Η υπηρεσία θα αποφασίσει μεταξύ των νέων προτεινόμενων στρατηγικών, που αποσκοπούν στη μείωση της πολυπλοκότητας, του κόστους και της διάρκειας της αποστολής, μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2026, ανακοίνωσε ο Νέλσον κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Τρίτη (07/01).

Το ρόβερ Perseverance της NASA συλλέγει πέτρες και σκόνη από τότε που προσεδαφίστηκε στον Άρη τον Φεβρουάριο του 2021. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτά τα δείγματα -που συλλέγονται από τον κρατήρα Jezero, την πρώην τοποθεσία μιας αρχαίας λίμνης και ενός δέλτα ποταμού- μπορεί να είναι ένας από τους μοναδικούς τρόπους για να καθοριστεί αν υπήρξε ποτέ ζωή στον κόκκινο πλανήτη.

Όμως η επιστροφή των δειγμάτων στη Γη, ένα κατόρθωμα που θα μπορούσε να απαντήσει σε ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα της ανθρωπότητας σχετικά με το ενδεχόμενο ύπαρξης ζωής πέρα από τη Γη, είναι μια πολύπλοκη διαδικασία. Τόσο η αρχική όσο και η νέα αρχιτεκτονική του προγράμματος περιλαμβάνουν πολλαπλά διαστημόπλοια που θα χρησιμοποιηθούν για την προσεδάφιση στον Άρη και τη μεταφορά της κρύπτης πίσω στον πλανήτη μας.

Τον Απρίλιο, η NASA ζήτησε από τα διάφορα κέντρα της και τους βιομηχανικούς εταίρους της να παρουσιάσουν νέα σχέδια για την επιστροφή των δειγμάτων στη Γη με έναν πιο ορθολογικό και οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Η ομάδα στρατηγικής αναθεώρησης της επιστροφής δειγμάτων από τον Άρη του οργανισμού αξιολόγησε 11 από τις μελέτες και υπέβαλε εισηγήσεις στη NASA, οι οποίες στη συνέχεια βελτιώθηκαν περαιτέρω από την ηγεσία.

«Εξετάζουμε δύο νέες επιλογές προσεδάφισης», δήλωσε η Δρ Νίκι Φοξ, αναπληρώτρια διοικήτρια της Διεύθυνσης Επιστημονικών Αποστολών της NASA. «Η μία είναι να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε προηγουμένως για την προσεδάφιση τόσο του Perseverance όσο και του Curiosity στον Άρη. Η άλλη είναι η αξιοποίηση επιλογών από τη βιομηχανία».

Η πρώτη επιλογή θα βασιστεί στη μέθοδο του ουρανογερανού, που χρησιμοποιήθηκε για την κάθοδο και την προσεδάφιση των δύο ρόβερ που εξακολουθούν να εξερευνούν τον Άρη. Η δεύτερη θα χρησιμοποιήσει νέες εμπορικές δυνατότητες και εταίρους για να κάνει στον Άρη μια προσεδάφιση με «όχημα βαριάς ανύψωσης», όπως τα σχέδια των εταιρειών SpaceX και Blue Origin, δήλωσε ο Νέλσον.

Ο Άρης αποτελεί εδώ και πολύ καιρό πρόκληση για τους προσεδαφιστές, επειδή η αραιή ατμόσφαιρά του είναι αρκετά πυκνή ώστε να κάψει ένα διαστημόπλοιο που δεν είναι κρυμμένο σε μια εξωτερική κατασκευή με προστατευτική θερμική ασπίδα. Αλλά η ατμόσφαιρα του κόκκινου πλανήτη είναι επίσης πολύ αραιή για να βασιστεί κανείς μόνο σε αλεξίπτωτα για να επιβραδύνει και να δημιουργήσει μια ασφαλή προσεδάφιση.

Για την ανάπτυξη του βαρέως οχήματος Curiosity, οι μηχανικοί δημιούργησαν ένα σύστημα που ονομάζεται ουρανογερανός για την ασφάλιση του οχήματος κατά την είσοδο, την κάθοδο και την προσεδάφιση. Κατά τη διάρκεια της αρχικής καθόδου, μια θερμική ασπίδα, ένα αλεξίπτωτο και αναστολείς επιβράδυναν το διαστημόπλοιο.

Στη συνέχεια, ο ουρανογερανός κατέβασε το ρόβερ στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη χρησιμοποιώντας ένα ισχυρό καλώδιο. Στη συνέχεια, ουρανογερανός αποσυνδέθηκε και έκανε αναγκαστική προσεδάφιση μακριά από την περιοχή. Το 2021, ο ίδιος σχεδιασμός χρησιμοποιήθηκε για την προσεδάφιση του Perseverance και η ομάδα κατάφερε μάλιστα να καταγράψει βίντεο από την τολμηρή κάθοδο.

Ταξίδι από την επιφάνεια του Άρη

Η επιστροφή δειγμάτων από τον Άρη είναι η πρώτη αποστολή της ανθρωπότητας που θα φέρει επιστημονικά δείγματα από έναν κατοικήσιμο πλανήτη πίσω στη Γη, δήλωσε η Φοξ.

«Θέλουμε να τα φέρουμε πίσω όσο το δυνατόν γρηγορότερα για να τα μελετήσουμε σε εγκαταστάσεις τελευταίας τεχνολογίας», είπε. «Η επιστροφή δειγμάτων του Άρη θα επιτρέψει στους επιστήμονες να κατανοήσουν τη γεωλογική ιστορία του πλανήτη και την εξέλιξη του κλίματος σε αυτόν τον άγονο πλανήτη όπου μπορεί να υπήρχε ζωή στο παρελθόν και να ρίξουν φως στο πρώιμο ηλιακό σύστημα πριν αρχίσει η ζωή εδώ στη Γη. Αυτό θα μας προετοιμάσει επίσης να στείλουμε με ασφάλεια τους πρώτους ανθρώπους εξερευνητές στον Άρη».

Η υπηρεσία θα προχωρήσει στη δοκιμή της βιωσιμότητας και των δύο επιλογών και θα επεξεργαστεί τις τεχνικές προκλήσεις κάθε σχεδίου κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια.

Οι νέες προτεινόμενες στρατηγικές παρέχουν τη δυνατότητα επιστροφής των δειγμάτων στη Γη ήδη από το 2035 ή το 2039, και με κόστος που κυμαίνεται από 5,5 έως 7,7 δισεκατομμύρια δολάρια – «πολύ μακριά» από το αρχικό ποσό, δήλωσε ο Νέλσον.

«Η επιδίωξη δύο πιθανών δρόμων προς τα εμπρός θα διασφαλίσει ότι η NASA θα είναι σε θέση να φέρει αυτά τα δείγματα πίσω από τον Άρη με σημαντική εξοικονόμηση κόστους και χρονοδιαγράμματος σε σύγκριση με το προηγούμενο σχέδιο», δήλωσε ο Νέλσον. «Αυτά τα δείγματα έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τον Άρη, το σύμπαν μας και – τελικά – τον εαυτό μας».

Ενώ και οι δύο επιλογές είναι πιο βελτιωμένες από το αρχικό σχέδιο, η καθεμία περιέχει παρόμοια αρχιτεκτονική, η οποία απαιτεί την προσεδάφιση ενός οχήματος ανάβασης στην επιφάνεια του Άρη. Αυτό το όχημα θα φορτωθεί με τα δείγματα που θα συλλέξει το Perseverance και στη συνέχεια θα πετάξει και θα συναντηθεί με το Earth Return Orbiter της ESA σε τροχιά γύρω από τον Άρη.

Στη συνέχεια, το orbiter θα κατευθυνθεί πίσω στη Γη και θα αφήσει την κάψουλα με τα δείγματα, παρόμοια με τον τρόπο με τον οποίο παραδόθηκαν πέτρες και σκόνη από τον αστεροειδή Bennu από την αποστολή OSIRIS-REX, δήλωσε η Φοξ.

Δεν υπήρχε εύκολος τρόπος να απαλλαγούμε από οποιοδήποτε μεμονωμένο στοιχείο του αρχικού σχεδίου επιστροφής δειγμάτων στον Άρη, οπότε η εστίαση μετατοπίστηκε στην απλούστευση κάθε κομματιού, δήλωσε η Φοξ. Για παράδειγμα, η NASA επέλεξε την άμεση επιστροφή των δειγμάτων στη Γη, αντί να τα τοποθετήσει σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι, κάτι που θα απαιτούσε ένα άλλο όχημα για να πάει να τα παραλάβει, δήλωσε ο Νέλσον. Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ κάθε επιλογής θα είναι ο μηχανισμός προσεδάφισης, δήλωσε η Φοξ.

Και για τις δύο στρατηγικές, η πλατφόρμα που θα προσεδαφιστεί στον Άρη θα μεταφέρει μια μικρότερη έκδοση του οχήματος ανάβασης στον Άρη από ό,τι είχε προγραμματιστεί προηγουμένως και οι ηλιακοί συλλέκτες της πλατφόρμας θα αντικατασταθούν με ένα σύστημα που θα μπορεί να παρέχει ενέργεια και θερμότητα ακόμη και κατά τη διάρκεια καταιγίδων σκόνης στον Άρη. Αυτό θα επιτρέψει την επιστροφή των δειγμάτων στη Γη νωρίτερα, δήλωσε η Φοξ.

«Είμαστε πολύ σίγουροι ότι μπορούμε να επιστρέψουμε και τα 30 δείγματα πριν από το 2040 και με λιγότερα από τα 11 δισεκατομμύρια δολάρια», δήλωσε η Φοξ.

jared-isaacman-apo-kakos-mathitis-disekatommyriouchos-piso-apo-ton-proto-diastimiko-peripato

Επιστροφή δειγμάτων από τον Άρη: Η πορεία προς τα εμπρός

Οι ομάδες στο JPL θα επικεντρωθούν στον μηχανολογικό σχεδιασμό για κάθε σχέδιο ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, και μία από τις προκλήσεις θα είναι να γίνει ο ουρανογερανός 20% μεγαλύτερος από αυτόν που προσεδάφισε το Perseverance, δήλωσε η Φοξ. Μια άλλη πρόκληση είναι ο σχεδιασμός ενός οχήματος ανάβασης στον Άρη που θα μπορεί να επιβιώσει από την προσεδάφιση στον κόκκινο πλανήτη πριν από την εκτόξευση από αυτόν.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος αξιολογεί επί του παρόντος τα νέα σχέδια της NASA, σύμφωνα με τη NASA.

Τελικά, η νέα κυβέρνηση του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θα είναι υπεύθυνη για την υποβολή αιτήματος για τον κατάλληλο προϋπολογισμό για τη στήριξη του προγράμματος – και για την απόφαση εάν επιθυμεί να συνεχίσει το πρόγραμμα, πρόσθεσε ο Νέλσον.

Ο Νέλσον δήλωσε ότι δεν έχει συζητήσει τις νέες προτάσεις για την επιστροφή δειγμάτων στον Άρη με τον Τζάρεντ Ισαάκμαν, τον δισεκατομμυριούχο της τεχνολογίας και πρωτοπόρο των διαστημικών πτήσεων που επέλεξε ο Τραμπ για να αναλάβει τη διοίκηση της NASA, επειδή όλες οι συζητήσεις γίνονται από τη μεταβατική ομάδα, όπως είπε.

«Νομίζω όμως ότι ήταν υπεύθυνο να μην παραδώσουμε στη νέα διοίκηση μόνο μία εναλλακτική λύση, αν θέλουν επιστροφή δειγμάτων από τον Άρη, κάτι που δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν θέλουν», δήλωσε ο Νέλσον.

Προηγουμένως, η Κίνα έχει δηλώσει ενδιαφέρον για την επιστροφή δειγμάτων από τον Άρη. Η αποστολή Tianwen-3 της χώρας θα μπορούσε να εκτοξευθεί το 2028 για να ανακτήσει τα δείγματα από τον Άρη, τα οποία θα μπορούσαν να επιστρέψουν στη Γη μέχρι το 2031, αν και οι αξιωματούχοι είχαν μοιραστεί προηγουμένως ότι μπορεί να γίνει εκτόξευση και μέχρι το 2030.

«Δεν νομίζω ότι θέλουμε η μόνη επιστροφή δειγμάτων να γίνει με το κινεζικό διαστημόπλοιο, που θα κάνει μια αποστολή τύπου πάρε και φύγε», δήλωσε ο Νέλσον. «Ενώ η δική μας ήταν μια πολύ μεθοδική διαδικασία … για να βρούμε διαφορετικά δείγματα από διαφορετικά στρώματα που δείχνουν διαφορετικές ηλικίες υλικών και πετρωμάτων, και όταν φέρουμε πίσω αυτά τα 30 δείγματα, θα δώσουν μια αρκετά μεγάλη ιστορία για το πώς ήταν ο Άρης πριν από εκατομμύρια χρόνια, όταν υπήρχε νερό στη λίμνη. Και το μεγάλο ερώτημα: Υπήρχε ζωή πριν από εκατομμύρια χρόνια;»

Με πληροφορίες από CNN

Tags