O Γερμανός φιλόσοφος και ανθρωπολόγος Ludwig Feuerbach είχε πει κάποτε ότι «οι άνθρωποι είναι αυτό που τρώνε», κάτι που, απ’ ό,τι φαίνεται είναι πιο επίκαιρο και πιο αληθινό από ποτέ, αφού οι επιλογές της καθημερινής μας διατροφής διαμορφώνουν τη «νοητική ευεξία», δηλαδή τα επίπεδα ενέργειας, την ικανότητα να συγκεντρωνόμαστε, τη διάθεσή μας – ακόμα και το πόσο γρήγορα γερνάμε.

«Mια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά, με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και ζωικά λιπαρά, είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να διατηρήσουμε τον εγκέφαλό μας υγιή και να μειώσουμε ή τουλάχιστον να επιβραδύνουμε τη γνωστική εξασθένηση που σχετίζεται με την ηλικία», λέει ο Dr. Domenico Pratico, MD, FCPP, στην επιστημονική του ανάλυση σχετικά με τους «6 Πυλώνες της υγείας του εγκεφάλου», με τον ένα εξ αυτών να είναι η διατροφή.

Όπως αναφέρει το Cantina, η σεροτονίνη, την οποία παλαιότερα ονόμαζαν «ορμόνη της ευτυχίας», είναι ένας νευροδιαβιβαστής που βρίσκεται στον εγκέφαλο και ρυθμίζει τη διάθεσή μας. Όταν βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα, αισθανόμαστε πιο συγκεντρωμένοι, συναισθηματικά σταθεροί, πιο ευτυχισμένοι και πιο ήρεμοι, αφού δρα αγγειοδιασταλτικά και «προκαλεί το αίσθημα της ηρεμίας και της ευφορίας, ενώ τα χαμηλά επίπεδά της στον οργανισμό μας σχετίζονται με κατάθλιψη», εξηγεί ο κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Παναγιώτης Ζήσης.

Από την άλλη, η ντοπαμίνη είναι περισσότερο γνωστή για τον ρόλο της στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, ρυθμίζοντας επίσης τη διάθεση. Όταν τρώμε κάτι που ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται ως ευεργετικό, απελευθερώνεται ντοπαμίνη που μας δίνει ένα αίσθημα ευχαρίστησης και ικανοποίησης.

Διαβασε ακομα

Η επιστήμη μίλησε! Αυτό είναι το πιο χαρούμενο ροκ τραγούδι όλων των εποχών

Τρόφιμα που καταπολεμούν το «θόλωμα» του εγκεφάλου

Το Brain Fog (θόλωμα του εγκεφάλου), το οποίο χαρακτηρίζεται από πνευματική σύγχυση, λήθη, έλλειψη συγκέντρωσης και πνευματικής διαύγειας, συνήθως, προκαλείται από την υπερκόπωση, την έλλειψη ύπνου, το άγχος, αλλά και την κακή διατροφή.

Όπως αναφέρει στο Cantina ο κλινικός ψυχοθεραπευτής BSc (Hons), MSc, MBACP Reg, MBPsS Στέλιος Κιοσσές: «Ορισμένες τροφές, όπως για παράδειγμα τα επεξεργασμένα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά, μπορούν να συμβάλουν σε αυτό που ονομάζουμε “Brain Fog”, καθώς προκαλούν φλεγμονή και μεταβολικές διαταραχές στον εγκέφαλο. Αντίθετα, τρόφιμα όπως είναι τα λιπαρά ψάρια, τα καρύδια και τα φρούτα πλούσια σε αντιοξειδωτικά μπορούν να ενισχύσουν την πνευματική διαύγεια.

«Αυτές οι επιθυμίες συνδέονται με την ανάγκη του εγκεφάλου για στιγμιαία απόλαυση και ανακούφιση από το άγχος. Η ζάχαρη και η σοκολάτα, για παράδειγμα, αυξάνουν την παραγωγή σεροτονίνης και ενδορφινών, προσφέροντας προσωρινή ευφορία, ενώ το αλκοόλ δρα ως κατασταλτικό, μειώνοντας το αίσθημα έντασης», διευκρινίζει ο κ. Κιοσσές.

Διαβασε ακομα

Κάνε τη χάρη στον εγκέφαλό σου και αφιέρωσέ του δέκα λεπτά κάθε μέρα

Με μέτρο ο καφές

Σύμφωνα με τον κλινικό ψυχοθεραπευτή, όταν κάποιος καταναλώνει ζάχαρη «τότε αυτή διασπάται σε γλυκόζη και φρουκτόζη». Όσο πιο απότομα απορροφηθεί η γλυκόζη, τόσο πιο απότομα θα εκκριθεί ινσουλίνη και στη συνέχεια, εξίσου απότομα, θα πέσει η γλυκόζη του αίματος. Αυτές, όμως, οι απότομες μεταβολές γλυκόζης και ινσουλίνης γίνονται μερικές φορές τόσο γρήγορα, που προκαλούνται πονοκέφαλοι.

Επιπλέον, όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πέφτουν, το σώμα μπορεί να απελευθερώσει ορμόνες του στρες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη. Αυτές οι ορμόνες μπορούν να προκαλέσουν συστολή των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου μας, κάτι που είναι επίσης μια κοινή αιτία πονοκεφάλων», εξηγεί ο κ. Ζήσης.

Επιπλέον, η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας καφεΐνης, πάνω από 400 mg την ημέρα, που ισοδυναμεί περίπου με 4 φλιτζάνια του καφέ, μπορεί να προκαλέσει διάφορες ανεπιθύμητες ενέργειες όπως εκνευρισμό, άγχος και πονοκεφάλους. Άλλες πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν αϋπνία, ταχυκαρδία, γαστρεντερικά προβλήματα και αυξημένη αρτηριακή πίεση.

Διαβασε ακομα

Ένας καφές 52 ευρώ στο χείλος του γκρεμού

Ένα πιάτο καρμπονάρα για σίγουρο ύπνο

Τα πληθωρικά φαγητά που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, λιπαρά και πρωτεΐνες συχνά μας προκαλούν υπνηλία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της ιταλικής και πεντανόστιμης καρμπονάρα.

Τα ζυμαρικά αυξάνουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα, προκαλώντας μία αρχική ενεργειακή ώθηση που ακολουθείται από πτώση, οδηγώντας σε κόπωση. Επιπλέον, όπως αναφέρεται στο Cantina, τα λιπαρά συστατικά, όπως το τυρί και το μπέικον, απαιτούν περισσότερη ενέργεια για την πέψη, κάτι που εντείνει το αίσθημα της κόπωσης.

Διαβασε ακομα

Οι 10 μύθοι για τη διατροφή σου που πρέπει να ξεχάσεις

Το τυρί και το αυγό περιέχουν τρυπτοφάνη, ένα αμινοξύ που προάγει την παραγωγή σεροτονίνης και μεταλονίνης, οι οποίες συμβάλλουν στη χαλάρωση και τον ύπνο. Για τους ίδιους λόγους μπορούν να προκαλέσουν υπνηλία και φαγητά όπως η πίτσα, το ριζότο, ο πουρές πατάτας με κρέας καθώς και τα τηγανητά, όπως το παναρισμένο κοτόπουλο με πατάτες τηγανητές.