Μπορεί ακόμα να μην μπήκε καν ο Νοέμβριος, αλλά τα Χριστούγεννα ήδη μοιάζει να πλησιάζουν – και μάλιστα γρήγορα. 

Σύμφωνα με ανάλυση του Guardian στη Βρετανία, η παρατήρηση πως «τα Χριστούγεννα έρχονται κάθε χρόνο και νωρίτερα», είναι πραγματικότητα.

Τα στοιχεία από μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, τοπικά δελτία ειδήσεων και τα βρετανικά Top 40 τραγούδια επιβεβαιώνουν αυτό που το κοινό έχει από καιρό υποψιαστεί: ότι η αργή και σταθερή «κατάληψη» του ημερολογίου από χριστουγεννιάτικα είδη, τραγούδια και διαφημίσεις – ένα φαινόμενο γνωστό ως “Christmas creep” – είναι αλήθεια πραγματικότητα.

Εκτός ελέγχου

Τα φθινοπωρινά φύλλα μπορεί ακόμα να βρίσκονται στα δέντρα, αλλά ανάμεσά μας υπάρχουν άνθρωποι που, σε λίγες εβδομάδες, θα αρχίσουν να σιγοψιθυρίζουν τραγούδια για τον Άγιο Βασίλη, την Άγια Νύχτα και το Χριστουγεννιάτικο δέντρο. 

Αν κρίνουμε από τα μουσικά charts του Ηνωμένου Βασιλείου, γι’ αυτούς τους ανθρώπους είναι αποδεκτό να ξεκινούν να ακούν εορταστικά τραγούδια από τα μέσα Νοεμβρίου, 45 μέρες πριν τη μεγάλη μέρα. Παρακολουθώντας πότε ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι μπαίνει για πρώτη φορά στα Top 40 singles στο Ηνωμένο Βασίλειο κάθε χρόνο, παρατηρείται μια σταθερή άνοδο του “Christmas creep” από τη δεκαετία του 1990. 

Πέρυσι, δύο τραγούδια μπήκαν στα charts την εβδομάδα που ξεκίνησε στις 10 Νοεμβρίου: το “Last Christmas” των Wham! (στον αριθμό 37) και το “All I Want For Christmas is You” της Mariah Carey (στον αριθμό 40, με τη βοήθεια μιας έξυπνης διαδικτυακής καμπάνιας). 

Αυτό σηματοδότησε τη δεύτερη πιο πρώιμη είσοδο χριστουγεννιάτικου τραγουδιού στα Top 40 από τη δεκαετία του 1960 και την πρώτη φορά που δύο χριστουγεννιάτικα κομμάτια μπήκαν στα charts τόσο νωρίς.

Τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές του 2000, ήταν πολύ πιο συνηθισμένο ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι να φτάνει στα Top 40 μόνο τις τελευταίες δύο εβδομάδες του έτους (το “Stay Another Day” των East 17 – το οποίο η ομάδα δεδομένων του Guardian θεωρεί επίσημα χριστουγεννιάτικο τραγούδι – ήταν μια αξιοσημείωτη εξαίρεση, φτάνοντας τον αριθμό 7 στις 27 Νοεμβρίου 1994).

Το πιο πρώιμο χριστουγεννιάτικο κομμάτι που μπόρεσε να βρει ο Guardian ήταν το “Mistletoe” του Justin Bieber, το οποίο μπήκε στα Top 40 στις 23 Οκτωβρίου 2011, κατά την κορύφωση της καριέρας του (το 2021, το περιοδικό Rolling Stone συμπεριέλαβε το “Mistletoe” στη λίστα με τα χειρότερα χριστουγεννιάτικα τραγούδια όλων των εποχών).

Από το 2014, η Επίσημη Εταιρεία Charts περιλαμβάνει δεδομένα streaming στις κατατάξεις της – γεγονός που υποδηλώνει ότι ο λόγος που αυτά τα τραγούδια εμφανίζονται νωρίτερα μπορεί απλώς να είναι ότι δεν μπορούμε να αντισταθούμε να τα ακούμε.

Αγορές 

Είναι πιθανό να αρχίσει κάποιος να γκρινιάζει για το ότι «τα Χριστούγεννα έρχονται νωρίτερα» ενώ ψωνίζει – και όχι χωρίς κανένα λόγο. Τα στοιχεία που συγκέντρωσε για τον Guardian η ερευνητική εταιρεία Assosia δείχνουν ότι τα Χριστούγεννα τώρα αρχίζουν το σχεδόν από το καλοκαίρι, αν λάβουμε υπόψη την πρώτη ημερομηνία πώλησης χριστουγεννιάτικων πιτών και πουτίγκας.

Βλέποντας την μέση ημερομηνία έναρξης πώλησης στα σούπερ μάρκετ Tesco, Sainsbury’s, Asda και Morrisons, τα στοιχεία δείχνουν ότι ένα πακέτο με έξι mince pies της Mr Kipling κυκλοφόρησε στις 7 Σεπτεμβρίου φέτος – από τις 9 Σεπτεμβρίου το 2023 και τις 28 Σεπτεμβρίου το 2020. Οι χριστουγεννιάτικες πουτίγκες και τα mince pies ιδιωτικής ετικέτας έχουν ακολουθήσει παρόμοιες τάσεις.

Φαίνεται ότι ο λόγος για αυτό είναι ότι απλώς δεν μπορούμε να τους αντισταθούμε. Ένας εκπρόσωπος της Mr Kipling είπε: «Δεν θα προκαλέσει έκπληξη το γεγονός ότι αγαπάμε τις mince pies ανεξάρτητα από την εποχή, αλλά δεν είμαστε οι μόνοι. Πολλοί καταναλωτές είναι πρόθυμοι να ξεκινήσουν να εφοδιάζονται με χριστουγεννιάτικα καλούδια όταν εμφανίζονται στα ράφια από τον Σεπτέμβριο, γι’ αυτό και οι λιανέμποροι μπαίνουν νωρίς στο πνεύμα των γιορτών για να καλύψουν τη ζήτηση».

Χριστουγεννιάτικες αγορές

Οι χριστουγεννιάτικες αγορές μπορεί να προέρχονται από τη γερμανόφωνη Ευρώπη, αλλά πλέον είναι βασικό στοιχείο σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Εμφανίζονται επίσης όλο και νωρίτερα στο ημερολόγιο των τοπικών δήμων.

Η Χριστουγεννιάτικη Αγορά της Φρανκφούρτης στο Μπέρμιγχαμ – μία από τις μεγαλύτερες στη χώρα – ανοίγει την 1η Νοεμβρίου φέτος, συνεχίζοντας την τάση για νωρίτερη έναρξη από τουλάχιστον το 2010. Ο Guardian βρήκε παρόμοιες τάσεις αλλού: η χριστουγεννιάτικη αγορά του Έξετερ ανοίγει στις 15 Νοεμβρίου (σε σύγκριση με τις 23 Νοεμβρίου το 2012) και του Μάντσεστερ στις 10 Νοεμβρίου (από τις 18 Νοεμβρίου το 2010).

Ορισμένα μέρη, ωστόσο, παραμένουν σταθερά στο χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο. Το Μπαθ φαίνεται να έχει αντίθετη τάση μετά την πανδημία, με την αγορά του να ανοίγει στις 28 Νοεμβρίου φέτος, σε σύγκριση με τις 20 Νοεμβρίου το 2021.

Ο Guardian βρήκε επίσης ότι η φωταγώγηση της Oxford Street και η κυκλοφορία της χριστουγεννιάτικης διαφήμισης της John Lewis είχαν γενικά αντισταθεί στην πίεση του “Christmas creep”, με τις ημερομηνίες να κυμαίνονται την τελευταία δεκαετία. Υπάρχει ακόμα ελπίδα για τους γκρινιάρηδες ανάμεσά μας.