Κάθε χρόνο, χιλιάδες Νοτιοκορεάτες – κυρίως μεσήλικες άνδρες – πεθαίνουν ήσυχα και μόνοι, αποκομμένοι από την οικογένεια και τους φίλους τους. Μερικές φορές χρειάζονται μέρες ή και εβδομάδες μέχρι να βρεθούν τα πτώματά τους.

Αυτοί είναι οι «μοναχικοί θάνατοι» της χώρας, γνωστοί ως godoksa στα κορεατικά. Είναι μέρος ενός ευρύτερου προβλήματος μοναξιάς και απομόνωσης σε ολόκληρη τη χώρα, ένα ζήτημα τόσο πιεστικό που η κυβέρνηση βάζει όλες τις δυνάμεις για να το καταπολεμήσει.

Στην πολυσύχναστη πρωτεύουσα της Σεούλ, οι αρχές της πόλης ανακοίνωσαν αυτήν την εβδομάδα ότι θα δαπανήσουν 451,3 δισεκατομμύρια γουόν (σχεδόν 327 εκατομμύρια δολάρια) τα επόμενα πέντε χρόνια για να «δημιουργήσουν μια πόλη όπου κανείς δεν θα νιώθει μοναξιά».

Οι νέες πρωτοβουλίες τους περιλαμβάνουν συμβούλους μοναξιάς διαθέσιμους σε μια τηλεφωνική γραμμή 24 ώρες το 24ωρο, μια διαδικτυακή πλατφόρμα για συμβουλές, καθώς και μέτρα παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένων προσωπικών επισκέψεων και διαβουλεύσεων, σύμφωνα με τη μητροπολιτική κυβέρνηση.

«Η μοναξιά και η απομόνωση δεν είναι μόνο ατομικά προβλήματα, αλλά καθήκοντα που η κοινωνία πρέπει να λύσει από κοινού», δήλωσε ο δήμαρχος της Σεούλ Oh Se-hoon σε δελτίο Τύπου. Η πόλη θα «κινητοποιήσει όλο το δημοτικό μας δυναμικό» για να βοηθήσει τους μοναχικούς ανθρώπους να θεραπευτούν και να «επιστρέψουν στην κοινωνία», πρόσθεσε. Η πόλη σκοπεύει επίσης να εισαγάγει διευρυμένες ψυχολογικές υπηρεσίες και χώρους πρασίνου, διατροφικά σχέδια γευμάτων για μεσήλικες και ηλικιωμένους κατοίκους, ένα ειδικό «σύστημα αναζήτησης» για τον εντοπισμό απομονωμένων κατοίκων που χρειάζονται βοήθεια και δραστηριότητες που θα ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να βγουν έξω και να συνδεθούν με άλλους, όπως κηπουρική, αθλητισμός, λέσχες βιβλίου και άλλα.

Οι εμπειρογνώμονες χαιρέτισαν τα μέτρα, αλλά λένε ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα – εν μέρει επειδή η μοναξιά στην Κορέα συνδέεται με την κορεατική κουλτούρα που είναι δύσκολο να αλλάξει έτσι απλά.

«Η μοναξιά είναι ένα σημαντικό κοινωνικό ζήτημα αυτή τη στιγμή, οπότε οι προσπάθειες ή οι πολιτικές για την αντιμετώπισή της είναι απολύτως απαραίτητες», δήλωσε ο An Soo-jung, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Myongji – προειδοποιώντας, ωστόσο, ότι «πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά το πόσο αποτελεσματικά θα εφαρμοστούν αυτά τα μέτρα».

Χιλιάδες μοναχικοί θάνατοι

Το πρόβλημα της μοναξιάς έχει κερδίσει την προσοχή την τελευταία δεκαετία, καθώς αυξήθηκε ο αριθμός των σχετικών προβλημάτων, όπως οι νέοι που αποσύρονται από τον κόσμο και περνούν τις μέρες τους απομονωμένοι στο σπίτι, συχνά για μήνες κάθε φορά. Το φαινόμενο, γνωστό με τον ιαπωνικό όρο «hikikomori», έχει γίνει όλο και πιο συχνό – η Νότια Κορέα είχε έως και 244.000 ερημίτες το 2022.

Ο αριθμός των θανάτων μοναχικών ανθρώπων έχει επίσης αυξηθεί – έφτασε τους 3.661 πέρυσι, από 3.559 το 2022 και 3.378 το 2021, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας που δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα.

Μέρος αυτής της αύξησης θα μπορούσε να είναι ο νέος, ευρύτερος ορισμός του υπουργείου για τον «μοναχικό θάνατο». Ενώ τα προηγούμενα χρόνια το πτώμα έπρεπε να βρεθεί μόνο μετά από «ορισμένο χρονικό διάστημα» για να χαρακτηριστεί ως «μοναχικός θάνατος», ο όρος ισχύει τώρα για οποιονδήποτε ζει σε κοινωνική απομόνωση, αποκομμένος από την οικογένεια ή τους συγγενείς, και πεθαίνει λόγω αυτοκτονίας ή ασθένειας.

Διαβασε ακομα

Η μοναξιά μπορεί τελικά να μην σε αρρωσταίνει, αλλά κάνε κάτι να τη νικήσεις

Ένας άλλος παράγοντας πίσω από την άνοδο θα μπορούσε να είναι η δημογραφική κρίση της χώρας. Η γήρανση του πληθυσμού και η μείωση των γεννήσεων σημαίνουν ότι τα τελευταία χρόνια οι θάνατοι είναι σταθερά περισσότεροι από τις γεννήσεις. Το συνολικό ποσοστό θανάτων της Νότιας Κορέας αυξάνεται – και αυτό περιλαμβάνει τους μοναχικούς θανάτους.
Αλλά τα στοιχεία εξακολουθούν να μιλούν για ένα μεγαλύτερο πρόβλημα που φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο τους μεσήλικες και τους ηλικιωμένους άνδρες.

Περισσότερο από το 84% των μοναχικών θανάτων που καταγράφηκαν πέρυσι ήταν άνδρες, δηλαδή πάνω από πέντε φορές περισσότεροι από τους θανάτους γυναικών, σύμφωνα με το υπουργείο.

Τι κάνει τους Κορεάτες τόσο μοναχικούς;

«Είναι δύσκολο να πούμε ότι οι Κορεάτες είναι πιο μοναχικοί από άλλους ανθρώπους σε άλλες χώρες», δήλωσε ο An, καθηγητής ψυχολογίας. Ωστόσο, όταν ερωτώνται για το τι τους κάνει να αισθάνονται μοναξιά, «υπάρχουν κάποιες διαφορές σε σύγκριση με άλλες χώρες», είπε.

Σε ορισμένες κουλτούρες, η μοναξιά θεωρείται ως ένα συναίσθημα που συμβαίνει «όταν οι σχέσεις δεν είναι ικανοποιητικές», δήλωσε ο An. «Στην Κορέα, οι άνθρωποι λένε ότι αισθάνονται πολύ μόνοι όταν νιώθουν ότι δεν αξίζουν αρκετά ή ότι δεν έχουν σκοπό».

Αυτό το συναίσθημα έχει επαναληφθεί και από άλλους εμπειρογνώμονες – με έναν να έχει πει στο παρελθόν στο CNN ότι πολλοί Κορεάτες millennials και της γενιάς Z είναι ευαίσθητοι στην κριτική την ώρα που είναι υπερβολικά επικριτικοί με τον εαυτό τους, και φοβούνται την αποτυχία.

Διαβασε ακομα

Αν ψάχνεις στο ψυγείο για να νικήσεις τη μοναξιά φταίει η Μπρίτζετ Τζόουνς

Μια μελέτη του τρέχοντος έτους διαπίστωσε ότι η επιδημία της μοναξιάς αντανακλά τις αποχρώσεις της κορεατικής κουλτούρας, η οποία «δίνει έμφαση στον προσανατολισμό στις σχέσεις» – ή στους ανθρώπους που ορίζουν τον εαυτό τους σε σχέση με τους άλλους γύρω τους. Ως αποτέλεσμα, οι Νοτιοκορεάτες μπορεί να αισθάνονται βαθιά μοναξιά ή αίσθημα αποτυχίας αν αισθάνονται ότι δεν «έχουν σημαντικό αντίκτυπο στους άλλους ή στην κοινωνία», ανέφερε η μελέτη.

Αυτή είναι μια σημαντική διαφορά από άλλες χώρες, σύμφωνα με τον An. Οι Κορεάτες μπορεί να έχουν μια ακμάζουσα κοινωνική ζωή και στενούς δεσμούς με τους άλλους, αλλά μπορεί να εξακολουθούν να αισθάνονται μοναξιά «όταν συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους άλλους και αναρωτιούνται αν είναι χρήσιμοι, αν συμβάλλουν αρκετά στην κοινωνία ή αν μένουν πίσω».

Υπουργοί Μοναξιάς και μέτρα

Οι αρχές της Νότιας Κορέας έχουν δρομολογήσει διάφορες πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του προβλήματος, καταρτίζοντας σχέδιο πρόληψης και μια πενταετή έκθεση για το πρόβλημα.

Το 2023, η κυβέρνηση ψήφισε μια τροπολογία για τη οικονομική στήριξη των νέων έως και 650.000 γουόν (475 δολάρια) μηνιαίως για τα έξοδα διαβίωσης, για να τους βοηθήσει να «επανενταχθούν στην κοινωνία».

Η Νότια Κορέα δεν είναι η μόνη που δίνει αυτή τη μάχη. Η Ιαπωνία, όπου η τάση των hikikomori αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά και μελετήθηκε σε βάθος, διόρισε υπουργό Μοναξιάς και απομόνωσης το 2021. Την επόμενη χρονιά, η κυβέρνηση δημοσίευσε ένα εντατικό σχέδιο μέτρων που περιλαμβάνει μια υπηρεσία διαβούλευσης 24/7 και την επέκταση των προγραμμάτων συμβουλευτικής και κοινωνικής εργασίας.

Άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν διορίσει ομοίως υπουργούς Μοναξιάς. Το Surgeon General των ΗΠΑ προειδοποίησε για μια «επιδημία μοναξιάς και απομόνωσης», προτρέποντας για μέτρα όπως η δημιουργία ισχυρότερων κοινωνικών υποδομών και η ρύθμιση των διαδικτυακών πλατφορμών.

Ακόμη και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ξεκίνησε μια επιτροπή για την καταπολέμηση της μοναξιάς το 2023, χαρακτηρίζοντάς την «πιεστική απειλή για την υγεία».

Με πληροφορίες από CNN