Νέες παρατηρήσεις της Μεγάλης Κόκκινης Κηλίδας του Δία που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, δείχνουν ότι η 190 ετών καταιγίδα κουνιέται σαν ζελατίνη και αλλάζει σχήμα όπως όταν πιέζεις ένα μπαλάκι αντι-στρες.

Οι απροσδόκητες παρατηρήσεις, τις οποίες το Hubble τράβηξε επί 90 ημέρες από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο, δείχνουν ότι η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα δεν είναι τόσο σταθερή όσο φαίνεται, σύμφωνα με τους αστρονόμους.

Η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα, ή GRS, είναι ένας αντικυκλώνας, ή μια μεγάλη κυκλοφορία ανέμων στην ατμόσφαιρα του Δία που περιστρέφεται γύρω από μια κεντρική περιοχή υψηλής πίεσης κατά μήκος της νότιας ζώνης νεφών μεσαίου γεωγραφικού πλάτους του πλανήτη. Και η μακρόβια καταιγίδα είναι τόσο μεγάλη – η μεγαλύτερη στο ηλιακό σύστημα – που η Γη θα μπορούσε να χωρέσει μέσα της.

Παρά το γεγονός ότι οι καταιγίδες θεωρούνται γενικά ασταθείς, η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα διατηρείται για σχεδόν δύο αιώνες. Αλλά οι παρατηρούμενες αλλαγές στην καταιγίδα φαίνεται να σχετίζονται με την κίνηση και το μέγεθός της.

Μια χρονική ακολουθία των εικόνων δείχνει τη δίνη να «κουνιέται» σαν ζελατίνη, να διαστέλλεται και να συστέλλεται με την πάροδο του χρόνου.

Οι ερευνητές περιέγραψαν την παρατήρηση σε μια ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο The Planetary Science Journal και παρουσιάστηκε στην 56η ετήσια συνάντηση του Τμήματος Πλανητικών Επιστημών της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Boise του Idaho.

«Γνωρίζαμε ότι η κίνησή του μεταβάλλεται ελαφρώς στο γεωγραφικό μήκος του, αλλά δεν περιμέναμε να δούμε να ταλαντώνεται και το μέγεθος. Απ’ όσο γνωρίζουμε, δεν έχει εντοπιστεί κάτι τέτοιο στο παρελθόν», ανέφερε σε δήλωσή της η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Έιμι Σάιμον, πλανητική επιστήμονας στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Γκρίνμπελτ του Μέριλαντ.

Μια μεταβαλλόμενη εξωγήινη καταιγίδα

Οι αστρονόμοι παρατηρούν το εμβληματικό πορφυρό φαινόμενο εδώ και τουλάχιστον 150 χρόνια, και μερικές φορές, οι παρατηρήσεις καταλήγουν σε εκπλήξεις, συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας αποκάλυψης ότι το οβάλ σχήμα της καταιγίδας μπορεί να αλλάξει διαστάσεις, να φαίνεται πιο αδύνατο ή πιο μεγάλο κατά καιρούς.

Πρόσφατα, μια ξεχωριστή ομάδα αστρονόμων κοίταξε στην καρδιά της Μεγάλης Κόκκινης κηλίδας χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb για να καταγράψει νέες λεπτομέρειες στο υπέρυθρο φως.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Geophysical Research: Planets, αποκάλυψε ότι η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα είναι ψυχρή στο κέντρο της, γεγονός που προκαλεί τη συμπύκνωση αμμωνίας και νερού στο εσωτερικό της δίνης και τη δημιουργία πυκνών νεφών.

Η ερευνητική ομάδα εντόπισε επίσης το αέριο φωσφίνη εντός της καταιγίδας, το οποίο θα μπορούσε να παίξει «ρόλο στη δημιουργία αυτών των μυστηριωδών» κόκκινων χρωμάτων που κάνουν τη Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα τόσο εμβληματική, ανέφερε σε δήλωσή του ο συν-συγγραφέας της μελέτης Leigh Fletcher, καθηγητής πλανητικής επιστήμης στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Leicester.

Οι επιστήμονες της NASA χρησιμοποιούν το κοφτερό μάτι του Hubble για να παρακολουθούν τη συμπεριφορά της καταιγίδας μία φορά το χρόνο μέσω του προγράμματος Outer Planet Atmospheres Legacy ή OPAL, του οποίου ηγείται η Simon. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν αυτό το πρόγραμμα για να παρατηρούν τους εξωτερικούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και να παρακολουθούν πώς αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου.

Διαβασε ακομα

Η τραγική ιστορία πίσω από το μεγαλύτερο ακατοίκητο νησί στον κόσμο

Οι γνώσεις που συλλέγονται μέσω των παρατηρήσεων του προγράμματος για τις μεγαλύτερες καταιγίδες στο ηλιακό μας σύστημα μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς μπορεί να είναι ο καιρός σε εξωπλανήτες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα. Αυτή η γνώση μπορεί να διευρύνει την κατανόηση των μετεωρολογικών διεργασιών πέρα από αυτές που βιώνουμε στη Γη. «Όταν κοιτάζουμε προσεκτικά, βλέπουμε ότι πολλά πράγματα αλλάζουν από μέρα σε μέρα», δήλωσε η Simon.

Οι αστρονόμοι έχουν παρατηρήσει ότι η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα συρρικνώνεται από τότε που ξεκίνησε το πρόγραμμα OPAL πριν από μια δεκαετία και προβλέπουν ότι θα συνεχίσει να συρρικνώνεται μέχρι να φτάσει σε ένα σταθερό, λιγότερο μακρόστενο σχήμα, το οποίο θα μπορούσε να μειώσει την ταλάντωση.

«Αυτή τη στιγμή γεμίζει υπερβολικά τη ζώνη πλάτους της σε σχέση με το πεδίο του ανέμου. Μόλις συρρικνωθεί μέσα σε αυτή τη ζώνη, οι άνεμοι θα το κρατήσουν πραγματικά στη θέση του», δήλωσε Η Simon.

Η νέα μελέτη του Hubble συμπληρώνει περισσότερα κομμάτια του παζλ σχετικά με τη Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα, δήλωσε ο Leigh Fletcher, καθηγητής πλανητικής επιστήμης στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Leicester, σε δήλωσή του, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι η δυτική μετατόπιση της καταιγίδας έχει μια ανεξήγητη ταλάντωση 90 ημερών, ωστόσο το μοτίβο επιτάχυνσης και επιβράδυνσης δεν φαίνεται να αλλάζει παρόλο που η καταιγίδα συρρικνώνεται, είπε.

«Το Hubble έδειξε ότι ο ίδιος ο αντικυκλώνας αλλάζει το σχήμα του μαζί με αυτή την ταλάντωση», δήλωσε ο Fletcher. «Η αλλαγή του σχήματος είναι σημαντική, καθώς μπορεί να επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο η άκρη της δίνης αλληλεπιδρά με άλλες διερχόμενες καταιγίδες. Εκτός από τις πανέμορφες εικόνες του Hubble, η μελέτη αυτή δείχνει τη δύναμη της παρατήρησης των ατμοσφαιρικών συστημάτων για μεγάλες χρονικές περιόδους. Χρειάζεται αυτού του είδους η παρακολούθηση για να εντοπίσεις αυτά τα μοτίβα, και είναι σαφές ότι όσο περισσότερο παρακολουθείς, τόσο περισσότερα βλέπεις στον χαοτικό καιρό».

Με πληροφορίες από CNN