Τα διαβατήρια είναι συνήθως γραφειοκρατική αναγκαιότητα, σφραγίζονται και μετά μένουν ξεχασμένα μέχρι την επόμενη διέλευση των συνόρων. Αλλά η Ελβετία μετέτρεψε το δικό της σε έργο τέχνης.
Σχεδιασμένο από το στούντιο RETINAA με έδρα τη Γενεύη, το next gen διαβατήριο της Ελβετίας μετατρέπει το ταξιδιωτικό έγγραφο σε έναν περίπλοκο, σχεδόν ποιητικό εορτασμό της ταυτότητας της χώρας.
Η Ελβετία είναι εδώ και πολύ καιρό υπέρμαχος της σχολαστικής δεξιοτεχνίας, είτε πρόκειται για την ωρολογοποιία, είτε για το graphic design, είτε για τις υποδομές. Το νέο διαβατήριο δεν αποτελεί εξαίρεση.
Το στούντιο RETINAA έχει συνθέσει τα τοπία της χώρας στον ιστό του ίδιου του εγγράφου, χρησιμοποιώντας τρισδιάστατα μοντελοποιημένα ανάγλυφα που χαρτογραφούν ένα φανταστικό ταξίδι από τις κορυφές των Άλπεων μέχρι τις κοιλάδες, μαζί με προσαρμοσμένες γραμματοσειρές που αναπτύχθηκαν από το εγχώριο δίκτυο Swiss Typefaces.
Δες το ως ένα χαρτογραφικό ερωτικό γράμμα στην Ελβετία – κάθε σελίδα ξεδιπλώνεται σαν ένα οδοιπορικό στα 26 καντόνια της χώρας.
Και εκεί που νομίζεις ότι τα έχεις δει όλα, το υπεριώδες φως αποκαλύπτει κρυφές γραμμές περιγράμματος και αρχιτεκτονικά ορόσημα, μετατρέποντας το διαβατήριο σε μια πολυεπίπεδη, διαδραστική εμπειρία.
Είναι ένα design που μοιάζει ξεκάθαρα ελβετικό με τη μετριοπάθεια και την ακρίβειά του. Σε αντίθεση με τα διαβατήρια που στηρίζονται σε φανταχτερά ολογράμματα ή εμφανώς εθνικιστικά μοτίβα, αυτό το διαβατήριο ακολουθεί μια πιο εκλεπτυσμένη προσέγγιση.
Το εσωτερικό εξώφυλλο διαθέτει έναν υδρολογικό χάρτη, ένα κομψό νεύμα στη φήμη της Ελβετίας ως «πύργου του νερού» της Ευρώπης. Με 1.500 λίμνες, αμέτρητα ποτάμια και παγετώνες που παρέχουν το έξι τοις εκατό του πόσιμου νερού της Ευρώπης, η γεωγραφία της Ελβετίας δεν είναι απλώς γραφική – είναι απαραίτητη.
Το διαβατήριο ενσωματώνει αυτή την πραγματικότητα, χρησιμοποιώντας το νερό ως επαναλαμβανόμενο θέμα για να συμβολίζει την κίνηση, τη σύνδεση και τη συνέχεια.
Φυσικά, ο σχεδιασμός δεν έχει να κάνει μόνο με την αισθητική, αλλά και με τη λειτουργία. Ένα διαβατήριο πρέπει να είναι φρούριο ενάντια στην παραχάραξη, και η RETINAA έχει συνδυάσει άψογα τη γραφική τέχνη με χαρακτηριστικά ασφαλείας που ξεπερνούν τα όρια της σύγχρονης τεχνολογίας εκτύπωσης.
Η βαθυτυπία, το μικροκείμενο και τα μελάνια που αντιδρούν στην υπεριώδη ακτινοβολία τοποθετούνται στα εικαστικά, δημιουργώντας ένα έγγραφο που είναι σχεδόν αδύνατο να αντιγραφεί.
Το αποτέλεσμα είναι τόσο διακριτικό όσο και εντυπωσιακό – ένα αντικείμενο που μοιάζει να ανήκει σε μουσείο design αλλά λειτουργεί ως ένα από τα πιο ασφαλή ταξιδιωτικά έγγραφα στον κόσμο.
Ακόμα και η χρωματική παλέτα παίζει ρόλο. Το παραδοσιακό ελβετικό κόκκινο εξώφυλλο παραμένει, αλλά στο εσωτερικό οι σελίδες αλλάζουν σε μια διαβάθμιση εμπνευσμένη από τα ποικίλα τοπία της χώρας.
Από το μπλε του πάγου των παγωμένων νερών μέχρι τους γήινους τόνους των λόφων, κάθε απόχρωση ενισχύει την αίσθηση ότι διασχίζεις την Ελβετία. Είναι ένας διακριτικός αλλά ισχυρός τρόπος ενσωμάτωσης της εθνικής ταυτότητας σε κάτι τόσο χρηστικό όσο ένα διαβατήριο.
Ένα από τα πιο καινοτόμα χαρακτηριστικά ασφαλείας είναι ο τρόπος με τον οποίο οι ίδιες οι απεικονίσεις αλληλεπιδρούν με το φως, όπως αναφέρει το Yanko Design.
Υπό κανονικές συνθήκες, το διαβατήριο μοιάζει με ένα κομψό ταξιδιωτικό έγγραφο, αλλά υπό υπεριώδες φως αναδύονται κρυφές λεπτομέρειες – τοπογραφικά στρώματα, ρεύματα νερού και αρχιτεκτονικά ορόσημα που ενισχύουν διακριτικά τα θέματα της κίνησης και της ταυτότητας.
Πρόκειται για ένα τέλειο μείγμα μορφής και λειτουργίας, όπου τα ίδια τα στοιχεία που καθιστούν το διαβατήριο όμορφο, το καθιστούν επίσης εξαιρετικά δύσκολο να πλαστογραφηθεί.
Τα περισσότερα διαβατήρια και χαρτονομίσματα χρησιμοποιούν αυτή την τεχνολογία, αλλά κανένα δεν είναι τόσο κομψό και καλλιτεχνικό όσο το ελβετικό διαβατήριο.
Αυτή η προσοχή στη λεπτομέρεια δεν αποτελεί έκπληξη δεδομένης της κληρονομιάς της Ελβετίας στον τομέα του γραφιστικού σχεδιασμού.
Η χώρα υπήρξε πρωτοπόρος του Διεθνούς Τυπογραφικού Στυλ – γνωστού και ως Swiss Design – το οποίο ορίζεται από τις καθαρές, βασισμένες σε πλέγμα συνθέσεις και τη λειτουργική προσέγγιση της οπτικής επικοινωνίας. Αυτό το DNA είναι εμφανές σε αυτό το διαβατήριο.
Κάθε στοιχείο είναι σκόπιμο, από την τυπογραφία έως την τοποθέτηση των χαρακτηριστικών ασφαλείας.
Ακόμη και το μικροκείμενο, το οποίο μπορεί να μοιάζει με διακοσμητικές λεπτομέρειες με την πρώτη ματιά, εξυπηρετεί τόσο τη λειτουργία της ασφάλειας όσο και την αφήγηση, ενσωματώνοντας αναφορές στην ελβετική ιστορία και γεωγραφία.
