Ο εμπορικός πόλεμος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ οδεύει προς μια ακόμη ασταθή εβδομάδα, αντιμετωπίζοντας την επείγουσα ανάγκη να αποκλιμακώσει τη σύγκρουση που πυροδότησε με την Κίνα, προτού προκαλέσει βαθιά ζημιά στην αμερικανική οικονομία. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αρνείται μέχρι στιγμής τις αμερικανικές πιέσεις να καλέσει τον Αμερικανό ομόλογό του για να επιδιώξει μια «συμφωνία» μετά την επιβολή δασμών 145% από τις Ηνωμένες Πολιτείες στον ισχυρότερο αντίπαλό τους, πυροδοτώντας μια από καιρό φοβούμενη άμεση αντιπαράθεση.

Αυτό αφήνει τον Τραμπ να διαβεβαιώνει επανειλημμένα τους Αμερικανούς ότι η «σπουδαία σχέση» του με τον Κινέζο ηγέτη θα αποτρέψει μια κρίση, χωρίς όμως να μπορεί να ξεκινήσει συνομιλίες σε μια αντιπαράθεση που κινδυνεύει να ρίξει και πάλι τα χρηματιστήρια και να επιβάλει πραγματικές δυσκολίες στους Αμερικανούς.

Παρά την αβεβαιότητα, ο Τραμπ δείχνει να απολαμβάνει τις πολλαπλές μάχες που ξεκίνησε και δέχθηκε ένθερμο χειροκρότημα σε μια εκδήλωση του UFC για τις μικτές πολεμικές τέχνες στη Φλόριντα το βράδυ του Σαββάτου (12/04). Ο πρόεδρος, ο οποίος χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως τον απόλυτο πολιτικό μαχητή, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η υποδοχή του ήταν «κάπως θρυλική» και έδειξε ότι «κάνουμε καλή δουλειά».

Αλλά η σύγκρουση του προέδρου με την Κίνα είναι μια πραγματική αναμέτρηση με πολύ υψηλότερο διακύβευμα.

Το αδιέξοδο είναι τόσο σοβαρό επειδή οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Κίνας είναι στενά συνδεδεμένες. Οι ΗΠΑ εξαρτώνται από την Κίνα για τα καταναλωτικά ηλεκτρονικά προϊόντα, τα ορυκτά σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων και για στρατιωτικές εφαρμογές και ρομποτική, τα φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε σωτήρια φάρμακα και τα πιο βασικά είδη καθημερινής ζωής, όπως τα ρούχα και τα παπούτσια. Οι αμερικανικές εξαγωγές προϊόντων όπως η σόγια και το σόργο (το 5ο σημαντικότερο δημητριακό στον κόσμο) στην Κίνα είναι ζωτικής σημασίας για τη διαβίωση των αμερικανών αγροτών, αλλά οι δασμοί που επιβάλλουν και οι δύο πλευρές είναι τόσο απαγορευτικοί που το εμπόριο μπορεί ουσιαστικά να σταματήσει.

Και οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να υποφέρουν τρομερά σε έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο και οι καταναλωτές των ΗΠΑ θα μπορούσαν να πληγούν από ελλείψεις και αύξηση των τιμών. Ωστόσο, ορισμένοι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι η Κίνα, λόγω του αυταρχικού συστήματος διακυβέρνησής της, θα ήταν πρόθυμη να επιβάλει περισσότερο πόνο στον πληθυσμό της για να μην χάσει αυτό που θα μπορούσε να είναι ένας καθοριστικός αγώνας με τις ΗΠΑ.

Η ικανότητα του Τραμπ να παίξει το μακροπρόθεσμο παιχνίδι τέθηκε υπό αμφισβήτηση όταν ξαφνικά ανέστειλε την περασμένη εβδομάδα τους αμοιβαίους δασμούς σε δεκάδες έθνη για 90 ημέρες, αφού οι πωλήσεις στις αγορές ομολόγων άρχισαν να υποδηλώνουν μια αναπτυσσόμενη χρηματοπιστωτική κρίση. Αυτή η υποχώρηση θα παρακολουθείται προσεκτικά στο Πεκίνο. Και στην προσπάθειά του να διευκολύνει μια δύσκολη κατάσταση, ο Τραμπ επιδείνωσε μια άλλη – επιτέθηκε στην Κίνα με τους δασμούς του 145% σε μια προφανή προσπάθεια να σώσει τα προσχήματα.

Καθώς το χάος επιδεινώνεται, ο Λευκός Οίκος πρόσθεσε περισσότερη σύγχυση το βράδυ της Παρασκευής (11/04), εξαιρώντας τις εισαγωγές smartphones και υπολογιστών κινεζικής κατασκευής από τον ανώτατο δασμολογικό συντελεστή, σε μια προφανή αναγνώριση ότι οι υψηλές εισφορές σε αυτά τα είδη θα μπορούσαν να πλήξουν τη βιομηχανία τεχνολογίας και τους καταναλωτές των ΗΠΑ.

Αλλά την Κυριακή (13/04), η κυβέρνηση επέμεινε ότι τα προϊόντα αυτά θα εξακολουθήσουν να υπόκεινται σε νέους δασμούς σε χαμηλότερο επίπεδο τις επόμενες εβδομάδες, εγείροντας περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με τις προφανώς απρογραμμάτιστες και σπασμωδικές στάσεις της, οι οποίες έχουν επανειλημμένα τρομάξει τις αγορές.

«ΚΑΝΕΝΑΣ δεν “γλιτώνει” από τις άδικες εμπορικές ισορροπίες και τα μη νομισματικά δασμολογικά εμπόδια που έχουν χρησιμοποιήσει άλλες χώρες εναντίον μας, ιδίως όχι η Κίνα, η οποία, μακράν, μας μεταχειρίζεται χειρότερα!» έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social. «Δεν υπήρξε καμία “εξαίρεση” από τους δασμούς. Τα προϊόντα αυτά υπόκεινται στους υφιστάμενους δασμούς 20% για την φεντανύλη και απλώς μεταφέρονται σε διαφορετικό δασμολογικό “κουβά”. Τα Fake News το γνωρίζουν αυτό, αλλά αρνούνται να το αναφέρουν”, συνέχισε.

Σύγχυση στα μηνύματα της κυβέρνησης

Όπως έχει κάνει αρκετές φορές, η κυβέρνηση επιμένει ότι οι ξαφνικές κινήσεις της και η ασυνεπής ανταλλαγή μηνυμάτων ήταν μέρος του σχεδίου από την αρχή.

«Αυτό είναι άλλο ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πώς ο πρόεδρος Τραμπ είχε από την αρχή ένα λεπτομερές σχέδιο που εκτελείται ακριβώς σύμφωνα με τις οδηγίες», δήλωσε ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου Στίβεν Μίλερ στην εκπομπή «Sunday Morning Futures» του Fox News. Εξήγησε το σκεπτικό της κυβέρνησης ότι τα εν λόγω είδη είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ και ως εκ τούτου απαιτείται διαφορετική μεταχείριση για τα εργοστάσια «reshoring» που τα κατασκευάζουν.

Η κυβέρνηση επιμένει ότι η στρατηγική της αποδίδει, υποστηρίζοντας ότι δεκάδες χώρες που περιλαμβάνονται στους αμοιβαίους δασμούς που έχουν πλέον ανασταλεί έσπευσαν να προσφέρουν εκπληκτικές συμφωνίες στον Τραμπ για να αποφύγουν την αμερικανική πίεση.

Ο Λευκός Οίκος εφαρμόζει τώρα παρόμοια λογική στην Κίνα, στοιχηματίζοντας ότι η ισχύς της αμερικανικής οικονομίας θα αναγκάσει τον Σι να προσφέρει παραχωρήσεις σε μακροχρόνια παράπονα που περιλαμβάνουν ανησυχίες σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά, την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και μια τεράστια εμπορική ανισορροπία που ο Τραμπ επιμένει ότι αποτελεί απόδειξη ότι το Πεκίνο κλέβει την Ουάσινγκτον.

«Πρόκειται για ένα είδος συστήματος δύο κόσμων. Υπάρχει μια διαδικασία για την Κίνα, και αυτή είναι πολύ, πολύ εκκολαπτόμενη … και στη συνέχεια η διαδικασία για όλους τους άλλους«, δήλωσε ο Κέβιν Χάσετ, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Λευκού Οίκου, στον Τζέικ Τέιπερ του CNN στην εκπομπή State of the Union την Κυριακή (13/04). «Έτσι, η διαδικασία για όλους τους άλλους είναι ομαλή, είναι ξεκάθαρη. Οι άνθρωποι έρχονται στην πόλη με μεγάλες, μεγάλες προσφορές».

Η προσέγγιση Τραμπ είναι επικίνδυνη και μπορεί να μην λάβει υπόψη της τις πολυπλοκότητες της σχέσης ΗΠΑ-Κίνας και την πολιτική δυναμική στο Πεκίνο. Αυτό συμβαίνει επειδή η προσπάθεια του Σι να μετατρέψει τη χώρα του σε κυρίαρχη μεγάλη δύναμη βασίζεται στην πεποίθηση ότι οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές δυνάμεις έχουν ιστορικά υιοθετήσει πολιτικές αποικιοκρατικού τύπου για να καταστείλουν την κινεζική επιρροή και να της στερήσουν τη θέση που της αναλογεί στον κόσμο. Αυτό καθιστά σχεδόν αδύνατο για τον Σι να θεωρηθεί ότι υποχωρεί σε αυτό που η Κίνα θεωρεί ως αμερικανικό εκφοβισμό.

Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση έχει απορρίψει τις προειδοποιήσεις ότι η Κίνα μπορεί να βλάψει τις ΗΠΑ τόσο άσχημα όσο και η Ουάσινγκτον μπορεί να την βλάψει. Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στο CNBC υποστήριξε ότι δεδομένου ότι οι ΗΠΑ εξάγουν μόνο το ένα πέμπτο της συνολικής αξίας των αγαθών που στέλνει το Πεκίνο στις ΗΠΑ, η οικονομία της χώρας θα βγει χειρότερα από έναν εμπορικό πόλεμο με ισοδύναμα αντίποινα.

Αυτή η επιχειρηματολογία και η βεβαιότητα του Τραμπ ότι η τυπική του μαχητικότητα και η αύξηση των διακυβευμάτων σε δυσβάσταχτα επίπεδα, την οποία έχει ακονίσει ως μεγιστάνας των ακινήτων στη Νέα Υόρκη, θα δοκιμαστούν τις επόμενες ημέρες.

Αν ο Τραμπ καταφέρει να αναδιαμορφώσει την εμπορική σχέση των ΗΠΑ με την Κίνα, θα διεκδικήσει ένα σημαντικό επίτευγμα σε μια νέα εποχή των σχέσεων της Ουάσιγκτον με το Πεκίνο. Για χρόνια, οι πρόεδροι και των δύο πλευρών συλλογίζονταν ότι, απελευθερώνοντας την προηγουμένως ελεγχόμενη οικονομία της Κίνας, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εισαγάγουν τον αντίπαλό τους στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα που βασίζεται σε κανόνες και να προωθήσουν πολιτικές μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της χώρας. Όμως αυτός ο υπολογισμός άρχισε να αλλάζει στο τέλος της διακυβέρνησης Ομπάμα, και η εθνικιστική διακυβέρνηση του Σι όξυνε την οικονομική και γεωπολιτική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο πλευρών.

Ο Τραμπ έκανε μια απότομη αλλαγή πορείας στην επιβολή των δασμών και τον ολοκληρωτικό παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο

Ο Τραμπ «έχει την μπάλα»

Ο Τραμπ έχει υποστηρίξει με κάποια αιτιολόγηση ότι το διευρυμένο εμπόριο με την Κίνα έχει δημιουργήσει έναν εχθρό-υπερδύναμη, τον οποίο οι ηγέτες των ΗΠΑ και στα δύο κόμματα θεωρούν πλέον ως την κύρια απειλή για την εθνική ασφάλεια και την παγκόσμια ισχύ των ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, τα φθηνά ρούχα και τα καταναλωτικά αγαθά, όπως τα iPhone, έχουν βελτιώσει μαζικά τις υλικές συνθήκες εκατομμυρίων Αμερικανών, ακόμη και όταν η παγκοσμιοποίηση έχει αποψιλώσει τις αμερικανικές μεταποιητικές εστίες και έχει αφήσει ίχνη κοινωνικής καταστροφής.

Παρά τις αυξανόμενες εντάσεις και τη μεγαλύτερη νευρικότητα που θα επικρατήσει στα χρηματιστήρια αυτή την εβδομάδα, οι συνεργάτες του Τραμπ υπερασπίστηκαν την προσέγγιση του προέδρου, η οποία κινδυνεύει να οδηγήσει σε ύφεση μια οικονομία που έτρεχε όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από λιγότερο από τρεις μήνες.

«Αυτό εξελίσσεται ακριβώς όπως το πιστεύαμε σε ένα κυρίαρχο σενάριο», δήλωσε ο σύμβουλος του Λευκού Οίκου για θέματα εμπορίου Πίτερ Ναβάρο στην εκπομπή «Meet the Press» του NBC. Πρόσθεσε: «Έχουμε 90 συμφωνίες σε 90 ημέρες που ενδεχομένως εκκρεμούν εδώ».

Ένα τέτοιο ποσοστό επιτυχίας στη διαπραγμάτευση εμπορικών συμφωνιών, που συνήθως χρειάζονται χρόνια για να κλείσουν, θα ήταν αξιοσημείωτο – ένας λόγος για τον οποίο πολλοί αναλυτές δεν παίρνουν το λόγο για τις προσφορές της κυβέρνησης από ξένα έθνη. Η πιθανότητα παραμένει ότι χώρες όπως η Ιαπωνία, η Ινδία και η Νότια Κορέα, καθώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση, θα προσφέρουν στον Τραμπ εντυπωσιακές παραχωρήσεις τις οποίες μπορεί να επικαλεστεί ως μεγάλη νίκη, ενώ δεν αλλάζουν ριζικά τις διμερείς εμπορικές σχέσεις.

Αυτό θα σήμαινε ότι μία από τις βασικές δικαιολογίες του Τραμπ για τον πόλεμο των δασμών – η αναμόρφωση της αμερικανικής παραγωγής – δεν θα επιτευχθεί. Οι καλλωπιστικές νίκες για τον Τραμπ δεν θα μπορούσαν επίσης να δικαιολογήσουν τα τρισεκατομμύρια δολάρια που οι ενέργειές του έχουν σβήσει από τις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές και τις απώλειες που έχει προκαλέσει στους συνταξιοδοτικούς λογαριασμούς εκατομμυρίων Αμερικανών.

Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η χαοτική οικονομική διαχείριση του προέδρου συμπιέζει την πολιτική του θέση με τρόπο που θα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος για τους Ρεπουμπλικανούς νομοθέτες κατά το έτος πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές.

Μια νέα δημοσκόπηση του CBS την Κυριακή (13/04) έδειξε ότι τα ποσοστά αποδοχής του προέδρου για τους χειρισμούς του στην οικονομία και τον πληθωρισμό έχουν υποχωρήσει. Περίπου το 44% των ερωτηθέντων εγκρίνει και το 56% αποδοκιμάζει τις επιδόσεις του στην οικονομία, ενώ μόνο το 40% εγκρίνει και το 60% αποδοκιμάζει τους χειρισμούς του στον πληθωρισμό. Και το 75% αναμένει τουλάχιστον βραχυπρόθεσμες αυξήσεις των τιμών λόγω των δασμών, ενώ το 48% αναμένει μακροπρόθεσμες αυξήσεις.

Αυτά είναι επισφαλή νούμερα, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο πραγματικός αντίκτυπος των δασμών δεν έχει γίνει ακόμη αισθητός από τους καταναλωτές σε όρους αύξησης των τιμών. Και το στοίχημα του Τραμπ είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, δεδομένου ότι η υπόσχεσή του να μειώσει το κόστος των τροφίμων και της στέγασης ήταν στο επίκεντρο της νίκης του επί της αντιπροέδρου των Δημοκρατικών Καμάλα Χάρις τον περασμένο Νοέμβριο.

Παρά τους τεταμένους καιρούς, ένας από τους πιο ηχηρούς υποστηρικτές του Τραμπ στο υπουργικό συμβούλιο, ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ, παραμένει πομπώδης.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κρατάει το υπογεγραμμένο εκτελεστικό διάταγμα για την εφαρμογή νέων αμοιβαίων δασμών κατά των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ

«Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει την μπάλα. Θέλω να την έχει. Είναι το σωστό πρόσωπο που την έχει», δήλωσε ο Λούτνικ στην εκπομπή This Week του ABC News. «Ξέρει πώς να παίξει αυτό το παιχνίδι. Ξέρει πώς να αντιμετωπίσει τον πρόεδρο Σι. Είναι το κατάλληλο πρόσωπο για τον κατάλληλο ρόλο και είμαι βέβαιος ότι αυτό θα λειτουργήσει με την Κίνα».

Ωστόσο, το μυστήριο του Τραμπ ως αριστοτέχνη της διαπραγμάτευσης, το οποίο ήταν πιο κεντρικό στην πολιτική απήχηση του προέδρου από οτιδήποτε άλλο, δεν αντιμετώπισε ποτέ μια πιο σκληρή δοκιμασία.

Με πληροφορίες από CNN

Tags