Διαδοχικές εικόνες που, συνήθως, συνδυάζονται με κείμενο, στις οποίες υπάρχει μια αφηγηματική αλληλουχία, μέσα από την οποία ξετυλίγεται μια ιστορία. Αυτή η μορφή οπτικής τέχνης, το γνωστό σε όλους μας, κόμικ αναγνωρίζεται ως μια διαφορετική μέθοδος αφήγησης ιστοριών. Δεν είναι τυχαίο που χαρακτηρίζεται ως η ένατη τέχνη…

Μέσα από τις σελίδες ενός κόμικ ή παρακολουθώντας μια ταινία animation, μεταφέρεσαι σε έναν μαγικό κόσμο, γεμάτο φαντασία, περιπέτεια και ηρωισμό, έναν κόσμο συναρπαστικό. Και δεν είναι λίγες οι φορές που αυτός ο συνδυασμός της εικονογράφησης και της γραφής, σε καθηλώνει με τις ενδιαφέρουσες ιστορίες που παρουσιάζονται και τα μηνύματα που περνούν.

Αυτός ο μαγικός κόσμος των κόμικ «ζωντανεύει» κάθε Σεπτέμβρη στα Χανιά, όπου διεξάγεται το Chaniartoon, ένα Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς και Animation, που μέσα στα πρώτα 8 χρόνια της ζωής του, κατάφερε να γίνει ένα φεστιβάλ ορόσημο για την ένατη τέχνη, με την φήμη του να ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας.

Η ιδέα για αυτή τη γιορτή των κόμικς γεννήθηκε στο μυαλό του Μάριου Ιωαννίδη, ο οποίος θέλησε να ανοίξει την πόρτα σε αυτόν τον φαντασμαγορικό κόσμο, που ο ίδιος γνώριζε καλά από παιδί.

Η πρώτη επαφή του με τον δημιουργικό κόσμο των κόμικς και του animation ήταν μέσω τηλεόρασης, όπου έβλεπε cartoons, όσα ήταν «διαθέσιμα» για εκείνους που μεγάλωσαν στα… μαγικά 80’s, όπως χαρακτηριστικά λέει μιλώντας στο Pride.gr. Σταδιακά τού γεννήθηκε η επιθυμία να μην παραμείνει θεατής, αλλά να αξιοποιήσει τη φαντασία του και να γίνει και ο ίδιος με έναν τρόπο μέρος αυτού του πολύχρωμου κόσμου.

Τα μέσα της εποχής για τη δημιουργία animation ήταν περιορισμένα, όμως αυτό δεν «έσβησε» το όνειρό του, παρά μόνο καθυστέρησε την πραγματοποίησή του.

Πήρε μέρος σε έναν διαγωνισμό που διοργάνωνε τότε το πολιτιστικό περιοδικό Όστρια, αναδείχθηκε νικητής και κέρδισε μια υποτροφία στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών «Ορνεράκης», οπότε άρχισε να σπουδάζει animation.

Έχοντας πάρει το πτυχίο του από τη σχολή Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιά, στο μεταπτυχιακό του συνδύασε τα δύο πεδία ενδιαφέροντός του, στην κατεύθυνση του Σχεδιασμού Ψηφιακού Πολιτιστικού Προϊόντος, ενώ το διδακτορικό του είναι πάνω στην εικονική πραγματικότητα (VR).

Επαγγελματικά η ενασχόλησή του ξεκίνησε κυρίως με εικονογραφήσεις σε παιδικά βιβλία πριν περάσει στον κόσμο του animation.

Το 2013 ίδρυσε το Εργαστήριο Σκίτσου Χανίων, όπου ξεκίνησε να παραδίδει μαθήματα, αρχικά σε ενήλικες, ενώ πλέον υπάρχουν και παιδικά τμήματα. Στο τέλος κάθε κύκλου μαθημάτων, διοργάνωνε εκθέσεις με κόμικ ή με ταινίες animation, όλα δημιουργήματα των μαθητών του.

Αυτές οι εκθέσεις έβαλαν το πρώτο λιθαράκι για να χτιστεί η ιδέα για το Φεστιβάλ. «Έπειτα από μια σειρά από εκθέσεις, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα ανοιχτό κάλεσμα και εκτός εργαστηρίου», λέει, προσθέτοντας πως ήταν τέτοια η ανταπόκριση και το ενδιαφέρον, τόσο στο κομμάτι του κόμικ, όσο και σε αυτό του animation, που η «γέννηση» του Chaniartoon ήρθε σαν φυσική συνέχεια.

Την πρώτη χρονιά του Φεστιβάλ, το 2017, ο Μάριος Ιωαννίδης θυμάται πως είχαν φτάσει στα χέρια του περίπου 700 ταινίες από όλο τον κόσμο. Φέτος, οκτώ χρόνια μετά οι συμμετοχές έφτασαν τις 2.200, με 300 απ’ αυτές να προβάλλονται τελικά στη διοργάνωση.

Οι καλύτερες ταινίες του φετινού Chaniartoon ταξίδεψαν και σε Κύπρο, Θεσσαλονίκη, Καλαμάτα και Πολωνία, σε ειδικές προβολές, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα και σε κόσμο πέρα από τα Χανιά, να ψηφίσει για το βραβείο κοινού.

Το Chaniartoon γίνεται κάθε χρόνο στα τέλη Σεπτέμβρη και στις περίπου δέκα μέρες που διαρκεί φιλοξενεί εκθέσεις, παράλληλες δράσεις όπως εργαστήρια, παρουσιάσεις, ομιλίες, δρώμενα όπως αφηγήσεις παραμυθιών, πέρα φυσικά από τις προβολές animation.

@chaniartoon Ετοιμαζόμαστε… η ομάδα του φεστιβάλ εργάζεται σκληρά! #chaniartoon #comic #animation #festival #Greece #Crete #chania #vr #exhibition ♬ Cartoon – Dmitry Lifshitz

Οι δράσεις του Φεστιβάλ αποτελούν μια πολύ καλή ευκαιρία για να γνωρίσει το κοινό την τέχνη του κόμικ και του animation και, κυρίως, να αποδεσμεύσει αυτούς τους όρους από την παιδική ηλικία.

Ουσιαστικά, πρόκειται για μια τέχνη που αφορά, ίσως και περισσότερο, τους ενήλικες, καθώς οι παραγωγές θίγουν και ζητήματα κοινωνικά και πολύ σύγχρονα, όπως οι πόλεμοι ή θέματα για τα φύλα.

Το Chaniartoon φαίνεται πως έχει βάλει το λιθαράκι του σε αυτή την κατεύθυνση, καθώς όπως λέει ο Μάριος Ιωαννίδης «από τις συμμετοχές που λαμβάνουμε, δυσκολευόμαστε να βγάλουμε παιδικό πρόγραμμα στο animation και στα κόμικς».

«Έδρα» του Φεστιβάλ είναι κυρίως το θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», ένα λιθόκτιστο κτήριο στο ενετικό λιμάνι των Χανίων και φέτος το επισκέφθηκαν καλλιτέχνες και εισηγητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως ο Ιάπωνας μανγκάκα Shintaro Kago, ο θρυλικός Ιταλός κομίστας της Disney, Massimo De Vita και ο δημιουργός εννοιολογικών κόμικ Ilan Manouach.

Και φέτος η γιορτή είχε μεγάλη ανταπόκριση, αγκαλιάστηκε από τους Χανιώτες και όχι μόνο, καθώς πολλοί ταξίδεψαν από Αθήνα και Θεσσαλονίκη για να γίνουν μέρος της διοργάνωσης που έχει μπει δυναμικά στον φεστιβαλικό χάρτη της Ελλάδας και της Ευρώπης.

@chaniartoon

Chaniartoon 2023, παρουσίαση του Ηλία Ταμπακέα. #comic #animation #festival #greece #crete #chania #chaniartoon

♬ original sound – chaniartoon

Βήμα βήμα το Φεστιβάλ κάθε χρόνο μεγαλώνει και πλέον έχει γίνει θεσμός, απολαμβάνοντας τη στήριξη από την Περιφέρεια Κρήτης, τον Δήμο Χανίων, αλλά και το υπουργείο Πολιτισμού.

Στόχος όμως του Μάριου Ιωαννίδη και της ομάδας που τον πλαισιώνει σε αυτό το όραμα, είναι το Chaniartoon να γίνει ένα πολιτιστικό γεγονός, όμοιο με το Φεστιβάλ της Angoulême στη Γαλλία, που είναι το μεγαλύτερο φεστιβάλ κόμικ στην Ευρώπη και γίνεται σε μια πόλη μικρότερη από τα Χανιά, δύσκολα προσβάσιμη και χωρίς τουριστικές υποδομές, παρ’ όλα αυτά μαζεύονται περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι στο Φεστιβάλ της.