Έχεις νιώσει ποτέ εκείνη την επίμονη ανησυχία, την αίσθηση ότι όλοι όσοι γνωρίζεις βρίσκονται σε κάποιο συναρπαστικό γεγονός ενώ εσύ όχι; Αυτή η αίσθηση λέγεται «φόβος της απουσίας» ή FOMO (Fear of Missing Out) και είναι ένα αυξανόμενο φαινόμενο, ιδιαίτερα στον συνεχώς online και διασυνδεδεμένο κόσμο που ζούμε.

Το FOMO είναι η αντίληψη ότι οι άλλοι ζουν καλύτερες ζωές, διασκεδάζουν περισσότερο ή βιώνουν περισσότερα από εσένα. Το συναίσθημα αυτό έχει ενταθεί με την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Μάλιστα, μια έρευνα της OnePoll αποκάλυψε ότι το 69% των Αμερικανών έχει βιώσει FOMO κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η ερώτηση είναι, όμως, γιατί αισθανόμαστε έτσι;

Οι ρίζες του FOMO

Νέα έρευνα από το Cornell SC Johnson College of Business που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology, ανακάλυψε ότι το FOMO καθοδηγείται περισσότερο από τον πιθανό αντίκτυπο στις μελλοντικές μας σχέσεις παρά από την ίδια την απουσία από το εκάστοτε γεγονός.

Ουσιαστικά, φοβόμαστε ότι η απουσία από ομαδικές δραστηριότητες με φίλους θα μπορούσε να οδηγήσει στην απομόνωσή μας από την ομάδα στο μέλλον.

Είναι ενδιαφέρον ότι η ίδια μελέτη διαπίστωσε πως άτομα με κάποιο επίπεδο κοινωνικού άγχους είναι πιο επιρρεπή στον FOMO.

Η πραγματική πηγή του FOMO

Το FOMO δεν αφορά την απουσία από γεγονότα με άγνωστους ή λιγότερο σημαντικούς κοινωνικούς κύκλους. Αφορά τον φόβο απώλειας ευκαιριών για να δεθούμε με κλειστές κοινωνικές ομάδες.

Μία εκ των συγγραφέων της μελέτης, η Jacqueline Rifkin, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Διοίκησης Samuel Curtis Johnson, δήλωσε ότι «το FOMO δεν αφορά το ίδιο το γεγονός: Αν χάσουμε ένα δείπνο με μια ομάδα σε ένα εστιατόριο, δεν στεναχωριόμαστε για το φαγητό που χάσαμε. Στεναχωριόμαστε επειδή χάσαμε την ευκαιρία να δεθούμε, να συνδεθούμε και να δημιουργήσουμε αναμνήσεις».

Κοινωνικά γεγονότα και φόβος της απουσίας

Η Rifkin συνεργάστηκε με την Cindy Chan, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Διοίκησης Rotman στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, και την Barbara Kahn, καθηγήτρια στη Σχολή Wharton.

Διαβασε ακομα

Το τοστ με αβοκάντο και τα ταξίδια που πας χωρίς να τα σηκώνει η τσέπη σου

Μαζί διεξήγαγαν μια σειρά από επτά πειράματα με περισσότερα από 5.000 άτομα, μελετώντας το FOMO που αισθάνονταν οι άνθρωποι όταν έχαναν κοινωνικά γεγονότα, όπως συναυλίες ή γενικές κοινωνικές συγκεντρώσεις.

Ένα από τα πειράματα έδειξε ότι αν χάσουμε μια μεγάλη συναυλία του αγαπημένου μας καλλιτέχνη, μπορεί να προκαλέσει κάποιο FOMO, αλλά όχι πολύ. Ωστόσο, αν η κοινωνική μας ομάδα ήταν στη συναυλία και εμείς όχι, τότε το FOMO αυξάνεται σημαντικά.

Αντίθετα, η απουσία από γεγονότα που δεν περιλάμβαναν κοινωνική σύνδεση, όπως μια συνεδρία διαλογισμού, δεν προκαλούσε FOMO. Από την άλλη, η απουσία από αγχωτικά γεγονότα με πολλή κοινωνική σύνδεση προκαλεί έντονο FOMO.

Πώς να καταπολεμήσεις το FOMO

Η έρευνα παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για την καταπολέμηση του FOMO. Για παράδειγμα, διαπιστώθηκε ότι όσοι σκέφτονταν τις παλαιότερες εμπειρίες σύνδεσης μετά από αναρτήσεις σε κοινωνικά δίκτυα ένιωθαν λιγότερο FOMO.

«Αυτό δείχνει ότι η υπενθύμιση των σημαντικών σχέσεων που έχουμε ήδη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους για την απουσία», είπε η Rifkin.

Διαβασε ακομα

Για το καλό της ψυχικής σου υγείας παίξε video games

Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς στο FOMO;

Άτομα που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για κοινωνική σύνδεση ή που υποφέρουν από κοινωνικό άγχος είναι πιο πιθανό να βιώνουν FOMO.

Αυτά τα άτομα τείνουν να ανησυχούν υπερβολικά για το κοινωνικό κόστος της απουσίας τους και μπορεί να ελέγχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εμμονικά για ενημερώσεις.

«Ο FOMO έχει σημαντικές συνέπειες για την ψυχική υγεία. Έχει συνδεθεί με μειωμένη ευημερία, εμμονική χρήση του κινητού και ακόμα και με περισπασμούς στην οδήγηση», δήλωσε η Rifkin.

Εστίαση στη συνειδητότητα και τις ισχυρές σχέσεις

Αυτή η έρευνα καλεί σε μια ευρύτερη κατανόηση του FOMO. Δεν είναι απλώς ένα φαινόμενο που επηρεάζει τους νεότερους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά οποιονδήποτε που ανήκει σε μια αξιόλογη κοινωνική ομάδα.

Επιπλέον, ο εντοπισμός αυτών των συγκεκριμένων παραγόντων FOMO ανοίγει τον δρόμο για την ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης. «Η ανάπτυξη στρατηγικών που μας βοηθούν να αμφισβητούμε τις πεποιθήσεις μας για τις αρνητικές συνέπειες της απουσίας μπορεί να βοηθήσει», ανέφερε η Rifkin.

Διαβασε ακομα

Μήπως ήρθε η ώρα να μετατρέψεις το έξυπνο κινητό σου σε χαζό;

«Για παράδειγμα, ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να ασχοληθούν με πρακτικές συνειδητότητας και να εστιάσουν στις ισχυρές σχέσεις που έχουν ήδη, μπορεί να είναι ένας τρόπος να αποτρέψουμε το FOMO. Τελικά, το να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι ανήκουμε και να μην παρασυρόμαστε από το τι μπορεί να χάσουμε μπορεί να βοηθήσει».

Την επόμενη φορά που θα αισθανθείς FOMO, θυμήσου: αυτή η ανησυχία αφορά λιγότερο το γεγονός που χάνεις και περισσότερο τον φόβο απώλειας της κοινωνικής σύνδεσης.

Με πληροφορίες από Earth.com