Πολλών άνθρωπων το σαγόνι κάνει θόρυβο. Κάποιοι επίσης τρίζουν τα δόντια τους τη νύχτα και χρειάζονται προστατευτικά στόματος. Άλλοι κάνουν ενέσεις αλλαντικής τοξίνης, κοινώς Botox. Αιτία είναι η TMJ, ή αλλιώς κροταφογναθική άρθρωση, η οποία συνδέει τη γνάθο με το κρανίο.

Η TMJ είναι μια κοινή, βολική συντομογραφία για τον πόνο στη γνάθο, αλλά ο σωστός όρος για την κατάσταση είναι κροταφογναθική διαταραχή ή TMD. Υπάρχουν διάφοροι τύποι TMD, οι οποίοι σχετίζονται με τα οστά και τους μύες της γνάθου.

Περίπου το 10% έως 15% των ενηλίκων έχουν κάποια μορφή κροταφογναθικής διαταραχής, εκτιμά ο Dr Thomas P Sollecito, καθηγητής και πρόεδρος της στοματικής ιατρικής στην Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. «Η συντριπτική πλειονότητα δεν χρειάζεται θεραπεία», λέει στον Guardian. Η ίδια η πάθηση καθορίζει από μόνη της εάν θα είναι ανώδυνη ή εάν απαιτεί παρέμβαση.

Πώς μπορείτε λοιπόν να ξέρετε αν ο ήχος που κάνει η γνάθος σας αποτελεί πρόβλημα; Έχετε TMD ή απλά κοιμηθήκατε περίεργα;

Τι είναι οι κροταφογναθικές διαταραχές;

Οι TMD είναι «διαταραχές ή συμπτώματα που σχετίζονται με τη δομή και τη λειτουργία του συστήματος των γνάθων», εξηγεί η Dr. Karyn A Kahn, οδοντίατρος στην Cleveland Clinic.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Οδοντιατρικής και Κρανιοπροσωπικής Έρευνας, οι TMDs διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: διαταραχές της κροταφογναθικής άρθρωσης, διαταραχές των μυών που χρησιμοποιούνται για τη μάσηση και πονοκέφαλοι που σχετίζονται με την καταπόνηση της γνάθου.

Επειδή οι TMD περιλαμβάνουν ένα φάσμα διαταραχών, τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν. «Υπάρχουν πολλά διαφορετικά σημεία και συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν ότι ένας ασθενής αντιμετωπίζει κροταφογναθική διαταραχή», λέει η Kahn. Αυτά περιλαμβάνουν έναν ήχο τριξίματος στη γνάθο, πόνο στο πρόσωπο, κατάγματα δοντιών από το τρίξιμο, περιορισμένη κίνηση της γνάθου και ακόμη και φαινομενικά άσχετα ζητήματα όπως πονοκέφαλοι και πόνος στο αυτί.

Οι γυναίκες τείνουν να εμφανίζουν TMDs περισσότερο από τους άνδρες, αν και κανείς δεν είναι ακριβώς σίγουρος γιατί. Ορισμένες μελέτες έχουν βρει μια σύνδεση μεταξύ των οιστρογόνων και του κροταφογναθικού πόνου, λέει η Kahn.

Ο Sollecito λέει ότι άλλοι έχουν επίσης προτείνει ότι οι γυναίκες βιώνουν διαφορετικά το στρες και είναι πιο πιθανό να σφίγγουν τα σαγόνια τους. «Και μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι γυναίκες απλώς αναζητούν ιατρική περίθαλψη περισσότερο από τους άνδρες», λέει, πράγμα που σημαίνει περισσότερες καταγεγραμμένες περιπτώσεις σε γυναίκες.

Τι προκαλεί TMDs;

Οι TMDs έχουν ποικίλες αιτίες. Μπορεί να οφείλονται σε σωματικό τραύμα (για παράδειγμα, σε χτύπημα στη γνάθο), στη γενετική, σε ανατομικούς παράγοντες, όπως η ευθυγράμμιση της γνάθου σας, και σε συνήθειες του τρόπου ζωής, όπως το μάσημα τσίχλας ή η κατανάλωση πολλών μαστιχωτών τροφών, όπως τα κουλούρια.

Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι οι κροταφογναθικές διαταραχές συμπίπτουν με ορισμένες χρόνιες παθήσεις, όπως η ημικρανία, η ινομυαλγία, ο χρόνιος πόνος στην πλάτη και ο χρόνιος πυελικός πόνος στις γυναίκες, λέει ο δρ Clark Stanford, καθηγητής προσθετικής οδοντιατρικής και κοσμήτορας της επανορθωτικής οδοντιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Iowa.

Διαβασε ακομα

Κάποιοι θα αηδιάσουν όταν μάθουν από τι φτιάχνονται οι τσίχλες

Οι TMDs μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα συναισθηματικής δυσφορίας. Το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε ένταση της γνάθου και τρίξιμο των δοντιών, τα οποία καταπονούν τους μύες της γνάθου, προκαλώντας πόνο. Η διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει μια εξαντλητική κλινική εξέταση καθώς και μια ψυχολογική αξιολόγηση. Ένας πρόσφατος ασθενής πάλευε με οξύ πόνο στη γνάθο για μερικούς μήνες. Καθώς μιλούσαν, έμαθε ότι είχε χάσει πρόσφατα έναν στενό φίλο, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει το εργασιακό άγχος και την προσωπική της θλίψη.

«Ακούγεται περίεργο για έναν οδοντίατρο να ρωτάει για το τι συμβαίνει στη ζωή σας», λέει ο Stanford. «Αλλά πολλές φορές, μόλις [οι ασθενείς] καταλάβουν γιατί σφίγγουν τα δόντια τους όλη την ώρα, καταλαβαίνουν την ανάγκη για μια παρέμβαση για τη αντιμετώπιση αυτής της συνήθειας».

Πώς αντιμετωπίζονται οι TMDs;

Σε γενικές γραμμές, οι ειδικοί συμβουλεύουν να ξεκινάτε από τα μικρά όταν πρόκειται για τη θεραπεία των TMD. Για όσους τρίζουν τα δόντια τους τη νύχτα, οι γιατροί συχνά συνταγογραφούν ένα προστατευτικό – μια πλαστική συσκευή – για να προστατεύσει τα δόντια τους.

Οι λεγόμενες θεραπείες αυτοβοήθειας είναι επίσης χρήσιμα εργαλεία. Το Stanford λέει ότι αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν καθημερινές ασκήσεις για τη χαλάρωση της γνάθου, ευαισθητοποίηση στις συνήθειες του ύπνου και εκπαίδευση σχετικά με το ποιες τροφές μπορεί να επιδεινώσουν τον πόνο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και άλλες τεχνικές μείωσης του στρες μπορεί επίσης να είναι χρήσιμες.

Σε περιπτώσεις όπου η TMD είναι κυρίως αποτέλεσμα του σφιξίματος των γνάθων, οι γιατροί μπορεί να συστήσουν το Botox. Όταν χορηγείται με ένεση στους μασητήριους μύες στα πλάγια της γνάθου, μειώνει την ποσότητα της μυϊκής σύσπασης στην περιοχή και μειώνει το σφίξιμο και τον πόνο, εξηγεί ο Kahn.

Σε ορισμένες προχωρημένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί ανοικτή χειρουργική επέμβαση, λέει ο Kahn. Αλλά αυτό συμβαίνει μόνο εάν «έχουν δοκιμαστεί και αποτύχει όλες οι συντηρητικές θεραπείες» και ο πόνος στη γνάθο «εμποδίζει την ποιότητα ζωής τους», λέει.

Εάν αντιμετωπίζετε πόνο στη γνάθο, συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή έναν οδοντίατρο. Αλλά αν το σαγόνι σας κάνει μερικές φορές έναν ήχο «κλικ» και δεν έχετε καθόλου πόνο, μάλλον είστε μια χαρά.