Η τουριστική σεζόν ήρθε και επίσημα στο τέλος της. Οι επισκέπτες έφυγαν από τα ελληνικά νησιά και όσοι εργαζόμενοι βρέθηκαν σε αυτά από διάφορα μέρη της χώρας έχουν γυρίσει σπίτι τους. Πολλά καταστήματα ή ξενοδοχεία έκλεισαν για τον χειμώνα, όπως συμβαίνει συχνά στα μέρη που ανθίζουν το καλοκαίρι. Είναι αυτό το μικρό παράθυρο χρόνου που οι καλοκαιρινοί τουριστικοί προορισμοί κάνουν μια «επαναφορά» στη μη τουριστική καθημερινότητά τους.

Βρήκαμε, λοιπόν, την ευκαιρία, να συνομιλήσουμε με τον αντιδήμαρχο Τουρισμού και Πολιτισμού ενός νησιού που σίγουρα κυριαρχεί στη «βαριά βιομηχανία» της χώρας. Ο λόγος για τον Γιώργο Τόππο από τη Ρόδο, το νησί των Δωδεκανήσων που αποτελεί γνωστό προορισμό επισκεπτών από ολόκληρο τον κόσμο όχι μόνο το καλοκαίρι, αλλά όπως μας ενημέρωσε και το φθινόπωρο και την άνοιξη.

Η φετινή τουριστική χρονιά καταρρίπτει όλα πλέον τα ρεκόρ για το «σμαραγδένιο νησί μας», όπως αποκαλεί τη Ρόδο ο κ. Τόππος, καθώς «σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από το αεροδρόμιο “Διαγόρας” της Ρόδου αλλά και από το Λιμεναρχείο Ρόδου, αποδεικνύεται περίτρανα ότι η φετινή χρονιά είναι η καλύτερη στην ιστορία του ροδιακού τουρισμού, παρουσιάζοντας συνολικά μία αύξηση στις αφίξεις των επισκεπτών στο νησί της τάξεως του 12,8% σε σχέση με το 2023, που ήταν επίσης μια σημαντικότατη χρονιά για τον τουρισμό της Ρόδου».

Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 το νησί, που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της χώρας μας, έχει 125.113 κατοίκους. Υποδέχεται, όμως, εκατομμύρια τουριστών ετησίως. Φέτος, το νησί «απογειώθηκε», μας λέει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Τόππος, με τους επισκέπτες να φτάνουν τους 6,74 εκατ. και οι διεθνείς αφίξεις να αγγίζουν τις 6 εκατ. στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου.

Πώς φαίνεται αυτό στην τοπική οικονομία, η οποία αναπτύσσεται σε μεγάλο βαθμό μέσω του τουρισμού; «Η αύξηση αυτή της τουριστικής κίνησης συχνά είναι ευθέως ανάλογη με το ποσό που δαπανούν οι τουρίστες κατά την παραμονή τους στο νησί, ανάλογα και αυτό με τη χώρα προέλευσης τους, γεγονός που αντανακλά θετικά και στην τοπική οικονομία», απαντά ο αντιδήμαρχος του νησιού.

Σίγουρα το νησί το προτιμούν οι Βρετανοί, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ η αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου έχει την πρωτοκαθεδρία στο νησί, μας εξηγεί ο κ. Τόππος. Ακολουθούν οι επισκέπτες από Γερμανία, Πολωνία, Ισραήλ, Ιταλία, Τσεχία και Γαλλία όπου η κίνηση παρουσίασε αύξηση φέτος. Άλλη μια πηγή τουρισμού είναι τα κρουαζιερόπλοια, τα οποία σημείωσαν αύξηση στις αφίξεις τους στο νησί. «Βάσει των στοιχείων το λιμάνι της Ρόδου προσέγγισαν μέχρι τέλος Οκτωβρίου 324 κρουαζιερόπλοια με 400.000 περίπου επιβάτες, ενώ τον Νοέμβριο περιμένουμε άλλα 24 κρουαζιερόπλοια και 4 τον Δεκέμβριο του 2024». Αύξηση της τάξεως του 30% σημειώθηκε και για τους επισκέπτες από την Τουρκία. Σε πραγματικούς αριθμούς μέχρι τα μέσα του Νοεμβρίου βρέθηκαν στο νησί 370.026 Τούρκοι επισκέπτες.

Το «άλλο πρόσωπο» της Ρόδου

Όσοι έχουν επισκεφθεί τη Ρόδο ξέρουν για τα τεράστια και πολυτελή ξενοδοχεία που βρίσκονται σε κάθε γωνιά του νησιού, τα οποία προσφέρουν στους επισκέπτες τους ποιοτική φιλοξενία και εξυπηρέτηση. Με λίγα λόγια, είναι ένας τόπος γνωστός για τον πολυτελή τουρισμό και «άγνωστος» για τον εναλλακτικό τουρισμό.

Αναρωτηθήκαμε, λοιπόν, εάν υπάρχει εκείνο το «άλλο πρόσωπο» του νησιού, το οποίο δεν είναι γνωστό στο ευρύ κοινό. Αρχικά «τα ξενοδοχεία της Ρόδου προσφέρουν υψηλής ποιότητας τουριστικό προϊόν», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Τόππος. Όσον αφορά τα εναλλακτικά χαρακτηριστικά του νησιού, ο ίδιος τονίζει πως στόχος της δημοτικής αρχής είναι η προβολή των «απεριόριστων» δυνατοτήτων του νησιού σε όλες τις μορφές τουρισμού, «συνεχίζοντας και επεκτείνοντας όπου πρέπει».

«Ο Δήμος Ρόδου προχωρά, σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους τοπικούς φορείς, στον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός προγράμματος με στόχο τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου, την ανάδειξη επιμέρους χαρακτηριστικών του νησιού όπως οικοτουρισμός, οινοτουρισμός, αθλητικός τουρισμός, γαστρονομικός, αθλητικός, συνεδριακός, ιαματικός, θρησκευτικός τουρισμός και άλλα, καθώς και την προσέλκυση νέων αγορών», προσθέτει.

Σημειώνει δε, πως η Ρόδος πρωτοστατεί στον θεματικό τουρισμό, ενώ στόχος είναι η «ανάδειξη της πολυδιάστατης αξίας στο τουριστικό μας προϊόν μέσα από εναλλακτικές δραστηριότητες, τις εμπειρίες που προσφέρει στον τουρίστα η Ρόδος».

Υπερτουρισμός και άλλες προκλήσεις

Το καλοκαίρι του 2024 είδαμε τη συζήτηση για τον υπερτουρισμό να εντείνεται, με τις κινητοποιήσεις να κορυφώνονται ειδικά στη Βαρκελώνη. Πολύ απλοϊκά, θα μπορούσαμε να πούμε πως ο υπερτουρισμός μειώνει την ποιότητα ζωής των ντόπιων, αλλά και του τοπικού περιβάλλοντος, προκειμένου να εξυπηρετήσει μεγάλες τουριστικές μάζες.

Η Ρόδος είναι ένα νησί το οποίο δέχεται μεγάλες τουριστικές μάζες, οι οποίες φτάνουν στους μήνες αιχμής στο υπερπολλαπλάσιο των μόνιμων κατοίκων της. Είναι, λοιπόν, εύλογη η απορία, εάν το νησί «υποφέρει» από το φαινόμενο.

«Δεν υπάρχει ακόμα κάποια μελέτη που να δείχνει αν η Ρόδος είναι κορεσμένη τουριστικά», αλλά «το σίγουρο είναι πως με βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει πρόβλημα υπερτουρισμού στο νησί», εξηγεί ο Γιώργος Τόππος.

Στόχος, λοιπόν, όπως μαρτυρά ο αντιδήμαρχος του νησιού, είναι η βελτίωση όχι μόνο του τουριστικού προϊόντος, αλλά και της ποιότητας ζωής των ντόπιων, με αιχμή την προβολή των απεριόριστων δυνατοτήτων της Ρόδου σε όλες τις μορφές τουρισμού στο πλαίσιο «της βιώσιμης ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος».

«Σαφώς», συνεχίζει ο ίδιος, «η μεγάλη τουριστική κίνηση τους μήνες αιχμής, η συνεχής αύξηση των τουριστών και η προτίμησή τους στο νησί, οδηγεί τη δημοτική αρχή και όλους τους εμπλεκόμενους με τον τουρισμό φορείς να συζητούν τη βελτίωση των υφιστάμενων υποδομών και να επεξεργάζονται σχέδια για την βιώσιμη ανάπτυξη του νησιού και του περιβάλλοντος».

Έτσι, η πολιτική που ακολουθείται από όλους τους αρμόδιους φορείς «είναι ενιαία» και εστιάζει «στη βελτίωση της τουριστικής εμπειρίας του επισκέπτη πριν και κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Ρόδο, με τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου, την ανάπτυξη του εναλλακτικού-θεματικού τουρισμού, το σημαντικό πολιτιστικό κεφάλαιο που έχει να επιδείξει η Ρόδος και τα πανέμορφα τοπία της».

«Κάθε σπιθαμή της μαρτυρά πολιτισμό»

Το να μιλήσεις για τον τουρισμό στη Ρόδο είναι αυτονόητο, καθώς το νησί είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με αυτόν. Όμως η Ρόδος δεν είναι μόνο αυτό. Είναι τα δεκάδες σημεία Πολιτισμού και καλλιτεχνικής δημιουργίας που «αγκαλιάζει», είναι η ιστορία αιώνων που «αναπνέει» ακόμα.

Πρόκειται για μια «πόλη-μνημείο», όπως χαρακτηριστικά την περιγράφει ο αντιδήμαρχος του νησιού, «η οποία αποτελεί κληρονομιά της ανθρωπότητας», οπότε «είναι αυτονόητο να μιλάει κανείς για ένα τεράστιο πολιτισμικό κεφάλαιο που διαθέτει η Ρόδος».

«Από την Μεσαιωνική Πόλη, μία από τις ωραιότερες μεσαιωνικές πόλεις της Μεσογείου, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco από το 1988, που διατηρείται μέχρι σήμερα ζωντανή και λειτουργική, μέχρι τα υπόλοιπα Μνημεία της αλλά και τα Μουσεία, αποδεικνύει και αναδεικνύει το ιδιαίτερο βάρος και βάθος της ιστορικής αναφοράς αυτού του τόπου. Κάθε σπιθαμή της μαρτυρά πολιτισμό».

Ο τόπος αυτός ενώνει με μοναδικό τρόπο «παρελθόν και παρόν, παράδοση και νέες τάσεις στην τέχνη». «Μην ξεχνάτε», μας λέει ο κ. Τόππος, «πως η Ρόδος διαθέτει τη δεύτερη μεγαλύτερη και πιο πλούσια Πινακοθήκη της χώρας μετά από την Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα, η οποία στεγάζεται στο Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης, το Νεστορίδειο Μέλαθρο».

Δεν σε περιμένει μόνο το καλοκαίρι

Όταν σκεφτόμαστε τη Ρόδο, μας έρχονται στο μυαλό οι απέραντες παραλίες, τα γραφικά στενά της Παλιάς Πόλης υπό το φως του καλοκαιρινού ουρανού, ο ήλιος – μιας και αποκαλείται συχνά το νησί του Ήλιου -, τα καταγάλανα νερά και όλα τα άλλα στοιχεία που συνθέτουν την υπέρτατη καλοκαιρινή ταξιδιωτική εμπειρία.

Όμως ο τουρισμός στο νησί «δεν περιορίζεται μόνο στους θερινούς μήνες, αλλά και τους μήνες Οκτώβριο – Νοέμβριο». Μάλιστα, όπως σημειώνει ο Γιώργος Τόππος, «αναμένεται και για το 2025 να ξεκινήσουν από το Πάσχα (σ.σ. οι αφίξεις τουριστών), αρκετά νωρίτερα από την επίσημη έναρξη της τουριστικής περιόδου».

«Ενδεικτικό αυτού που σας αναφέρω, ότι δηλαδή οι τουρίστες επιλέγουν το νησί μας και για τους μήνες εκτός αιχμής, είναι το γεγονός ότι η Ρόδος αναδείχθηκε για ακόμη μία φορά ως κορυφαίος τουριστικός προορισμός και για τον μήνα Οκτώβριο, όπου κατέλαβε την πρώτη θέση στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια υπό τη διαχείριση της Fraport Greece, με πάνω από 792.000 επιβάτες, σημειώνοντας άνοδο 15,3% σε σχέση με πέρυσι. Αυτό το ποσοστό καθιστά τη Ρόδο κορυφαίο πόλο έλξης και στις εκτός αιχμής περιόδους», περιγράφει ο αντιδήμαρχος του νησιού.

Αποκαλύπτει παράλληλα, πως η δημοτική αρχή μελετά και σχεδιάζει δράσεις για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και τον χειμώνα. «Για τον σκοπό αυτή η δημοτική αρχή με τον Οργανισμό Προώθησης Ροδιακού Τουρισμού- ΠΡΟΤΟΥΡ, έχει ξεκινήσει ήδη συνεργασία με τον οργανισμό “Low Season Traveller” που προβάλλει τον προορισμό και παροτρύνει ταξιδιώτες να επισκεφθούν το νησί μας εκτός τουριστικής περιόδου αιχμής».

«Ένα από τα ομορφότερα μέρη του κόσμου»

Δεν είναι σπάνια η άποψη πως η Ρόδος είναι ένα «από τα ομορφότερα μέρη του κόσμου». Άποψη με την οποία συμφωνεί, προφανώς, ο αντιδήμαρχος Τουρισμού και Πολιτισμού του νησιού, σημειώνοντας πως ο τόπος συνδυάζει «το απαράμιλλο φυσικό κάλλος με τον δομημένο πλούτο μιας ιστορίας χιλιετιών και μιας αρμονικής σύμμειξης πολιτισμών».

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του νησιού είναι η Μεσαιωνική Πόλη, η οποία αποτελεί «ένα ολοζώντανο κομμάτι της πόλης της Ρόδου».

«Η ιστορία, ο πολιτισμός, τα μνημεία, η αυθεντική φιλοξενία των κατοίκων, η κάθε γωνιά του νησιού, οι πλούσιες εμπειρίες που ζουν οι επισκέπτες, οι δραστηριότητες, η διασκέδαση, οι σύγχρονες υποδομές» του νησιού είναι, σύμφωνα με τον κ. Τόππο τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Ρόδου. Όλα αυτά «συνθέτουν ένα πλούσιο μωσαϊκό που πείθει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη να ξαναέρθει στη Ρόδο, γεγονός που αποδεικνύεται περίτρανα και από τους χιλιάδες επαναλαμβανόμενους τουρίστες που έχουμε στο νησί, τους γνωστούς repeaters, που θεωρούν τη Ρόδο δεύτερη πατρίδα τους και έχουν αναπτύξει φιλίες με τους ντόπιους που κρατούν μία ζωή».

Εκτός από δημοφιλής, η Ρόδος είναι και «ασφαλής» προορισμός, συμπληρώνει ο Γιώργος Τόππος. Με άλλα λόγια; «Είναι ένα νησί που μένει στην καρδιά σου. Αυτό νομίζω τα λέει όλα».