icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Ήρθε η ώρα να σκεφτείς το στήθος σου - όχι μόνο αυτόν τον μήνα, επειδή είναι ο μήνας ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού, αλλά κάθε μήνα

Μία στις 8 γυναίκες θα διαγνωστεί με διηθητικό καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της, σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία. Ο καρκίνος του μαστού είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο για τις γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες, με 42.000 γυναίκες να πεθαίνουν κάθε χρόνο από αυτόν. Στην Ελλάδα περίπου 4.500 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού κάθε χρόνο, ενώ εκτιμάται πως 1 στις 9 γυναίκες στην Ευρώπη θα νοσήσει από καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή της.

Οι αριθμοί αυτοί είναι ιδιαίτερα απογοητευτικοί, διότι όταν ο καρκίνος του μαστού συλλαμβάνεται στα πρώτα στάδια, το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης ανέρχεται στο 99%.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι τόσο σημαντικός, μεταξύ άλλων και για τις νεότερες γυναίκες, των οποίων το ποσοστό διάγνωσης του καρκίνου του μαστού αυξάνεται τα τελευταία χρόνια.

Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν πότε πρέπει να αρχίσουν τον προσυμπτωματικό έλεγχο για καρκίνο του μαστού. Εκτός από τη μαστογραφία, πρέπει να γίνονται και άλλες εξετάσεις; Ποιοι πρέπει να αρχίσουν τον προσυμπτωματικό έλεγχο νωρίτερα; Πρέπει οι γυναίκες να κάνουν αυτοεξετάσεις και αν ναι, τι πρέπει να αναζητούν; Τι είδους φυσιολογικές αλλαγές πρέπει να περιμένουν οι γυναίκες στους μαστούς τους με την πάροδο του χρόνου; Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να λάβουν οι γυναίκες για να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού; Και τι πρέπει να κάνουν οι άνδρες;

Η Dr. Leana Wen, γιατρός επειγόντων περιστατικών και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο George Washington δίνει τις απαντήσεις σε όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε.

Πότε πρέπει να αρχίσουν οι γυναίκες να κάνουν προληπτικό έλεγχο για καρκίνο του μαστού;

Σύμφωνα με πρόσφατη σύσταση της Ομάδας Εργασίας Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, οι περισσότερες γυναίκες θα πρέπει να υποβάλλονται σε μαστογραφία από την ηλικία των 40 ετών και κάθε δεύτερο χρόνο έως την ηλικία των 74 ετών. (Για όσες είναι 75 ετών και άνω, η ειδική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να συστήσει υπέρ ή κατά της μαστογραφίας σε επίπεδο πληθυσμού. Οι ασθενείς θα πρέπει να συζητήσουν τις ατομικές συνθήκες με τον γιατρό τους).

Πρόκειται για ουσιαστική αλλαγή σε σχέση με προηγούμενες οδηγίες, οι οποίες προέβλεπαν την έναρξη μαστογραφιών κάθε δύο χρόνια στην ηλικία των 50 ετών. Η αλλαγή αυτή έγινε εν μέρει λόγω των αναφορών ότι οι διαγνώσεις καρκίνου έχουν αυξηθεί μεταξύ των νεότερων ατόμων.

Πρέπει να γίνονται και άλλες εξετάσεις εκτός από τη μαστογραφία;

Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τον έλεγχο από τη διάγνωση. Ο έλεγχος γίνεται όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα. Εάν κάποιος έχει θετική εξέταση διαλογής, μπορεί να γίνουν πρόσθετες μελέτες για να προσδιοριστεί περαιτέρω εάν πρόκειται για καρκίνο.

Ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου της ασθενούς, μπορεί να λάβει πρόσθετες εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου. Για παράδειγμα, σε κάποιον με πολλούς συγγενείς πρώτου βαθμού με καρκίνο του μαστού μπορεί να συστηθεί γενετική εξέταση. Ένα άτομο με προηγούμενα μη φυσιολογικά αποτελέσματα ή που έχει με άλλο τρόπο υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, μπορεί να υποβληθεί σε εξετάσεις εκτός από τη μαστογραφία, όπως μαγνητική τομογραφία μαστού ή υπερηχογράφημα.

Τα τελευταία χρόνια, υπήρξε μεγάλη συζήτηση μεταξύ των ειδικών σχετικά με το αν οι νεότερες γυναίκες με πυκνό ιστό του μαστού χρειάζονται αυτές τις πρόσθετες εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου. Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ακτινολογίας συνιστά πλέον μαγνητική τομογραφία μαστού σε ορισμένες γυναίκες με πυκνό ιστό μαστού. Η Ομάδα Εργασίας Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ δεν έκανε αυτή τη σύσταση, αλλά αυτό είναι κάτι που οι ασθενείς μπορούν να συζητήσουν με τον γιατρό τους.

Ποιοι πρέπει να αρχίσουν τις μαστογραφίες νωρίτερα από την ηλικία των 40 ετών;

Η σύσταση να αρχίζουν οι μαστογραφίες στην ηλικία των 40 ετών αφορά γυναίκες με μέσο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Εκείνες που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο περιλαμβάνουν γυναίκες με αδελφή, μητέρα ή άλλο συγγενή πρώτου βαθμού με καρκίνο του μαστού. Τα άτομα που είχαν οι ίδιες καρκίνο του μαστού διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο, όπως και τα άτομα με προηγούμενη ακτινοβολία στο στήθος από τη θεραπεία άλλων καρκίνων. Όλα αυτά τα άτομα θα πρέπει να συμβουλεύονται τον πάροχο πρωτοβάθμιας περίθαλψης για να καθορίσουν πότε θα πρέπει να αρχίσουν τον προσυμπτωματικό έλεγχο, με ποιες εξετάσεις και με ποια συχνότητα.

Πρέπει οι γυναίκες να κάνουν αυτοεξέταση και αν ναι, τι πρέπει να αναζητούν;

Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, οι έρευνες δεν έχουν αποδείξει σαφές όφελος από τις τακτικές αυτοεξετάσεις, ειδικά όταν οι γυναίκες κάνουν επίσης μαστογραφίες για έλεγχο.

Τούτου λεχθέντος, οι γυναίκες μπορούν ακόμα να εντοπίσουν αλλαγές που θα πρέπει να αναφέρουν στους γιατρούς τους. Θα πρέπει να γνωρίζουν πώς φαίνονται και πώς αισθάνονται τα στήθη τους και να μην καθυστερούν να αναζητήσουν φροντίδα εάν παρατηρήσουν απροσδόκητες αλλαγές.

Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα του καρκίνου του μαστού είναι μια νέα μάζα ή ένα εξόγκωμα. Πολλοί όζοι αποδεικνύονται ότι δεν είναι καρκίνος, αλλά είναι ζωτικής σημασίας να τους ελέγξετε.

Άλλες αλλαγές που πρέπει να ωθούν τις γυναίκες να επικοινωνήσουν με τους γιατρούς τους περιλαμβάνουν εκκρίσεις από τη θηλή, πόνο ή πρήξιμο, στροφή της θηλής προς τα μέσα και αλλαγές στο χρώμα ή στο στήθος ή στη θηλή. Θα πρέπει επίσης να αναφέρουν διογκωμένους λεμφαδένες στις μασχάλες ή κοντά στην κλείδα.

Αυτές οι αλλαγές εντοπίζονται μερικές φορές κατά τη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως το ντους, το βούρτσισμα των μαλλιών και το ντύσιμο. Αυτός, πάλι, είναι ο λόγος για τον οποίο οι γυναίκες θα πρέπει να γνωρίζουν πώς εμφανίζονται και πώς αισθάνονται γενικά οι μαστοί τους, ώστε να είναι σε επιφυλακή για τυχόν αλλαγές.

Τι είδους φυσιολογικές αλλαγές πρέπει να περιμένουν οι γυναίκες στο στήθος τους με την πάροδο του χρόνου;

Wen: Υπάρχουν πολλαπλές αλλαγές που συμβαίνουν στον ιστό του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, οι μαστοί γίνονται μεγαλύτεροι και η θηλή ανασηκώνεται. Οι γυναίκες που μένουν έγκυες βιώνουν σημαντικές αλλαγές πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη. Πολλές έγκυες αναφέρουν πρήξιμο των μαστών, πόνο και μυρμήγκιασμα της θηλής. Τα αιμοφόρα αγγεία στους μαστούς γίνονται πιο ορατά και η θηλή μεγαλύτερη και πιο σκούρα.

Πολλές γυναίκες αναφέρουν ότι το στήθος τους φαίνεται διαφορετικό μετά τον τοκετό, ακόμη και μετά τη διακοπή του θηλασμού. Στη συνέχεια, υπάρχουν αλλαγές που συμβαίνουν καθώς εισέρχονται στην εμμηνόπαυση. Ο ιστός του μαστού τείνει να συρρικνώνεται και να χάνει την ελαστικότητά του.

Όλες αυτές είναι φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν καθώς οι γυναίκες περνούν διάφορες φάσεις της ζωής τους. Το μέγεθος και η υφή του στήθους αλλάζουν επίσης ελαφρώς κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου. Όλα αυτά θα πρέπει να υπογραμμίσουν γιατί οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν το σώμα τους, ώστε να μπορούν να γνωρίζουν τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν σε διάφορα σημεία της ζωής τους.

Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να λάβουν οι γυναίκες για να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού;

Υπάρχουν όμως κάποιοι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να τροποποιηθούν. Η διακοπή του καπνίσματος και η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, για παράδειγμα, μπορούν να αφαιρέσουν δύο βασικούς παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού (κάπνισμα και βαριά χρήση αλκοόλ). Η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί επίσης να μειώσει τον συνολικό κίνδυνο καρκίνου, όπως και μια θρεπτική διατροφή με λιγότερες υπερ-επεξεργασμένες ουσίες.

Μπορούν οι άνδρες να νοσήσουν από καρκίνο του μαστού;

Ναι. Αναφερόμασταν κυρίως στις γυναίκες, επειδή ο καρκίνος του μαστού είναι πολύ πιο συχνός στις γυναίκες. Ωστόσο, υπάρχουν και άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού.

Οι άνδρες που έχουν σημαντικό ιστορικό καρκίνου του μαστού στην οικογένειά τους θα πρέπει να μιλήσουν με τον γιατρό τους για τις συστάσεις προληπτικού ελέγχου και να μη διστάσουν να αναζητήσουν φροντίδα εάν παρατηρήσουν αλλαγές στο μαστό.

Επιπλέον, όλα τα άτομα που έχουν εκχωρηθεί ως γυναίκες κατά τη γέννηση θα πρέπει να ακολουθούν τις συστάσεις για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού, όπως προαναφέρθηκε. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τις cisgender γυναίκες αλλά και τους transgender άνδρες και τα μη δυαδικά άτομα.

Με πληροφορίες από CNN