«Έχουμε χρησιμοποιήσει μέχρι και τουαλέτες»: Πώς οι ζωολογικοί κήποι προστατεύουν τα ζώα από τους τυφώνες
Πηγή: Ron Magill
Μεγέθυνση κειμένου
Από τη φιλοξενία φλαμίνγκο στις τουαλέτες μέχρι την εξασφάλιση της εξειδικευμένης τροφής των κοάλα, όταν χτυπάει ο τυφώνας, οι ζωολογικοί κήποι χρειάζονται σχέδια έκτακτης ανάγκης. Πλέον, είναι προετοιμασμένοι για τα χειρότερα
Στις 26 Σεπτεμβρίου, η αντιπρόεδρος της ζωοφιλικής φροντίδας Clearwater της Φλόριντα, Kelly Martin, υπολόγιζε ότι γύρω στα μεσάνυχτα θα βρισκόταν στο σπίτι της. Παρά το γεγονός ότι η ίδια και οι συνάδελφοί της είχαν αρχίσει να βλέπουν ότι οι άνεμοι και οι βροχές της κακοκαιρίας Helene δυναμώνουν, δεν ανησυχούσαν. Όλοι οι εργαζόμενοι θα έπρεπε να διασφαλίσουν ότι τα ζώα στο θαλάσσιο ενυδρείο θα ήταν ασφαλή κατά τη διάρκεια του τυφώνα. «Αισθανόμασταν όλοι πολύ καλά», λέει η Martin, η οποία εργάζεται στο ενυδρείο εδώ και 14 χρόνια.
Μετά τις 21:00, οι δρόμοι πλημμύρισαν και η στάθμη του νερού ανέβαινε επικίνδυνα. Τα νερά μπαίνουν στο κτήριο. Η Martin προσπαθεί να διατηρήσει την ψυχραιμία της. Το ρεύμα κόπηκε.
Η ομάδα έλεγξε ότι τα ζώα ήταν ασφαλή μέσα στις δεξαμενές τους και μετέφερε όσα μπορούσαν σε ψηλότερο σημείο. Στη συνέχεια, η Martin μετακινήθηκε γρήγορα σε ασφαλές σημείο στον τέταρτο όροφο, όταν συνειδητοποίησε ότι ήταν πολύ επικίνδυνο να συνεχίσει τις εργασίες της στο ισόγειο. Όλοι οι εργαζόμενοι έμειναν εκεί όλο το βράδυ.
Στις 03:00 το πρωί, όταν χτύπησε ο συναγερμός «ελέγχου ζωής», η Martin ήξερε ότι τα επίπεδα του νερού θα είχαν μειωθεί και θα μπορούσαν να καταγράψουν τις ζημιές στο κτήριο.
Καταψύκτες, κτηνιατρικός εξοπλισμός, αντλίες νερού, πλυντήρια, αεροσυμπιεστές και πολλά άλλα βασικά εργαλεία καταστράφηκαν. Όλα τα ζώα, ωστόσο, ήταν ασφαλή. Λόγω της ζημιάς που προκλήθηκε στις δεξαμενές, η Martin κανόνισε να μεταφερθούν γρήγορα εννέα θαλάσσιες χελώνες. Τα ζώα μεταφέρθηκαν, με τη βοήθεια της τοπικής αστυνομίας, σε άλλες εγκαταστάσεις της πολιτείας μέσα στις επόμενες 48 ώρες.
Κάθε μέρα από τότε, η ομάδα της Martin εργάζεται για να καθαρίσει το νερό και να επισκευάσει ό,τι έχει χαλάσει και χαθεί. «Υπάρχει σημαντικός όγκος εργασίας που πρέπει να γίνει τις επόμενες εβδομάδες έως μήνες», λέει η Martin.
Δεν γνωρίζει ακόμη πότε θα μπορέσουν να ανακάμψουν πλήρως. H ομάδα της ανέπτυξε το σχέδιο προετοιμασίας του ενυδρείου απέναντι στον τυφώνα Helene χωρίς κανένα πρόβλημα. Το σχέδιο επανεξετάζεται διεξοδικά και επικαιροποιείται από τον οργανισμό κάθε χρόνο και βασίζεται στη μετακίνηση του εξοπλισμού και των εκθεμάτων των ζώων σε υψηλότερα σημεία, εάν είναι απαραίτητο.
Επί ποδός για τον τυφώνα Milton
Τώρα το ενυδρείο προετοιμάζεται για τις επιπτώσεις του τυφώνα Milton, δύο εβδομάδες μετά την καταστροφή από τον τυφώνα Helene. Είναι ένας από τους πολλούς ζωολογικούς κήπους και ενυδρεία που βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού.
Το θαλάσσιο εργαστήριο Mote στη γειτονική Σαρασότα υπέστη επίσης σημαντικές ζημιές από τον τυφώνα Helene. Η καταιγίδα κατέστρεψε επίσης τη γέφυρα της κύριας οδού πρόσβασης στο Κέντρο Φύσης της Δυτικής Βόρειας Καρολίνας, το οποίο θα παραμείνει κλειστό μέχρι νεωτέρας, ενώ πλημμύρισε ο ζωολογικός κήπος του Γκρίνβιλ στη Νότια Καρολίνα.
Την ώρα που κλιματική κρίση προκαλεί πιο ακραίες καταιγίδες όπως ο τυφώνας Helene – με ισχυρότερους ανέμους, ισχυρότερες βροχοπτώσεις και περισσότερες πλημμύρες – οι περισσότεροι ζωολογικοί κήποι, ενυδρεία και άλλες εγκαταστάσεις για ζώα σε όλες τις ΗΠΑ αναθεωρούν και αναβαθμίζουν τα σχέδιά τους για τις ακραίες καιρικές συνθήκες σε ετήσια βάση.
Οι ζωολογικοί κήποι και τα ενυδρεία έχουν συνήθως σχέδια έκτακτης ανάγκης τα οποία τελειοποιούν και προβάρουν όλο το χρόνο. Μετά τον τυφώνα Κατρίνα το 2005, οι εγκαταστάσεις ζώων υποχρεούνται να διαθέτουν σχέδια σύμφωνα με τον νόμο του 2006 για την ευημερία των ζώων. Οι εγκαταστάσεις μπορούν επίσης να αναγνωριστούν ως «StormReady» από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία. Για να διαπιστευτούν από την εθνική Ένωση Ζωολογικών Κήπων και Ενυδρείων (AZA), οι εγκαταστάσεις πρέπει να έχουν τουλάχιστον τέσσερις ασκήσεις έκτακτης ανάγκης σε ζωντανή δράση κάθε χρόνο για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που είναι πιο κατάλληλα για την περιοχή τους, λέει ο Dan Ashe, πρόεδρος της οργάνωσης – είτε πρόκειται για πυρκαγιά, ανεμοστρόβιλο, τυφώνα, πλημμύρα ή κάτι άλλο. Αυτό σημαίνει ότι το προσωπικό πρέπει να είναι «εκπαιδευμένο και προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει οτιδήποτε πρόκειται να βρεθεί στο δρόμο του», λέει ο Ashe.
Ομοίως, τα ζώα χρειάζονται προετοιμασία. Τα φλαμίνγκο, για παράδειγμα, ζουν έξω και πρέπει να μεταφέρονται σε καταφύγια κατά τη διάρκεια καταιγίδων, οπότε αρκετές φορές το χρόνο, οι υπεύθυνοι του ζωολογικού κήπου στο Palm Beach Zoo της Φλόριντα εκπαιδεύουν τα πουλιά να τους ακολουθούν στο καταφύγιο.
Οι υπεύθυνοι του ζωολογικού κήπου του Palm Beach διδάσκουν επίσης καθημερινά τον Fred και τη Wilma, τους δύο αμερικανικούς αλιγάτορες μήκους 2,7 μέτρων, πώς να μπαίνουν στις ασφαλείς για τους τυφώνες περιοχές. Κάθε μέρα, διδάσκουν στους πίθηκους πώς να κλειδώνονται στα κλουβιά μεταφοράς τους, ώστε να μπορούν να μεταφερθούν σε ασφαλές μέρος. Διδάσκουν στη Sassy, τον πάνθηρα, να αναγνωρίζει το κουδούνι που δείχνει ότι πρέπει να αποσυρθεί στον περίβολό της.
«Το κάνουν σαν παιχνίδι» λέει ο Terrell. «Με το να το επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά, ακόμη και σε στιγμές που κανείς δεν είναι αγχωμένος, η ελπίδα είναι ότι όταν έρθει η αγχωτική στιγμή δεν θα είναι τόσο ανήσυχοι για το τι συμβαίνει».
Οι εγκαταστάσεις τείνουν επίσης να διαθέτουν γεννήτριες έκτακτης ανάγκης και πρόσβαση σε φορτηγά ψυγεία έκτακτης ανάγκης. Κλαδεύουν τα δέντρα. Αποθηκεύουν τρόφιμα, νερό και άλλες κρίσιμες προμήθειες σε κεντρικά σημεία στα οποία έχει εύκολη πρόσβαση το προσωπικό. Αλλά πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν σταθερές αλυσίδες εφοδιασμού για τρόφιμα που δεν μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως τα φρέσκα κλαδιά ευκαλύπτου για τα κοάλα, λέει ο Terrell. Και τουλάχιστον κάποιος από την ομάδα του Terrell πρέπει να ξέρει πώς να φτιάχνει το μιλκσέικ με φάρμακα για την καρδιά για τον γηραιό μυρμηγκοφάγο τους, τον Cruz.
«Κάθε ένα από αυτά τα είδη απαιτεί εξειδικευμένη φροντίδα και χρειάζεσαι όλους αυτούς τους πόρους στη διάθεσή σου για να μπορέσεις να τα φροντίσεις», λέει ο Terrell.
Κατά τη διάρκεια του τυφώνα Ίρμα το 2017, ο ζωολογικός κήπος του Palm Beach έχασε έναν δενδροβάτραχο, μια βίδρα και ένα πουλί, πιθανότατα λόγω του στρες που προκλήθηκε από την καταστροφή της καταιγίδας. Δύο αφρικανικές αντιλόπες πέθαναν στον ζωολογικό κήπο της Νάπολης στη Φλόριντα κατά τη διάρκεια της καταιγίδας. Αλλά αυτή ήταν μια σχετικά μικρή απώλεια σε σύγκριση με άλλες. Το Audubon Aquarium of the Americas στη Νέα Ορλεάνη έχασε σχεδόν το σύνολο των 10.000 ζώων του από 530 διαφορετικά είδη κατά τη διάρκεια του τυφώνα Κατρίνα το 2005, όταν έχασε το ρεύμα και η εφεδρική του γεννήτρια χάλασε.
Ωστόσο, οι ασκήσεις ασφαλείας σπάνια περιλαμβάνουν σχέδια εκκένωσης. Το να αναγκάσεις τα ζώα να εγκαταλείψουν εντελώς τοn χώρο του ζωολογικού κήπου είναι εξαιρετικά στρεσογόνο γι’ αυτά και οι υπεύθυνοι του ζωολογικού κήπου δεν μπορούν να διακινδυνεύσουν αυτή την επιβάρυνση για τα ζώα, λέει ο Greg Peccie, διευθυντής φροντίδας και ευημερίας των ζώων στο ζωολογικό κήπο Riverbank στη Νότια Καρολίνα. Ακόμη και όταν είναι γνωστό ότι έρχονται καταιγίδες, δεν φτάνουν πάντα στην ξηρά με τον τρόπο που έχουν προβλεφθεί.
Αντ’ αυτού, οι περισσότερες εγκαταστάσεις διαθέτουν ανθεκτικά στις τυφώνες καταλύματα ακριβώς εκεί όπου ζουν συνήθως τα ζώα – απομονωμένα σπίτια και αχυρώνες από συγκολλημένο μέταλλο και χυτό σκυρόδεμα, δίπλα στο ανοιχτό κλουβί τους, στα οποία μπορούν να αποσύρονται κάθε βράδυ.
«Τα ζώα δεν ξέρουν ότι είναι τυφώνας. Τα ζώα απλά λένε: “Ουάου, φυσάει πολύ, βρέχει πολύ”», λέει ο Peccie. «Πολλά από τα ζώα έχουν τη νοοτροπία θηρευτή-θηράματος και είναι πλάσματα της συνήθειας. Θέλουν να κάνουν αυτό που έκαναν χθες επειδή το έκαναν και δεν τα έφαγε κανένα λιοντάρι».
Το Moody Gardens, ζωολογικός κήπος και θέρετρο στο Τέξας, υπέστη ζημιές περίπου 50 εκατ. δολαρίων από τις πλημμύρες του τυφώνα Ike τον Σεπτέμβριο του 2008, όταν το κύμα καταιγίδας πλημμύρισε τα εκθέματα του τροπικού δάσους και κατέστρεψε το ηλεκτρικό δίκτυο, τον εξοπλισμό κλιματισμού-θέρμανσης και τον φωτισμό. Μετά την καταιγίδα, η ομάδα εγκατέστησε αδιάβροχες πόρτες και στεγανοποιήσεις σε περιοχές όπου είχε εισέλθει το νερό.
«Όταν κάναμε τις επισκευές, συμπεριλάβαμε ανθεκτικές λύσεις για τις πλημμύρες των κτηρίων που είδαμε κατά τη διάρκεια του Ike», λέει ο διευθυντής κτηνοτροφίας Greg Whittaker.
Όταν αυτοί οι ειδικοί χώροι δεν είναι διαθέσιμοι, οι φύλακες διαμορφώνουν καταφύγια ζώων στα κτήρια που προορίζονται για τους ανθρώπους. «Χρησιμοποιήσαμε διαδρόμους, χρησιμοποιήσαμε μπάνια, γραφεία, ό,τι μπορούσαμε για να κρατήσουμε τα ζώα κάπως περιορισμένα και ασφαλή», λέει η Τίφανι Μπερνς, αναπληρώτρια έφορος του ζωολογικού κήπου της Τάμπα. «Οποιοδήποτε κτήριο είναι σωτήριο».
Ένα διάσημο παράδειγμα είναι όταν το προσωπικό του Ζωολογικού Κήπου του Μαϊάμι στέγασε φλαμίνγκο σε μια ανδρική τουαλέτα κατά τη διάρκεια του τυφώνα Άντριου το 1992. «Οι τουαλέτες ήταν τέλειες», λέει ο Ron Magill, πρεσβευτής καλής θέλησης του ζωολογικού κήπου. «Δεν είχαν παράθυρα μέσα, είχαν δάπεδο από πλακάκι, ώστε να είναι εύκολο να βάλεις κλινοσκεπάσματα και να τα καθαρίσεις μετά. Όσο αηδιαστικό κι αν ακούγεται, είχαν τουαλέτες που είχαν νερό μέσα τους. Έτσι καθαρίσαμε τις τουαλέτες για να τους δώσουμε μια πηγή νερού».
Μπορεί να ήταν ανορθόδοξο, αλλά λειτούργησε. «Είναι περιττό να πω ότι το να βάλουμε αυτά τα φλαμίνγκο στο μπάνιο για να ξεπεράσουν τον τυφώνα Άντριου πιθανόν να τους έσωσε τη ζωή», λέει ο Magill. Το ίδιο σμήνος φλαμίνγκο πέρασε τον τυφώνα Τζορτζ το 1998 και τον τυφώνα Φλόιντ το 1999 επίσης στο μπάνιο, λέει.
Με πληροφορίες από BBC