icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Η απόδοση των χιμπατζήδων είναι διαφορετική όταν κάποιος παρακολουθεί τι κάνουν, σύμφωνα με μελέτη

Έχετε ποτέ παρατηρήσει τον εαυτό σας να συμπεριφέρεται διαφορετικά όταν ξέρετε ότι σας παρακολουθούν; Ε λοιπόν, οι άνθρωποι δεν είμαστε οι μόνοι που νιώθουμε πίεση από ένα κοινό. Πρόσφατες έρευνες αποκάλυψαν ότι και οι χιμπατζήδες επηρεάζονται από την παρουσία παρατηρητών.

Το γεγονός ότι η απόδοση των χιμπατζήδων αλλάζει ανάλογα με το αν παρακολουθούνται ή όχι είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον.

«Ήταν πολύ εκπληκτικό να διαπιστώσουμε ότι οι χιμπατζήδες επηρεάζονται στην εκτέλεση των καθηκόντων τους από τα μέλη του κοινού, και μάλιστα από ανθρώπους μέλη του κοινού!» δήλωσε η Christen Lin από το Πανεπιστήμιο του Κιότο στην Ιαπωνία.

«Κανείς δεν θα περίμενε ότι ένας χιμπατζής θα ενδιαφερόταν ιδιαίτερα αν ένα άλλο είδος τον παρακολουθεί, αλλά το γεγονός ότι φαίνεται να επηρεάζεται από το ανθρώπινο κοινό, ανάλογα και με τη δυσκολία της εργασίας, υποδηλώνει ότι η σχέση αυτή είναι πιο περίπλοκη απ’ όσο φανταζόμασταν αρχικά».

Το «φαινόμενο του κοινού» στους χιμπατζήδες

Μια ομάδα ερευνητών, μεταξύ των οποίων οι Shinya Yamamoto και Akiho Muramatsu, ηγήθηκε αυτής της μελέτης. Αναρωτιόντουσαν αν το «φαινόμενο του κοινού», που συχνά αποδίδεται στο πώς εμείς οι άνθρωποι διαχειριζόμαστε τη φήμη μας, μπορεί να υπάρχει και σε πρωτεύοντα ζώα.

Οι άνθρωποι συχνά προσέχουν υποσυνείδητα ποιος τους παρακολουθεί, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά και την απόδοσή τους.

Αλλά τι γίνεται με τους χιμπατζήδες; Γνωρίζουμε ότι οι χιμπατζήδες ζουν επίσης σε ιεραρχικές κοινωνίες, όπως εμείς, αλλά δεν ήταν άμεσα ξεκάθαρο αν η απόδοσή τους μπορεί να επηρεαστεί από το ποιος τους παρακολουθεί.

Χιμπατζήδες και ανθρώπινη παρέα

«Ο χώρος της μελέτης μας είναι μοναδικός, καθώς οι χιμπατζήδες συχνά αλληλεπιδρούν με ανθρώπους και απολαμβάνουν ακόμη και την παρέα τους, συμμετέχοντας σχεδόν καθημερινά σε πειράματα οθόνης αφής για ανταμοιβές με τροφή», εξήγησε ο Muramatsu.

Αυτή η μοναδική αλληλεπίδραση μεταξύ χιμπατζήδων και ανθρώπων έδωσε στους ερευνητές μια ευκαιρία.

Όχι μόνο μπόρεσαν να διερευνήσουν πιθανές ομοιότητες σε σχέση με το «φαινόμενο του κοινού», αλλά το έκαναν σε ένα πλαίσιο όπου οι χιμπατζήδες έχουν ήδη δημιουργήσει μοναδικούς δεσμούς με τους ανθρώπους.

Οι άνθρωποι παρατηρητές επηρεάζουν τους χιμπατζήδες

Το πείραμα που πραγματοποίησαν οι ερευνητές σχεδιάστηκε σχολαστικά για να εξετάσει πώς η παρουσία ενός ανθρώπινου κοινού επηρέαζε την απόδοση των χιμπατζήδων.

Η διαδικασία περιλάμβανε χιμπατζήδες που εκτελούσαν εργασίες διαφόρων επιπέδων πολυπλοκότητας σε οθόνες αφής, ενώ οι αλληλεπιδράσεις τους με τους ανθρώπινους παρατηρητές παρακολουθούνταν προσεκτικά.

Οι εργασίες κυμαίνονταν από απλές επιλογές μέχρι πιο σύνθετες ακολουθίες που δοκίμαζαν τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων των χιμπατζήδων.

Η παρουσία διαφορετικών τύπων ανθρώπινων παρατηρητών – γνωστών ή άγνωστων, και με επίσημη ή καθημερινή ενδυμασία – προσέθεσε επίπεδα πολυπλοκότητας στο πείραμα. Αυτή η αυστηρή προσέγγιση διασφάλισε ότι τα αποτελέσματα δεν ήταν απλώς ενδεικτικά, αλλά βασισμένα σε ισχυρή επιστημονική έρευνα.

Η «παράσταση» μπροστά σε κοινό

Οι ερευνητές έκαναν την ανακάλυψη αυτή αναλύοντας χιλιάδες συνεδρίες όπου οι χιμπατζήδες ολοκλήρωσαν μια εργασία σε οθόνη αφής σε διάστημα έξι ετών.

Σε τρεις διαφορετικές εργασίες με αριθμούς, οι χιμπατζήδες απέδωσαν καλύτερα στην πιο δύσκολη εργασία όταν αυξήθηκε ο αριθμός των πειραματιστών που τους παρακολουθούσαν.

Ωστόσο, στην πιο απλή εργασία, οι χιμπατζήδες απέδωσαν χειρότερα όταν τους παρακολουθούσαν περισσότεροι πειραματιστές ή άλλοι γνωστοί άνθρωποι.

Ποια είναι η αιτία πίσω από αυτά τα φαινόμενα που σχετίζονται με το κοινό; Δεν είναι εύκολο να την προσδιορίσουμε, ακόμη και για τους ανθρώπους. Οι ερευνητές θεωρούν ότι περαιτέρω μελέτες στα μη ανθρώπινα πρωτεύοντα ίσως δώσουν περισσότερες πληροφορίες για το πώς εξελίχθηκε αυτό το χαρακτηριστικό και ποιος είναι ο σκοπός του.

Με πληροφορίες από Earth.com