Η Abramović με τον εραστή της περπάτησαν από τις αντίθετες άκρες του Σινικού Τείχους και συναντήθηκαν στη μέση. Μετά χώρισαν
Πηγή: Marina Abramović Archives
Μεγέθυνση κειμένου
Η γλυκόπικρη ιστορία του περιπάτου της Μαρίνα Αμπράμοβιτς με τον μεγάλο της έρωτα σε μια έκθεση που περιλαμβάνει τα πάντα: αγάπη, μίσος, απογοήτευση, συγχώρεση
Το Σινικό Τείχος της Κίνας έχει εμπνεύσει αμέτρητα έργα τέχνης εδω και περισσότερα από 2.000 χρόνια. Μεταξύ των διασημότερων είναι το «The Great Wall Walk», μια δραματική παράσταση 90 ημερών στη διάρκεια των οποίων οι εραστές Marina Abramović και Frank Uwe Laysiepen (ο εκλιπών Γερμανός καλλιτέχνης γνωστός ως Ulay) βάδιζαν ο ένας προς τον άλλον από τις αντίθετες άκρες του Σινικού Τείχος.
Η Abramović ξεκίνησε από τα ανατολικά και τη λεγόμενη «κεφαλή του δράκου» – όπου το Σινικό Τείχος βυθίζεται στον κόλπο Μποχάι σαν δράκος που πίνει τη θάλασσα – ενώ ο Ulay από την «ουρά» στα δυτικά, 3.000 μίλια μακριά, από την έρημο Γκόμπι.
Η ιδέα ήρθε ένα βράδυ κάτω από την πανσέληνο στην ύπαιθρο της Αυστραλίας, όταν το ζευγάρι αποφάσισε να συναντηθεί και να παντρευτεί στη μέση αυτής της διαδρομής.
Όμως η απόκτηση άδειας από τις κινεζικές αρχές θα έπαιρνε πάνω από οκτώ χρόνια, ενώ μέχρι τότε η ρομαντική τους σχέση, παρά το γεγονός ότι είχαν αποκτήσει παγκόσμια φήμη και επιτυχία ως δίδυμο performance art, είχε διαλυθεί από τις απιστίες, τις ζήλιες και ένα αποτυχημένο τρίο. Παρόλα αυτά, κανένας από τους δύο δεν ήθελε να εγκαταλείψει το εγχείρημα και, τον Μάρτιο του 1988, ξεκίνησαν τα αντίστοιχα ταξίδια τους.
«Αποφασίσαμε και οι δύο ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε νέες συνθήκες, πράγμα που σήμαινε τον χωρισμό μας… Θα αποχαιρετούσαμε ο ένας τον άλλο», δήλωσε στο CNN η Abramović από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MAM) της Σαγκάης, όπου εγκαινιάζει την πρώτη της μουσειακή έκθεση στην Κίνα αυτή την εβδομάδα. «Η μεγάλη αγάπη», πρόσθεσε, περιλαμβάνει τα πάντα: Αγάπη, μίσος, απογοήτευση και συγχώρεση. «Τα εξερευνούμε όλα αυτά».
Η νέα έκθεση της 77χρονης Σέρβας καλλιτέχνιδας, «Marina Abramović: Transforming Energy», περιλαμβάνει διαδραστικά έργα τέχνης εμπνευσμένα από το ταξίδι στο Σινικό Τείχος, καθώς και πάνω από 1.200 εικόνες αδημοσίευτες εικόνες από τη διαδρομή.
Οι φωτογραφίες, οι οποίες θα προβάλλονται στους τοίχους του μουσείου, χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες, τις οποίες ο επιμελητής και καλλιτεχνικός διευθυντής του MAM Shai Baitel ομαδοποίησε ως «η προετοιμασία και ο αρχικός περίπατος, οι συναντήσεις με τους ντόπιους, το περπάτημα του τείχους, η συνάντηση με τον Ulay και τα σκηνοθετημένοι πειραματισμοί και τοπία».
Ο Baitel δήλωσε ότι «ξετρελάθηκε» από τον θησαυρό των ανέκδοτων ταινιών που είχε στην αποθήκη της η Abramović. «Είναι ένας θησαυρός για έναν επιμελητή, για οποιονδήποτε ασχολείται με την τέχνη ή την έρευνα της ιστορίας της τέχνης, για να καταγράψει ό,τι δεν έχει ψηφιοποιηθεί ακόμη, αλλά υπάρχει εκεί σε μεγάλες ποσότητες».
Η Abramović εμφανίζεται να διασχίζει μερικά από τα πιο εντυπωσιακά, άγρια μέρη γύρω από το τείχος. Υπάρχει μια σαφής αίσθηση απομόνωσης – αλλά αυτή η μοναξιά παρείχε χώρο για περισυλλογή και προβληματισμό, δήλωσε η καλλιτέχνης, παραδεχόμενη ότι πρέπει να ήταν ένα «πολύ παράξενο» θέαμα για όλους όσους συνάντησε.
«Ήμουν μια γυναίκα, που περπατούσε μόνη της… χωρίς σύζυγο, χωρίς παιδιά, χωρίς να μιλάω τη γλώσσα», θυμήθηκε. «Τι κάνω εκεί;»
Από τότε που σχεδίασε την έκθεση και αναζήτησε το φωτογραφικό της αρχείο, η καλλιτέχνιδα κατακλύστηκε από αναμνήσεις για την υποστήριξη και τη φιλοξενία που βίωσε στην πορεία.
«Οι ντόπιοι έδιναν πάντα περισσότερο φαγητό… Αλλά δεν μπορούσα να τα κουβαλήσω όλα. Μου έδιναν αβγά χήνας, αλλά είναι τόσο μεγάλα, οπότε είχα ένα στην αριστερή μου τσέπη και ένα στη δεξιά, για να κρατάω την ισορροπία μου».
Στην Abramović απαγορεύτηκε να κατασκηνώσει στο τείχος, οπότε έμεινε σε μικρά χωριά κατά μήκος της διαδρομής. Σε κάθε ένα από αυτά, προσπαθούσε να συναντήσει τον γηραιότερο κάτοικο – μερικοί από αυτούς είχαν περάσει τα 100 τους χρόνια – και μέσω ενός μεταφραστή που τη συνόδευε, τους ζητούσε να μοιραστούν τις ιστορίες τους για το τείχος.
Το Σινικό Τείχος, το οποίο εκτείνεται σε όλη τη βόρεια Κίνα, χτίστηκε για να κρατήσει μακριά τους εισβολείς, αλλά για τους ντόπιους με τους οποίους μίλησε η Abramović, το ελικοειδές σχήμα του είχε να κάνει λιγότερο με τη στρατιωτική ιστορία και περισσότερο με μια γήινη αναπαράσταση των δράκων και του Γαλαξία. Η αναζήτηση έγινε τόσο πνευματική όσο και φυσική.
«Συνειδητοποίησα ότι οι παλιές ιστορίες σχετίζονται άμεσα με τα ορυκτά πάνω στα οποία περπατούσα», δήλωσε η καλλιτέχνης σε συνέντευξη Τύπου στη Σαγκάη. «Περπατούσα πάνω σε έναν ‘μαύρο δράκο’ ο οποίος ήταν πάνω σε πλούσιο σε σίδηρο αιματίτη, σε έναν ‘κόκκινο δράκο’ που ήταν πηλός» εξήγησε, σημειώνοντας ότι καθώς περπατούσε πάνω σε διάφορα ορυκτά και κρυστάλλους, ήταν σε θέση να αισθάνεται διαφορετικές «ενέργειες».
Η έκθεση της καλλιτέχνιδας στη Σαγκάη προσφέρει στους επισκέπτες την ευκαιρία να κρατήσουν αντικείμενα με βάση τους κρυστάλλους, μια αναφορά σε αυτήν την πτυχή του ταξιδιού της στο Σινικό Τείχος.
Η έκθεση τριών ορόφων περιλαμβάνει επίσης «διαρκείς» εγκαταστάσεις – όπως έναν ειδικά κατασκευασμένο μετρονόμο που χτυπά μόνο κάθε 24 δευτερόλεπτα και ένα διαδραστικό έργο τέχνης που καλεί τους επισκέπτες να ανοίξουν και να κλείσουν επανειλημμένα και πολύ αργά μια πόρτα χωρίς να εισέλθουν ή να εξέλθουν.
«Τα έργα είναι όλα στοχαστικά και έχουν σκοπό να σας μεταφέρουν σε μια άλλη κατάσταση του νου και να ανυψώσουν το πνεύμα σας», δήλωσε η Abramović στο CNN, προσθέτοντας ότι αμφισβητεί επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βιώνουν την τέχνη στην ψηφιακή εποχή.
«Πρόκειται για μια τεχνολογική αποτοξίνωση. Δεν περνάμε ποτέ χρόνο με τίποτα, με τον εαυτό μας. Θα βγάλουμε αμέσως μια φωτογραφία ή κάτι άλλο πριν καν βιώσουμε τι είναι, και μετά θα πάμε σπίτι και θα το δούμε».
Η συνάντηση του ζευγαριού 22 χρόνια μετά
Τρεις μήνες μετά την αναχώρησή τους, οι δρόμοι του ζευγαριού διασταυρώθηκαν τελικά στο Shenmu στην επαρχία Shaanxi. Σύμφωνα με την Abramović, ο Ulay είχε πέσει πάνω σε ένα «απίστευτο, γεμάτο νόημα» σημείο που βρισκόταν ανάμεσα σε δύο ναούς και την περίμενε εκεί. Η Abramović θα χρειαζόταν τρεις επιπλέον ημέρες για να τον φτάσει.
«Ήθελα να τον σκοτώσω», αστειεύτηκε. «Αφοσιώθηκα απόλυτα σε αυτή την ιδέα… συναντιέσαι ακριβώς στη μέση, άσχετα αν είναι το καλύτερο φωτογενές σημείο ή όχι. Αφού αγκαλιάστηκαν, οι δρόμοι του ζευγαριού χώρισαν (όχι πριν η Abramović μάθει ότι ο Ulay είχε αφήσει έγκυο την Κινέζα μεταφράστριά του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού!) και δεν είδαν ο ένας τον άλλον για άλλα 22 χρόνια.
Αυτό συνέβαινε μέχρι το 2010, όταν ο Ulay εξέπληξε την Abramović στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης κατά τη διάρκεια της περφόρμανς «The Artist is Present», στην οποία καθόταν μπροστά από τους επισκέπτες, έναν έναν, και κρατούσε το βλέμμα τους σιωπηλά.
«Δεν ήξερα ότι θα καθόταν μαζί μου», είπε η ίδια, ανακαλώντας τη στιγμή που άνοιξε τα μάτια της και βρήκε τον Ulay απέναντι από το τραπέζι. «Όλη μου η ζωή πέρασε μπροστά από τα μάτια μου και άρχισα να κλαίω. Ήταν μια πολύ δυνατή στιγμή». Παραβιάζοντας τον δικό της κανόνα, έφτασε στην άλλη άκρη του τραπεζιού και του κράτησε τα χέρια, μια συναισθηματική επανένωση που έγινε viral.
Η ιστορία του ζευγαριού δεν τελείωσε εκεί – έξι χρόνια αργότερα, ο Ulay μήνυσε την Abramović για κάποια έργα που δημιούργησαν μαζί. Αλλά παρόλο που εκείνος πέθανε το 2020, η σχέση τους είχε τελειώσει ειρηνικά: σε μια ανατροπή της μοίρας, οι πρώην εραστές κατέληξαν στο ίδιο καταφύγιο διαλογισμού στην Ινδία.
«Βλέπετε, το σύμπαν έχει τους δικούς του τρόπους», δήλωσε η Abramović, προσθέτοντας ότι εκεί βρήκαν χώρο για να συγχωρήσουν πραγματικά ο ένας τον άλλον.
«Δεν είναι πια εδώ. Μου λείπει τρομερά, γιατί θα ήταν απίστευτο αν ήταν κι εκείνος εδώ για να γιορτάσει αυτή την έκθεση και την υπενθύμιση αυτού του επικού έργου».
Με πληροφορίες από CNN
