Ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορούν να συμβούν σε έναν ζωολογικό κήπο ή ενυδρείο είναι να γίνει viral ένα από τα ζώα που ζουν εκεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πολύωρες ουρές που σχηματίστηκαν από κόσμο ο οποίος ήθελε να δει τη Moo Deng, μια πυγμαία ιπποπόταμο στην Ταϊλάνδη, η οποία έγινε internet sensation μετά τη γέννησή της τον Ιούλιο του 2024. Το χαριτωμένο ζωάκι είναι τώρα ένα πλήρες brand, με τον ανοιχτό ζωολογικό κήπο Khao Kheow να πουλάει προϊόντα Moo Deng και να κυκλοφορεί μέχρι και ένα single σε πολλές γλώσσες.

Εν τω μεταξύ, ο Pesto – ένα μωρό βασιλικός πιγκουίνος που έτρωγε περισσότερα ψάρια από τους γονείς του από τη στιγμή που ήταν λίγων εβδομάδων – είναι επίσης μια διαδικτυακή διασημότητα, με αστέρες όπως η Olivia Rodrigo και η Katy Perry να πηγαίνουν για να τον γνωρίσουν.

Τι συμβαίνει όμως όταν αυτά τα χαριτωμένα ζώα γίνονται, ας πούμε, λιγότερο χαριτωμένα; Το ενυδρείο Sea Life της Μελβούρνης σχεδιάζει ήδη την επόμενη φάση της ζωής του Pesto – και απαντά στις ερωτήσεις του κοινού σχετικά με την αλλαγή της εμφάνισής του.

Είναι φυσιολογικό για τους βασιλικούς πιγκουίνους να χάνουν τα φτερά τους όταν είναι περίπου ενός έτους και γίνονται κολυμβητές με αυτοπεποίθηση. Ως αποτέλεσμα, λέει εκπρόσωπος του ενυδρείου, οι επισκέπτες έχουν αρχίσει να ρωτούν γιατί ο Pesto μοιάζει διαφορετικός – ή γιατί δεν μπορούν να τον βρουν καθόλου.

«Μερικοί επισκέπτες πιστεύουν ότι τον έχουμε απομακρύνει εντελώς από την έκθεση», λέει ο εκπρόσωπος. «Ο περισσότερος χρόνος της ομάδας ξοδεύεται στο να τον δείχνει στους επισκέπτες επειδή μοιάζει τόσο διαφορετικός τώρα».

Η ουσία είναι ότι τα χαριτωμένα ζωάκια φέρνουν χρήματα.

Τα εισιτήρια εισόδου είναι μόνο η αρχή. Πολλοί ζωολογικοί κήποι και ενυδρεία προσφέρουν ειδικά πακέτα «πίσω από τα παρασκήνια» ή «ζωόφιλος για μια μέρα» σε πολύ υψηλότερες τιμές. Στο Sea Life της Μελβούρνης, τα κανονικά εισιτήρια εισόδου για ενήλικες ξεκινούν από 51 δολάρια, ενώ το Penguin Passport – το οποίο περιλαμβάνει 45λεπτη ξενάγηση στο χώρο των πτηνών και μια ματιά στον τρόπο παρασκευής της τροφής τους – κοστίζει 199 δολάρια.

Το πραγματικό τζάκποτ, όμως, είναι τα εμπορεύματα. Τα λούτρινα ζωάκια, τα μπλουζάκια, τα μαγνητάκια ψυγείου, τα μπρελόκ, τα παιδικά βιβλία και άλλα επώνυμα προϊόντα είναι ένας σημαντικός τρόπος για τους ζωολογικούς κήπους και τα ενυδρεία να βγάλουν χρήματα.

Ο αντιπρόσωπος του Sea Life της Μελβούρνης επιβεβαιώνει στο CNN ότι η ζήτηση για τα λούτρινα πιγκουίνια που προκάλεσε ο Pesto ήταν τόσο έντονη που το ενυδρείο έπρεπε να «τραβήξει απόθεμα από όλο τον κόσμο» για να μπορέσει να ανταπεξέλθει.

Τίποτα από αυτά δεν εκπλήσσει τον καθηγητή Neil Carr από το Τμήμα Τουρισμού του Πανεπιστημίου Otago της Νέας Ζηλανδίας.

«Οι ζωολογικοί κήποι ασχολούνται με την ψυχαγωγία», λέει. «Οι επισκέπτες δεν είναι η μόνη ροή [εσόδων]. Για να βγεις από σχεδόν οποιονδήποτε ζωολογικό κήπο ή ενυδρείο στον κόσμο τώρα πρέπει να περάσεις από το κατάστημα».

Ο Carr κάνει διάκριση μεταξύ αυτού που αποκαλεί «front of house» και «back of house» στους ζωολογικούς κήπους. Το «front of house» είναι αυτό που μπορούν να δουν οι επισκέπτες, ενώ το «back of house» είναι όλα όσα κάνει το προσωπικό στα παρασκήνια, από τη φροντίδα των άρρωστων ζώων μέχρι τον καθαρισμό των περιττωμάτων.

@kr2192 Have you ever pet a penguin?? This is Greenbean the African Penguin at @Newport Aquarium #newportaquarium #penguin #africanpenguin #aquarium #bird #animal #penguinencounter ♬ original sound – Kaitlyn

Και ενώ οι επισκέπτες που ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση και τη προστασία μπορεί να νομίζουν ότι κάνουν κάτι καλό αγοράζοντας μια ξενάγηση στα παρασκήνια, ο Carr πιστεύει ότι πρόκειται απλώς για μια διαφορετική μορφή προπαγάνδας.

«Από τη στιγμή που αρχίζουν να περνούν μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων, όλο αυτό γίνεται απλά άλλη μια παράσταση», λέει.

«Είναι απλώς ένας τρόπος για να κερδίσεις περισσότερα χρήματα. Η πραγματική δουλειά των ζωολογικών κήπων που ασχολούνται με την προστασία γίνεται σε μέρη που δεν μπορούν να επιτρέψουν στο κοινό να μπει, επειδή μεγαλώνουν ζώα για να επιστρέψουν στη φύση».

@c.loeee I can’t believe I got to pet a penguin 😭😭 I wasn’t supposed to take video so if I go missing the Shedd Aquarium did it 🫢 #aquarium #penguin #penguinexperience #shedaquarium ♬ hendriksvibes – hendriksvibes

Όταν τα ζώα γίνονται brands

Για πολλά τουριστικά αξιοθέατα με επίκεντρο τα ζώα, ένα ζώο που γίνεται viral μπορεί να είναι σαν μια παλίρροια που ανεβάζει όλες τις βάρκες.

Και λίγα πράγματα μπορούν να φέρουν περισσότερη προσοχή και έσοδα σε έναν ζωολογικό κήπο, λέει ο Carr, από ένα μωρό πάντα.

Το Ocean Park, ένα θεματικό πάρκο, ζωολογικός κήπος και ενυδρείο στο Χονγκ Κονγκ, το γνωρίζει πολύ καλά αυτό. Η Ying Ying, το γηραιότερο θηλυκό πάντα του πάρκου, γέννησε δίδυμα τον Νοέμβριο του 2024, βυθίζοντας την πόλη στον πυρετό των πάντα.

Το αξιοθέατο αγκάλιασε την εμμονή με τα πάντα, μοιράζοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μικρο-ενημερώσεις για όλα όσα έκαναν τα δίδυμα (ένα αρσενικό και ένα θηλυκό) και δημοσιεύοντας φωτογραφίες που τράβηξαν οι φύλακες του ζωολογικού κήπου. Αυτό βοήθησε να κρατήσει τον κόσμο απασχολημένο και γεμάτο ενδιαφέρον, αφού τα μωρά δεν θα εκτεθούν στο Ocean Park μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου.

Ο Franklin Law, επικεφαλής μάρκετινγκ του Ocean Park, αναφέρθηκε στα πάντα ως IP – πνευματική ιδιοκτησία – σε πρόσφατη συνέντευξή του στο CNN.

Ο όρος, ο οποίος εφαρμόζεται συνηθέστερα σε φιγούρες της ποπ κουλτούρας, όπως οι υπερήρωες της Marvel ή οι χαρακτήρες του Star Wars, έχει υιοθετηθεί από ζωολογικούς κήπους και ενυδρεία στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Ο Law λέει ότι εκπαιδεύοντας τους επισκέπτες περισσότερο σχετικά με τις διαφορετικές προσωπικότητες των ζώων στο Ocean Park, οι επισκέπτες μπορούν να «συνδέσουν τον εαυτό τους με μεμονωμένα πάντα», με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να έχουν ένα αγαπημένο μέλος ενός συγκροτήματος.

«Ο συναισθηματικός δεσμός είναι στην πραγματικότητα βαθύτερος, επειδή οι επισκέπτες γνωρίζουν τα πάντα από μικρά και έχουν χρόνο να αναπτύξουν συναισθηματικό δεσμό», λέει ο Law.

Τα καταστήματα με αναμνηστικά στο Ocean Park το επιβεβαιώνουν. Ενώ πάντα υπήρχαν εμπορεύματα με πάντα, τώρα είναι πιο προσαρμοσμένα ώστε να αναφέρουν συγκεκριμένα ονόματα των πάντα, τόσο των μωρών όσο και των ενηλίκων.

Τσάντες και μαξιλαροθήκες με την επωνυμία «Big Sister» – που εμφανίζουν ένα λεπτεπίλεπτο πάντα, με πιο τρυφερά μάτια να κρατά μια μπάλα – βρίσκονται δίπλα σε αυτές με την επωνυμία «Little Brother», όπου εμφανίζεται ένα πιο ανήσυχο πάντα με ένα γλειφιτζούρι.

Τα ζώα, ωστόσο, μπορεί να είναι απρόβλεπτα. Κανένας γονιός δεν θέλει να πρέπει να εξηγήσει σε ένα νήπιο που κλαίει γιατί το πάντα δεν αισθάνεται πολύ παιχνιδιάρικο σήμερα.

Για να διασφαλίσει τα στοιχήματά του, το Ocean Park δημιούργησε επιπλέον αξιοθέατα με θέμα τα πάντα πριν από το δημόσιο ντεμπούτο των διδύμων, συμπεριλαμβανομένου ενός χώρου όπου οι επισκέπτες μπορούν να φωτογραφηθούν με ένα πάντα επαυξημένης πραγματικότητας.

Η Born Free, μια ομάδα για τα δικαιώματα των ζώων που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει μιλήσει ενάντια στους κινδύνους που, όπως λέει, εγκυμονούν τα ζώα που γίνονται viral.

«Η ποσότητα των εμπορευμάτων που πωλούνται, η αύξηση των πωλήσεων εισιτηρίων, ο αριθμός των προβολών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το ενδιαφέρον των διασημοτήτων ωφελεί σημαντικά τον ζωολογικό κήπο, ενώ το μεμονωμένο ζώο παραμένει σε ένα αφύσικο περιβάλλον αιχμαλωσίας με ελάχιστες ή καθόλου πιθανότητες να επανενταχθεί στη φύση. Ενώ η προσοχή μπορεί να μετακινηθεί προς την επόμενη viral ατραξιόν, αυτά τα ζώα πιθανότατα θα παραμείνουν εκεί που βρίσκονται για το υπόλοιπο της ζωής τους, πολύ μετά τη βραχυπρόθεσμη φήμη τους», έγραψε ο οργανισμός σε δελτίο Τύπου του Οκτωβρίου 2024.

«Αντί να επισκέπτεται έναν ζωολογικό κήπο για να δει ένα διάσημο άγριο ζώο, η Born Free ενθαρρύνει όσους ενδιαφέρονται για αυτά τα ζώα να μάθουν και να υποστηρίξουν την προστασία των ενδιαιτημάτων τους στην άγρια φύση και να συνηγορήσουν για τη βελτίωση της ατομικής ευζωίας των ζώων σε αιχμαλωσία, ώστε μια μέρα να μην υπάρχουν πια άγρια ζώα που κρατούνται σε ζωολογικούς κήπους».

Το φαινόμενο ντόμινο

Τόσο το Ocean Park όσο και το Sea Life της Μελβούρνης δήλωσαν στο CNN ότι ελπίζουν ότι οι επισκέπτες που έρχονται για να δουν μόνο ένα ζώο θα μείνουν περισσότερο, θα ασχοληθούν με άλλα ζώα, θα εξερευνήσουν άλλα εκθέματα και ελπίζουν ότι θα μάθουν κάτι.

Ο Carr, ο καθηγητής τουρισμού, επισημαίνει ότι είναι πολύ πιο δύσκολο να πείσεις το κοινό για τα λιγότερο χαριτωμένα ζώα που χρειάζονται επίσης πόρους για την προστασία τους.

Η χρήση των συμβατικά αξιολάτρευτων ζώων είναι ένας καλός τρόπος για να περάσει ο κόσμος την πόρτα των ζωολογικών κήπων και των ενυδρείων, αλλά τα χρήματα που παράγονται από τα εμπορεύματα των πάντα μπορούν επίσης να πληρώσουν για τους βιότοπους πολλών άλλων ειδών.

«Δεν εστιάζουμε στην προώθηση μεμονωμένων ζώων, αλλά στο να μοιραζόμαστε τις απίστευτες ιστορίες που αναδεικνύουν το σημαντικό έργο που επιτελούμε ως ενυδρείο», λέει ο εκπρόσωπος του Sea Life.

«Η ιστορία του Pesto είχε βαθιά απήχηση στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αλλά είναι μόνο ένα παράδειγμα από τις πολλές συγκινητικές και επιδραστικές ιστορίες που έχουμε να μοιραστούμε».

Στο μεταξύ, όμως, εξακολουθούν να μοιράζονται βίντεο από το πρώτο πάρτι γενεθλίων του Pesto στο Instagram.

Tags