icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Πενήντα χρόνια μετά την πρώτη κλήση κινητού τηλεφώνου, η τεχνολογία που κουβαλάμε στην τσέπη μας συμβάλλει στη δημιουργία του μεγαλύτερου συστήματος ανίχνευσης σεισμών στον κόσμο

Στις 25 Οκτωβρίου 2022, ένας σεισμός μεγέθους 5,1 βαθμών συγκλόνισε την περιοχή Bay Area της Καλιφόρνια. Ευτυχώς, ήταν περισσότερο ένας κρότος παρά μια βίαιη δόνηση, αλλά οι αναφορές από κατοίκους σε όλη την περιοχή κατέκλυσαν το Γεωλογικό Ινστιτούτο των Ηνωμένων Πολιτειών (USGS) από όσους τον είχαν αισθανθεί.

Δεν αναφέρθηκαν ζημιές, αλλά ο σεισμός ήταν σημαντικός και με έναν άλλο τρόπο – πολλοί άνθρωποι στην περιοχή έλαβαν ειδοποιήσεις στα τηλέφωνά τους πριν αρχίσει ο σεισμός.

Παρόμοιες προειδοποιήσεις έδωσαν στους κατοίκους της Νότιας Καλιφόρνιας έως και 30 δευτερόλεπτα προειδοποίησης πριν από έναν σεισμό μεγέθους 5,2 βαθμών με επίκεντρο ακριβώς νότια της πόλης Μπέικερσφιλντ το βράδυ της 6ης Αυγούστου 2024.

Ακόμη πιο κρίσιμο είναι ότι πολλά από αυτά τα τηλέφωνα βοήθησαν στον εντοπισμό του σεισμού.

Η Google συνεργάζεται με το USGS και ακαδημαϊκούς σε διάφορα πανεπιστήμια της Καλιφόρνια για την ανάπτυξη ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης που ειδοποιεί τους χρήστες λίγα δευτερόλεπτα πριν από την άφιξη των δονήσεων.

Πρόκειται για ένα σύντομο παράθυρο προειδοποίησης, αλλά έστω και λίγα δευτερόλεπτα μπορούν να δώσουν αρκετό χρόνο για να προστατευτείτε κάτω από ένα τραπέζι ή ένα γραφείο.

Μπορεί επίσης να είναι αρκετός χρόνος για να επιβραδυνθούν τα τρένα, να σταματήσουν τα αεροπλάνα από την απογείωση ή την προσγείωση και να εμποδίσουν τα αυτοκίνητα να εισέλθουν σε γέφυρες ή σήραγγες. Ως εκ τούτου, αυτό το σύστημα είναι πιθανό να σώσει ζωές όταν χτυπήσουν ισχυρότεροι σεισμοί.

Χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από δύο πηγές. Αρχικά, το σύστημα βασιζόταν σε ένα δίκτυο 700 σεισμομέτρων – συσκευών που ανιχνεύουν τις σεισμικές δονήσεις της γης – που είχαν εγκατασταθεί σε όλη την πολιτεία από σεισμολόγους του USGS, του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας και του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας και της πολιτειακής κυβέρνησης. (Σεισμόμετρα σε δύο άλλες πολιτείες των ΗΠΑ – το Όρεγκον και την Ουάσινγκτον – τροφοδοτούν επίσης το σύστημα, γνωστό ως ShakeAlert).

Ένα μίνι σεισμόμετρο

Αλλά η Google έχει επίσης δημιουργήσει το μεγαλύτερο δίκτυο ανίχνευσης σεισμών στον κόσμο μέσω των κινητών τηλεφώνων.

Τα περισσότερα smartphones που χρησιμοποιούν το λειτουργικό σύστημα Android της Google διαθέτουν ενσωματωμένα επιταχυνσιόμετρα – το κύκλωμα που ανιχνεύει πότε ένα τηλέφωνο κινείται. Αυτά χρησιμοποιούνται συνήθως για να λένε στο τηλέφωνο να επαναπροσανατολίσει την οθόνη του από κατακόρυφη σε οριζόντια λειτουργία όταν γέρνει, για παράδειγμα, και επίσης βοηθούν στην παροχή πληροφοριών σχετικά με τον αριθμό των βημάτων για τον ενσωματωμένο ανιχνευτή φυσικής κατάστασης της Google.

Όμως οι αισθητήρες είναι εκπληκτικά ευαίσθητοι και μπορούν επίσης να λειτουργήσουν σαν ένα μίνι σεισμόμετρο.

Η Google εισήγαγε μια λειτουργία που επιτρέπει στους χρήστες να επιτρέπουν στο τηλέφωνό τους να στέλνει αυτόματα δεδομένα στο σύστημα ειδοποιήσεων για σεισμούς Android, εάν η συσκευή τους λαμβάνει δονήσεις που είναι χαρακτηριστικές των πρωτογενών κυμάτων (P) ενός σεισμού.

Συνδυάζοντας δεδομένα από χιλιάδες ή και εκατομμύρια άλλα τηλέφωνα, το σύστημα μπορεί να υπολογίσει αν συμβαίνει σεισμός και πού. Στη συνέχεια, μπορεί να στείλει ειδοποιήσεις σε τηλέφωνα στην περιοχή όπου είναι πιθανό να χτυπήσουν τα σεισμικά κύματα, δίνοντας μια έγκαιρη προειδοποίηση. Και επειδή τα ραδιοσήματα ταξιδεύουν ταχύτερα από τα σεισμικά κύματα, οι ειδοποιήσεις μπορούν να φτάσουν πριν από την έναρξη της δόνησης σε περιοχές μακριά από το επίκεντρο.

Ο Marc Stogaitis, μηχανικός λογισμικού στο Android, το έθεσε ως εξής: «Ουσιαστικά αγωνιζόμαστε με την ταχύτητα του φωτός (που είναι περίπου η ταχύτητα με την οποία ταξιδεύουν τα σήματα από ένα τηλέφωνο) ενάντια στην ταχύτητα ενός σεισμού. Και για καλή μας τύχη, η ταχύτητα του φωτός είναι πολύ πιο γρήγορη».

Τα περισσότερα δεδομένα προέρχονται από το πλήθος, επομένως η τεχνολογία ανοίγει τη δυνατότητα παρακολούθησης για σεισμούς σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν εκτεταμένα δίκτυα ακριβών σεισμομέτρων. Αυτό σημαίνει ότι αυξάνει τη δυνατότητα παροχής ειδοποιήσεων για σεισμούς ακόμη και σε απομακρυσμένες και φτωχότερες περιοχές του κόσμου.

Τον Οκτώβριο του 2022, οι μηχανικοί της Google είδαν τα τηλέφωνα σε όλη την περιοχή του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο να φωτίζονται με δεδομένα ανίχνευσης σεισμών καθώς τα σεισμικά κύματα ταξίδευαν προς τα έξω από το επίκεντρο.

Το σύστημα λαμβάνει πλέον τακτικά αυτές τις δονήσεις, οι οποίες στη συνέχεια εκδίδονται ως ειδοποιήσεις από το ShakeAlert του USGS όταν ξεπερνούν τα βασικά όρια, ενεργοποιώντας μηνύματα στα κινητά τηλέφωνα των χρηστών σε περιοχές που ενδέχεται να πληγούν.

Ενώ οι ειδοποιήσεις μπορούν να ληφθούν σε τηλέφωνα Android, οι άνθρωποι στην Καλιφόρνια, το Όρεγκον και την Ουάσιγκτον μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή MyShake App, η οποία αναπτύχθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ. Η εφαρμογή μετατρέπει τα κινητά τηλέφωνα των χρηστών σε ανιχνευτές σεισμών όταν είναι ακίνητα και στέλνει ειδοποιήσεις με βάση τη θέση του τηλεφώνου.

Σε γενικές γραμμές, από τα περίπου 16 δισεκατομμύρια κινητά τηλέφωνα που χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο, περισσότερα από τρία δισεκατομμύρια τρέχουν Android και το σύστημα ειδοποιήσεων για σεισμούς είναι πλέον διαθέσιμο σε περισσότερες από 90 χώρες που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε σεισμούς.

Όμως το σύστημα έχει και τους περιορισμούς του, ιδίως σε απομακρυσμένες περιοχές όπου υπάρχουν λίγοι χρήστες τηλεφώνων και σε σεισμούς που συμβαίνουν στα ανοιχτά και μπορούν να προκαλέσουν τσουνάμι.

Παρά το γεγονός ότι η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στην έκδοση ειδοποιήσεων μερικά δευτερόλεπτα νωρίτερα, η επιστήμη της πρόβλεψης των σεισμών πριν αυτοί συμβούν, παραμένει τόσο άπιαστη όσο ποτέ.

Με πληροφορίες από BBC