Εάν τα αστρονομικά παρατηρητήρια της Γης έπιαναν ένα σήμα από το διάστημα, θα απαιτούνταν μια προσπάθεια όλων των επιστημόνων να ξετυλίξουν και να αποκρυπτογραφήσουν το εξωγήινο μήνυμα. Ένα καλλιτεχνικό έργο από το Ινστιτούτο SETI, ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα στο Mountain View της Καλιφόρνια, αφιερωμένο στην αναζήτηση ζωής πέρα από τη Γη, προσομοίωσε αυτό το σενάριο πριν από έναν χρόνο.

Όταν το ExoMars Trace Gas Orbiter, ένα διαστημικό σκάφος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη, εξέπεμψε ένα σήμα που περιείχε ένα εξωγήινο μήνυμα τον Μάιο του 2023, τρία παρατηρητήρια στη Γη το έπιασαν και δημοσίευσαν τα ακατέργαστα δεδομένα στο Διαδίκτυο, δίνοντας την ευκαιρία σε επιστήμονες-πολίτες σε όλο τον κόσμο να αποκρυπτογραφήσουν τη μετάδοση του μηνύματος.

Οι επιστήμονες Ken Chaffin και η κόρη του Keli, οι οποίοι εργάστηκαν για την αποκωδικοποίηση του μηνύματος για σχεδόν έναν χρόνο, ανακάλυψαν την απάντηση τον Ιούνιο, ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος στις 22 Οκτωβρίου. Για να γίνει αυτό, χρειάστηκαν χιλιάδες ώρες πειραματισμού με διάφορες ιδέες και εκτέλεσης μαθηματικών προσομοιώσεων σε υπολογιστή, δήλωσαν οι Chaffin στο CNN.

Σε αυτό που φαίνεται να είναι συστάδες λευκών εικονοστοιχείων σε μαύρο φόντο, το οπτικοποιημένο μήνυμα αποτελείται από πέντε διαμορφώσεις που αντιπροσωπεύουν αμινοξέα, τα δομικά στοιχεία της ζωής. Το μήνυμα δεν είναι στατικό, αλλά βρίσκεται σε κίνηση και εμφανίζει τη διάταξη μόνο για περίπου ένα δέκατο του δευτερολέπτου. Οι σχεδιαστές του έργου επιβεβαίωσαν ότι τα αμινοξέα είναι το επιδιωκόμενο μήνυμα, αλλά αφήνουν ανοιχτή την ερμηνεία.

Τώρα, οι επιστήμονες-πολίτες παλεύουν με το νόημα που κρύβεται πίσω από τον κρυπτικό κοσμικό γρίφο. Μέχρι στιγμής, η κοινότητα που συμμετέχει στο έργο δεν έχει καταφέρει να προσδιορίσει και να συμφωνήσει για το τι αντιπροσωπεύουν τα αμινοξέα.

Αποκωδικοποίηση του κοσμικού παζλ

Η Daniela de Paulis, καλλιτέχνιδα που διαμένει στο Ινστιτούτο SETI και έχει λάβει την υποτροφία Baruch Blumberg Visiting Fellowship in Astrobiology στο Green Bank Observatory στη Δυτική Βιρτζίνια, σχεδίασε το έργο με τίτλο «A Sign in Space», μαζί με μια μικρή ομάδα διεθνών επιστημόνων και καλλιτεχνών που διερεύνησε πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένα σήμα από έναν εξωγήινο.

Το σήμα στάλθηκε από τον Άρη στη Γη – ταξιδεύοντας 16 λεπτά στο διάστημα πριν ληφθεί από το Allen Telescope Array στη Βόρεια Καλιφόρνια, το Robert C. Byrd Green Bank Telescope και τον ραδιοαστρονομικό σταθμό Medicina Radio Astronomical Station κοντά στη Μπολόνια της Ιταλίας. Στη συνέχεια, επιστήμονες-πολίτες, που επικοινωνούσαν μέσω μιας παγκόσμιας συνομιλίας Discord, εξήγαγαν τα ακατέργαστα δεδομένα που ήταν μπλεγμένα με άλλα δεδομένα από το διαστημικό σκάφος του Άρη. Χρειάστηκαν περίπου 10 ημέρες για να εξαχθούν και να απεικονιστούν τα δεδομένα, αλλά η αποκρυπτογράφηση του μηνύματος χρειάστηκε ακόμη μεγαλύτερη επιμονή.

Διαβασε ακομα

Κοιμούνται οι εξωγήινοι; Πώς θα επιβιώναμε σε έναν κόσμο χωρίς μέρα και νύχτα

Όταν ο Ken Chaffin βρήκε την αρχική εικόνα από τα μπερδεμένα ακατέργαστα δεδομένα, την οποία η κοινότητα των επιστημόνων-πολιτών του Discord αποκαλούσε «starmap», είπε ότι υποψιάστηκε ότι την παρήγαγε ένας αλγόριθμος κυτταρικών αυτοματισμών. Τα κυτταρικά αυτόματα είναι πλέγματα μονάδων που είναι μαθηματικά κωδικοποιημένα για να κινούνται ή να ακολουθούν ορισμένα σύνολα κανόνων. «Ήξερα ότι είχα τις ικανότητες να αποκωδικοποιήσω το μήνυμα», δήλωσε στο CNN, εξηγώντας ότι έχει δεκαετίες ερασιτεχνικής εμπειρίας στην εργασία με κυτταρικά αυτόματα.

Εκτελώντας τις προσομοιώσεις κυτταρικών αυτοματισμών, οι Chaffins κατάφεραν τελικά να δημιουργήσουν την εικόνα των αμινοξέων. «Δεν είχα ιδέα τι θα έδειχνε ή τι θα έλεγε το μήνυμα», πρόσθεσε. «Υποψιάστηκα ότι μπορεί να είχε σχέση με τη ζωή». Όταν αποκαλύφθηκε η εικόνα, ο Chaffin είπε ότι αναγνώρισε αμέσως ότι επρόκειτο για αμινοξέα από τα μαθήματα χημείας του σχολείου.

Η Keli Chaffin, η ενήλικη κόρη του, αρχικά δεν είχε σχέδια να συμμετάσχει με τον πατέρα της στην καθηλωτική προσπάθεια, αλλά είπε ότι γρήγορα μαγεύτηκε από την απεραντοσύνη του έργου.

«Η αρχική εικόνα που μοιάζει με αστεροειδή χάρτη πάντα μου έδινε την εντύπωση βιολογικών μορφών ζωής», δήλωσε σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα. «(Πολλά) μέλη έχουν δει ένα ποντίκι, έναν αστερία ή έναν ελέφαντα.

Ο στόχος του έργου ήταν να διατηρηθεί η προσομοίωση όσο το δυνατόν πιο κοντά στο πώς θα μπορούσε να συμβεί στην πραγματική ζωή, δήλωσε η de Paulis. «Η ιδέα είναι ότι αν ποτέ λαμβάναμε ένα μήνυμα από έναν εξωγήινο πολιτισμό, δεν θα είχαμε ανατροφοδότηση. Έτσι, θα πρέπει να βρούμε μόνοι μας το νόημα», δήλωσε η de Paulis, η οποία είναι ασυρματίστρια. «Υπήρχαν βασικά χιλιάδες ερμηνείες, επειδή όλοι κινούνταν πραγματικά στο σκοτάδι. Δεν ήξεραν πού να πάνε. Είχαν απλώς αυτή την εικόνα ενός αστεροειδούς χάρτη που όλοι ερμήνευσαν με πολλούς πιθανούς τρόπους».

Το σήμα είναι μια αναπαράσταση του πώς θα ήταν να λάβει κανείς ένα εξωγήινο μήνυμα υπό ιδανικές συνθήκες, καθώς προερχόταν από τον σχετικά κοντινό Άρη και επομένως ήταν μια ισχυρότερη μετάδοση από εκείνη που θα μπορούσε να προέλθει από το βαθύ διάστημα, δήλωσε η de Paulis. Πολλαπλά τηλεσκόπια έπιασαν το σήμα, ενώ μόνο ένα θα μπορούσε να ανιχνεύσει ένα πραγματικό εξωγήινο σήμα, πρόσθεσε.

Διαβασε ακομα

Τι σημαίνει η ανακάλυψη ζωής στον διαβολικό δίδυμο και πιο κοντινό πλανήτη της Γης

Η ομάδα έργου δημιούργησε σκόπιμα ένα πολύπλοκο μήνυμα, με ορισμένα μέλη της να προβλέπουν ότι η αποκωδικοποίησή του θα μπορούσε να διαρκέσει εβδομάδες ή και χρόνια. «Κάποιος είπε, ότι ίσως δεν πρόκειται ποτέ να το ερμηνεύσουν», είπε η de Paulis. «Έτσι, δεν είχαμε ιδέα πόσο καιρό θα χρειαζόταν. Πήραμε πραγματικά αυτό το τεράστιο ρίσκο».

Τώρα που το μήνυμα έχει αποκωδικοποιηθεί, το επόμενο βήμα είναι να καταλάβουμε τι σημαίνει και γιατί ένας άλλος πολιτισμός θα το έστελνε, είπε.

Ερμηνεία ενός εξωγήινου μηνύματος

Οι σχεδιαστές πίσω από το έργο δεν σκοπεύουν να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν σύντομα τις πιθανές ερμηνείες, αλλά ζητούν από το κοινό να στείλει ιδέες, ενώ η de Paulis εργάζεται πάνω σε ένα βιβλίο που θα περικλείει το έργο και τις ερμηνείες του μηνύματος.

Σε παγκόσμια κλίμακα, είναι δύσκολο να συμφωνηθεί ένα νόημα με τόσους πολλούς ανθρώπους από διαφορετικά υπόβαθρα και πολιτισμούς που εμπλέκονται, πρόσθεσε.

«Οι πιθανότητες είναι ότι σε αυτό το ακραίο σενάριο, όταν πρέπει να δώσουμε ένα νόημα σε ένα μήνυμα από έναν εξωγήινο πολιτισμό, ίσως να μην μπορέσουμε ποτέ να συμφωνήσουμε πραγματικά σε ένα ακριβές νόημα» λέει.