Στις 23 Φεβρουαρίου έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 76 ετών ο Claude Montana, ο Γάλλος σχεδιαστής που κυριάρχησε στη μόδα των 80s, ο «Βασιλιάς της βάτας», o couturier  που καθιέρωσε το power-woman ντύσιμο. Ένας εξαιρετικά ταλαντούχος μόδιστρος με αγάπη για τη λεπτομέρεια. Ένας καλλιτέχνης που εμπνεύστηκε από τις ανδρικές πόρνες του Παρισιού και τις dominatrixes, το enfant terrible της Υψηλής Ραπτικής, το ατίθασο παιδί που αγαπούσε να προκαλεί.

Τα shows του γίνονταν πάντα θέμα συζήτησης. Ο ίδιος, αν και φαινόταν ιδιαίτερα συνεσταλμένος, ήταν φτιαγμένος να γεννά έντονα πάθη, τόσο στο φανατικό κοινό και τους συνεργάτες του, όσο και στις προσωπικές του σχέσεις.

«Υπήρχαν άνθρωποι που έκλαιγαν από συγκίνηση μετά τις επιδείξεις του», είχε πει η Ellin Saltzman,  πρώην διευθύντρια μόδας του Saks Fifth Avenue.  Ήταν πράγματι ένας σπουδαίος – παθιασμένος με τη δουλειά του – μόδιστρος, αλλά είχε και πολλούς δαίμονες, από εκείνους που δεν ταλαιπωρούσαν μόνο τον ίδιο αλλά και τους πιο κοντινούς ανθρώπους του.

Ένας χαρισματικός αλαζόνας

Για τη βραβευμένη συγγραφέα και δημοσιογράφο των New York Times, Dana Thomas, ο Montana ήταν ένας χαρισματικός σχεδιαστής. Ήταν επίσης ένας άνθρωπος χειριστικός και εθισμένος στην κοκαΐνη, που κακοποιούσε συστηματικά τη σύζυγό του, το διάσημο μοντέλο Wallis Franken.

Όταν τον Μάιο του 1996 κυκλοφόρησε η είδηση πως η Wallis  είχε δώσει τέλος στη ζωή της, πηδώντας από το παράθυρο της κουζίνας του πολυτελούς διαμερίσματός τους στη Rue de Lille, η τότε αρχισυντάκτρια του The New Yorker, ανέθεσε στην Thomas να γράψει ένα άρθρο για την αυτόχειρα και τη σχέση με τον διάσημο σύζυγό της.

Ο γάμος τους εξάλλου πάντα έκανε πολλούς να μιλούν πίσω από κλειστές πόρτες: Ο Montana ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλος και συχνά περιτριγυριζόταν από δεκάδες νεαρούς άνδρες στις ντίσκο και τα  gay bars του Παρισιού της δεκαετίας του ’70 και του ’80.

Η ζωή με την Wallis

Για τον πρωοτεμφανιζόμενο σχεδιαστή Claude Montana ήταν τεράστια τύχη να έχει το διάσημο μοντέλο Wallis Franken για μούσα του. Η Αμερικανίδα τον ερωτεύθηκε από την πρώτη στιγμή. Ο αποστάτης γιος μίας αστικής οικογένειας, δημιούργησε την πρώτη του πραγματική συλλογή το 1977 και η Wallis βοήθησε με τις γνωριμίες της να του ανοίξουν διάπλατα οι πόρτες.

Εκείνος ήταν εσωστρεφής, ενώ εκείνη γνώριζε τους πάντες και πίστευε τρελά στην ιδιοφυΐα του. Δεν την ένοιαζε εάν του άρεσαν οι άνδρες. Πάντα υποστήριζε πως ήταν καρμικό να περάσουν τη ζωή τους μαζί. Είχαν γεννηθεί άλλωστε με μία μόνο ημέρα διαφορά.

Σύντομα, ο Montana έγινε περιζήτητος σχεδιαστής.  Το Παρίσι παραμιλούσε με τις δημιουργίες του και εκείνος, όσο περισσότερο κατακτούσε τη δόξα, τόσο πιο πολύ ξεσπούσε τις ανασφάλειες και τα νεύρα του στην Wallis. Από κάποια στιγμή και έπειτα, η κοκαΐνη και τα χάπια μπήκαν για τα καλά στη ζωή τους. Κανένας από τους δύο πλέον δεν μπορούσε να λειτουργήσει νηφάλιος.

Καθώς η Wallis πλησίαζε τα 40, αποφάσισε να εγκαταλείψει τις  πασαρέλες.  Αντί, όμως, να διεκδικήσει μία άλλη θέση στη βιομηχανία της μόδας που γνώριζε τόσο καλά, γρήγορα έγινε η διακοσμητική, διασκεδαστική παρέα του Montana.

Το 1985, ωστόσο, έβγαλε δίσκο με το κομμάτι Étrange Affaire, που έγραψε η ίδια, να χορεύεται σε όλες τις παρισινές ντίσκο της εποχής.

Στο μεταξύ, ο Montana οργάνωνε επιδείξεις μόδας που έμοιαζαν με μεγαλοπρεπείς θεατρικές παραστάσεις, συνοδευόμενες από ξέφρενα πάρτι, όπου πρωταγωνιστούσαν η υπερβολή, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Δίπλα του βρίσκονταν  πάντα ο σύντροφός του Bobby Butz, ένας make-up artist που γνώρισαν με τη Wallis στο Fire Island το 1979, αλλά και η Αμερικανίδα μοντέλο. Οι τρεις τους ήταν αχώριστοι για σχεδόν 15 χρόνια.

Οι χρυσές δαχτυλήθρες

Το 1989, ο ιδιοκτήτης του οίκου Christian Dior, Bernard Arnault, προσέφερε στον Montana τη θέση του δημιουργικού διευθυντή. Εκείνος απέρριψε την πρόταση και λίγο αργότερα επέλεξε να συνεργαστεί με τον Lanvin, πιστεύοντας πως ο οίκος είχε μεγαλύτερη αίγλη σε σχέση με τον Dior.

O Arnault  τελικά προσέλαβε τον Ιταλό σχεδιαστή Gianfranco Ferré, ο οποίος υπήρξε εξαιρετικός συνεργάτης του για οχτώ ολόκληρα χρόνια – μέχρι που τον αντικατέστησε ο John Galliano.

Οι εργαζόμενοι στον οίκο Lanvin έκαναν λόγο για έναν χειριστικό, κακότροπο τύπο που τρομοκρατούσε τους συνεργάτες του

Ο Montana από την άλλη, δούλεψε μόνο για δύο χρόνια στον Lanvin, κατά τη διάρκεια των οποίων, ακούστηκαν πολλές ιστορίες για αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές και ακραία ξεσπάσματα του σχεδιαστή υπό την επήρεια των ναρκωτικών. Αρκετοί ήταν οι εργαζόμενοι στον οίκο που έκαναν λόγο για έναν χειριστικό, απίστευτα κακότροπο τύπο που τρομοκρατούσε τους συνεργάτες του.

Στα δύο αυτά χρόνια, η εταιρεία έχασε 50 εκατομμύρια δολάρια και τελικά διέκοψε τη συνεργασία της με τον Montana. Παρ’ όλα αυτά, το ίδιο διάστημα, απονεμήθηκαν στον σχεδιαστή δύο Dés d’or (Χρυσές δαχτυλήθρες), βραβεία που δίνονται για τις καλύτερες και πιο δημιουργικές συλλογές Υψηλής Ραπτικής. Ποιος άλλωστε θα μπορούσε να βρει ψεγάδι στη ραπτική του;

Ο λευκός γάμος

Το 1993, ο Butz εγκαταλείπει τον Montana. Στο μεταξύ, η Wallis ζει στη Νέα Υόρκη και φροντίζει την ηλικιωμένη μητέρα της. Κάνει βόλτες με φίλους, απολαμβάνει φαγητά σε βραβευμένα εστιατόρια και παρακολουθεί θεατρικές παραστάσεις. Είναι στα καλύτερά της!

Την ίδια χρονιά, ο Montana  που δεν μπορεί να αντέξει τη μοναξιά, τηλεφωνεί στη Wallis και της ζητά να επιστρέψει στο Παρίσι.  Λέγεται πως σε εκείνη την πτήση με το αεροπλάνο, το μοντέλο αποφάσισε να κάνει πρόταση γάμου στον σχεδιαστή.

Οι λευκοί γάμοι δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο στον κόσμο της μόδας, αλλά η είδηση ότι η Wallis και ο Montana παντρεύονταν αποτέλεσε μεγάλη έκπληξη ακόμα και στον μπλαζέ κόσμο της παρισινής μόδας.

Από επιχειρηματικής άποψης, ο γάμος ευνόησε τον Montana. Μετά το πλήγμα που υπέστη από την ακύρωση του συμβολαίου με τον οίκο Lanvin, χρειαζόταν ένα τέχνασμα για να προκαλέσει και πάλι τα θετικά σχόλια του Τύπου.

Ο γάμος πραγματοποιήθηκε – καθόλου τυχαία – την εβδομάδα Υψηλής Ραπτικής, όταν οι πιο διάσημοι fashion editors συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι. Στις 22 Ιουλίου 1993, το ζευγάρι παντρεύτηκε στο δημαρχείο του 7ου διαμερίσματος, ενώ ακολούθησε δείπνο στην ταράτσα του Institut du Monde Arabe, με θέα τον Σηκουάνα.

Με πρώτη ματιά, όλα φαίνονταν υπέροχα. Το πάρτι που ακολούθησε ήταν μνημειώδες: «Πάντα αγαπούσαμε ο ένας τον άλλον», εξομολογήθηκε ο Μοντάνα. Οι περισσότεροι, ωστόσο, από τους στενούς φίλους της Wallis έδειχναν προβληματισμένοι.

Καταστροφική εμμονή

Η λεκτική και σωματική κακοποίηση ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά τον γάμο. Η οικογένεια και οι φίλοι της Wallis άρχισαν να εκφράζουν έντονα την ανησυχία τους – και έτσι, κάποια στιγμή, αποκλείστηκαν από τη ζωή των Montana.

Το μοντέλο, εξάλλου, δεν άφηνε περιθώρια συζήτησης. Με εμφανή τα σημάδια κακοποίησης, ζητούσε σε ορισμένες περιπτώσεις από κάποιο δικό της πρόσωπο να έρθει να τη βοηθήσει να μαζέψει τα πράγματά της. Αρκούσε, ωστόσο, μόνο ένα τηλεφώνημα του σχεδιαστή και εκείνη έτρεχε πίσω. «Δεν μπορώ να τον αφήσω μόνο του», συνήθιζε να λέει στους φίλους της.

Μετά τον ξυλοδαρμό, ο Montana πήγε την Wallis σε spa έξω από το Παρίσι μέχρι να αναρρώσει

Συχνά, μετά από τα βίαια ξεσπάσματά του, ο Montana έστελνε τη Wallis ταξίδι, έτσι ώστε να αποφεύγει να έρχεται σε επαφή με τους δικούς της. Μία φορά την πήγε σε ένα spa έξω από το Παρίσι για δέκα ημέρες, μέχρι να αναρρώσει. Το μοντέλο ανέφερε στο προσωπικό ότι είχε πάθει αυτοκινητιστικό ατύχημα.

Μία άλλη φορά, μετά από έναν έντονο καυγά, ο Montana κλείδωσε την Wallis έξω από το σπίτι. Φορούσε μόνο μία μπλούζα με ένα σορτσάκι και ήταν ξυπόλητη. Η Wallis πήγε στην αστυνομία για να καταθέσει “main courante”, μία διαδικασία κατά την οποία η καταγγελία καταγράφεται και εναπόκειται στην αστυνομία ή τον εισαγγελέα να αποφασίσει αν θα δώσουν συνέχεια. Η γαλλική αστυνομία ωστόσο δεν προέβη σε καμία ενέργεια.

Το μοντέλο που τόλμησε να χαμογελάσει στην πασαρέλα

Η Wallis έφτασε στο Παρίσι στα τέλη της δεκαετίας του ’60 από τη Νέα Υόρκη για να ακολουθήσει καριέρα στο modeling. Ξεχώριζε τόσο πολύ από τα άλλα μοντέλα εκείνης της περιόδου που γρήγορα έγινε η αγαπημένη των κορυφαίων φωτογράφων μόδας Guy Bourdin και Helmut Newton.

Ψηλόλιγνη, δυναμική με ανδρόγυνα χαρακτηριστικά και έντονη προσωπικότητα, η Wallis κυριάρχησε στις επιδείξεις μόδας αλλά και στη νυχτερινή ζωή του Παρισιού. Μερικοί μάλιστα λένε πως ήταν το πρώτο μοντέλο που τόλμησε να χαμογελάσει στα ντεφιλέ – μία όαση στα ανέκφραστα και χωρίς πάθος μοντέλα της εποχής.

Ο φωτογράφος μόδας Steven Meisel τη λάτρεψε. Μία από τις φωτογραφίες του την έφερε στο εξώφυλλο της ιταλικής Vogue τον Ιανουάριο του 1990.

Wallis Franken for #Vogue #Italia, January 1990.#WallisFranken pic.twitter.com/9evtDx5JQY

— World's Moda (@worlds_moda) November 4, 2014

Την ίδια χρονιά, εμφανίστηκε στο θρυλικό βίντεο του Jean-Baptiste Mondino για την επιτυχία της Madonna, Justify My Love, ενώ ο Karl Lagerfeld τη φωτογράφισε ως Wallis Simpson στη σουίτα Windsor στο Hôtel Ritz.

Το 1996, λίγες ημέρες πριν βάλει τέλος στη ζωή της, η Wallis επέστρεψε από ένα υπέροχο ταξίδι στη Νέα Υόρκη. Είχε περάσει πολύ χρόνο με τη μητέρα τους και είχε δει πολλούς καλούς της φίλους. Ένιωθε ευδιάθετη και ανανεωμένη.

Μία ζωή σε ελεύθερη πτώση

Την Τρίτη, 7 Μαΐου 1996, πήγε στην μπουτίκ του Montana  στη λεωφόρο Marceau. Ένα γερμανικό τηλεοπτικό συνεργείο είχε ζητήσει να κάνει ένα αφιέρωμα στον σχεδιαστή και η Wallis ήταν εκεί για να βοηθήσει. Το βράδυ υποδέχτηκαν φίλους στο σπίτι.

Την επόμενη ημέρα δεν την είδε ούτε την αναζήτησε κανείς. Δεν ήταν όμως ασυνήθιστο για την Wallis να περνά όλο το 24ωρο ξαπλωμένη στον καναπέ ή στο κρεβάτι της. Επιστρέφοντας στο διαμέρισμα την Τετάρτη το βράδυ ο Montana δεν την είδε στο σαλόνι και υπέθεσε ότι είχε πάει στην κρεβατοκάμαρά της.

Της φερόταν σαν σκουπίδι. Της έλεγε πως είναι ένα τίποτα, πως του ήταν βάρος

Την Πέμπτη, 9 Μαΐου, ο φύλακας ανακάλυψε το πτώμα της Wallis στην πίσω αυλή της πολυτελούς πολυκατοικίας. Φορούσε μαύρο κολάν, κάλτσες και ένα λευκό πουκάμισο που ήταν σκισμένο – μια λεπτομέρεια που φέρεται να απασχόλησε την αστυνομία.

Ο Montana κλήθηκε για ανάκριση.  Ο σχεδιαστής φέρεται να είπε στην αστυνομία ότι είχε αισθανθεί τη νύχτα ένα ρεύμα και ότι είχε κλείσει το παράθυρο της κουζίνας, αλλά δεν είχε κοιτάξει από κάτω.

Η νεκροψία  δεν έδειξε σημάδια αυτοάμυνας στο σώμα της, ωστόσο το μοντέλο φαίνεται πως είχε καταναλώσει αρκετό αλκοόλ και ουσίες λίγο πριν πηδήξει από τα 25 μέτρα στο κενό. Οι γαλλικές αρχές έκριναν ότι η επίσημη αιτία θανάτου της Wallis ήταν αυτοκτονία.

Παρόλο που ακόμα και οι πιο καχύποπτοι παραδέχτηκαν πως δεν μπορεί να την έσπρωξε ο Montana, ωστόσο, όλοι γνώριζαν πως την κακοποιούσε τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά.

«Αν και δεν την έσπρωξε με τα χέρια του, σίγουρα την ώθησε στα άκρα», είχε πει η καλή φίλη της Wallis, Tracy Weed. «Της φερόταν σαν σκουπίδι. Της έλεγε πως είναι ένα τίποτα, πως του ήταν βάρος».

Η αρχή του τέλους

Η Wallis αποτεφρώθηκε. Ακολούθησε τελετή σε μία σκοτεινή, μικρή εκκλησία στολισμένη με λίγα λευκά τριαντάφυλλα. Περίπου 125 άνθρωποι παρευρέθησαν. Ο Montana φορούσε το κλασικό μαύρο δερμάτινο παντελόνι και ένα δερμάτινο μπουφάν με κουκούλα. Είχε τα μαλλιά του βαμμένα πορτοκαλοκίτρινα και φορούσε make up και λιπ γκλος.

O ιερέας στον λόγο του αναφέρθηκε στη «λατρεία της ομορφιάς» και υπαινίχθηκε πως η αυτοκτονία της Wallis οφειλόταν στον φόβο της τελευταίας για τα γηρατειά, κάτι που εξόργισε τους παρευρισκομένους.

Η απώλεια της Wallis ήταν η αρχή του τέλους για τον σχεδιαστή. Την ίδια εποχή, άρχισαν να γίνονται εμφανή τα αποτελέσματα της κακής διαχείρισης του Montana όσον αφορά στις επιχειρήσεις του: Οι οικονομικές δυσκολίες και τα χρέη του αυξήθηκαν, μέχρι που αναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση.

Πούλησε την εταιρεία του το 1997. Η συμφωνία που έκλεισε του επέτρεψε για μία δεκαετία να σχεδιάζει με το δικό του όνομα πριν χάσει τελικά και αυτό το δικαίωμα.

Με την αυγή του νέου αιώνα, απομακρύνθηκε εντελώς από τα φώτα της δημοσιότητας. Τόσο σπάνια τον έβλεπαν πλέον που ο Τύπος τον αποκαλούσε το «Φάντασμα του Palais-Royal».

Με πληροφορίες από Vanity Fair / Dana Thomas