Ο Marvin Gaye και η Tammi Terrell το τραγουδούσαν από το 1968: There really ain’t nothing like the real thing (δεν υπάρχει τίποτα που να μοιάζει με το αληθινό), αλλά χρειάστηκαν πολλά χρόνια μέχρι η επιστήμη να τους επιβεβαιώσει.

Μια νευρολογική μελέτη στην Ολλανδία αποκάλυψε ότι τα πραγματικά έργα τέχνης σε ένα μουσείο διεγείρουν τον εγκέφαλο με τρόπο που είναι 10 φορές ισχυρότερος από ό,τι όταν κοιτάς μια αφίσα-αντίγραφό τους.

Η ανεξάρτητη μελέτη, η οποία ανατέθηκε από το Μουσείο Mauritshuis στη Χάγη, όπου βρίσκεται το Κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι του Γιοχάνες Βερμέερ, χρησιμοποίησε τεχνολογία παρακολούθησης των ματιών (eye-tracking) και μαγνητικές τομογραφίες για να καταγράψει την εγκεφαλική δραστηριότητα εθελοντών που κοιτούσαν γνήσια έργα τέχνης και αντίγραφα.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι 20 εθελοντές είχαν μια αντίδραση που ήταν 10 φορές ισχυρότερη όταν κοιτούσαν τα πρώτα.

«Ένας συντελεστής 10 είναι μια τεράστια διαφορά, και αυτό συμβαίνει όταν κοιτάς μια αντιγραφή σε σύγκριση με ένα πραγματικό έργο», δήλωσε η Martine Gosselink, διευθύντρια του Mauritshuis. «Γίνεσαι [διανοητικά] πλουσιότερος όταν βλέπεις πράγματα, είτε το συνειδητοποιείς είτε όχι, επειδή κάνεις συνδέσεις στον εγκέφαλό σου».

Η Gosselink δήλωσε ότι είχε πειστεί για τη δύναμη του αυθεντικού πριν από τη μελέτη, αλλά ήθελε το προαίσθημά της να διερευνηθεί επίσημα. «Όλοι νιώθουμε τη διαφορά – αλλά είναι μετρήσιμη, είναι πραγματική;» είχε ρωτήσει τους συναδέλφους της πριν από ένα χρόνο. «Τώρα, σήμερα μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι είναι αλήθεια».

Ο Martin de Munnik, συνιδρυτής του ερευνητικού ινστιτούτου Neurensics, το οποίο διεξήγαγε την έρευνα μαζί με άλλους ειδικούς νευρολόγους, δήλωσε ότι η μελέτη είχε δύο στοιχεία.

Διαβασε ακομα

Η Sarah Lucas επαναπροσδιορίζει το φύλο μέσω της τέχνης

Οι εθελοντές, ηλικίας μεταξύ 21 και 65 ετών, συνδέθηκαν σε μία συσκευή ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG) και σε εξοπλισμό παρακολούθησης των ματιών, ενώ τους ζητήθηκε να κοιτάξουν πέντε πίνακες στο μουσείο, καθώς και αφίσες τους στο κατάστημα του μουσείου.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τις επιδράσεις των εικόνων πραγματικών έργων τέχνης σε σχέση με τα αντίγραφα που προβάλλονταν στα γυαλιά των εθελοντών, μέσα σε ένα μηχάνημα λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ. «Αν θέλετε να μάθετε τι σκέφτονται οι άνθρωποι, είναι προτιμότερο να το υπολογίσετε παρά να τους ρωτήσετε», είπε. «Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά».

Τα αληθινά έργα τέχνης προκάλεσαν μια ισχυρή θετική αντίδραση στον προμήκη, τμήμα του εγκεφάλου που εμπλέκεται με τη συνείδηση, την αυτο-αντανάκλαση και τις προσωπικές αναμνήσεις, δήλωσαν οι ερευνητές. Ο «Βιολιστής» του Γκέριτ βαν Χόνθορστ έδωσε θετικό ερέθισμα «προσέγγισης» 0,41 στο 1 στην πραγματική ζωή, για παράδειγμα, αλλά μόλις 0,05 σε μορφή αφίσας.

Η έρευνα ανέλυσε επίσης το Κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι. Το δημοφιλές έργο προσέλκυσε τη μεγαλύτερη συνολική προσοχή και τράβηξε το βλέμμα σε αυτό που οι ερευνητές περιέγραψαν ως «βρόχο διαρκούς προσοχής» – ένα τρίγωνο μεταξύ του τονισμένου ματιού, του στόματος και του μαργαριταρένιου σκουλαρικιού του κοριτσιού.

Ο Erik Scherder, καθηγητής κλινικής νευροψυχολογίας που κλήθηκε να σχολιάσει τα αποτελέσματα, δήλωσε ότι η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία του πολιτισμού, ιδίως όταν η δεξιά κυβέρνηση στην Ολλανδία επιβάλλει περικοπές στο δημόσιο. «Δείχνει τι κάνει στον εγκέφαλό σου όταν βλέπεις ένα έργο τέχνης», είπε. «Πρόκειται για ένα πλούσιο περιβάλλον που κάνει πραγματικά τη διαφορά … ιδιαίτερα για τα παιδιά στη φάση της ανάπτυξης».

Με πληροφορίες από Guardian