Το YouTube μπορεί να μην φαίνεται μυστικοπαθές. Είναι δημόσιο. Μπορείς να παρακολουθήσεις μια ατελείωτη ροή περιεχομένου βίντεο από τώρα μέχρι την τελευταία σου πνοή. Έχει γίνει ένα βουνό ερευνών σχετικά με την πλατφόρμα, οι οποίες αναλύουν τα πάντα, από την εμπορική οικονομία που την περιβάλλει μέχρι τις ριζοσπαστικές επιδράσεις του αλγορίθμου της. Αλλά η εικόνα θολώνει όταν αρχίσεις να θέτεις απλές ερωτήσεις. Για παράδειγμα: Πόσο YouTube παρακολουθούμε όλοι μας;

Η Google, στην οποία ανήκει το YouTube, τηρεί σιγή ιχθύος σχετικά με αυτό και πολλές άλλες λεπτομέρειες. Τον Φεβρουάριο, η εταιρεία αποκάλυψε ότι οι άνθρωποι που έχουν πρόσβαση στο YouTube από τις τηλεοράσεις τους παρακολουθούν συλλογικά ένα δισεκατομμύριο ώρες την ημέρα, αλλά οι συνολικοί αριθμοί για την πλατφόρμα είναι ένα αίνιγμα. Οι εκτιμήσεις λένε ότι το YouTube έχει περίπου 2,5 δισεκατομμύρια μηνιαίους χρήστες – σχεδόν έναν στους τρεις ανθρώπους στη Γη – και ο μέσος χρήστης της εφαρμογής για κινητά παρακολουθεί περίπου 29 ώρες το μήνα. Με αυτά τα δεδομένα, ας δοκιμάσουμε μερικά μαθηματικά που γίνονται από πίσω.

Αν κάνουμε μερικές υποθέσεις και πούμε ότι ο μέσος όρος μηνιαίας τηλεθέασης για τους χρήστες εφαρμογών μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους χρήστες του YouTube τόσο στον ιστότοπο όσο και στην τηλεόραση, μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε τα 2,5 δισεκατομμύρια επί 29 ώρες. Αυτό θα μας έλεγε ότι η ανθρωπότητα καταναλώνει περίπου 8,3 εκατομμύρια χρόνια σε βίντεο στο YouTube κάθε μήνα. Σε 12 μήνες, αυτό προσθέτει σχεδόν 100 εκατομμύρια χρόνια, εκατοντάδες φορές περισσότερα από το σύνολο της ανθρώπινης ιστορίας.

Πόσα βίντεο υπάρχουν στο YouTube; Τι αφορούν; Τι γλώσσες μιλούν οι YouTubers; Στις 14 Φεβρουαρίου 2025, η πλατφόρμα συμπληρώνει 20 χρόνια λειτουργίας. Αυτό σημαίνει πολλά βίντεο. Ωστόσο, δεν έχουμε ιδέα για το πόσα ακριβώς υπάρχουν στην πραγματικότητα. Η Google γνωρίζει τις απαντήσεις. Απλά δεν θα σας τις πει.

Οι ειδικοί λένε ότι αυτό είναι πρόβλημα. Για όλους τους πρακτικούς σκοπούς, ένα από τα πιο ισχυρά συστήματα επικοινωνίας που δημιουργήθηκαν ποτέ – ένα εργαλείο που παρέχει στο ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού πληροφορίες και ιδέες – λειτουργεί στο σκοτάδι.

to-vinteo-me-ti-diaskevi-tragoudiou-pou-xeperase-to-1-dis-views-sto-youtube

Εν μέρει αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να ληφθεί ένα τυχαίο δείγμα βίντεο, σύμφωνα με τον Ethan Zuckerman, διευθυντή της Πρωτοβουλίας για την Ψηφιακή Δημόσια Υποδομή στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης στο Άμχερστ των ΗΠΑ. Μπορείς να διαλέξεις τα βίντεό σου χειροκίνητα ή να ακολουθήσεις τις συστάσεις του αλγορίθμου, αλλά μια αμερόληπτη επιλογή που να αξίζει πραγματική μελέτη είναι δύσκολο να βρεθεί. Πριν από μερικά χρόνια, ωστόσο, ο Zuckerman και η ομάδα ερευνητών του βρήκαν μια λύση: Σχεδίασαν ένα πρόγραμμα υπολογιστή που ανασύρει τυχαία βίντεο από το YouTube, δοκιμάζοντας δισεκατομμύρια διευθύνσεις URL κάθε φορά.

Θα μπορούσες να αποκαλέσεις το εργαλείο bot, αλλά αυτό είναι μάλλον υπερβολικό, λέει ο Zuckerman. «Ένας πιο ακριβής τεχνικά όρος θα ήταν ‘scraper’», λέει. Τα ευρήματα του scraper μας δίνουν για πρώτη φορά μια προοπτική για το τι πραγματικά συμβαίνει στο YouTube.

Στα 20 χρόνια λειτουργίας του, το YouTube έχει διαμορφώσει τις ευαισθησίες ολόκληρων γενεών και έχει επαναπροσδιορίσει την παγκόσμια κουλτούρα. Σύμφωνα με έρευνες, το YouTube είναι μακράν ο πιο δημοφιλής ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης στις ΗΠΑ, με το 83% των ενηλίκων και το 93% των εφήβων να συγκαταλέγονται στους χρήστες του. Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, είναι ο δεύτερος ιστότοπος με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στη Γη, που ξεπερνιέται μόνο από το ίδιο το Google.com. Αλλά καθώς η πλατφόρμα εισέρχεται στην τρίτη δεκαετία της, τα πιο βασικά στοιχεία για το YouTube εξακολουθούν να αποτελούν ένα καλά φυλαγμένο μυστικό.

Ένας εκπρόσωπος της Google μοιράστηκε ένα blogpost σχετικά με τον αλγόριθμο συστάσεων της πλατφόρμας, αλλά αρνήθηκε να σχολιάσει τα στατιστικά στοιχεία και άλλα ζητήματα που αναφέρονται σε αυτή την ιστορία. Προς το παρόν, τα μυστήρια του YouTube συνεχίζονται.

Ασυνήθιστες μέθοδοι

«Είναι εξαιρετικά δύσκολο να καταλάβει κανείς τι συμβαίνει στο εσωτερικό των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, διότι ενώ οι εταιρείες που τις διαχειρίζονται προβαίνουν σε ορισμένες δημόσιες γνωστοποιήσεις, οι γνωστοποιήσεις αυτές είναι αποσπασματικές και συχνά κάπως παραπλανητικές», λέει ο Paul Barrett, αναπληρωτής διευθυντής του Κέντρου Stern του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. «Νομίζω ότι υπάρχει ένα ένστικτο στη Google ότι δεν είναι προς το συμφέρον της να τονίσει πόσο γιγαντιαίο είναι το YouTube, πόσο τιτάνιος ο αριθμός των χρηστών, πόσο πρωτοφανής ο όγκος του περιεχομένου. Η Google δεν θέλει να θεωρείται τόσο σημαντική όσο είναι στην πραγματικότητα».

Όμως ο Zuckerman και οι συνάδελφοί του βρήκαν έναν τρόπο να κρυφοκοιτάξουν πίσω από την κουρτίνα. Οι διευθύνσεις URL του YouTube έχουν μια τυπική μορφή. Με λίγες εξαιρέσεις, οι διευθύνσεις αρχίζουν με «youtube.com/watch?v=» και τελειώνουν με μια μοναδική συμβολοσειρά 11 χαρακτήρων. Για παράδειγμα, το αναγνωριστικό του Gangnam Style είναι 9bZkp7q19f0.

Έτσι, οι ερευνητές έγραψαν ένα πρόγραμμα που ουσιαστικά δημιουργεί 11 τυχαίους χαρακτήρες και ελέγχει αν υπάρχει αντίστοιχο βίντεο. Όταν το scraper βρίσκει ένα, το κατεβάζει. Ο Zuckerman λέει ότι μπορείς να το φανταστείς σαν έναν ενοχλητικό έφηβο, ο οποίος πληκτρολογεί τυχαίους αριθμούς για φάρσες, αφού πρώτα βυθιστεί στην κάβα των γονιών του.

«Αν ήθελα να μάθω πόσοι έγκυροι τηλεφωνικοί αριθμοί υπάρχουν στον κωδικό περιοχής 212 της Νέας Υόρκης, θα μπορούσα απλώς να καλέσω το 212 και επτά τυχαίους αριθμούς για να δω αν απαντάει κάποιος. Πιθανότατα θα με έβριζαν πολύ αν το έκανα συχνά, αλλά τελικά θα μάζευα αρκετά δεδομένα για να το καταλάβω», λέει ο Zuckerman. «Αυτό κάναμε με το YouTube. Το θέμα είναι ότι το YouTube έχει 18,6 πεντάκις εκατομμύρια πιθανούς αριθμούς, οπότε πρέπει να καλέσεις μερικά δισεκατομμύρια πριν κάποιος απαντήσει».

Έτσι, το εργαστήριο του Zuckerman άφησε το scraper να καλέσει το YouTube, ξανά και ξανά, μέχρι να συγκεντρώσει ένα αρκετά μεγάλο σύνολο δεδομένων. Για να συλλέξει τα πρώτα 10.016 βίντεο που συγκέντρωσε για την αρχική του μελέτη, το scraper δοκίμασε πάνω από 18 τρισεκατομμύρια πιθανές διευθύνσεις URL. Χρειάστηκε σχεδόν 1,87 δισεκατομμύρια λανθασμένες εκτιμήσεις για κάθε πραγματικό βίντεο που βρήκε. Αν έκανες αυτή τη δουλειά μόνος σου, ξοδεύοντας τρία δευτερόλεπτα σε κάθε προσπάθεια, θα χρειαζόταν κατά μέσο όρο 178 χρόνια μέχρι να καταλήξεις σε ένα μόνο βίντεο.

Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν τα ευρήματά τους, τα αποτελέσματα αμφισβήτησαν την επικρατούσα αφήγηση για το τι πραγματικά είναι το YouTube.

Μυστικά στατιστικά στοιχεία

Η πρώτη ερώτηση ήταν απλή. Πόσα βίντεο έχουν ανεβάσει οι άνθρωποι στο YouTube; Η Google συνήθιζε να δημοσιεύει αυτό το στατιστικό στοιχείο τις πρώτες μέρες, όταν το YouTube είχε κάτι να αποδείξει. Όταν η Google απέκτησε για πρώτη φορά την πλατφόρμα το 2006, ανέβαιναν περίπου 65.000 βίντεο κάθε μέρα. Πιο πρόσφατα η εταιρεία λέει ότι ανεβαίνουν πάνω από 500 ώρες ανά λεπτό, αλλά δεν λέει πολλά για τον αριθμό των βίντεο.

Ο Zuckerman και οι συνεργάτες του συνέκριναν τον αριθμό των βίντεο που βρήκαν με τον αριθμό των υποθέσεων που χρειάστηκαν, και κατέληξαν σε μια εκτίμηση: Το 2022, υπολόγισαν ότι το YouTube φιλοξενούσε περισσότερα από εννέα δισεκατομμύρια βίντεο. Μέχρι τα μέσα του 2024, ο αριθμός αυτός είχε αυξηθεί σε 14,8 δισεκατομμύρια βίντεο, ένα άλμα 60%.

Για πολλούς, το YouTube φέρνει στο μυαλό τα πρόσωπα των λαμπερών influencers που διεκδικούν χρήματα και φήμη, ή των επαγγελματιών δημιουργών περιεχομένου όπως ο MrBeast ή ο Joe Rogan. Όμως οι ερευνητές πήραν στη συνέχεια ένα υποσύνολο των βίντεο και έβαλαν ανθρώπινους κριτές να παρακολουθήσουν το καθένα για να απαντήσουν σε μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με αυτό που είδαν. Ως επί το πλείστον, δεν εντόπισαν τη δουλειά επαγγελματιών.

Μόνο το 0,21% των βίντεο που ανέλυσαν περιείχαν οποιοδήποτε είδος νομισματοποίησης, όπως χορηγία ή διαφήμιση στο ίδιο το βίντεο. Λιγότερο από το 4% των βίντεο περιελάμβαναν μια πρόσκληση για δράση, όπως οι διάσημες προσκλήσεις του YouTube για like, σχόλιο και εγγραφή.

Εκείνα με κάποιο είδος σκηνικού ή σχεδιασμού φόντου αντιστοιχούσαν στο 14% των βίντεο, ενώ μόνο το 38% είχε υποστεί οποιαδήποτε μορφή επεξεργασίας. Περισσότερα από τα μισά βίντεο είχαν «αισθητά κουνημένη» κάμερα. Μόνο το 18% περίπου των βίντεο κρίθηκε ότι είχαν ήχο υψηλής ποιότητας και η ποιότητα του ήχου διέφερε σημαντικά σχεδόν στο 85% των περιπτώσεων. Περισσότερο από το 40% είχε μόνο μουσική και καθόλου ομιλία. Περίπου το 16% των βίντεο του δείγματος ήταν κυρίως ακίνητες εικόνες.

Οι κορυφαίοι YouTubers προσελκύουν ακροατήρια εκατοντάδων εκατομμυρίων, αλλά οι ερευνητές εκτίμησαν ότι ο μέσος αριθμός προβολών για ένα βίντεο στο YouTube είναι μόλις 41, ενώ το 4% των βίντεο δεν έχει προβληθεί ούτε μία φορά. Περίπου το 74% των βίντεο έχουν μηδενικά σχόλια. Περίπου το 89% δεν έχει καθόλου likes. Τα τυπικά βίντεο στο YouTube δεν λαμβάνουν μόνο ελάχιστη προσοχή, όπως φαίνεται, αλλά είναι επίσης πολύ σύντομα. Εκτίμησαν ότι η μέση διάρκεια του βίντεο στο YouTube είναι μόλις 64 δευτερόλεπτα, ενώ περισσότερο από το ένα τρίτο των βίντεο είναι μικρότερο από 33 δευτερόλεπτα.

Ερωτήματα που προβληματίζουν

Το YouTube κάποτε παρουσιαζόταν ως ένα εργαλείο για απλούς ανθρώπους. Το πρώιμο σλόγκαν της εταιρείας ήταν «μετάδωσε τον εαυτό σου». Αλλά σήμερα, το YouTube προτείνει ότι είναι περισσότερο μια υπηρεσία για τους ανθρώπους που παρακολουθούν το έργο επαγγελματιών δημιουργών. Στην ετήσια επιστολή του στις αρχές του 2025, ο διευθύνων σύμβουλος του YouTube Neal Mohan δήλωσε ότι η αποστολή της εταιρείας εξακολουθεί να είναι να «δίνει σε όλους μια φωνή» – αλλά το μεγαλύτερο μέρος του μηνύματος ήταν μια συζήτηση για το πώς «οι YouTubers γίνονται οι start-ups του Χόλιγουντ» και «το YouTube είναι η νέα τηλεόραση».

Αυτή η αφήγηση χάνει ένα κρίσιμο κομμάτι της εικόνας, λέει ο Ryan McGrady, ο ανώτερος ερευνητής στο εργαστήριο του Zuckerman, ο οποίος συμμετείχε στο πρόγραμμα scraping. Το YouTube είναι μια δωρεάν υπηρεσία που χτίστηκε από την αρχή από μια ιδιωτική εταιρεία, και θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι η Google θα έπρεπε να είναι σε θέση να διαχειρίζεται την πλατφόρμα ως τέτοια. Αλλά όταν εξετάζεις τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν πραγματικά το YouTube, μοιάζει λιγότερο με τηλεόραση και περισσότερο με υποδομή, λέει ο McGrady.

«Οι περισσότεροι από εμάς φανταζόμαστε το YouTube ως αυτό το μέρος όπου οι εκατομμυριούχοι μοιράζουν βραβεία σε διαγωνισμούς τύπου Squid-Game», λέει. «Αλλά όταν θέλεις να κάνεις μια συζήτηση για το YouTube και τη θέση του στην κοινωνία μας, πρέπει να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους χρησιμοποιείται, όχι μόνο τους τρόπους με τους οποίους καταναλώνεται».

Το YouTube είναι ένα από τα de facto κέντρα αποθήκευσης του διαδικτύου, το πρώτο μέρος στο οποίο πολλοί από εμάς πηγαίνουν όταν έχουν βίντεο που θέλουν να δημοσιεύσουν ή να αποθηκεύσουν στο διαδίκτυο. Είναι επίσης ένα μέρος όπου μεταδίδονται, για παράδειγμα, οι συνεδριάσεις των τοπικών αρχών, παρέχοντας μια ζωτική ευκαιρία για δημόσια λογοδοσία με τρόπους που δεν ήταν δυνατοί πριν από την ύπαρξή του. Δεν είναι απλώς μια «πλατφόρμα», λέει ο McGrady, είναι ένα κρίσιμο κομμάτι υποδομής, και έτσι θα πρέπει να ρυθμίζεται. «Για εταιρείες που κατέχουν τόσο μεγάλο μέρος της δημόσιας σφαίρας μας, υπάρχουν κάποιες ελάχιστες προσδοκίες που πρέπει να έχουμε σχετικά με τη διαφάνεια».

Η Google αντιμετωπίζει περισσότερες ρυθμιστικές πιέσεις από ποτέ. Η εταιρεία έχει αντιμετωπίσει πολλαπλές υποθέσεις σε όλο τον κόσμο που την κατηγορούν για παράνομα μονοπώλια σε διάφορους κλάδους. Η Google έχει χάσει αρκετές από αυτές, και επί του παρόντος πολεμά μια σειρά από άλλες αντιμονοπωλιακές αγωγές.

Αλλά το YouTube έχει ξεφύγει από τον έλεγχο που αντιμετωπίζουν οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με τον Barrett του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ και ο Έλον Μασκ κάνουν συχνές, ηχηρές δηλώσεις για τον τρόπο με τον οποίο δραστηριοποιούνται και για το τι συμβαίνει στις πλατφόρμες τους. «Η Google, αντιθέτως, έχει μείνει σε μεγάλο βαθμό έξω από τα διασταυρούμενα πυρά επιλέγοντας μια στρατηγική πολύ πιο ήσυχη, μια στρατηγική που θα έλεγα ότι έχει σε μεγάλο βαθμό λειτουργήσει γι’ αυτήν», λέει.

i-nea-ypiresia-tou-tiktok-apeilei-to-youtube

«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν μια ανωμαλία όσον αφορά το πόσο λίγο χρειάζεται να εξηγούνται οι εταιρείες, αν το συγκρίνουμε με άλλους κλάδους, όπως τα χρηματοοικονομικά, η γεωργία ή ακόμη και οι ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές», λέει ο Barrett. «Αλλά οι εταιρείες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι θεμελιώδεις παίκτες όχι μόνο στη μαζική επικοινωνία αλλά σε όλα τα θέματα της πολιτικής και της πολιτικής ζωής».

Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κατανοήσουμε είναι η εσωτερική λειτουργία του αλγορίθμου του YouTube, ενός συστήματος που έχει αστρονομική δύναμη πάνω στη διανομή πληροφοριών σε όλο τον κόσμο, λέει ο Barrett. Αλλά και απλές λεπτομέρειες σχετικά με το τι συμβαίνει στην πλατφόρμα είναι επίσης σημαντικές. «Θα ήταν πολύ πολύτιμο να γνωρίζουμε όλα τα γεγονότα που σήμερα είναι τόσο καλυμμένα και μη διαθέσιμα. Αποτελούν τα δομικά στοιχεία για την πραγματοποίηση βαθύτερης έρευνας», λέει. «Μόνο μέχρι εκεί σε πάει, αλλά από κάπου πρέπει να ξεκινήσεις. Όσο περισσότερες βασικές πληροφορίες έχουμε να αξιολογήσουμε, τόσο πιο υγιής θα είναι ο δημόσιος διάλογος σχετικά με τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην κοινωνία».

Με πληροφορίες από BBC

Tags