Πηγή: Freepik
Μεγέθυνση κειμένου
Παρόλο που οι άνθρωποι δεν μπορούν, στην πραγματικότητα, να πέσουν σε χειμερία νάρκη, κατά τους πιο κρύους μήνες του έτους, πολλοί νιώθουν την ανάγκη να «ρίξουν» τους ρυθμούς τους
Στα τέλη Οκτωβρίου, γυρίσαμε τα ρολόγια μας μία ώρα πίσω, ενώ σε τέσσερις ημέρες μπαίνουμε και επισήμως στον χειμώνα: ο καιρός αλλάζει, η θερμοκρασία πέφτει, η ημέρα έχει ήδη μικρύνει αισθητά και η φύση αρχίζει πλέον να «ρίχνει» σταθερά τους ρυθμούς της.
Τα δέντρα αδειάζουν από φύλλα και πολλά ζώα πέφτουν σε χειμερία νάρκη, αλλά εμείς εκεί! Δεν σταματάμε με τίποτα! Συνεχίζουμε με αμείωτο ρυθμό να δουλεύουμε, να ξυπνάμε αχάραγα, να ξενυχτάμε και γενικώς να μην «παίρνουμε ανάσα», αντιστεκόμενοι στις επιταγές της φύσης.
Βέβαια, θα μπορούσε να πει κάποιος: «Και τι να κάνουμε; Να πέσουμε κι εμείς σε χειμερία νάρκη και να ξυπνήσουμε την άνοιξη;». Αν και η απάντηση, ξεκάθαρα, δεν μπορεί να είναι θετική, το θέμα χωρά αρκετή συζήτηση…
Wake me up when February ends
Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν, στην πραγματικότητα, να πέσουν σε χειμερία νάρκη, αλλά κατά τους πιο κρύους μήνες του έτους, πολλοί νιώθουν την ανάγκη να «ρίξουν τους ρυθμούς» τους.
Δηλαδή, εκτός του ότι, και ψυχολογικά, η έλλειψη φωτός μάς επιβαρύνει, έχουμε ανάγκη σωματικά να «κατεβάσουμε ρολά», να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας ενάντια στον «ύπουλο» χειμωνιάτικο καιρό και τις ιώσεις (που προβλέπεται να μας τσακίσουν και φέτος), να διατηρήσουμε την ενέργειά μας – ακόμα και να παχύνουμε.
Το ιδανικότερο, βέβαια, θα ήταν να μπορούσαμε να αναστείλουμε τις απαιτήσεις της ζωής για λίγους μήνες και ανανεωμένοι και γεμάτοι ενέργεια να συνεχίσουμε από εκεί που το αφήσαμε τις πρώτες ημέρες της άνοιξης…
Δεδομένου ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, οι συνθήκες που επικρατούν τον χειμώνα μάς καλούν, έστω, να επιβραδύνουμε – αφού δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε εντελώς – και αλίμονο σε εκείνον που θα παρακούσει τη φύση…
Κάντο όπως οι μυωξοί
Οι μυωξοί είναι σκιουρόμορφα τρωκτικά που κατοικούν και στην Ελλάδα. Είναι εξαιρετικά ευκίνητοι και τρομεροί αναρριχητές – ωστόσο, είναι ιδιαίτερα γνωστοί, σύμφωνα με τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.ΚΑ), για τη δυνατότητα συσσώρευσης λίπους και τη μεγάλης διάρκειας χειμερία νάρκη.
Για σχεδόν μισό χρόνο, τα χαριτωμένα τρωκτικά αποσύρονται στα λαγούμια τους – με τα πρώτα κρύα τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο – και βγαίνουν μόνο όταν η τροφή είναι και πάλι άφθονη, τον Απρίλιο ή τον Μάιο.
Για να αντέξει αυτή τη μακρά περίοδο χωρίς τροφή, ο «κοιμώμενος ποντικός» με τη φουντωτή ουρά επιβραδύνει τον μεταβολισμό του σε βαθμό που να μην καταναλώνει σχεδόν καθόλου ενέργεια, ξυπνώντας απλώς για λίγο – κάθε 10 ημέρες – ώστε να διατηρήσει τα όργανά του σε λειτουργία.
Πού να σκάβεις τώρα λαγούμι;
Εμείς οι άνθρωποι, βέβαια, έχουμε αρκετά περισσότερες κοσμικές υποχρεώσεις και φυσικούς περιορισμούς σε σχέση με τον μυωξό και δεν γίνεται να κάνουμε το ίδιο – όμως μπορούμε να επιτρέψουμε στον χειμώνα να τροποποιήσει τους ρυθμούς της ζωής μας.
Σύμφωνα με τον Guardian, οι επιστήμονες αναφέρουν πως η εποχή είναι κατάλληλη για να απολαύσουμε τις στιγμές μοναξιάς μας, να ονειρευτούμε και να κάνουμε μία γενικότερη ανασκόπηση της ζωής και των σχεδίων μας.
Όλα αυτά «ανοίγουν χώρο» στο μυαλό μας ώστε να μπορούμε να οργανωθούμε καλύτερα, να μάθουμε από τα λάθη μας και να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι ενέργεια για να δράσουμε αποτελεσματικότερα στο μέλλον.
Επιπλέον, οι διατροφικές μας ανάγκες αλλάζουν σημαντικά: λόγω του κρύου, ο οργανισμός ζητά περισσότερο υδατάνθρακα, όπως κολοκυθόσουπα, πουρέ γλυκοπατάτας και ζυμαρικά με κρεμώδη σάλτσα, αφού το σώμα χρειάζεται, κατά κάποιον τρόπο, να ενισχύσει το λίπος του.
Ο χειμώνας, επίσης, ακριβώς επειδή «κλεινόμαστε» πιο πολύ στο σπίτι είναι μία εποχή νοσταλγίας και αναπόλησης. Πολλοί αγαπούν να κοιτάζουν άλμπουμ με οικογενειακές φωτογραφίες, να επικοινωνούν με συγγενείς, να βλέπουν παλιές ταινίες και να ακούν τραγούδια που σημάδεψαν τα εφηβικά ή φοιτητικά τους χρόνια.
Ακόμα και οι κουβέντες τον χειμώνα είναι πιο σύντομες και κοφτές. Μέσα στο κρύο, στη μέση του δρόμου, όταν συναντάς έναν γνωστό, θα πείτε τα απολύτως απαραίτητα, ενώ η online επικοινωνία και τα μηνύματα στο κινητό φαίνεται να κερδίζουν έδαφος.
Σβήσε το φως να κοιμηθούμε
Παρόλο που το καλοκαίρι ορισμένοι αγαπούν να ξυπνούν νωρίς το πρωί, νιώθοντας γεμάτοι ενέργεια ώστε να αδράξουν την ημέρα, τον χειμώνα, πέφτουν για ύπνο ή έστω ξαπλώνουν από τις 22:00 το βράδυ και σηκώνονται – συχνά, με δυσκολία – μόνο όταν χτυπήσει το ξυπνητήρι τους.
Οι πρόσφατοι πρόγονοί μας γνώριζαν καλά αυτό το μοτίβο – αν και δεν είχαν τότε ξυπνητήρια, αλλά κοκόρια. Άλλωστε, το ηλεκτρικό ρεύμα ήρθε στην Ελλάδα μόλις πριν από 135 χρόνια και οι χειμωνιάτικες νύχτες, χωρίς την πολυτέλεια του φωτός, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν πράγματι πολύ πολύ μεγάλες.
Για τον λόγο αυτό, ο ύπνος των ανθρώπων χωριζόταν σε δύο φάσεις, με ένα «ενδιάμεσο διάλειμμα ανάπαυλας». Με λίγα λόγια, ακριβώς λόγω έλλειψης φωτός, έπεφταν για ύπνο πολύ νωρίς και κοιμόντουσαν για 3-4 ώρες. Μετά ξυπνούσαν και σκεφτόντουσαν τις δουλειές τους ή μπορεί και να συζητούσαν μεταξύ τους – πάντα ξαπλωμένοι – και ύστερα ξανακοιμόντουσαν για άλλες 3-4 ώρες, μέχρι να χαράξει.
Σε μία μελέτη του 1996 που επικαλείται ο Guardian, o ψυχίατρος Thomas Wehr «στέρησε» από μία ομάδα ανθρώπων το τεχνητό φως για 14 ώρες, σε μια προσπάθεια να αναπαραστήσει τις συνθήκες εκείνες. Μετά από αρκετές εβδομάδες, τα άτομα αυτά προσαρμόστηκαν σε μια ρουτίνα ύπνου που είχε το εξής χαρακτηριστικό: οι συμμετέχοντες έμεναν ξύπνιοι στο κρεβάτι για δύο ώρες πριν πέσουν για ύπνο για περίπου τέσσερις ώρες. Στη συνέχεια ξυπνούσαν και πάλι και απολάμβαναν δύο ή τρεις ώρες που χαρακτηρίζονταν ως στοχαστικές και ξεκούραστες στιγμές και στη συνέχεια κοιμόντουσαν για άλλες τέσσερις ώρες μέχρι το πρωί.
Το πιο ενδιαφέρον από όλα είναι ότι ο Wehr παρατήρησε ότι η συγκεκριμένη μεταμεσονύκτια περίοδος ενδοσκόπησης δεν ήταν καθόλου αγχωτική για τα άτομα που πήραν μέρος στο πείραμα. Αντίθετα, αισθάνονταν ήρεμοι, ενώ τα επίπεδα προλακτίνης στο αίμα τους, της ορμόνης που συνήθως απαντάται περισσότερο στις θηλάζουσες μητέρες, ήταν ιδιαιτέρως αυξημένα, κάτι που δικαιολογούσε τα συναισθήματα ικανοποίησης και ηρεμίας.
Πιο καλή μοναξιά;
Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, πολλοί άνθρωποι επιλέγουν τη μοναξιά τους, κάτι το οποίο είναι θεμιτό, αλλά θα πρέπει να μπαίνουν και υγιή όρια σε αυτή την παρόρμηση.
Σε χώρες, για παράδειγμα, όπου η μοναξιά επιβάλλεται στις κοινότητες λόγω των δύσκολων καιρικών συνθηκών, γίνονται προσεκτικές προετοιμασίες για να εξασφαλιστεί ότι η ζωή παραμένει διεγερτική και χαρούμενη κατά τους «σκοτεινούς» μήνες.
Επιπλέον, το hygge – η δανέζικη αντίληψη της ζεστασιάς, του αναπαυτικού, του ασφαλούς, του άνετου, χαλαρού και απολαυστικού – μπορεί να έχει γίνει τάση σε πολλές χώρες παγκοσμίως, αλλά στις περιοχές κοντά στον Αρκτικό Κύκλο, τα ζεστά κεριά και το comfort food είναι, κυριολεκτικά, εργαλεία αυτοσυντήρησης.
Μάλιστα, στις σκανδιναβικές χώρες, είναι σύνηθες να εφοδιάζουν την κατάψυξη με κέικ και γλυκά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, έτοιμοι να προσφέρουν φιλοξενία σε όποιον περάσει από την πόρτα τους.
Διαβασε ακομα
Ποιοι κινδυνεύουν από την επιδημία της μοναξιάςΗ σάουνα είναι επίσης ένας από τους τρόπους με τους οποίους οι Φινλανδοί καταπολεμούν το κρύο, αλλά και ένα μέρος που φέρνει μια αίσθηση συναναστροφής σε περιόδους απομόνωσης.
Έτσι, καλό είναι πάντα οι «περίοδοι της χειμερίας νάρκης» μας να διακόπτονται από στιγμές κοινωνικής επαφής. Άλλωστε, οι γιορτές είναι κοντά και δεν υπάρχει καλύτερο «φάρμακο» για την πεσμένη διάθεση από την καλή παρέα με φίλους και τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις.
Αντί, λοιπόν, να πέσουμε σε χειμερία νάρκη, είναι καλύτερο να «απομωνονόμαστε» για μικρά χρονικά διαστήματα, για να μπορούμε να είμαστε δραστήριοι και γεμάτοι ενέργεια όταν οι υποχρεώσεις το απαιτούν.
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι