Το νωπό γάλα -ή το γάλα που δεν έχει παστεριωθεί ή ομογενοποιηθεί για να σκοτώσει επικίνδυνους μικροοργανισμούς- είναι ένα αμφιλεγόμενο γαλακτοκομικό προϊόν εδώ και αρκετά χρόνια. Όμως τελευταία η τάση για την κατανάλωσή του έχει λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς προωθείται κυρίως από τους δεξιούς influencers, κυρίως στις ΗΠΑ.

Δεν είναι μόνο οι alpha male influencers – που υποστηρίζουν ότι το μη παστεριωμένο γάλα είναι μια «υπερτροφή».

@fitempirede Raw milk is a superfood!🧠 #fyp #rawmilk #milk #health ♬ Solitude ( Felsmann + Tiley Reinterpretation) – Slowed Down – M83 & Felsmann + Tiley

Στο ίδιο μοτίβο είναι και οι tradwives, οι παραδοσιακές σύζυγοι/νοικοκυρές όπως η Ballerina Farm που δίνουν οδηγίες για το πώς να φιλτράρεις και να προετοιμάσεις το μη παστεριωμένο γάλα για την κατανάλωσή του.

@ballerinafarm

A little info on raw milk if you didn’t already know! 🤠👍🏼

♬ original sound – Ballerina Farm

Είναι και διάσημοι, όπως η Γκουίνεθ Πάλτροου, που υποστηρίζει την προσθήκη νωπής κρέμας στον πρωινό καφέ.

Όλα αυτά οδήγησαν σε μια αξιοσημείωτη αύξηση του ενδιαφέροντος για το μη παστεριωμένο γάλα τον τελευταίο χρόνο, στις ΗΠΑ.

Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα φέτος από την εταιρεία ερευνών αγοράς NielsonIQ διαπίστωσαν ότι οι εβδομαδιαίες πωλήσεις μη παστεριωμένου αγελαδινού γάλακτος αυξήθηκαν από 21% έως 65% σε σύγκριση με τις ίδιες περιόδους πέρυσι.

Τα στοιχεία της Google Trends δείχνουν ότι το ενδιαφέρον αναζήτησης για το «νωπό γάλα» στην πλατφόρμα είναι υψηλότερο από ποτέ.

Όμως το μη παστεριωμένο γάλα δεν προωθείται μόνο από μια χούφτα επιδραστικών παραγόντων και διασημοτήτων. Συντηρητικοί πολιτικοί των ΗΠΑ έχουν επίσης ταχθεί υπέρ της κατανάλωσής του.

Η Ρεπουμπλικανή βουλευτής Marjorie Taylor Greene μοιράστηκε μια φωτογραφία μη παστεριωμένου γάλακτος στο Instagram τον Οκτώβριο, με λεζάντα «Make America Healthy Again!».

Αλλά και ο εκλεκτός του Τραμπ για το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Φ. Κένεντι τζούνιορ, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι πίνει μη παστεριωμένο γάλα και έχει επικρίνει τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για την «επιθετική καταστολή» προϊόντων όπως το νωπό γάλα.

Επί του παρόντος, ο FDA ορίζει ότι όλο το γάλα που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση πρέπει να παστεριώνεται, πράγμα που συνεπάγεται τη θέρμανση του γάλακτος σε αρκετά υψηλή θερμοκρασία, ώστε να σκοτώνονται οι δυνητικά επιβλαβείς μικροοργανισμοί.

Είναι μια αρκετά λογική οδηγία. «Οι ασθένειες από το μη παστεριωμένο γάλα αποτελούσαν σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας, το οποίο μειώθηκε σημαντικά όταν η παστερίωση έγινε πιο διαδεδομένη τη δεκαετία του 1920», εξηγεί η Dr Mindy Haar, διαιτολόγος-διατροφολόγος και βοηθός πρύτανη στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Νέας Υόρκης, μιλώντας στο Dazzed.

Δεδομένου ότι η κατανάλωση παστεριωμένου γάλακτος είναι προφανώς πολύ ασφαλέστερη από την κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλακτος, είναι φυσικό να αναρωτιέται κανείς γιατί κάποιοι προτείνουν να επιστρέψουμε στην κατανάλωση νωπού γάλακτος.

Πολλοί από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές του μη παστεριωμένου γάλακτος υποστηρίζουν ότι έχει μυριάδες οφέλη για την υγεία.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ενισχύει την παραγωγή τεστοστερόνης, άλλοι πιστεύουν ότι περιέχει περισσότερες βιταμίνες, μέταλλα και υγιεινά λιπαρά από το παστεριωμένο γάλα, άλλοι πιστεύουν ότι είναι καλύτερη επιλογή για άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη.

@sophieledavies Have you ever tried raw milk ? #rawmilk #supportlocal #localfarmer #dairyfarmer #naturalmilk #homesteading #countrygirl #homestead #offgridliving #herbalwife #cottagecore #homesteader #ballerinafarm #sourdough ♬ original sound – jasminediniss

Αλλά οι περισσότεροι από αυτούς τους ισχυρισμούς διαψεύδονται εύκολα. Καμία έγκυρη έρευνα δεν έχει υποδείξει ότι το μη παστεριωμένο γάλα μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα τεστοστερόνης (επιπλέον, αν τα επίπεδα τεστοστερόνης σου είναι υγιή, δεν υπάρχει λόγος να προσπαθήσεις να τα «ανεβάσεις» ούτως ή άλλως)- η παστερίωση του γάλακτος δεν οδηγεί σε σημαντική απώλεια βιταμινών, υδατανθράκων, μετάλλων ή λιπαρών– και μια μελέτη δεν βρήκε διαφορές στα πεπτικά συμπτώματα σε άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη μετά την κατανάλωση τόσο νωπού, όσο και παστεριωμένου γάλακτος.

Ο Dr James Fitzgerald είναι αναπληρωτής καθηγητής σπουδών ασφαλείας στο Πανεπιστήμιο Dublin City και ειδικός σε θέματα παραπληροφόρησης. Περιγράφει την πρόσφατη τάση για το μη παστεριωμένο γάλα ως «ένα τεχνούργημα της σύγχρονης αντικουλτούρας της δεξιάς», το οποίο συμβαδίζει με το αυξανόμενο ενδιαφέρον των συντηρητικών για την κουλτούρα ευεξίας, την εναλλακτική επιστήμη, την αυτονομία του σώματος και την αντίσταση στις κυβερνητικές εντολές.

«Είναι μια εκδήλωση, τελικά, της δυσπιστίας προς την κυβέρνηση και δίνει μια αίσθηση αυτονομίας και δύναμης στο άτομο που είναι πρόθυμο να πάει κόντρα στο ρεύμα», εξηγεί με δηλώσεις του στο Dazzed.

Ταιριάζει επίσης καλά με τη νοσταλγία της δεξιάς για τις λεγόμενες «απλούστερες εποχές», τότε που οι άνδρες δεν «θηλυκοποιούνταν» πίνοντας γάλα σόγιας (το οποίο στην πραγματικότητα πίνεται εδώ και εκατοντάδες χρόνια), πριν το κράτος αρχίσει να λέει στους ανθρώπους τι μπορούν και τι δεν μπορούν να καταναλώνουν.

Έχοντας αυτό κατά νου, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τόσες πολλές tradwives – που δεν θέλουν τίποτα περισσότερο από το να επιστρέψουν στις μυθικές αλκυονίδες μέρες του «παρελθόντος» – είναι επίσης φανατικές οπαδοί του μη παστεριωμένου γάλακτος.

@fitempirede Your grandpa has higher testosterone than you!🤯 #testosterone #food #vegan #diet #fitness ♬ Deep Force – Kaan Simseker

Είναι επίσης πιθανό ότι το ενδιαφέρον για το μη παστεριωμένο γάλα αυξάνεται παράλληλα με την αυξανόμενη συνειδητοποίηση των βλαβερών επιπτώσεων των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων στην υγεία μας, με ορισμένους υποστηρικτές του νωπού γάλακτος να συγχέουν λανθασμένα την πρακτική της παστερίωσης του γάλακτος για να καταστεί ασφαλές για κατανάλωση και, ας πούμε, την προσθήκη μεγάλης ποσότητας ζάχαρης και συντηρητικών στα τρόφιμα.

«Πολλοί κατανοούν πλέον τους κινδύνους των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων», εξηγεί η Dr Haar. «Ορισμένοι στη συνέχεια επεκτείνουν την επιθυμία τους να τρώνε μια λιγότερο επεξεργασμένη διατροφή στην κατανάλωση μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων και δεν αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για ένα πολύ διαφορετικό ζήτημα».

«Ούτε η Αριστερά ούτε η Δεξιά έχουν το μονοπώλιο σε τέτοιου είδους αφηγήσεις, οι οποίες μερικές φορές μετατρέπονται σε συνωμοσίες», προσθέτει ο Dr Fitzgerald.

«Για παράδειγμα, το ντοκιμαντέρ Supersize Me του πρόσφατα αποθανόντος Morgan Sperlock ήταν σε μεγάλο βαθμό ένα προϊόν της αριστερής κριτικής για τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα. Όμως αυτού του είδους οι παρεμβάσεις ανοίγουν κρίσιμους χώρους για την επίγνωση των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και της βιομηχανίας που τα προωθεί. Οι δεξιοί μπορούν επίσης να εισέλθουν σε αυτούς τους χώρους και έτσι, με την εστίασή τους στην αυτονομία, μπορούν να εισέλθουν τα δεινά της (δημοκρατικής) κυβερνητικής παρέμβασης και της αντικουλτούρας».

Παρά τους προφανείς κινδύνους για την υγεία από την κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλακτος, είναι πιθανό ότι οι συντηρητικοί παράγοντες και οι πολιτικοί θα συνεχίσουν να το διαφημίζουν.

«Όπως στις περισσότερες περιπτώσεις διαδικτυακών αφηγήσεων συνωμοσίας που μπορούν να συνδεθούν με την ακροδεξιά: Τα χρήματα είναι εκεί για να βγουν», υποθέτει ο Dr Fitzgerald.

«Η σύγχρονη βιομηχανία ευεξίας είναι τεράστια και υπάρχουν τεράστια χρηματικά ποσά για να κερδηθούν. Νομίζω ότι πολλοί στη δεξιά, ειδικά, έχουν εντοπίσει αυτή την ευκαιρία και είναι πρόθυμοι να την προωθήσουν σε όλο και πιο κουρασμένα ακροατήρια – ειδικά στις ΗΠΑ».

Ορισμένοι λένε ότι το μη παστεριωμένο γάλα αξίζει τους πιθανούς κινδύνους. Το Ίδρυμα Weston A. Price, ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που πήρε το όνομά του από τον οδοντίατρο των αρχών του 20ου αιώνα, ο οποίος πίστευε ότι τα γερά δόντια θα μπορούσαν να αποδοθούν στο μη παστεριωμένο γάλα, είναι ένας από τους φανατικούς υποστηρικτές του.

Το WAPF ισχυρίζεται ότι το μη παστεριωμένο γάλα είναι ένα ελιξίριο που μπορεί να παρέχει ευεργετικά βακτήρια και να χωνεύεται πιο εύκολα από το άλλο γάλα, επειδή η έλλειψη επεξεργασίας καθιστά τις βιταμίνες, τα μέταλλα, τα ένζυμα και τα λιπαρά πιο εύκολα απορροφήσιμα από τον οργανισμό μας.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το μη παστεριωμένο γάλα μπορεί να προωθήσει τόσο την αύξηση των προβιοτικών όσο και των επιβλαβών βακτηρίων– οι απόψεις διίστανται ως προς το αν όντως χωνεύεται ευκολότερα).

Για τη Sally Morell, πρόεδρο της WAPF, οι όποιοι κίνδυνοι που σχετίζονται με το μη παστεριωμένο γάλα δεν είναι μεγαλύτεροι από εκείνους που σχετίζονται με οποιοδήποτε άλλο τρόφιμο. «Δεν υπάρχει τρόφιμο εκεί έξω», λέει, «που να μην είναι πιθανός φορέας παθογόνων οργανισμών».

Ο Mark McAfee, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Raw Farms, ενός διανομέα νωπών γαλακτοκομικών προϊόντων, είναι κάτι σαν ευαγγελιστής του μη παστεριωμένου γάλακτος.

«Το νωπό γάλα είναι σαν το μητρικό γάλα: Μη αλλεργιογόνο, γεμάτο καλά βακτήρια, η απόλυτη ενίσχυση του ανοσοποιητικού», υποστηρίζει.

Άλλοι υποστηρικτές ισχυρίζονται ότι η κατανάλωσή του μειώνει τον κίνδυνο αλλεργιών και άσθματος στα παιδιά– λίγες έρευνες είναι διαθέσιμες σχετικά με αυτό, αλλά ορισμένες μελέτες το υποστηρίζουν.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την κατανάλωσή του

Τα Κέντρα Ελέγχου Ασθενειών (CDC) αναφέρουν ότι το μη παστεριωμένο γάλα μπορεί να μεταφέρει βακτήρια, παράσιτα και ιούς.

Το γάλα μπορεί να βγει μολυσμένο (ας πούμε, η αγελάδα έχει φυματίωση των βοοειδών ή μόλυνση του μαστού), ή μπορεί να μολυνθεί από την επαφή με βρόμικο εξοπλισμό.

«Δεν υπάρχουν αποδεδειγμένα οφέλη από την κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλακτος σε σύγκριση με το παστεριωμένο γάλα», δήλωσε εκπρόσωπος του Εθνικού Συμβουλίου Γάλακτος στο Bon Appétit.

«Ορισμένοι άνθρωποι έχουν μια ισχυρή συναισθηματική επένδυση στο να το πιστεύουν, αλλά η επιστημονική έρευνα δεν το επιβεβαιώνει αυτό».

Τι μπορεί να συμβεί αν πιεις «κακό» νωπό γάλα; Διάρροια, κράμπες στο στομάχι ή εμετός και, σε σπάνιες περιπτώσεις, νεφρική ανεπάρκεια, παράλυση ή θάνατος.

Μεταξύ 1998 και 2011, υπήρξαν 148 κρούσματα που σχετίζονται με το ωμό γάλα, 2.384 ασθένειες, 284 νοσηλείες και δύο θάνατοι, σύμφωνα με το CDC.

Ενισχύοντας τις ανησυχίες, το CDC εξέδωσε ανακοίνωση τον Μάιο, μετά από ένα ξέσπασμα γρίπης των πτηνών σε περισσότερες από 40 αγέλες βοοειδών σε εννέα αμερικανικές πολιτείες, στην οποία ανέφερε ότι στο μη παστεριωμένο γάλα βρέθηκαν «υψηλά επίπεδα» του ιού.

«Το CDC και ο FDA συνιστούν να μην καταναλώνεται μη παστεριωμένο γάλα ή προϊόντα νωπού γάλακτος», προειδοποιούσε. Μέχρι τώρα, έχουν καταγραφεί περισσότερα από 616 κρούσματα σε βοοειδή σε 15 πολιτείες.

Η γρίπη των πτηνών δεν είναι ιδιαίτερα μεταδοτική στον άνθρωπο προς το παρόν, αλλά έχουν σημειωθεί 53 κρούσματα σε ανθρώπους στις ΗΠΑ, εκ των οποίων τα 31 προήλθαν από βοοειδή.

«Το μη παστεριωμένο γάλα είναι ένα προϊόν που ενέχει πολλούς πιθανούς κινδύνους», λέει η Meghan Davis, DVM MPH PhD, καθηγήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg του Johns Hopkins.

«Όχι μόνο τον H5N1, αλλά πολλά, πολλά βακτήρια, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που μπορούν να αποβούν θανατηφόρα», τόνισε σε δηλώσεις της στο Bon Appétit.

Αν και πολλοί αγρότες ελέγχουν το γάλα τους για παθογόνους μικροοργανισμούς, η Davis λέει ότι δεν είναι σίγουρη ότι οι δοκιμές είναι αρκετά ευρείες.

«Δεν έχω δει ολοκληρωμένες δοκιμές που θα πλησίαζαν έστω και λίγο, δεδομένης της μεγάλης ποικιλίας διαφορετικών παθογόνων που θα έπρεπε να ελέγχονται», λέει.

«Η κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλακτος μπορεί ενδεχομένως να σε εκθέσει σε ασθένειες που είναι μολυσματικές για τους άλλους. Συγκεκριμένα, βρέφη και παιδιά, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, άτομα που έχουν συνοδά νοσήματα», λέει. «Η σκέψη για την υγεία και την ασφάλειά τους είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική».

Tags