Φως στην περίοδο που ο John Lennon και της Yoko Ono προσπάθησαν να αποφύγουν την τοξική ατμόσφαιρα της Αγγλίας λίγο μετά την διάλυση των Beatles, μετακομίζοντας στη Νέα Υόρκη, ρίχνει το ντοκιμαντέρ One to One: John & Yoko, το οποίο έκανε ντεμπούτο στο πρόσφατο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, θα προβληθεί στο BFI London Film Festival στα μέσα Οκτωβρίου και αναμένει ημερομηνία εμπορικής κυκλοφορίας.

Αυτό που εντυπωσιάζει στην ταινία, η οποία πραγματεύεται ένα πολύ γνωστό θέμα (ο αγγλικός Τύπος συντάχθηκε με ενθουσιασμό με το δημόσιο λιντσάρισμα της Ono εκείνη την εποχή, όπως καθιστούν σαφή τα αποκόμματα εφημερίδων της εποχής), είναι η χροιά των φωνών που καταγράφει, η αγανάκτηση, η αγωνία τους και η ματιά που προσφέρει σε μια στιγμή που ήταν τόσο κοινωνικά και πολιτικά ταραγμένη όσο και μουσικά καινοτόμα.

Το 1971, ενώ οι Beatles είχαν διαλυθεί λίγα χρόνια νωρίτερα, ο Lennon και η Ono (που είχαν παντρευτεί το 1969) νοίκιασαν ένα μικρό διαμέρισμα στην Bank Street στην μποέμικη γειτονιά του Greenwich Village της Νέας Υόρκης.

Διέφευγαν από την τοξική ατμόσφαιρα στην Αγγλία. Εκείνη ήταν ο αγαπημένος αποδιοπομπαίος τράγος της λεγεώνας των θαυμαστών του λιβερπουλικού κουαρτέτου, η πιο σφοδρή φατρία της οποίας θεωρούσε την γιαπωνέζα καλλιτέχνιδα υπεύθυνη για το ότι οι Beatles τράβηξαν χωριστούς δρόμους.

Το ζευγάρι ήθελε να ζήσει πιο ειρηνικά, να περπατήσει στους δρόμους της πόλης ινκόγκνιτο, να μη δέχεται πλέον απειλές και να μη γίνεται στόχος επιθέσεων.

Μια ιδέα των επιθέσεων, δίνει η αποκάλυψη μιας τηλεφωνικής συνομιλίας της Yoko Ono με τον Νεοϋορκέζο μουσικό David Peel.

«Ο κόσμος λέει ότι εγώ είμαι αυτή που διέλυσε τους Beatles, καταλαβαίνεις; Όταν ήμουν έγκυος, έπαιρνα γράμματα που έλεγαν: Ελπίζω το μωρό σου να πεθάνει. Και μου έστειλαν μια πάνινη κούκλα με ένα σωρό βελόνες καρφωμένες πάνω της, στα μάτια της, στο στόμα της, στη μύτη της. Όταν περπατάω στο δρόμο με τον John, με πλησιάζουν και μου λένε είσαι άσχημη. Μου τραβάνε τα μαλλιά και με χτυπούν στο κεφάλι», ακούγεται να λέει φανερά καταρρακωμένη η Ono, αποκαλύπτοντας μάλιστα πως εκείνη την περίοδο είχε τρεις αποβολές.

Παραδόξως, στη Νέα Υόρκη θα αντιμετώπιζαν ακόμη πιο δύσκολες προκλήσεις. Έτσι λέει ο Βρετανός συγγραφέας Philip Norman, ένας από τους κορυφαίους ειδικούς για τους Beatles, στο ογκώδες βιβλίο του Paul McCartney: The Biography.

Διαβασε ακομα

Yoko Ono: Η γυναίκα που λατρεύουν να μισούν έκανε το τραύμα του πολέμου τέχνη

«Ο John και η Yoko είχαν μετακομίσει στη Νέα Υόρκη αναζητώντας καταφύγιο από την αδιάκοπη κακομεταχείριση και την κοροϊδία που υφίσταντο στη Μεγάλη Βρετανία. Αντ’ αυτού, έγιναν διακοσμητικές φιγούρες της ακροαριστερής πολιτικής που διαπερνούσε τη ροκ κουλτούρα στις Ηνωμένες Πολιτείες εκείνη την εποχή και, με τον τρόπο αυτό, έγιναν πιο εμφανείς και αμφιλεγόμενοι από ποτέ».

Ο Lennon δικαιολόγησε την απόφασή τους να επιλέξουν ένα απλό διαμέρισμα σε μια εποχή που δεν του έλειπαν τα χρήματα σε μια συνέντευξη που έδωσε σε ένα αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι λίγες ημέρες μετά την άφιξή τους στο Μανχάταν: «Πάντα ταυτιζόμουν με την εργατική τάξη [αν και μεγάλωσε στο συντηρητικό αστικό σπίτι της θείας του Mimi]. Αλλά αγόρασα μια έπαυλη έξω από το Λονδίνο, μια τεράστια ιδιοκτησία. Είχε τα πάντα. Η Yoko μου μιλούσε για το να απαλλαγώ από τα υπάρχοντά μου και να απελευθερώσω το μυαλό μου. Μου είπε: Κοίταξε τον εαυτό σου, είσαι πλούσιος και δεν ξέρεις τι είναι η ζωή. Και με έπεισε. Τα αλλάξαμε όλα για δύο μικρά δωμάτια στο Village. Και είμαι ευτυχισμένος. Αισθάνομαι και πάλι σαν φοιτητής. Είμαστε σαν ένα ζευγάρι νεόνυμφων».

Η αρχή της δεκαετίας του 1970 δεν θα μπορούσε να είναι πιο ταραχώδης και συναρπαστική στις Ηνωμένες Πολιτείες: Οι δρόμοι φλέγονταν από διαδηλώσεις κατά του πολέμου του Βιετνάμ, οι διαδηλώσεις για τα πολιτικά δικαιώματα πολλαπλασιάζονταν, τα κινήματα σεξουαλικής απελευθέρωσης διαδήλωναν, οι φεμινίστριες προσπαθούσαν να ανατρέψουν την πατριαρχία και ο φόβος για πυρηνικό πόλεμο μεταξύ της ΕΣΣΔ και των Ηνωμένων Πολιτειών σιγόβραζε.

Όλα αυτά ήταν εμπλουτισμένα με μια γερή δόση LSD και μαριχουάνας. Ποιητές, πολιτικοί ταραξίες, μουσικοί, έμποροι, απατεώνες και αριστεροί ηγέτες πέρασαν από το μικροσκοπικό διαμέρισμα του Lennon και της Ono, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων ονομάτων όπως ο Allen Ginsberg, ο Jerry Rubin, ο John Sinclair και ο A. J. Weberman.

Η ταινία καταγράφει μια μεγαλομανή συζήτηση μεταξύ του Lennon και του μάνατζέρ του, Allen Klein, στην οποία ο πρώην Beatle προτείνει την πρόσληψη δικηγόρων και την καταβολή εγγυήσεων για την απελευθέρωση μαύρων διαδηλωτών που συνελήφθησαν σε αντιρατσιστικές ταραχές. «Είναι σαν να είμαι ο Ρομπέν των Δασών. Ή ο Jesse James», καυχιέται ο Lennon. Τελικά, το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε.

Διαβασε ακομα

Come Together: Τα έξι τραγούδια των Beatles που λογοκρίθηκαν από το BBC

Κάποιοι ήρθαν στο σπίτι του ζευγαριού από περιέργεια, για να δουν έναν ροκ σταρ να ζει σε μια ταπεινή κατοικία. Άλλοι, με την πρόθεση να χρησιμοποιήσουν τον Lennon για τους δικούς τους σκοπούς. Εκείνος ήταν δεκτικός και υπέγραψε σχεδόν τα πάντα με την υποστήριξη της Ono. Το ζευγάρι μοίραζε τον χρόνο του μεταξύ της υποστήριξης ειρηνιστικών πολιτικών σκοπών και της ψυχαναγκαστικής παρακολούθησης της τηλεόρασης που είχαν στήσει στο κάτω μέρος του κρεβατιού τους.

Τη σειρά The Waltons, το ποδόσφαιρο, διαφημίσεις απορρυπαντικών με μητέρες που φρίκαραν με τους λεκέδες στα φορέματα των κοριτσιών τους, τους Sonny και Cher στην ώρα της κωμωδίας τους – και τον Νίξον, ο οποίος επρόκειτο να επανεκλεγεί, πέρα από την ογκώδη διαμαρτυρία των διαδηλωτών.

Ο Lennon απολάμβανε να είναι η φιγούρα της έντονης αμερικανικής αριστεράς, ενώ η Ono εγκαινίαζε εκθέσεις σε μοντέρνες γκαλερί που παρουσίαζαν ένα μισοφαγωμένο μήλο σε μια γυάλινη θήκη.

Πήγαιναν πάντα σε συνεντεύξεις και κοινωνικές συγκεντρώσεις ως δίδυμο. Εκείνος μιλούσε πολύ και εκείνη άκουγε, με το πρόσωπό της ανέκφραστο. Μερικές φορές, τον πλησίαζε και του ψιθύριζε κάτι στο αυτί. Ο Paul McCartney δεν ήταν άγνωστος σε αυτή τη δυναμική της ομάδας – είχε υποστεί το βάρος της κατά τα τελευταία χρόνια των Beatles.

Ο Lennon είχε ήδη κυκλοφορήσει τα επιδραστικά σόλο άλμπουμ John Lennon/Plastic Ono Band (1970) και Imagine (1971). Το τελευταίο περιελάμβανε το υβριστικό How Do You Sleep, το τραγούδι στο οποίο εκφραζόταν εναντίον του McCartney: «You live with straights who tell you, you was king / The only thing you done was yesterday / And since you’ve gone you’re just another day».

Ανάμεσα στις προσωπικότητες που επισκέφθηκαν το ατημέλητο διαμέρισμα του ζευγαριού ήταν και ο ίδιος ο McCartney. Η επίσκεψή του πραγματοποιήθηκε το 1972, σηματοδοτώντας τη συμφιλίωση των δύο ανδρών που είχαν οργανώσει τη μεγαλύτερη επανάσταση στην ιστορία της ποπ.

Είχαν περάσει δύο χρόνια από την πικρή διάλυση των Beatles, αρκετός χρόνος για να σταματήσουν οι δυο τους να φέρονται σαν κακομαθημένα παιδάκια και να βρίζουν ο ένας τον άλλον στα τραγούδια τους. Συμφιλιώθηκαν, αν και δεν θα ξαναέρχονταν ποτέ κοντά.

Αυτή η συνάντηση δεν αναφέρεται στο νέο ντοκιμαντέρ που σκηνοθέτησαν οι Kevin Macdonald και Sam Rice-Edwards.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το One to One είναι χωρίς ενδιαφέρον. Ακόμα και όσοι έχουν ανοσία στην Beatlemania θα βρουν ενδιαφέρουσα τη ματιά του στο κοινωνικό πλαίσιο της εποχής.

Όσοι αναζητούν μουσικές εκπλήξεις, θα ενθουσιαστούν με τον εξαιρετικό ήχο από τον έρανο του Lennon και της Ono στο Madison Square Garden για το Willowbrook State School για παιδιά με ειδικές ανάγκες, με τον Stevie Wonder και τη Roberta Flack, τον ήχο των οποίων έκανε remix ο Sean Lennon για την ταινία.

Κάποιοι θα αναγνωρίσουν τις εικόνες από τη συναυλία της 30ής Αυγούστου 1972 (έγινε ακόμη και ένα άλμπουμ του 1986, Live in New York City), αλλά το να ακούς το Mother επεξεργασμένο με τις σημερινές τεχνολογικές βελτιώσεις είναι μια πραγματική απόλαυση.

Τώρα γνωρίζουμε ότι τα τηλέφωνα του ζευγαριού παρακολουθούνταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Τα προοδευτικά τους ιδανικά τους είχαν καταστήσει απειλή για τη σκιώδη κυβέρνηση Νίξον και η CIA τους παρακολουθούσε. Υπήρξε ακόμη και απόπειρα απέλασης του Lennon.

Το τηλέφωνό τους χτυπάει ξανά. Αυτή τη φορά είναι ο Jim Keltner, ένας από τους πιο περιζήτητους ντράμερ. Προειδοποιεί τον Lennon: Υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να σου κάνουν κακό εξαιτίας των πολιτικών σου θέσεων. Θέλουν να με σκοτώσουν; ρωτάει ο Lennon. Ο ροκ σταρ είναι αρχικά αδιάφορος: Εμ, είμαι ακόμα ένας καλλιτέχνης, ξέρεις, ένας καλλιτέχνης της επανάστασης.

Όμως η απειλή βυθίστηκε στο μυαλό του και ο Lennon συμφώνησε, με τη συμβουλή του δικηγόρου του, να μετριάσει τις καταγγελίες κατά της αμερικανικής κυβέρνησης. Το 1972, ο Νίξον επανεξελέγη. Ενάμιση χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω του σκανδάλου Watergate.

Διαβασε ακομα

9 απίστευτες θεωρίες συνωμοσίες που βγήκαν αληθινές

Ο Lennon και η Ono τερμάτισαν τη 18μηνη διαμονή τους στο μικροσκοπικό διαμέρισμα του Village και ο Lennon ξεκίνησε μια παρακμιακή περίοδο στο Λος Άντζελες με την ερωμένη του May Pang και την παρέα των φίλων του μουσικών που αγαπούσαν τα ναρκωτικά: Keith Moon, Harry Nilson και τον συνάδελφό του πρώην Beatle, Ringo Starr.

Το 1975, η αμερικανική κυβέρνηση ανέτρεψε την εντολή απέλασης του Lennon, ο οποίος είχε ήδη τελειώσει το καλιφορνέζικο ξεφάντωμα και είχε επιστρέψει στην αγκαλιά της Ono.

Τότε ήταν που γεννήθηκε ο Sean και ο πατέρας του αποσύρθηκε από τη μουσική για πέντε χρόνια για να επικεντρωθεί, σύμφωνα με τον Lennon, «στην ανατροφή του γιου μου». Τον Φεβρουάριο του 1979, ο Sid Vicious των Sex Pistols πέθανε από υπερβολική δόση σε ένα σπίτι στην Bank Street.

Στις 17 Νοεμβρίου 1980, ο Lennon επέστρεψε στη μουσική με το άλμπουμ Double Fantasy, μια συνεργασία με την Ono. Λιγότερο από ένα μήνα αργότερα, στις 8 Δεκεμβρίου, ο Mark David Chapman πυροβόλησε τον Lennon. Λίγες ώρες πριν, ο τραγουδιστής είχε υπογράψει το αντίτυπο του Double Fantasy του Chapman.

Με πληροφορίες από

Με πληροφορίες από El Pais