Κάποιοι άνθρωποι λατρεύουν να τρώνε «φλογερά», υπερβολικά πικάντικα φαγητά, ενώ άλλοι αν βάλουν έστω και μία μπουκιά στο στόμα τους, υποφέρουν, αναζητώντας ανακούφιση συνήθως στο νερό.

Πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν τέτοια άκρα στην ανθρώπινη συμπεριφορά; Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, οι αντιδράσεις αυτές μπορεί να οφείλονται στον τρόπο με τον οποίο οι προσδοκίες διαμορφώνουν τις αισθητηριακές εμπειρίες. Με άλλα λόγια, μπορεί να βρίσκεις το πικάντικο φαγητό συγκλονιστικό, απλώς και μόνο επειδή το περιμένεις να είναι.

«Οι προσδοκίες είναι ισχυρές», δήλωσε η δρ Σούζαν Άλμπερς, κλινική ψυχολόγος στην Κλινική Κλίβελαντ στο Οχάιο, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.

«Μπορούν να μετατρέψουν μια αίσθηση καψίματος σε ευχάριστη ή δυσάρεστη εμπειρία, ανάλογα με το πώς προσδοκούμε τη γεύση».

Πιο καυτερό στο μυαλό από ό,τι στην πραγματικότητα

Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε την Τρίτη (15/10) στο περιοδικό PLOS Biology, Κινέζοι ερευνητές σάρωσαν τους εγκεφάλους 24 ατόμων που τους άρεσαν τα πικάντικα φαγητά και 22 ατόμων που δεν τους άρεσαν.

Κατά τη διάρκεια της απεικόνισης του εγκεφάλου, κάθε άτομο λάμβανε 30 σταγόνες ήπιας και υψηλής έντασης καυτερής σάλτσας, ακολουθούμενες από νερό, ενώ παράλληλα έβλεπαν δύο πιπεριές μπλε χρώματος. Οι πιπεριές δεν έδωσαν στους συμμετέχοντες καμία ένδειξη για την καυστικότητα της πικάντικης σάλτσας.

Στη συνέχεια, το τεστ επαναλήφθηκε με τις ίδιες καυτερές σάλτσες. Αυτή τη φορά, όμως, στους συμμετέχοντες εμφανίστηκαν δύο κόκκινες πιπεριές όταν η πιο καυτερή σάλτσα βρέθηκε στο στόμα τους, μία κόκκινη και μία μπλε πιπεριά όταν χορηγήθηκε η πιο ήπια σάλτσα και δύο μπλε πιπεριές όταν τους δόθηκε νερό.

Διαβασε ακομα

Είναι ένα από τα καλύτερα εστιατόρια του κόσμου αλλά δεν θα αντέξεις να διαβάσεις ούτε το μενού

Τμήματα του εγκεφάλου που συνδέονται με την ευχαρίστηση φωτίστηκαν σε άτομα που δήλωσαν ότι αγαπούν τα καυτερά και πικάντικα φαγητά – σε πολλές περιπτώσεις, όσο πιο καυτερό ήταν το μπαχαρικό, τόσο πιο έντονη ήταν η ευχαρίστηση.

Δεν ίσχυε το ίδιο για τους εγκεφάλους εκείνων που αντιπαθούσαν τα πικάντικα – τα κέντρα του πόνου τους άναψαν όταν χορηγήθηκε καυτερή σάλτσα και στις δύο δοκιμές. Ωστόσο, η εμπειρία του πόνου αυξήθηκε δραματικά στη δεύτερη δοκιμή, όταν ο συμμετέχων γνώριζε ότι θα του δινόταν η πιο καυτερή σάλτσα.

«Με εξέπληξε το πόσο έντονα οι αρνητικές προσδοκίες ενίσχυσαν την αντίδραση του εγκεφάλου στον πόνο, παρόλο που το ερέθισμα ήταν το ίδιο», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Γι Λούο, ερευνήτρια στη σχολή ψυχολογίας και γνωστικών επιστημών του East China Normal University στη Σαγκάη.

«Αυτό αναδεικνύει πώς η προσδοκία μας για δυσφορία μπορεί να εντείνει σημαντικά την εμπειρία του πόνου», ανέφερε η Λούο σε δήλωσή της.

Υπάρχουν και άλλοι λόγοι – όπως η γενετική – για τους οποίους μπορεί να προτιμάμε ένα είδος τροφής από ένα άλλο. Για παράδειγμα, ο κόλιανδρος. Οι άνθρωποι με ένα συγκεκριμένο γονίδιο λένε ότι ο κόλιανδρος έχει γεύση σαπουνιού, ενώ άλλοι απολαμβάνουν τη γεύση του.

«Κάποια από αυτά θα μπορούσαν να είναι προσδοκίες, αλλά κάποια από αυτά θα μπορούσαν επίσης να είναι ο τρόπος με τον οποίο είστε βιολογικά συνδεδεμένοι να βιώνετε το φαγητό», δήλωσε ο Άλμπερς. «Όλοι γευόμαστε τα ίδια ακριβώς τρόφιμα με εντελώς διαφορετικούς τρόπους. Οι γευστικές σας προτιμήσεις είναι σαν δακτυλικό αποτύπωμα, εντελώς μοναδικές».

Διαβασε ακομα

Αυτά τα πατατάκια μπορείς να τα φας μόνο αν είσαι πάνω από 18 αλλά ποτέ μόνος

Θέλεις να τρως πιο πικάντικο φαγητό;

Αν θέλεις κι εσύ να αλλάξεις γνώμη για τα πικάντικα μπαχαρικά, ορίστε οι προτάσεις της Άλμπερς.

• Αναπροσάρμοσε τους αρνητικούς συνειρμούς: Αν αντιπαθείς τα πικάντικα φαγητά, προσπάθησε να τα προσεγγίσεις με περιέργεια αντί για αποστροφή, είπε η Άλμπερς. «Αυτή η αλλαγή νοοτροπίας μπορεί να αλλάξει την αντίληψη και την εμπειρία σου».
• Πειραματίσου με διαφορετικά πικάντικα μπαχαρικά: Επικεντρώσου στην πλήρη αισθητηριακή εμπειρία, είπε. Παρατήρησε τις γεύσεις, τις υφές και τις αισθήσεις θερμότητας των διαφορετικών μπαχαρικών χωρίς να κρίνεις.
• Χρησιμοποίησε προσεκτικά τα οπτικά στοιχεία: Δώσε προσοχή στον τρόπο με τον οποίο οι οπτικές ενδείξεις ενός φαγητού, όπως οι περιγραφές του μενού ή η παρουσίαση του φαγητού, επηρεάζουν τις προσδοκίες σου, είπε η Albers. Χρησιμοποίησε αυτή την επίγνωση για να διαχειριστείς την προσδοκία σου για την πικάντικη εμπειρία. «Πάρε για παράδειγμα την κόκκινη πιπεριά. Εξαιτίας του χρώματος της, μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι θα είναι πικάντικη, ενώ δεν είναι», δήλωσε η Άλμπερτς. «Ένα κάρυ είναι ένα διαφορετικό είδος καρυκευμάτων από μια πιπεριά τσίλι. Να θυμάσαι ότι οι προσδοκίες μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την εμπειρία σου».
• Άκουσε το σώμα σου: Καθώς τρως πικάντικα φαγητά, έλεγξε τις αντιδράσεις του σώματός σου. Παρατήρησε πού αισθάνεσαι τη θερμότητα και πώς αυτή αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, ώστε να κατανοήσεις το προσωπικό σου όριο ανοχής και απόλαυσης. «Αν θέλεις να αυξήσεις την ανοχή σου στα πικάντικα, κάνε το αργά και με προσοχή. Ξεκίνα με πιο ήπια μπαχαρικά και ανέβα σταδιακά», δήλωσε η Άλμπερς. «Δεν υπάρχει “σωστό” επίπεδο πικάντικου – το θέμα είναι τι είναι καλό για σένα».
• Συνδύασε τα πικάντικα φαγητά με περίσκεψη: Σκέψου το ενδεχόμενο να ισορροπήσεις τις πικάντικες γεύσεις με δροσιστικά στοιχεία, όπως ένα κομμάτι τυρί ή ψωμί. Κάνε μικρές μπουκιές στην αρχή, είπε η Άλμπερς. «Αυτό μπορεί να ενισχύσει τη συνολική σου απόλαυση και να κάνει την εμπειρία πιο διαχειρίσιμη», είπε.

Διαβασε ακομα

Οι πιπεριές τσίλι γίνονται όλο και λιγότερο καυτερές ή είναι ιδέα σου;

Τι να προσέχουν οι λάτρεις των πικάντικων

Τι γίνεται όμως με εκείνους που λατρεύουν τα πικάντικα; Είναι πιθανό κάποια πράγματα να είναι απλά πολύ καυτερά.

Στην κλίμακα Scoville, η οποία μετρά την καυστικότητα των πιπεριών, μια πιπεριά Carolina Reaper έχει περίπου 1,7 εκατομμύρια μονάδες θερμότητας Scoville, ενώ μια Naga Viper έχει περίπου 1,4 εκατομμύρια μονάδες. Μια πιπεριά jalapeño έχει κατά μέσο όρο 3.500 έως 8.000 μονάδες στην κλίμακα Scoville.

«Τα πικάντικα τρόφιμα μπορούν να αυξήσουν το μεταβολισμό σου, τον καρδιακό σου ρυθμό, να προκαλέσουν εμετό και γαστρική δυσφορία, οπότε σίγουρα υπάρχει μια φυσιολογική αντίδραση που συμβαίνει», δήλωσε η Άλμπερς.

«Αν παρατηρήσεις ότι ο καρδιακός σου ρυθμός επιταχύνεται πολύ γρήγορα ή αρχίζεις να ιδρώνεις έντονα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα πικάντικα φαγητά μπορεί να μην είναι το κατάλληλο φαγητό για σένα».

Με πληροφορίες από CNN