Το σεξ δεν είναι μεγάλη υπόθεση σε μια χώρα που έχει μουσείο πέους. Αλλά θα μπορούσε αυτή η προσέγγιση να λειτουργήσει για άλλα, πιο ντροπαλά, έθνη;
Το ισλανδικό μυστικό του έρωτα: Μήπως πρέπει όλοι να δοκιμάσουμε το σεξ πριν τον καφέ;
Το σεξ δεν είναι μεγάλη υπόθεση σε μια χώρα που έχει μουσείο πέους. Αλλά θα μπορούσε αυτή η προσέγγιση να λειτουργήσει για άλλα, πιο ντροπαλά, έθνη;
Το σεξ δεν είναι μεγάλη υπόθεση σε μια χώρα που έχει μουσείο πέους. Αλλά θα μπορούσε αυτή η προσέγγιση να λειτουργήσει για άλλα, πιο ντροπαλά, έθνη;
Το σεξ δεν είναι μεγάλη υπόθεση σε μια χώρα που έχει μουσείο πέους. Αλλά θα μπορούσε αυτή η προσέγγιση να λειτουργήσει για άλλα, πιο ντροπαλά, έθνη;
Το σεξ πριν από τον καφέ είναι το γνωστό κλισέ των σκανδιναβικών ρομαντικών συνηθειών, αλλά σε κάθε χώρα σημαίνει κάτι διαφορετικό. Στη Σουηδία, είναι συνθηματικό για ένα αρκετά άμεσο, αποτελεσματικό στυλ γνωριμιών. Μόνο στην Ισλανδία εννοείται κυριολεκτικά: Ό,τι κι αν συμβεί – είτε καταλήξετε να πιείτε καφέ μια άλλη μέρα, είτε περισσότερο σεξ, είτε να συγκατοικήσετε, είτε να προσποιηθείτε ότι δεν συνέβη ποτέ – κάθε πιθανή ρομαντική μετατροπή θα ξεκινήσει με σεξ και όχι με ραντεβού.
Αν αναρωτιέσαι το πώς γίνεται αυτή η συμφωνία χωρίς προκαταρκτικά, θυμήσου ότι ο πληθυσμός της Ισλανδίας, λίγο κάτω από 400.000, είναι μόλις λίγο μεγαλύτερος από αυτόν ενός από τους μεγαλύτερους δήμους του Λονδίνου. Κάτι που χαρακτηρίζει την ισλανδική κουλτούρα των ραντεβού είναι ότι δεν ψάχνεις πραγματικά για κάποιον, γιατί τον ξέρεις ήδη, λέει ο Völundur, 26 ετών.
Ο κόσμος μιλάει για τον «ιστό αράχνης της διασύνδεσης», όλοι είναι παντρεμένοι με την ξαδέλφη κάποιου. Αυτό έχει γεννήσει μια παράπλευρη φήμη – την εντύπωση ότι υπάρχει μια εφαρμογή που οι Ισλανδοί ελέγχουν για να βεβαιωθούν ότι δεν είναι συγγενείς πριν κοιμηθούν μαζί. Όμως αυτό δεν είναι παρά ένας μύθος, καθώς πρόκειται απλώς για μια διαδικτυακή υπηρεσία γενεαλογίας.
Πάντως όπως και να ‘χει, όπως και να το δεις, σπάνια προσπαθείς να τα φτιάξεις με έναν εντελώς άγνωστο.
Τα ραντεβού δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι συναντιούνται. Ο Siggi, 31 ετών, ξυλουργός, περιγράφει πώς ξεκίνησε η πρώτη του σχέση: «Με τον κλασικό ισλανδικό τρόπο. Συναντηθήκαμε σε μια παμπ, μεθύσαμε πολύ και φιληθήκαμε. Αυτό εξελίχθηκε σε μια ωραία βραδιά. Για να δούμε αν θα πετύχει».
Μην το παρεξηγήσετε αυτό για φοβία δέσμευσης. Μπορεί να προχωρήσει πολύ μακριά, πολύ γρήγορα. «Στην Ισλανδία, συχνά απλά συγκατοικούν», λέει η Iryna Zubenko, 30 ετών, με καταγωγή από την Ουκρανία. «Ξυπνάς στο κρεβάτι κάποιου και απλά αποφασίζεις να συνεχίσεις να ζεις μαζί του».
Ακόμα και τότε, δεν βγαίνουν ραντεβού. Ο Siggi έχει τόσο σοβαρή σχέση με την Πολωνή φίλη του που ετοιμάζονται να αγοράσουν μαζί ένα διαμέρισμα και δεν μπήκαν σε εστιατόριο μέχρι την πρώτη τους επέτειο.
«Να θυμάσαι», λέει, «το να καλέσεις κάποιον σε ραντεβού εδώ σημαίνει ότι θα χρεοκοπήσεις. Οπότε πρέπει να είσαι πραγματικά σίγουρος ότι αυτή είναι η μοναδική».
Και όντως, η Ισλανδία είναι μία πολύ ακριβή χώρα για να ζεις.
Είναι επίσης φυσιολογικό, λέει η Iryna, «να έχεις ένα σωρό παιδιά με διαφορετικούς συντρόφους. Και μερικές φορές θα τα φτιάξεις, μετά θα ξανασυμβεί αυτό, μετά θα σου ζητήσουν να βγείτε για ένα ποτό, μετά θα σε προσθέσουν στο Instagram, μετά θα έχεις ένα μωρό ενός έτους».
«Το να κάνεις παιδιά στην Ισλανδία», λέει ο Baldur Þórhallsson, «θεωρείται πάντα κάτι ευτυχές. Δεν έχει σημασία αν είσαι ελεύθερος ή αν έχεις σχέση- δεν είναι κάτι που τερματίζει την καριέρα σου, ούτε καν κάτι που εμποδίζει την καριέρα σου. Είναι μια ευτυχής κατάσταση».
Όσον αφορά το σεξ: «Κανείς εδώ δεν το θεωρεί ιερό πράγμα που κάνεις μόνο με κάποιον που πρόκειται να παντρευτείς», λέει η Àstròs.
Η Ισλανδία αποτελούσε ανέκαθεν μια εξαίρεση, σεξουαλικά – αρχίζουν να κάνουν σεξ νέοι (15,7 ετών, έναντι παγκόσμιου μέσου όρου 17,7), έχουν περισσότερους συντρόφους (12,4, παγκόσμιος μέσος όρος 10,5), περισσότεροι από αυτούς (71%) δηλώνουν ότι έχουν κάνει one-night stand (μόνο στο Βιετνάμ το ποσοστό είναι υψηλότερο, στο 75%). Όλα αυτά τα στοιχεία προέρχονται από παγκόσμιες έρευνες της Durex για το σεξ στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Η Ισλανδία βγήκε από το δείγμα στις αρχές της δεκαετίας του 2010, ίσως επειδή συνέχισε να κερδίζει τα πάντα, αλλά τα δεδομένα δεν σταμάτησαν να αφορούν τα ποσοστά των χλαμυδίων, που είναι χαϊδευτικά γνωστά ως χειραψία του Ρέικιαβικ. Οι αριθμοί είναι αστρονομικοί σε όλη τη Σκανδιναβία, με την Ισλανδία στην κορυφή για το μεγαλύτερο μέρος αυτού του αιώνα (αν και από το 2018, υπάρχουν περισσότερα κρούσματα στη Δανία).
Η ανεκτική κουλτούρα γύρω από το σεξ διακρίνεται για την ισότητά της – «εδώ δεν σε φλερτάρουν στο δρόμο», λέει η Àstròs. «Μας σέβονται ως ανθρώπινα όντα. Δεν μας αντιμετωπίζουν ως κομμάτια κρέατος». Η φίλη της Jóhanna, 23 ετών, αποδίδει αυτό εν μέρει στο μέγεθος της χώρας, και πάλι: «Αν κάποιος το έκανε αυτό, θα λέγαμε: Σε ξέρω. Ξέρω τη μητέρα σου».
Όταν, το 2003, η Icelandair προσπάθησε να προωθήσει την ακολασία ως τουριστικό αξιοθέατο το Κέντρο για την Ισότητα των Φύλων και η Ισλανδική Ένωση για τα Δικαιώματα των Γυναικών μήνυσαν την αεροπορική εταιρεία για παραβίαση του νόμου περί ίσων δικαιωμάτων. Το σεξ ήταν μια συναινετική, εγκάρδια πράξη μεταξύ δύο ίσων, όχι ένα γεγονός τύπου «κατεβάστε τα παντελόνια σας παλικάρια».
Η Ισλανδία είναι μία από τις δύο χώρες – η άλλη είναι η Ιαπωνία – με μουσείο πέους, το οποίο αποπνέει έναν πραγματισμό σχετικά με το σώμα και την αυτογνωσία αυτής της ιδιομορφίας. Η μη-ευγένεια είναι το θέμα τους. Η Heiðrún Anna Björnsdóttir, 51 ετών, τραγουδίστρια με έδρα το Λονδίνο και το Ρέικιαβικ, λέει: Σίγουρα, κανείς δεν βγαίνει ραντεβού, αλλά αν βλέπεις κάποιον που σου αρέσει έξω σε μια παμπ ή ένα μπαρ, μερικές φορές οι άνθρωποι λένε, την επόμενη φορά, να συναντηθούμε στην πισίνα; Έτσι είναι πιο χαλαρά τα πράγματα.
Σε ποιο πιθανό σύμπαν θα ήταν αυτό χαλαρωτικό; Η Gudrun (όχι το πραγματικό της όνομα), 51 ετών, πρόσφατα διαζευγμένη, απορρίπτει την ερώτηση αυτή: «Στις δύο περιπτώσεις που έχω πάει στην πισίνα, η προσέγγισή μου ήταν, take it or leave it. Αν δεν σου αρέσει αυτό που βλέπεις, ας μην το προχωρήσουμε περαιτέρω».
Αυτό έκανε και η 49χρονη Ásta Sól Kristjánsdóttir. Ο τωρινός της φίλος είναι Τσέχος και δεν του αρέσει το κολύμπι. Οπότε ένιωσε άβολα με την πρόταση για την πισίνα. Όμως αυτό δεν την αποθάρρυνε. «Σε σύγκριση με πολλούς ανθρώπους, είμαστε σίγουρα συνηθισμένοι στο σώμα μας. Κάνουμε ντους γυμνοί μαζί», λέει.
Οι Ισλανδοί νιώθουν ότι αναπνέουν όταν βρίσκονται στην πισίνα. Μάλιστα η τελευταία πρωθυπουργός της χώρας, Katrín Jakobsdóttir, συνήθιζε να κάνει ακόμα και meetings σε ένα τέτοιο μέρος.
Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο σε αυτό από την απουσία ντροπής γύρω από το σώμα, που δημιουργεί περισσότερο περιστασιακό σεξ και καταργεί την ανάγκη για μια κουλτούρα ραντεβού.
Ο Jón Trausti Sigurðarson, 42 ετών εξηγεί: «Όσον αφορά στην Ισλανδία, δεν υπάρχει ιστορία αστικής ζωής. Το να έχεις φλερτ, να πηγαίνεις σε ιδρύματα, εστιατόρια, είναι τόσο πρόσφατο. Δεν υπάρχει κουλτούρα ραντεβού σε μια αγροτική κοινωνία, και η κουλτούρα της πόλης μας απλά δεν έχει υπάρξει για αρκετό καιρό ώστε να γίνει κυρίαρχη. Ακόμα φτιάχνουμε μόνοι μας τα υδραυλικά μας. Τα ραντεβού είναι κάπως σαν να προσλαμβάνεις υδραυλικό, απλά δεν το κάνεις».
Ο Sigurðarson πέρασε 10 χρόνια στη Σουηδία. «Δεν μπορείτε να συγκρίνετε την Ισλανδία με έναν πολιτισμό 10 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η Σουηδία είναι σαν ένα θερμόαιμο θηλαστικό, όπως μια αγελάδα, με μια κυκλοφορία του αίματος και τέσσερα στομάχια. Η Ισλανδία μοιάζει περισσότερο με έντομο, όπου η τροφή, τα περιττώματα και το οξυγόνο χρησιμοποιούν την ίδια τρύπα».
Ομοίως, η πατριαρχία δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να εδραιωθεί. «Αν σκεφτείτε μια αγροτική κοινωνία, υπήρχαν προφανώς διαφορετικοί ρόλοι για τα δύο φύλα, αλλά όχι απαραίτητα μια μονόπλευρη ανισορροπία δυνάμεων. Ο καθένας κουβαλάει το βάρος που μπορεί. Δεν υπήρχε βικτωριανή περίοδος, δεν υπήρχε το ιδανικό της νοικοκυράς-μαμάς αλά Αμερική του ’50».
Υπήρξε μια περίφημη απεργία των γυναικών το 1975 – γνωστή ως «η μεγάλη Παρασκευή» επειδή οι άνδρες έπρεπε να φροντίζουν τα παιδιά τους και μετά από αυτό, η ιδέα απλά επικράτησε. Μέσα σε πέντε χρόνια, είχαν μια γυναίκα πρόεδρο, την πρώτη στον κόσμο: Vigdís Finnbogadóttir. Το 1983, οι βουλευτικές εκλογές στην Ισλανδία είχαν αποκλειστικά γυναικεία ψηφοδέλτια, το φεμινιστικό κόμμα Γυναικεία Συμμαχία κέρδισε τις πρώτες του έδρες. Το 2000 ήρθε η άδεια πατρότητας επί πληρωμή, το 2010, μια γυναίκα πρωθυπουργός, η Jóhanna Sigurðardóttir – η πρώτη ανοιχτά ομοφυλόφιλη επικεφαλής κυβέρνησης στον κόσμο.
Η Magnea, 25 ετών, διευθύντρια δύο μπαρ λέει: «Είμαστε πιο ισότιμοι μεταξύ των δύο φύλων, σκεφτόμαστε πιο μπροστά σε θέματα LGBTQ», και αναφέρεται στην κατάργηση του νόμου κατά των σχέσεων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου που έγινε το 1940, όταν ο υπόλοιπος κόσμος ήταν απασχολημένος με τον πόλεμο.
Και σε αυτό το σημείο είναι που μπαίνει κι ένα «αλλά» σε όλα αυτά. Είναι καλύτερα να είσαι νέος, σε μια χώρα όπου όλοι γνωρίζουν τους πάντες και βγάζουν συνεχώς τα ρούχα τους, παρά να μην είσαι νέος. Η Heiðrún λέει ότι η ρομαντική σκηνή φαίνεται λίγο διαφορετική στους χωρισμένους φίλους της: «Τότε είναι πραγματικά δύσκολο. Όλοι σκέφτονται: Ποιος είναι εδώ που δεν γνωρίζω ήδη;. Μπορεί να θέλουν απλώς friends-with-benefits, αλλά όλοι είναι ο πρώην σύζυγος κάποιας άλλης».
Η Gudrun αμφισβητεί επίσης λίγο τη μυθική ισότητα των δύο φύλων. «Υπάρχει και μια άλλη πλευρά σε αυτό το νόμισμα», λέει, «για την οποία μερικές φορές μερικές από εμάς μιλάμε όταν δεν μας ακούει κανείς. Ναι, είχαμε την πρώτη γυναίκα πρόεδρο, αλλά οι γυναίκες και οι ρόλοι τους στο νοικοκυριό, είναι πολύ παλιομοδίτικα, τουλάχιστον όταν είσαι 50 ετών».
Οι διαθέσιμοι άνδρες σε αυτή την κατηγορία είναι είτε σοβαρά διαταραγμένοι, αλκοολικοί ή ναρκομανείς, είτε έχουν επιστραφεί λόγω κάποιου μικροελαττώματος. Τι έχει απομείνει λοιπόν σε αυτή τη μικρή δεξαμενή; Αφαιρέστε τους άντρες που ήταν προηγουμένως παντρεμένοι με την καλύτερή σας φίλη και μιλάμε για πέντε άτομα.
Ακόμα και όταν είσαι νέος, δεν είναι εύκολη υπόθεση, λέει η Margrét, 23 ετών, φίλη της Àstròs. «Από τη στιγμή που είμαι queer είναι μια ακόμα μικρότερη δεξαμενή. Όταν τελείωσε η πρώτη μου σχέση, ήταν πολύ δύσκολο να βρω κάποιον που δεν την ήξερε. Το πιο συνηθισμένο ραντεβού στην Ισλανδία είναι να οδηγήσετε σε ένα φιόρδ και να φάτε παγωτό. Αν κάνουμε βόλτα με το αυτοκίνητο στο Ρέικιαβικ, όλοι θα το μάθουν αμέσως και θα μιλάνε γι’ αυτό».
Η Bassi, η οποία είναι σταρ του ριάλιτι και ράπερ, περιγράφει αρκετά άνετα μια κουλτούρα παρακολούθησης που θα τρέλαινε πολλούς από εμάς. «Μπορείς να αποκτήσεις πολύ γρήγορα κακή φήμη και μετά κανείς δεν θέλει να βγει μαζί σου».
Διαβασε ακομα
H topless ηλιοθεραπεία δεν είναι σεξουαλικό κάλεσμαΗ Àstròs αναρωτιέται για το σημείο που επισημαίνει η Margrét: «Λέμε ότι είμαστε τόσο άμεσοι, αλλά αναρωτιέμαι αν πραγματικά επικοινωνούμε. Οι άνθρωποι κοιμούνται μαζί, δεν μιλούν γι’ αυτό και μετά δεν συμβαίνει τίποτα. Είναι πιο δύσκολο να φτάσεις στο επόμενο επίπεδο όταν δεν κάνεις κανένα βήμα».
Ο Issar και η Inga, και οι δύο 26 ετών, γνωρίστηκαν στο σχολείο και είναι μαζί εδώ και επτάμισι χρόνια. «Είμαστε πολύ φιλελεύθεροι ως χώρα», λέει ο Issar, «το σεξ δεν είναι κάτι σημαντικό. Αλλά ίσως αν δεν είναι ποτέ μεγάλη υπόθεση, αυτό δεν λειτουργεί. Όλοι “συναντιούνται”, δεν έχουν σχέση, δεν βγαίνουν έξω και μετά ξεφουσκώνει». «Είναι τόσο περιστασιακό», λέει η Inga, «που δαγκώνει την ίδια του την ουρά».
Αλλά όπως τα ζευγάρια σε όλο τον κόσμο, έχουν υποθέσει ότι η υψηλότερη αξία όλων είναι να βρουν το ταίρι τους.
Με πληροφορίες από Guardian
