Οι γυναίκες δεν μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευση μετά το δημοτικό, δεν έχουν πρόσβαση στις περισσότερες αμειβόμενες θέσεις εργασίας, δεν μπορούν να πάνε μία βόλτα στη λιακάδα. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτε από τα πράγματα που σε κάνουν να αισθάνεσαι άνθρωπος
Πριν από έναν χρόνο, ήπιε οξύ για να ξεφύγει από τους Ταλιμπάν. Σήμερα, έχει ένα μήνυμα για τα κορίτσια από το Αφγανιστάν
Οι γυναίκες δεν μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευση μετά το δημοτικό, δεν έχουν πρόσβαση στις περισσότερες αμειβόμενες θέσεις εργασίας, δεν μπορούν να πάνε μία βόλτα στη λιακάδα. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτε από τα πράγματα που σε κάνουν να αισθάνεσαι άνθρωπος
Οι γυναίκες δεν μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευση μετά το δημοτικό, δεν έχουν πρόσβαση στις περισσότερες αμειβόμενες θέσεις εργασίας, δεν μπορούν να πάνε μία βόλτα στη λιακάδα. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτε από τα πράγματα που σε κάνουν να αισθάνεσαι άνθρωπος
Οι γυναίκες δεν μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευση μετά το δημοτικό, δεν έχουν πρόσβαση στις περισσότερες αμειβόμενες θέσεις εργασίας, δεν μπορούν να πάνε μία βόλτα στη λιακάδα. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτε από τα πράγματα που σε κάνουν να αισθάνεσαι άνθρωπος
Κάθε ημέρα μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας τη φέρνει πιο κοντά σε ένα μέλλον που δεν πίστευε ότι είναι εφικτό πριν από έναν χρόνο, όταν επιχείρησε να αυτοκτονήσει για να γλυτώσει από την απάνθρωπη ζωή που επιβάλλουν οι Ταλιμπάν στις γυναίκες στο Αφγανιστάν.
«Εκείνη την ημέρα, ένιωσα ότι όλα είχαν τελειώσει. Με είχε κυριεύσει η απελπισία και γι’ αυτό ήπια οξύ, πεπεισμένη ότι θα έβαζα τέλος στη ζωή μου» δήλωσε η Arzo, μιλώντας στο CNN.
Εκείνη την εποχή ήταν 15 ετών, αλλά ζύγιζε όσο ένα 4χρονο παιδί, με τα άκρα της να είναι οδυνηρά λεπτά μετά από μήνες πείνας, παρά τις προσπάθειες των αδελφών της να την ταΐσουν μέσω ενός σωλήνα που είχε τοποθετηθεί στο στομάχι της.
Τώρα, μετά από μια εξαιρετική παρέμβαση χρηματικής ενίσχυσης, η Arzo ανακάμπτει αξιοσημείωτα. Αντιμετωπίζει, ωστόσο, μια νέα απειλή που θα μπορούσε να αναγκάσει την οικογένειά της να επιστρέψει στο Αφγανιστάν – εκεί που η ζωή για τις γυναίκες είναι τόσο ανυπόφορη που πολλές προτιμούν να πεθάνουν.
Διέξοδος στο Πακιστάν
Το Πακιστάν, τόπος διαφυγής για εκατομμύρια Αφγανούς, εφαρμόζει ένα πρόγραμμα μαζικών απελάσεων που έχει ήδη οδηγήσει περισσότερους από 600.000 ανθρώπους να φύγουν από τη χώρα από τις 15 Σεπτεμβρίου – με την απειλή ότι θα ακολουθήσουν κι άλλοι τον Ιούλιο.
Αυτό που τις περιμένει είναι ένα σύστημα «έμφυλου απαρτχάιντ» με τόσο σοβαρές και εκτεταμένες παραβιάσεις κατά των γυναικών που ένας ανώτερος αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών λέει ότι μπορεί να ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Αυτός ήταν ο λόγος που οδήγησε την Arzo να προσπαθήσει να αυτοκτονήσει.
«Έχουμε συλλογική ευθύνη να αμφισβητήσουμε και να διαλύσουμε αυτό το τρομακτικό σύστημα και να θέσουμε τους υπεύθυνους προ των ευθυνών τους» υπογράμμισε ο Richard Bennett, ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Αφγανιστάν, στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 18 Ιουνίου, καθώς παρουσίασε την καταδικαστική έκθεσή του για την κυριαρχία των Ταλιμπάν.
Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ απέρριψε την έκθεση ως μια προσπάθεια να «αμαυρωθεί η κοινή γνώμη» για το Αφγανιστάν πριν την συνάντηση το ερχόμενο Σαββατοκύριακο (6-7 Ιουλίου) μεταξύ κρατών μελών του ΟΗΕ και αξιωματούχων των Ταλιμπάν στη Ντόχα του Κατάρ.
Παρά την έντονη καταδίκη των Ταλιμπάν από τα περισσότερα κράτη μέλη του ΟΗΕ, το θέμα των δικαιωμάτων των γυναικών δεν θα είναι στην επίσημη ημερήσια διάταξη. Αντ’ αυτού, οι συνομιλίες με τους αξιωματούχους των Ταλιμπάν θα επικεντρωθούν στην καταπολέμηση των ναρκωτικών και στον ιδιωτικό τομέα.
Οι Αφγανές γυναίκες κι άλλα μέλη της κοινωνίας των πολιτών δεν προσκλήθηκαν στη συνάντηση – θα συναντηθούν χωριστά με τα κράτη μέλη, χωρίς τους Ταλιμπάν, την επόμενη ημέρα, σύμφωνα με αξιωματούχο του ΟΗΕ.
Ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εξοργισμένες που η συνάντηση των Ταλιμπάν πραγματοποιείται χωρίς τις Αφγανές γυναίκες, υποστηρίζοντας ότι νομιμοποιεί τους ηγέτες του Αφγανιστάν και αποτυγχάνει να τους θέσει προ των ευθυνών τους.
Πέρασαν λαθραία τα σύνορα
Το πραγματικό της όνομα δεν είναι Arzo. Αυτή και ο μεγαλύτερος αδελφός και η αδελφή της, Ahamad και Mahsa, χρησιμοποιούν ψευδώνυμα για να προστατεύσουν τα μέλη της οικογένειάς τους στο Αφγανιστάν από αντίποινα των Ταλιμπάν, οι οποίοι έχουν προσπαθήσει να φιμώσουν τους επικριτές της καταπιεστικής τους διακυβέρνησης.
Κρύβονται επίσης από τις πακιστανικές Αρχές, οι οποίες έχουν απειλήσει να συλλάβουν και να απελάσουν αλλοδαπούς χωρίς χαρτιά.
Όταν η Arzo ήπιε το οξύ στο Αφγανιστάν τον περασμένο Ιούλιο, ένας γιατρός είπε στην οικογένειά της ότι πιθανότατα θα πέθαινε αν της χορηγούσαν θεραπεία εκεί, οπότε την πέρασαν λαθραία από τα σύνορα στο Πακιστάν, όπου ένας άλλος γιατρός τοποθέτησε έναν σωλήνα σίτισης στο στομάχι της.
Εδώ και ένα χρόνο, τα αδέλφια της περνούν τις ημέρες τους μέσα σε ένα νοικιασμένο δωμάτιο στο Καράτσι με τρία μονά κρεβάτια, έναν ανεμιστήρα οροφής και ένα χαλί, όπου τρώνε, μελετούν και διαβάζουν. Για το μεγαλύτερο μέρος αυτού του χρόνου, η Arzo ήταν καθηλωμένη στο κρεβάτι, χωρίς να μπορεί να φάει, αφού το οξύ δημιούργησε στένωση – ή απόφραξη – στον οισοφάγο της. Μέχρι τον Νοέμβριο, η Arzo ζύγιζε μόλις 25 κιλά.
Μέχρι τότε, τα περισσότερα από τα χρήματά τους είχαν εξαντληθεί σε ενοίκια και ιδιωτικούς ιατρικούς λογαριασμούς.
Η παρέμβαση που την έσωσε
Μέσα σε λίγες ώρες από την προβολή της ιστορίας της Arzo στο CNN τον περασμένο Δεκέμβριο, έφτασε ένα email με προσφορά βοήθειας. Μια μη κερδοσκοπική οργάνωση προσέφερε εθελοντικά ιατρική περίθαλψη υπό τον όρο ότι το όνομά της δεν θα δημοσιευόταν λόγω των πιθανών επιπτώσεων στο Πακιστάν για τη βοήθεια σε έναν Αφγανό που διαμένει παράνομα στη χώρα.
«Ήταν 20 με 22 κιλά όταν την είδαμε» δήλωσε ο γιατρός που περιέθαλψε την Arzo, τον οποίο το CNN συμφώνησε επίσης να μην κατονομάσει. «Είχε έρθει σε εμάς σε αναπηρικό καροτσάκι και ήταν καθηλωμένη στο κρεβάτι εκείνη τη στιγμή. Δεν απείχε πολύ από τον θάνατο» είπε.
«Οι ζωές μας δεν αξίζουν τίποτα»
Σε συνέντευξή της στο CNN, η Arzo κάθισε όρθια στο κρεβάτι, ίσιωσε το μαντήλι της και μίλησε για πρώτη φορά για τους λόγους για τους οποίους προσπάθησε να βάλει τέλος στη ζωή της.
Ήταν Ιούλιος του 2023, στο σπίτι της που βρισκόταν σε μια απομακρυσμένη επαρχία του Αφγανιστάν. «Έτρωγα φαγητό στο σπίτι και έριξα μια ματιά στις φωτογραφίες των συμμαθητών μου. Ένιωσα μια βαθιά νοσταλγία γι’ αυτούς».
Η Arzo δεν είχε δει τις συμμαθήτριές της από τότε που οι Ταλιμπάν απαγόρευσαν στα κορίτσια τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση μετά την κατάληψη της εξουσίας τον Αύγουστο του 2021, ενώ σπάνια τους έστελνε μηνύματα επειδή η σύνδεση στο διαδίκτυο είχε διακοπεί στο χωριό της οικογένειάς της.
Έτσι, σε μια στιγμή πένθους για τους φίλους και τη ζωή που αγαπούσε, ήπιε το οξύ μίας μπαταρίας. Η αδελφή της Mahsa τη βρήκε και της έβαλε τα δάχτυλα στο λαιμό για να κάνει εμετό.
«Όταν τη ρώτησα γιατί έκανε κάτι τέτοιο, η απάντησή της ήταν σπαρακτική». είπε η Mahsa. Η Arzo της το είχε πει: Οι ζωές μας δεν αξίζουν τίποτε». Εκείνη την εποχή, η Arzo ήταν μόλις 15 ετών.
Η Mahsa έχασε επίσης τα πάντα με την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Ήταν 22 ετών και είχε αποφοιτήσει από το Λύκειο πριν οι Ταλιμπάν απαγορεύσουν στα κορίτσια να μορφωθούν πέρα από το δημοτικό σχολείο. Είχε φιλοδοξίες να γίνει σχεδιάστρια ρούχων ή να εργαστεί σε ινστιτούτο ομορφιάς, αλλά οι δρόμοι έκλεισαν.
«Όταν πήγα στην Καμπούλ, γράφτηκα σε ένα πρόγραμμα ραπτικής. Ωστόσο, για τρεις μήνες ζούσα σε συνεχή φόβο, καθώς οι Ταλιμπάν επισκέπτονταν καθημερινά το εργαστήριό μας και μας επέκριναν επειδή δεν φορούσαμε χιτζάμπ. Τελικά μας ανάγκασαν να κλείσουμε το εργαστήριο» είπε.
Διαβασε ακομα
Τι συνέβη στις γυναίκες που τα έβαλαν με τους ΤαλιμπάνΟι Ταλιμπάν διέταξαν τα ινστιτούτα αισθητικής να κλείσουν τον Ιούλιο του 2023. Αντί να εργάζεται, η Mahsa βρέθηκε στο Πακιστάν να φροντίζει την Arzo.
«Όταν λείπει η ελπίδα και η ζωή μοιάζει χωρίς κατεύθυνση, μπορεί να παρουσιαστούν απροσδόκητα γεγονότα» δήλωσε η Mahsa, περιγράφοντας ότι και οι δυο τους έβλεπαν αδιόρατα την ευκαιρία για μία καλύτερη ζωή.
Η Arzo είναι αποφασισμένη να αφήσει πίσω της το παρελθόν και αποφάσισε να παροτρύνει κι άλλα κορίτσια στο Αφγανιστάν να μην ακολουθήσουν το παράδειγμά της.
«Το μήνυμά μου προς όλα τα κορίτσια στο Αφγανιστάν που δεν μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους ή να πάνε σχολείο είναι να παραμείνουν δυνατά και να μη χάνουν την ελπίδα» είπε.
Δεν υπάρχει ασφάλεια στο Πακιστάν
Όσο οι Ταλιμπάν βρίσκονται στην εξουσία, η Arzo δεν θέλει να επιστρέψει στο Αφγανιστάν, αλλά αυτή και τα αδέλφια της είναι ανεπιθύμητοι στο Πακιστάν.
Τον περασμένο Οκτώβριο, το Ισλαμαμπάντ έδωσε σε περίπου 1 εκατομμύριο Αφγανούς μετανάστες χωρίς χαρτιά ένα μήνα για να εγκαταλείψουν τη χώρα, διαφορετικά θα ακολουθούσαν συλλήψεις και απελάσεις.
Περισσότεροι από 600.000 άνθρωποι έφυγαν – οι περισσότεροι εθελοντικά, αν και το 89% δήλωσε ότι το έκανε υπό το φόβο της σύλληψης, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Από το σύνολο, περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι συνελήφθησαν και απελάθηκαν.
Θέλει να γίνει γιατρός, σαν εκείνους που την έσωσαν
Υπάρχουν τρόποι διαφυγής από το Πακιστάν για ανθρώπους όπως η Arzo, ο Ahamad και η Mahsa, αλλά συνήθως αυτό σημαίνει επικίνδυνα ταξίδια πέρα από τα σύνορα ή την ένταξη σε μακρές λίστες αναμονής για να μετεγκατασταθούν σε μια τρίτη χώρα που δέχεται να τους υποδεχτεί.
Οι Αφγανοί χωρίς βίζα δεν μπορούν να εργαστούν νόμιμα στο Πακιστάν και πολλοί που εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν έχουν ήδη ξεμείνει από χρήματα.
Η Arzo και τα αδέλφια της επιβιώνουν με ελεημοσύνες από έναν μικρό αριθμό υποστηρικτών εκτός Πακιστάν, οι οποίοι προσπαθούν να συγκεντρώσουν αρκετά χρήματα για να τους υποστηρίξουν ώστε να μετακομίσουν στον Καναδά. Αλλά πρόκειται για μια δαπανηρή και χρονοβόρα διαδικασία, χωρίς καμία εγγύηση ότι δεν θα συλληφθούν και δεν θα απελαθούν όσο καιρό περιμένουν.
Παρόλα αυτά, η Arzo συνειδητοποιεί πόσο τυχερή είναι που είναι ζωντανή και είναι πρόθυμη να πάει οπουδήποτε προκειμένου να συνεχίσει την εκπαίδευσή της και να γίνει γιατρός σαν αυτούς που της έσωσαν τη ζωή.
«Πραγματικά ευχαριστώ όλους τους γιατρούς από τα βάθη της καρδιάς μου» είπε. Το μήνυμά μου προς τους φίλους μου είναι να κάνουν υπομονή. Μια μέρα, οι Ταλιμπάν θα φύγουν από το Αφγανιστάν και θα μπορέσουμε να κυνηγήσουμε τους στόχους μας».
Αλλά μέχρι τότε, οι γυναίκες και τα κορίτσια ζουν σε μια ασφυκτική σιωπή, όπου οι Ταλιμπάν έχουν εκδώσει τουλάχιστον 52 διατάγματα από τον περασμένο Ιούνιο, αυστηροποιώντας τον έλεγχό τους επί του γυναικείου πληθυσμού, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ.
Οι γυναίκες δεν μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευση μετά το δημοτικό, δεν έχουν πρόσβαση στις περισσότερες αμειβόμενες θέσεις εργασίας, δεν μπορούν να πάνε σε ένα πάρκο, δεν μπορούν να περπατήσουν στη λιακάδα, δεν μπορούν να γυμναστούν. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτε από τα πράγματα που σε κάνουν να αισθάνεσαι άνθρωπος.
Η Arzo δεν θέλει μια τέτοια ζωή για την ίδια, την αδελφή της ή τις γυναίκες και τα κορίτσια που βρίσκονται ακόμη στο Αφγανιστάν. Μαθαίνει αγγλικά, ελπίζοντας ότι μια μέρα σύντομα θα μπορέσει να φύγει από το Πακιστάν για μια ασφαλή χώρα.
«Δεν ξέρω τι μου επιφυλάσσει το μέλλον, αλλά όσο βρίσκομαι στο Πακιστάν, θα συνεχίσω τα μαθήματά μου» λέει. «Είμαι αποφασισμένη να πετύχω τους στόχους μου. Τώρα δεν φοβάμαι τίποτα».
Με πληροφορίες από CNN
