Πηγή: Freepik
Μεγέθυνση κειμένου
Το πρωτόγαλα, το πρώτο γάλα που παράγουν οι άνθρωποι και τα άλλα θηλαστικά τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννηση, είναι «υγρός χρυσός», δηλώνει η Jennifer Smilowitz, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Διατροφής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις, της οποίας το ερευνητικό υπόβαθρο είναι ο θηλασμός και η διατροφή.
«Είναι γεμάτο θρεπτικά συστατικά – είναι σαν αυτές τις βιολογικά ενεργές ενώσεις που είναι στην πραγματικότητα προστατευτικές» εξηγεί.
Αυτά τα θρεπτικά συστατικά και οι ενώσεις περιλαμβάνουν ανοσοσφαιρίνες (ή αντισώματα), λευκά αιμοσφαίρια, βιταμίνη Α, μαγνήσιο, χαλκό, ψευδάργυρο, αυξητικούς παράγοντες και μια ποικιλία άλλων συστατικών που είναι απαραίτητα για την εκκίνηση της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της δύναμης και της δομής του ανοσοποιητικού συστήματος και του εντέρου, αναφέρουν οι ειδικοί.
Αυτά τα αντισώματα ενισχύουν τα διαρρέοντα έντερα, σφραγίζοντας το έντερο και εμποδίζοντας τα κακά βακτήρια ή τα παθογόνα να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος με ανεξέλεγκτο τρόπο, δήλωσε η Smilowitz. Το πρωτόγαλα προστατεύει ένα βρέφος κατά τη διάρκεια ενός ευάλωτου σταδίου.
Αλλά «σήμερα έχουμε δει μια τεράστια αύξηση στα συμπληρώματα πρωτογάλακτος για κατανάλωση από ενήλικες – με κάποιους βαρύγδουπους ισχυρισμούς για την υγεία που μπορεί να είναι ή να μην είναι αληθινοί», δήλωσε η Caroline Thomason, διαιτολόγος και εκπαιδεύτρια διαβήτη με έδρα τη Βιρτζίνια.
Συμπληρώματα με πρωτόγαλα
Τα συμπληρώματα πρωτογάλακτος, που συχνά προέρχονται από αγελάδες, είναι δημοφιλή για τη δυνατότητά τους να ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, να βελτιώνουν την υγεία του εντέρου και να βελτιώνουν τις αθλητικές επιδόσεις, δήλωσε η Lisa Young, διαιτολόγος-διατροφολόγος και αναπληρώτρια καθηγήτρια διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στη Νέα Υόρκη.
Το βόειο πρωτόγαλα συλλέγεται από αγελάδες γαλακτοπαραγωγής εντός των πρώτων ημερών μετά τη γέννηση και υφίσταται επεξεργασία και παστερίωση ώστε να είναι ασφαλές για ανθρώπινη κατανάλωση, ενώ διατίθεται σε μορφές όπως σκόνες, χάπια και υγρά, καθώς και ως κλύσμα.
«Πρόκειται για μια λεπτή διαδικασία, επειδή περιλαμβάνει τη διατήρηση των βιοδραστικών ενώσεων, ενώ παράλληλα διασφαλίζει ότι το προϊόν είναι ασφαλές για κατανάλωση», δήλωσε η Thomason. «Η αύξηση των παραγόντων επιρροής που μιλούν για τα συμπληρώματα πρωτογάλακτος φαίνεται ότι συνέβαλε στην έκρηξη της κατανάλωσης τον τελευταίο χρόνο περίπου».
Πολλοί διάσημοι, επίσης, έχουν διαφημίσει το πρωτόγαλα ως εργαλείο υγείας – η προσωπικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και το μοντέλο Sofia Richie συμπεριέλαβε το συμπλήρωμα στο smoothie των 21 δολαρίων που λάνσαρε με το πολυτελές παντοπωλείο Erewhon με έδρα την Καλιφόρνια, και το ίδιο έκανε και ο καλλιτέχνης The Kid LAROI.
«Ωστόσο», πρόσθεσε η Thomason, «είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ενώ αυτά τα οφέλη ακούγονται συναρπαστικά, η έρευνα για το πρωτόγαλα είναι ακόμη σχετικά νέα και όχι εντελώς πειστική».
Πώς το πρωτόγαλα επηρεάζει την υγεία
Ένας βασικός λόγος για τον οποίο ορισμένοι άνθρωποι στρέφονται στο πρωτόγαλα για οφέλη στην υγεία είναι λόγω της φλεγμονής του εντέρου που κάνει τη φυσιολογία τους να μοιάζει με εκείνη ενός ευάλωτου βρέφους, δήλωσε η Smilowitz.
Αυτή η φλεγμονή μπορεί να οφείλεται σε ελκώδη κολίτιδα, νόσο του Crohn, χρόνιες λοιμώξεις, χρόνια διάρροια ή HIV ή στις επιπτώσεις της χημειοθεραπείας ή της ακτινοβολίας, πρόσθεσε.
«Υπάρχουν κάποιες προκαταρκτικές ενδείξεις ότι το πρωτόγαλα μπορεί να υποστηρίξει την ανοσία και την υγεία του εντέρου, ιδιαίτερα σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή προβλήματα εντερικής διαπερατότητας», δήλωσε η Thomason. Ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι το πρωτόγαλα μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη των εντερικών κυττάρων και να ενισχύσει τα τοιχώματα του εντέρου.
Άλλες έρευνες έχουν υποδείξει οφέλη για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα αυτών των μελετών έδειξαν απλώς αλλαγές στους βιοδείκτες του ανοσοποιητικού συστήματος – αλλά όχι απαραίτητα αποτελέσματα ή βελτιώσεις σε συμβάντα εντός του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως το να αρρωστήσει κανείς, δήλωσε η Julie Stefanski, διαιτολόγος-διατροφολόγος με έδρα την Πενσυλβάνια και εκπρόσωπος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας.
«Και μερικές φορές η δόση που χρησιμοποιείται στη μελέτη είναι πολύ, πολύ υψηλότερη από αυτή που πωλείται σε ένα συμπλήρωμα», πρόσθεσε η Stefanski.
Υπάρχουν επίσης ανεπίσημες αναφορές για βελτίωση της υγείας του δέρματος και της αποκατάστασης από την άσκηση, αλλά η επιστημονική έρευνα σε αυτούς τους τομείς εξακολουθεί να λείπει, δήλωσε η Thomason. Επίσης, δεν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς για απώλεια βάρους ή αντιστροφή των αλλαγών που σχετίζονται με την ηλικία.Υπάρχει επίσης το ζήτημα του ποιος πληρώνει για την έρευνα. Οι εταιρείες συμπληρωμάτων ή γαλακτοκομικών προϊόντων ή οι εμπειρογνώμονες υγείας που συνδέονται με αυτές, έχουν χρηματοδοτήσει τις περισσότερες έρευνες σχετικά με τα συμπληρώματα πρωτογάλακτος, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό δεν έχουν αναπαραχθεί, δήλωσαν οι ειδικοί. Ορισμένες μελέτες είχαν επίσης μικτά αποτελέσματα, πρόσθεσε η Smilowitz.
Συμβουλευτείτε το γιατρό σας
Όπως με κάθε συμπλήρωμα, η διαβούλευση με έναν πάροχο υγείας πριν από την έναρξη και η τήρηση των οδηγιών του κατασκευαστή είναι ζωτικής σημασίας, δήλωσε η Thomason, ειδικά αν έχετε κάποια γαστρεντερική πάθηση.
«Το συμπλήρωμα πρωτογάλακτος θεωρείται γενικά ασφαλές για τους περισσότερους ανθρώπους, αλλά υπάρχουν κίνδυνοι, ιδίως για τους ανθρώπους με αλλεργίες στο γάλα. Οι μεγάλες δόσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε πεπτικές διαταραχές, όπως φούσκωμα ή διάρροια», ανέφερε ηThomason. Τα παιδιά και οι γυναίκες σε εγκυμοσύνη θα πρέπει επίσης να αποφεύγουν τη λήψη πρωτογάλακτος.
«Επιπλέον, αυτά τα συμπληρώματα είναι ακριβά και μπορεί να μην δείτε καθόλου βελτιώσεις στην υγεία σας», πρόσθεσε η Thomason.
Το κόστος των συμπληρωμάτων πρωτογάλακτος μπορεί να κυμαίνεται από περίπου 15 έως 200 δολάρια ανά φιάλη, εν μέρει ανάλογα με την ποιότητα – η οποία είναι σημαντική, καθώς ένα υψηλότερο διαμέτρημα σημαίνει μικρότερο κίνδυνο μόλυνσης, δήλωσε η Young.
Η ποιότητα καθορίζεται από παράγοντες όπως η υγεία της αγελάδας, το περιβάλλον και η διατροφή της, εάν έχει εμβολιαστεί, η εποχή, η φυλή της, το χρονικό διάστημα μεταξύ των κυήσεων και ο χρόνος συλλογής του πρωτογάλακτος, εξηγεί η Smilowitz.
Εφόσον τα μοσχάρια πρέπει να λάβουν πρώτα το πρωτόγαλα, το πρωτόγαλα που συλλέγεται την τρίτη ή τέταρτη ημέρα είναι πιο υγιεινό από το πρωτόγαλα που συλλέγεται μια εβδομάδα αργότερα. Δεδομένης της ευαισθησίας της διαδικασίας συλλογής, ένα συμπλήρωμα που βρίσκεται πιο μακριά από την ημέρα της γέννησης, είναι πιθανώς λιγότερο αποτελεσματικό, επισημαίνει η Stefanski.
Επιπλέον, το πρωτόγαλα από αγελάδες που τρέφονται με γρασίδι και σε βοσκότοπους είναι καλύτερο από τις αγελάδες που εκτρέφονται συμβατικά.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ δεν προεγκρίνει τα συμπληρώματα ως προς την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα, όπως κάνει για τα συνταγογραφούμενα φάρμακα πριν φτάσουν στην αγορά. Ως εκ τούτου είναι δύσκολο να γνωρίζετε ποια συμπληρώματα πρωτογάλακτος αξίζουν περισσότερο τα χρήματά σας από άλλα.
Αλλά για να επιλέξετε το ποιοτικότερο δυνατό συμπλήρωμα, αναζητήστε προϊόντα που ελέγχονται από τρίτο μέρος για την ποιότητά τους, συνιστά η Keri Gans, διαιτολόγος-διατροφολόγος με έδρα την πολιτεία της Νέας Υόρκης.
Μπορείτε επίσης να ελέγξετε την ιστοσελίδα ενός κατασκευαστή ή να επικοινωνήσετε με την υπηρεσία εξυπηρέτησης πελατών του για περισσότερες λεπτομέρειες που μπορεί να μην αναγράφονται στη συσκευασία, είπαν οι ειδικοί.
«Ενώ το πρωτόγαλα μπορεί να προσφέρει κάποια οφέλη για την υγεία, δεν είναι μαγική σφαίρα και χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να κατανοήσουμε πλήρως τις επιδράσεις και τη μακροπρόθεσμη ασφάλειά του» υπογράμμισε η Young.
Η προτεραιότητα σε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή καθώς και η άσκηση και ο ύπνος θα βελτιώσουν την υγεία σας πολύ περισσότερο σημειώνει η Thomason.
Με πληροφορίες από CNN