Μπορεί να φαντάζεσαι ότι η απόδραση από την καθημερινότητά σου θα σήμαινε να μετακομίσεις σε ένα εξοχικό σπίτι μακριά από τη βουή της πόλης ή να πας σε κάποια retreats. Όμως, σύμφωνα με το νέο βιβλίο της Emma Gannon, A Year of Nothing, θα μπορούσε να είναι τόσο απλό, όσο το να μείνεις στο σπίτι σου.

«Δεν έκανα τίποτα», γράφει η Gannon. «Σταμάτησα να απαντώ σε email. Αξιοποίησα τις αποταμιεύσεις μου. Κοιμήθηκα. Δανείστηκα τον σκύλο ενός φίλου. Έφαγα μπανάνες στο κρεβάτι. Αγόρασα μικροσκοπικά φυτά. Διάβασα περιοδικά. Ξάπλωσα. Δεν έκανα τίποτα. Το ένιωθα εντελώς ξένο για μένα».

Για την Gannon, το sabbaticalάδεια από τη δουλειά για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα) επιβλήθηκε αφού βίωσε burnout, το οποίο προκλήθηκε από χρόνια εξάντληση από το επαγγελματικό στρες. «Όλο αυτό το διάστημα κρατούσα ημερολόγια», λέει. «Γράφοντας το “τίποτα” των ημερών μου. Σημείωνα σε ημερολόγιο όλα τα πράγματα που παρατηρούσα, αυτά που συνήθως αγνοούσα, τους ανθρώπους που συναντούσα, την καλοσύνη των ξένων, τις μαγικές συμπτώσεις – τις πιο μικρές, μικροσκοπικές αναζωογονητικές αναλαμπές».

Είμαι η μόνη που αισθάνομαι ένα κύμα φθόνου διαβάζοντας τη λιτανεία της Gannon για την έλλειψη στόχου;, αναρωτιέται η Anita Chaudhuri του Guardian και συνεχίζει: Δεν είναι καν ότι έχω ανάγκη από ένα διάλειμμα. Πρόσφατα έκανα χαλαρωτικές διακοπές στη Μάλαγα. Θαύμασα το Κέντρο Πομπιντού, κοίταξα στη θάλασσα τη μακρινή θολούρα του Μαρόκου και καταβρόχθισα μαύρη σοκολάτα από το σούπερ μάρκετ γεμάτη νεράντζι.

Με άλλα λόγια, ευδαιμονία. Όταν γύρισα μετά από δύο εβδομάδες, ξαναμπήκα στην επαγγελματική μου ζωή φορτισμένη και έτοιμη να ξεκινήσω.

Αλλά, ανεξήγητα, λίγες μέρες αργότερα, βρήκα τον εαυτό μου να επιθυμεί έντονα περισσότερο ελεύθερο χρόνο και να βιώνει μια χαμηλού επιπέδου δυσαρέσκεια, η οποία μόνο εντάθηκε στη συνέχεια.

Είχα κάποιο είδος υπαρξιακής κατάρρευσης; Απευθύνθηκα στην ψυχολόγο Suzy Reading, συγγραφέα του βιβλίου Rest to Reset: The Busy Person’s Guide to Pausing With Purpose, για συμβουλές.

Μου πρότεινε ότι, όπως πολλοί άνθρωποι, μάλλον δυσκολεύομαι να προσδιορίσω τι είδους ξεκούραση χρειάζομαι.

Για τους ανθρώπους που κάνουν πολλές συναναστροφές και αλληλεπιδράσεις με άλλους ανθρώπους για τη δουλειά τους, μπορεί να διαπιστώσουν ότι αυτό που πραγματικά χρειάζονται για να αναπληρώσουν είναι η σιωπή και η μοναξιά.

Αυτό σίγουρα με άγγιξε, καθώς είμαι εξωστρεφής και παίρνω ενέργεια όταν βρίσκομαι κοντά σε άλλους, αλλά ήμουν επιφυλακτική ως προς το ότι το να περνάω χρόνο μόνη μου θα μπορούσε να είναι αναζωογονητικό. «Αν δυσκολεύεσαι να αναζωογονηθείς, ένα καλό μέρος για να ξεκινήσεις είναι να σκεφτείς πώς χρησιμοποιείς συνήθως το μυαλό και το σώμα σου. Διερωτήσου, σε τι είδους περιβάλλοντα βρίσκεσαι σε καθημερινή βάση» λέει η Reading.

Αναφέρει το παράδειγμα ενός δασκάλου που περνάει όλη την ημέρα καθοδηγώντας και κατευθύνοντας τους άλλους. Σε αυτή την περίπτωση, το διάλειμμα μπορεί να περιλαμβάνει το να επιτρέψεις σε κάποιον άλλον να πάρει αποφάσεις, ακόμη και αν πρόκειται απλώς για το πού θα πάτε για φαγητό.

«Πολλοί άνθρωποι συχνά συγχέουν την ξεκούραση με το να κάθονται άπραγοι. Δεδομένου όμως ότι πολλοί από εμάς περνούν την εργασιακή τους ζωή καθιστοί, κοιτάζοντας μια οθόνη, για κάποιους, μια καλύτερη μορφή ξεκούρασης μπορεί να περιλαμβάνει την ακρόαση μουσικής ή κάποια μορφή κίνησης. Για ορισμένους ανθρώπους, η ξεκούραση μπορεί να περιλαμβάνει την έναρξη ενός δημιουργικού έργου, το οποίο τους επιτρέπει να εκφραστούν με έναν νέο και διαφορετικό τρόπο».

Η λήψη μιας πολύ μεγάλης άδειας, ίσως ενός έτους, είναι προφανώς οικονομικά μη βιώσιμη για τους περισσότερους από εμάς. Αλλά τα καλά νέα είναι ότι δεν είναι απαραίτητο. «Το κλειδί είναι να διαθέσεις λίγο χρόνο από τη βιασύνη της ζωής για να ανακτήσεις λίγο χώρο στο μυαλό σου», λέει η Reading. «Αν βρούμε χρόνο για να απομακρυνθούμε από τη ρουτίνα μας, μας δίνεται η ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε τι είναι αυτό που ανυπομονούμε να επιστρέψουμε. Μπορεί να μας βοηθήσει να εκτιμήσουμε τα πράγματα που πραγματικά απολαμβάνουμε».

Όλα αυτά ακούγονται υπέροχα, αλλά η καλβινιστική εργασιακή ηθική μου, λέει η Anita Chaudhuri του Guardian, είναι πολύ ισχυρή για να πάρω περισσότερο από μία ή δύο ημέρες άδεια.

«Παρόλο που το βιβλίο μου ονομάζεται A Year of Nothing (Ένας χρόνος χωρίς τίποτα), μπορείς απλά να περάσεις ένα Σαββατοκύριακο χωρίς τίποτα», προτείνει η Gannon, αν και προειδοποιεί ότι κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις. «Οι άνθρωποι με ρωτούν πάντα τι κάνω το Σαββατοκύριακο και τους απαντώ τακτικά: Τίποτα. Η απάντηση είναι συχνά: Σίγουρα έχεις κάποια σχέδια, και εγώ απαντώ: Όχι, τίποτα».

Πράγματι, ορισμένοι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι η λήψη μιας άδειας προωθεί την αύξηση της παραγωγικότητας. Η Tamu Thomas, συγγραφέας του βιβλίου Women Who Work Too Much, πιστεύει ότι, ως κοινωνία, δεν εκτιμούμε την ξεκούραση. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι αυτό που τροφοδοτεί όλα τα υπόλοιπα στη ζωή μας. Υπάρχει ένα αμερικανικό αθλητικό προπονητικό ρητό που αναφέρει: Η ξεκούραση είναι εξίσου σημαντική με τον αγώνα. Είναι τόσο αληθινό».

Πρώην κοινωνική λειτουργός, η Thomas διαπαιδαγωγήθηκε από νεαρή ηλικία από την οικογένειά της στη Σιέρα Λεόνε να εκτιμά την παραγωγικότητα και τα επιτεύγματα έναντι της χαλάρωσης. Άρχισε να ερευνά τη σύνδεση νου-σώματος με την επαρκή ξεκούραση, αφού βίωσε μια σοβαρή κρίση πανικού πριν δώσει στοιχεία για μια υπόθεση υψηλού ενδιαφέροντος.

«Ανακάλυψα το έργο της γιατρού και ερευνήτριας Saundra Dalton Smith. Η ομιλία της στο Ted Talk εξηγεί ότι στην πραγματικότητα χρειαζόμαστε επτά διαφορετικούς τύπους ξεκούρασης: σωματική, νοητική, συναισθηματική, αισθητηριακή, δημιουργική, κοινωνική και πνευματική».

Η Thomas παρατηρεί ότι για πολλούς από εμάς, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, η συναισθηματική ανάπαυση είναι συχνά αυτή που παραβλέπεται περισσότερο. «Για όσες από εμάς έχουμε συνηθίσει να υπερλειτουργούμε και πιστεύουμε ότι η αξία μας προέρχεται από τη φροντίδα σε κάθε τομέα της ζωής μας, η συναισθηματική ξεκούραση είναι ένα από τα πιο απαραίτητα είδη διαλείμματος. Για να το αντιμετωπίσεις αυτό, πρέπει να αρχίσεις να εντοπίζεις τους ανθρώπους που θέτουν σε κίνδυνο τη συναισθηματική σου ευημερία και στη συνέχεια να κάνεις επιλογές σχετικά με το αν θέλεις να συνεχίσεις να συναναστρέφεσαι με αυτούς τους ανθρώπους».

Μπορεί να είναι χρήσιμο να κάνεις τον χρόνο μακριά από τις ευθύνες σου τακτικό μέρος της ζωής σου, ακόμη και αν αυτό παρουσιάζει κάποιες προκλήσεις. Η Shirley-Ann O’Neill, σύμβουλος τέχνης και διευθύντρια του Συλλόγου Εικαστικών Καλλιτεχνών, οργανώνει τη ζωή της με σκοπό να παίρνει μια εβδομάδα ανασύνταξης κάθε επτά εβδομάδες.

«Αφήνω σκόπιμα το ημερολόγιό μου ανοιχτό χωρίς σταθερά σχέδια, επιτρέποντας αυθόρμητες στιγμές ξεκούρασης και αναζωογόνησης. Απολαμβάνω ένα χαλαρό πρωινό με ένα φλιτζάνι τσάι, πηγαίνω για ήρεμους περιπάτους στη φύση για να καθαρίσει το μυαλό μου, καταπιάνομαι με δημιουργικές ασχολίες, όπως η καταγραφή ημερολογίου ή η ζωγραφική, και κάνω αυθόρμητες εκδρομές για να εξερευνήσω νέα μέρη ή να δοκιμάσω νέες κουζίνες. Είμαι πολυάσχολη μητέρα τριών παιδιών, οπότε αυτό με βοηθάει πραγματικά να ξεκουραστώ. Στην αρχή ένιωθα ενοχές- τώρα είναι απόλυτη ανάγκη».

Μερικές φορές χρειάζεται ένα τραυματικό γεγονός στη ζωή για να συνειδητοποιήσει κάποιος ότι πρέπει να κάνει ένα βήμα πίσω και να επαναπροσδιορίσει τις προτεραιότητές του. Όταν έχασε τη μητέρα της και στη συνέχεια μια στενή φίλη της, η σύμβουλος υγείας Sophia Husbands αποφάσισε να κάνει το 2023 έτος επαναφοράς.

«Οι περιστάσεις σήμαιναν ότι δεν ήταν σκόπιμο να ταξιδέψω κάπου», λέει η ίδια. Έτσι πήρε δραστικά μέτρα στο σπίτι της. Χρησιμοποίησε τις αποταμιεύσεις της και μείωσε τη δουλειά της ως freelancer για να επιτρέψει στον εαυτό της να επανεκτιμήσει τη ζωή της. Επανεξέτασε τις βασικές της αξίες (μια άσκηση coaching που προτιμούν συγγραφείς προσωπικής ανάπτυξης όπως η Brené Brown) και έκανε έλεγχο των σχέσεων.

«Κοίταξα όλους τους ανθρώπους στη ζωή μου και ρώτησα τον εαυτό μου αν με κάνουν να νιώθω ουδέτερη, καταθλιπτική ή ανεβασμένη. Ανέλυσα τόσο τις παλιές όσο και τις σημερινές σχέσεις και προσδιόρισα ποιος δεν με έκανε να νιώθω καλά. Αποφάσισα να ξεσκαρτάρω τους ανθρώπους που δεν εξυπηρετούσαν το συμφέρον μου και ένιωσα πολύ καλύτερα».

Αποφασίζω να δοκιμάσω μια δική μου επανεκκίνηση και προγραμματίζω μια μίνι άδεια μια Κυριακή, λέει η Anita Chaudhuri του Guardian. Δυστυχώς, σύντομα συνειδητοποιώ ότι αν δεν επιβάλω μια δομή απραξίας από την αρχή, είναι πιθανό να αφεθώ στην καταστροφολογία. Επιστρέφω στην Gannon, η οποία προτείνει: «Κοιτάξτε το ημερολόγιό σας και ρωτήστε τον εαυτό σας, τι μπορείτε να κάνετε; Βρείτε πράγματα που μπορείτε να ακυρώσετε. Μπορεί να εκπλαγείτε γιατί πολλά από τα πράγματα που νιώθουμε υποχρεωμένοι να κάνουμε, δεν χρειάζεται να τα κάνουμε καθόλου».

Το βρίσκω αυτό εκπληκτικά δύσκολο. Δεν μου αρέσει να απογοητεύω τους ανθρώπους, αλλά συνεχίζω έτσι κι αλλιώς, αν και το δικαιολογώ επειδή είναι για ένα άρθρο. «Λυπάμαι, δεν μπορώ να έρθω, πρέπει να δουλέψω», λέω σε ένα μέλος της οικογένειας και στη συνέχεια σε έναν καλό φίλο που ανυπομονούσα να δω.

Πάω μια άσκοπη βόλτα σε ένα πάρκο που επισκέπτομαι σπάνια. Είναι μια μουντή μέρα, αλλά είναι εκπληκτικά όμορφο. Κάθομαι σε ένα παγκάκι και παρακολουθώ τον κόσμο να περνάει, μετά κατευθύνομαι στο σπίτι και αναρωτιέμαι πώς στο καλό θα περάσω το βράδυ.

Σιδερώνω περισσότερο απ’ ό,τι έχω σιδερώσει για το υπόλοιπο του έτους μαζί, και στη συνέχεια μπαίνω στην επίπονη διαδικασία να μεταφυτεύσω ένα φυτό. Πώς γίνεται να είναι μόνο 7μμ;

Η αλήθεια είναι ότι πέφτω νωρίς για ύπνο με την αίσθηση ότι όλα αυτά ήταν μια τεράστια σπατάλη χρόνου και αισθάνομαι αρκετά κακόκεφη. Το επόμενο πρωί, όμως, είναι μια διαφορετική ιστορία. Για πρώτη φορά, κοιμήθηκα καλά όλη τη νύχτα και είδα ένα ασυνήθιστα ζωντανό όνειρο που έδωσε την απάντηση σε ένα πρόβλημα που με απασχολούσε για αρκετό καιρό. Εκείνο το πρωί, έχω μια ιδέα για ένα νέο έργο. Καθώς συνεχίζω την ημέρα μου με μια ασυνήθιστα χαρούμενη διάθεση, συνειδητοποιώ κάτι που είμαι σίγουρη ότι οι σοφοί γνώριζαν πάντα: Το να μην κάνεις τίποτα πολύ μπορεί να είναι εκπληκτικά παραγωγικό.

Με πληροφορίες από Guardian